Thursday, 28 March, 2024

Η Ευρώπη απειλεί την Ελλάδα με αποβολή από τη Σένγκεν

Αν η συνθήκη του Σένγκεν λυγίσει τελικά κάτω από το βάρος της προσφυγικής κρίσης τότε το μεγαλύτερο πείραμα διεύρυνσης των συνόρων στον κόσμο θα τελειώσει πιθανότατα όπως ξεκίνησε

με μια μεγάλη κυκλοφοριακή συμφόρηση γράφουν οι Financial Times και αναλύουν τέσσερα σενάρια που αφορούν και την Ελλάδα. «Αυτό που απειλεί τώρα με πισωγύρισμα είναι το κύμα των περίπου 1 εκατομμύριων προσφύγων που πέρασαν την θάλασσα προς την Ευρώπη από την Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική. Τα τεράστια νούμερα έχουν παρακινήσει τις εθνικές κυβερνήσεις να προσπαθήσουν να ανακτήσουν ένα μέρος του ελέγχου για το ποιος μπαίνει στα εδάφη τους.
Εν τω μεταξύ, η πρόσφατη αποκάλυψη ότι τουλάχιστον τρεις από τους τζιχαντιστές που έλαβαν μέρος στις επιθέσεις στο Παρίσι είχαν τρυπώσει στην Ευρώπη εκμεταλλευόμενοι την κάλυψη από τις ευρύτερες μεταναστευτικές ροές, επιβεβαίωσε τους χειρότερους φόβους των ειδικών για τις αδυναμίες που ανακύπτουν από την συνθήκη του Σένγκεν. Μόλις ένας τρομοκράτης περάσει τα εξωτερικά σύνορα, μπορεί εύκολα να κινηθεί σε όλη την ζώνη» γράφει η εφημερίδα.
Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να στηρίξουν την συνθήκη του Σένγκεν με μια σειρά από πρωτοβουλίες, από ποσοστώσεις για τους πρόσφυγες μέχρι επαφές με την Τουρκία για να συγκρατήσει τις εισροές. Αλλά τι θα γίνει αν όλα αυτά δεν πιάσουν.
Τα τέσσερα σενάρια που αναλύουν οι Financial Times
1. Η αποπομπή της Ελλάδας
Η Ελλάδα είναι η αχίλλειος πτέρνα της Σένγκεν: ο βασικός διάδρομος για τους πρόσφυγες προς την υπόλοιπη Ευρώπη και κατά γενική ομολογία το λιγότερο ικανό κράτος της Ε.Ε. Οποιαδήποτε χώρα θα δυσκολευόταν με την εισροή προσφύγων από την γειτονική Τουρκία που αντιμετωπίζουν τα ανατολικά της νησιά. Αλλά η αποτυχία της να σφραγίσει τα σύνορα της ή να εξετάσει τις αιτήσεις για άσυλο αποτελεί εμπαιγμό της αρχής ότι το κράτος μέλος πρώτης εισόδου πρέπει να έχει την ευθύνη για το μέλλον του πρόσφυγα. Αντίθετα, η Αθήνα έχει την τάση να αφήνει τους πρόσφυγες να συνεχίζουν το ταξίδι τους ώστε να γίνουν το πρόβλημα κάποιου άλλου.
«Αυτή η μετάθεση της ευθύνης είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο η συνθήκη του Σένγκεν καταρρέει» δήλωσε ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος που διαχειρίζεται την κρίση.
Στον κώδικα της συνθήκης του Σένγκεν έχει συμπεριληφθεί και η δυνατότητα για αποβολή μιας χώρας «για συστηματικές ελλείψεις» στην διαχείριση των συνόρων. Είναι γνωστή «ως η ελληνική ρήτρα» και ενοχλημένοι ηγέτες της Ε.Ε. εξετάζουν τώρα αν θα την χρησιμοποιήσουν.
Ορισμένοι αξιωματούχοι κατηγορούν την «ελληνική ανικανότητα». Αλλοι φοβούνται ότι, όπως και η Ιταλία, δεν θα εφαρμόσει ποτέ κανόνες που θα την κάνουν μια ζώνη απομόνωσης για την υπόλοιπη Ε.Ε.
2. Η αθόρυβη επιστροφή των συνόρων
Φράκτες ορθώνονται κατά μήκος των συνόρων της ζώνης της Σένγκεν. Αυτό για το οποίο είχε διαπομπευτεί πριν από μόλις μερικούς μήνες ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίτορ Όρμπαν, αρχίζει να γίνει τώρα η βέλτιστη πρακτική. Η Σλοβενία ξετυλίγει συρματόσχοινα στα σύνορα της με την Κροατία, η Αυστρία κατά μήκος των σλοβενικών συνόρων (εντός της ζώνης Σένγκνεν). Ακολουθούν οι βαλκανικές χώρες εκτός Ε.Ε. στα βόρεια της Ελλάδας.
Τα σύνορα δεν είναι εντελώς κλειστά, αλλά η επιλογή αυτή είναι σε ισχύ για κάποιους.
3. Ένα αρχιπέλαγος κέντρων ασύλου
Με τους φράκτες και τα εμπόδια έρχεται και η ανάγκη για διαχείριση των συγκεντρωμένων προσφύγων. Το Πάσσαου στην Γερμανία, το Σπίλφελντ στην Αυστρία, το Σέντιλ στην Σλοβενία, είναι παλιές συνοριακές πόλεις που μπορεί στο τέλος να φιλοξενήσουν «ζώνες διέλευσης» και «κέντρα υποδοχής». Η Ευρώπη θα δει να αναδύεται ένα αρχιπέλαγος κέντρων ασύλου στα σύνορα της.
Ορισμένοι θέλουν τα κέντρα αυτά να βρίσκονται στις χώρες εισόδου – την Ελλάδα και την Ιταλία – ή κατά μήκος του βαλκανικού μονοπατιού προς την Κροατία. Ωστόσο όπου και αν βρίσκονται, για να υποχρεωθούν άνθρωποι να μείνουν θα απαιτηθούν συρματοπλέγματα, αστυνόμευση και πιθανότατα βία, κάτι που θα πληγώσει τις ευρωπαϊκές αξίες.
4. Η Σένγκεν εξασθενεί
Αν η Ελλάδα είναι η αχίλλειος πτέρνα του Σένγκεν, η Γερμανία μπορεί να είναι η δύναμη που το κρατάει ενωμένο. Η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ έχει αποκλείσει την ιδέα «να απομονωθούμε». Επίσης δεν είναι προετοιμασμένη για την χρήση βίας κατά προσφύγων από Γερμανούς φύλακες.
Αλλά η πίεση αυξάνεται. Το αντι-μεταναστευτικό κόμμα Alternative fur Deutschland (Εναλλακτική για την Γερμανία), που κάνει καμπάνια για «κλειστά σύνορα» ώστε να αποφευχθεί «η τρομοκρατία στην Γερμανία» μεγαλώνει. Ακόμα και ο ηγέτης μιας εβραϊκής κοινότητας τάχθηκε αυτήν την εβδομάδα υπέρ των ποσοστώσεων, προειδοποιώντας πως πολλές από τους νεοεισερχόμενους δεν μοιράζονται τις γερμανικές αξίες της ανοχής.
Η εισαγωγή συνοριακών ελέγχων θα είναι απίστευτα ακριβή. Οι αξιωματούχοι δεν έχουν το προσωπικό, τον εξοπλισμό ή την υποδομή.

Η Ευρώπη απειλεί την Ελλάδα με αποβολή από τη Σένγκεν

Μοιραστείτε με τους φίλους σας
Μοιράσου με τους φίλους σου