Saturday, 20 April, 2024

Από που προέρχεται το έθιμο με το Φλουρί και τη Βασιλόπιτα;

Γιορτή χαράς και όλοι τα γιορτινά φορούν για να παρευρεθούν γύρω από ένα τραπέζι όπου τη βασιλόπιτα προσμένουν να κόψουν.
Γιατί όμως τόση ανυπομονησία κι από πού ξεκίνησαν τελικά όλα αυτά;
Και ποιος δεν εύχεται να κερδίσει το φλουρί;
Στην περίπτωση που αναρωτιέστε κι εσείς τι γίνεται τελικά κάθε χρόνο με τη βασιλόπιτα και το κρυμμένο φλουρί τότε βρίσκεστε στο σωστό σημείο!
Η Πρωτοχρονιά πλησιάζει και δεν είναι μόνο τα μικρά παιδιά που αδημονούν για την κοπή της βασιλόπιτας. Αν ήταν όμως το γλύκισμα που περιμένουν όλοι να απολαύσουν τα πράγματα θα ήταν πιο απλά. Η ίντριγκα για το κρυμμένο φλουρί μέσα στη βασιλόπιτα είναι που κάνει τους πάντες να υπομένουν τα «βασανιστήρια» μέχρι την ώρα της κοπής της.
Λίγο μετά την ανταλλαγή των ευχών για το νέο έτος το τελετουργικό της κοπής της βασιλόπιτας ξεκινά με την οικογένεια ή και όλους τους λοιπούς παραβρισκόμενους να συγκεντρώνονται γύρω από το εορταστικά διακοσμημένο τραπέζι.
Φορώντας τα γιορτινά της ημέρας όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το τραπέζι για να κόψουν τη βασιλόπιτα.
Συνήθως είναι ο νοικοκύρης του σπιτιού αυτός που αναλαμβάνει τον τεμαχισμό και την μοιρασιά των κομματιών της βασιλόπιτας. Όλα ξεκινούν με ένα «Για τον…» προσθέτοντας τα όσα η θρησκεία ορίζει. Μα όταν η μοιρασιά για Αγίους, Σπίτια και Φτωχούς τελειώσει τότε τα ονόματα των μελών της οικογένειας ή και των λοιπών παραβρισκόμενων ακούγονται ένα ένα τηρώντας, συνήθως, τη σειρά από τον μεγαλύτερο προς τον μικρότερο. Τότε είναι που το κάθε κομμάτι γίνεται, στο λεπτό, μια άμορφη μάζα από ψίχουλα και όλα τελειώνουν όταν ακουστεί ένα δυνατό «το βρήκα»!
Κάποιοι προσφέρουν κι ένα συμβολικό δώρο σε όποιον κερδίσει το φλουρί.
Το φλουρί βρίσκεται υπό την πολιορκία ενός εκ των «εκσκαφέων» της βασιλόπιτας και ολάκερη η τύχη της χρονιάς θα μαζευτεί σε αυτόν μονάχα. Από πού ξεκίνησε όμως το πρωτοχρονιάτικο έθιμο της βασιλόπιτας; Μια σύντομη αναζήτηση στα όσα για την παράδοση γράφονται αποκαλύπτει πως το έθιμο αυτό φαίνεται να έχει πολλές εκδοχές.
Η θρησκευτική εκδοχή θέλει το Μέγα Βασίλειο σε μία προ των πυλών λεηλασία του τόπου του να συλλέγει από τους κατοίκους νομίσματα και κάθε λογής τιμαλφή αντικείμενα με σκοπό να παραδώσει αυτά στους επίδοξους κατακτητές για να σώσει τους κατοίκους. Όταν όμως η κατάσταση άλλαξε και η λεηλασία (με την όποια εκδοχή εσείς προτιμάτε) αποφεύχθηκε ο Μέγας Βασίλειος, ως όφειλε, επέστρεψε τα τιμαλφή αντικείμενα που είχε συλλέξει, στους κατοίκους με τρόπο δίκαιο και ευρηματικό.
Κάποιοι υποστηρίζουν πόσο όσο πιο φουσκωτή είναι η βασιλόπιτα τόσο πιο πλούσια θα είναι η νέα χρονιά.
Μη γνωρίζοντας ποιος είχε δώσει τι, ο Μέγας Βασίλειος, μοίρασε τα συλλεχθέντα αντικείμενα κρύβοντάς τα, κάθε ένα ξεχωριστά, μέσα σε ζύμες όπου κατόπιν τις διένειμε στους κατοίκους. Προς τιμήν της δίκαιης και αγαθής πράξης του Μέγα Βασιλείου η παράδοση θέλει να γίνεται πλέον έθιμο και κάθε χρόνο την 1η Ιανουαρίου να γίνεται μια πίτα όπου θα κρύβεται μέσα σε αυτή ένα νόμισμα. Αυτά για το δικό μας Μέγα Βασίλειο. Τώρα αν εσείς θέλετε τα παιδιά σας να κρατήσουν για λίγο ακόμη την εικόνα του στρουμπουλού κυρίου με τα κόκκινα ρούχα και τη λευκή γενειάδα δείτε πώς μπορείτε να το κάνετε.
Πέρα όμως από τη θρησκευτική αυτή εκδοχή πολλοί υποστηρίζουν πως το «έθιμο» με το κρυμμένο τιμαλφές αντικείμενο μέσα σε μια ζύμη προϋπήρχε αφού ομοιότητες πολλές εντοπίζονται τόσο σε ρωμαϊκής προελεύσεως έθιμα όσο και σε άλλα της αρχαίας Ελλάδας. Άλλωστε καλό είναι να μη ξεχνάμε πως έθιμα την εορταστική αυτή περίοδο υπάρχουν πολλά ανά τον κόσμο.
Όποια κι αν είναι η «αρχή» του εθίμου εμείς ας κρατήσουμε ζωντανή στο χρόνο ετούτη τη μικρή γιορτή που μονάχα ενώνει τους ανθρώπους και σκορπά απλόχερα τη χαρά τη μέρα της πρωτοχρονιάς.
spirossoulis.com

Μοιραστείτε με τους φίλους σας
Μοιράσου με τους φίλους σου