Έδρα Σπουδών «Αρχαία Ελληνική Ιστορία: Ο Μ. Αλέξανδρος και η Εποχή του» στο ΑΠΘ

Υπογράφηκε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης , παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη

και της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, το μνημόνιο για την ίδρυση και λειτουργία έδρας σπουδών ”Μέγας Αλέξανδρος” στη Φιλοσοφική σχολή του ΑΠΘ

Η έδρα σπουδών θα χρηματοδοτηθεί από τους φορείς ΣΒΕ, ΣΕΒΕ, ΕΒΕΘ, ΕΕΘ η για τρία χρόνια της έδρας σπουδών καθώς και από το υπουργείο Μακεδονίας Θράκης.

Με απόφαση της Συγκλήτου, κατόπιν εισήγησης της Κοσμητείας και πρότασης της Συνέλευσης του Τμήματος, εγκρίθηκε η ίδρυση και λειτουργία επώνυμης έδρας διδασκαλίας και έρευνας σε συγκεκριμένη γνωστική περιοχή, που σχετίζεται με το αντικείμενο Τμήματος του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) και εντάσσεται στο αναπτυξιακό σχέδιό του.

Προϋπόθεση για την ίδρυση επώνυμης έδρας ήταν η δωρεά προς το Α.Ε.Ι. από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, της ημεδαπής ή της αλλοδαπής ή φορέα του δημόσιου τομέα, με σκοπό την κάλυψη των δαπανών της έδρας. Η οικονομική διαχείριση της δωρεάς για τη λειτουργία της επώνυμης έδρας πραγματοποιείται από τον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.). Οι δαπάνες λειτουργίας της έδρας δύνανται να καλύπτονται από το κεφάλαιο ή από τις αποδόσεις των επενδύσεων του κεφαλαίου της δωρεάς.

Για την ίδρυση επώνυμης έδρας απαιτείται η σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Α.Ε.Ι. και του δωρητή, που εγκρίνεται από τη Σύγκλητο του Α.Ε.Ι., στο οποίο καθορίζονται η γνωστική περιοχή της επώνυμης έδρας, η χρονική διάρκεια λειτουργίας της, το ύψος της δωρεάς και οι επιλέξιμες δαπάνες για τη λειτουργία της έδρας.

Τα Α.Ε.Ι. δύνανται μέσω των υφιστάμενων ακαδημαϊκών τους δομών- ιδίως στα επιστημονικά πεδία της Ιστορίας, Αρχαιολογίας, Εθνολογίας, Νεοελληνικών Σπουδών- να αναλαμβάνουν οποιαδήποτε πρωτοβουλία θεωρούν σκόπιμη για τη μελέτη και την προβολή του έργου του Μ. Αλεξάνδρου και των Επιγόνων του, αναπτύσσοντας και διεθνείς συνεργασίες προς τούτο.

Η πρόταση για τη δημιουργία Έδρας με τίτλο «Αρχαία Ελληνική Ιστορία: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η Εποχή του» στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εδράζεται καθαρά σε επιστημονικά κριτήρια και ασφαλώς δεν υπήρξε τυχαία. Και τούτο διότι το εν λόγω Ίδρυμα και δη το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής διαθέτει μακρά παράδοση στην ιστορική και αρχαιολογική έρευνα της Αρχαίας Μακεδονίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η μελέτη της ζωής, της πολιτικής και στρατιωτικής δράσης αλλά και της επίδρασης του Μεγάλου Αλεξάνδρου -η σημασία των οποίων ουδέποτε αμφισβητήθηκε στην νεότερη και σύγχρονη έρευνα – θα ενταχθεί σε ένα ευρύτερο διεπιστημονικό, αλλά και διαχρονικό, πλαίσιο προσέγγισης τόσο της Ιστορίας της Αρχαίας Μακεδονίας όσο και του λοιπού Αρχαίου Ελληνικού κόσμου και θα πραγματοποιηθεί με τρόπο που θα ανταποκρίνεται στα διεθνή ειωθότα της σύγχρονης ιστορικής έρευνας.

Η έδρα με επίκεντρο τη μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου όχι μόνον θα οδηγήσει στην παραγωγή και προώθηση εξειδικευμένης και αυστηρά τεκμηριωμένης ιστορικής γνώσης, αλλά θα λειτουργήσει ως φυτώριο για την εξοικείωση, την εκπαίδευση και εξειδίκευση νέων ερευνητών στο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο.

Με άλλα λόγια τα αποτελέσματα της λειτουργίας της δεν θα είναι ούτε στατικά και περιστασιακά, ούτε θνησιγενή.

Η εμπειρία που θα συσσωρευτεί από τη λειτουργία της, το υψηλό διδακτικό και επιστημονικό έργο το οποίο θα παραχθεί καθώς και η παραγωγή εξειδικευμένου πάνω στο γνωστικό αντικείμενο δυναμικού, δημιουργούν ένα στιβαρό υπόβαθρο τόσο για την επιβίωση και τη συνέχιση της λειτουργίας όσο και για την επέκταση της συνεργασίας της με άλλους ερευνητικούς και πολιτισμικούς φορείς αλλά και για την περαιτέρω διεύρυνσή της με τη μορφή -ενδεχομένως- ενός επιστημονικού κέντρου ή ερευνητικού ινστιτούτου.

Στο πλαίσιο της υπογραφής του μνημονίου συνεργασίας για την ίδρυση της νέας έδρας, ο Πρωθυπουργός δήλωσε: «Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι σήμερα θα υπογράψουμε την ίδρυση αυτής της πολύ σημαντικής έδρας για τη συστηματική μελέτη της περιόδου η οποία ξεκινά από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Επιτρέψτε μου να κάνω δύο επιμέρους παρατηρήσεις. Θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι τα κορυφαία πανεπιστήμιά μας προχωρούν πια στη δημιουργία συγκεκριμένων θεματικών εδρών. Είναι κάτι το οποίο αποτελεί, θα έλεγα, έναν κανόνα σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και αρχίζουμε κι εμείς να το ενσωματώνουμε στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την οργάνωση της ακαδημαϊκής έρευνας και της μεταφοράς της γνώσης.

Και η δεύτερη παρατήρησή μου σχετίζεται με το γεγονός ότι η έδρα αυτή χρηματοδοτείται από ουσιαστικά, θα έλεγα, τον ιδιωτικό τομέα, από φορείς της πόλης, και αυτή είναι μία κοινή πρακτική στο εξωτερικό.

Και θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς τον ΣΒΕ, τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, το Επαγγελματικό Επιμελητήριο, το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο για το γεγονός ότι προσφέρθηκαν να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότηση αυτής της έδρας για μία τριετία, έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι ότι θα είναι οικονομικά βιώσιμη. Οπότε και πάλι, ευχαριστούμε πάρα πολύ».