Συνέντευξη με τον “Αγρότη της χρονιάς” Μάρκο Σαπουντζόγλου
Η εφημερίδα Agrenda έχοντας ως στόχο να αναδείξει πρόσωπα και πρωτοβουλίες με σύγχρονη επιχειρηματική αντίληψη, ζωηρή παρουσία και συνεισφορά της πρωτογενούς παραγωγής και στην βελτίωση των όρων ζωής στην ελληνική περιφέρεια, έχει καθιερώσει τα τελευταία χρόνια
τη βράβευση του ‘‘Αγρότη της Χρονιάς’’.
Με εξειδίκευση σε απαιτητικές καλλιέργειες όπως το µπρόκολο και το κουνουπίδι, έµφαση στην ποιότητα του τελικού προϊόντος και αυστηρή εφαρμογή ενός καθετοποιηµένου µοντέλου λειτουργίας, η αγροτική επιχείρηση του Μάρκου Σαπουντζόγλου από το ∆υτικό Πέλλας φέρει όλα τα εχέγγυα, ώστε να του χαρίσει τον τίτλο του Αγρότη της Χρονιάς 2014.
Ο «Λόγος της Πέλλας» συνομίλησε με τον κ. Σαπουντζόγλου για την επιτυχία αυτή, τα στάνταρ που έθεσε και πέτυχε τους στόχους του, αλλά και τα μετέπειτα σχέδια εξέλιξης και ανάπτυξης.
Όπως σημείωσε αρχικά ο ‘’αγρότης της χρονιάς’’: «Νιώθω χαρά και ικανοποίηση που οι κόποι και οι προσπάθειες μου για την εξέλιξη τις αγροτικής μου επιχείρησης στον χώρο τις αγροτικής οικονομίας επιβραβεύονται από την εφημερίδα agrenda που μου χαρίζει τον τίτλο του αγρότη τις χρονιάς 2014».
Γόνος αγροτικής οικογένειας, ο Μάρκος Σαπουντζόγλου από το 2006 ηγείται μιας επιχείρησης η οποία σήμερα έχει φτάσει τα 800 στρέµµατα γης ενώ είναι πλήρως καθετοποιηµένη, από την παραγωγή σποριόφυτων µέχρι και την πώληση του τελικού προϊόντος.
Με διάθεση 620 τόνων µπρόκολου το 2013 και 170 τόνων κουνουπιδιού τόσο σε Ελλάδα και Κύπρο σε µεγάλες αλυσίδες σούπερ µάρκετ, όσο και σε Ρωσία, Ιράκ και Ολλανδία, από το 2008 έχει επενδύσει πάνω από 1.000.000 ευρώ σε επιχειρησιακά σχέδια που αφορούσαν µεταξύ άλλων στον εκσυγχρονισµό των µηχανηµάτων και των εγκαταστάσεων, στην αγορά γης, στη δηµιουργία γεωτρήσεων άντλησης νερού.
Όπως ανέφερε ο ίδιος, «στον χώρο της γεωργίας δεν είμαι τυχαίος πρακτικά, αλλά έχω και μια θεωρητική κατάρτιση. Φοίτησα 4 χρόνια στην Αμερικάνικη Γεωργική σχολή, ήμουν από τα 7 τυχερά παιδιά κάθε χρόνο που τελείωνε μια τεχνική σχολή και συνέχιζε σε τεχνικό λύκειο, άρα έκανα 4 χρόνια στη Γεωργική σχολή και όχι 3 χρόνια. Ήταν ένας θεσμός που ίσχυε και κρατούσαν τους καλύτερους να συνεχίσουν. Τελείωσα το ΤΕΙ στο Μεσολόγγι με αντικείμενο τις ιχθυοκαλλιέργειες και δούλεψα 7 χρόνια πάνω σε αυτό. Με λίγα λόγια έλειπα από το χωριό μου από το 1990 έως και το 2005. Η ιχθυοκαλλιέργεια είναι από τα πιο δυνατά χαρτιά της αγροτικής οικονομίας του τόπου μας εκεί έμαθα για τον τζίρο, το κόστος παραγωγής, τον προγραμματισμό και το μπάτζετ μιας επιχείρησης. Πήρα πολλές «επιταγές» από την παραπάνω εργασία «επιταγές» που πληρώθηκα όταν ήρθα στη δική μου δουλειά. Αργότερα δούλεψα και για έναν γαλλικό όμιλο οπού και από εκεί απέκτησα πολλές εμπειρίες στον τομέα της διαχείρισης.
Όταν λοιπόν έφτασα στα 30 και είχα δουλέψει αρκετά αποκτώντας πολλές εμπειρίες σκέφτηκα πως είχε φτάσει η ώρα να επιστρέψω στο χωριό μου να κάνω οικογένεια και να δουλέψω τα 120 στρέμματα του πατέρα μου. Με ενθουσίαζε η ιδέα να κάνω κάτι δικό μου που θα μπορώ να το αλλάζω, να το εμπορεύομαι και να το διαχειρίζομαι. Κάτι καθετοποιημένο γιατί από τότε είχα βλέψεις σε ένα μοντέλο καθετοποίησης, οπού μπορούν οι αγροτικές επιχειρήσεις να γίνουν βιώσιμες (μη εξαρτώμενες από τις επιδοτήσεις). Τα πρώτα δύο χρόνια συνάντησα προβλήματα σε αυτό τον χώρο όταν π.χ. ήθελα να κάνω κάποιες απανωτές καλλιέργειες εντός του χωραφιού για να μου αποφέρουν και δυστυχώς δεν μπορούσα γιατί το σύστημα «επέβαλλε» από τη μια εποχή ως την άλλη για να πάρεις τα χρήματα πρέπει να καλλιεργείς κάτι συγκεκριμένο…Τότε ήταν που σκέφτηκα τι συμβαίνει εδώ…; Και συνέχισα να κάνω αυτό που ήξερα χωρίς επιδοτήσεις. Εξελίξαμε την καλλιέργεια του πατέρα μου από τα 120 στρέμ. στα 800 με ενοικιάσεις, εγγυήσεις και εξαγορές και εντάχθηκα στο μοντέλο το οποίο λέγεται «έμφαση στην ποιότητα».
«Ένα βήμα μπροστά από τους άλλους»
Με ενδιαφέρει λοιπόν να παράγω ένα πολύ καλό προϊόν και να το δίνω σε έναν έμπορο και όχι απλά ένα προϊόν. Από την αρχή έβαλα 20 κωδικούς επάνω στα λαχανικά, έκανα ένα μικρό δίκτυο διανομών σε μανάβηδες και σε λαϊκές αγορές απευθείας ό,τι ήθελαν και μου ζητούσαν. Σιγά σιγά στην πορεία μεγαλώσανε τα στρέμματα και μειώθηκαν οι κωδικοί, από τα οικονομικά στοιχεία του κάθε προϊόντος που μελετούσα κάθε φορά. Παρατήρησα λοιπόν πως υπήρχε μια κλίση στα χειμωνιάτικα είδη και ειδικά εκείνη την εποχή είχε αρχίσει να ακούγεται πολύ από τα ΜΜΕ, το μπρόκολο ως λαχανικό εξαιτίας της αντικαρκινικής και αντιοξειδωτικής του δράσης. Είδα λοιπόν πως υπάρχει μια στροφή προς το μπρόκολο και ένα ενδιαφέρον χωρίς να υπάρχουν στην Ελλάδα δυνατές επιχειρήσεις που να μπορούν να το παράγουν όλη τη χρονιά. Είπα πως εδώ είναι η ευκαιρία για να αναπτυχθούμε και αυτό ξεκινήσαμε να κάνουμε σιγά-σιγά. Από τότε κάθε χρόνο αυξάνουμε την καλλιέργειά μας και τις συνεργασίες μας. Όλη η καλλιέργεια στο μπρόκολο είναι καθαρά δική μου αν με ρωτούσαν τι προτιμώ την εμπορία ή την γεωργία αμέσως θα απαντούσα την γεωργία. Αυτό που θέλω είναι τα 800 στρέμματα να τα κάνω 1200 και να είμαι εγώ ο αγρότης, εγώ αυτός που θα αποφασίσει πότε θα πουλήσει, πότε είναι τέλειο ένα προϊόν κτλ. Δυο χρόνια επίσης συνεργάστηκα με Ρωσία αλλά φέτος όχι λόγω του εμπάργκο, επίσης συνεργάζομαι με Ολλανδία, Ιράκ και Κύπρο. Στην Κύπρο συγκεκριμένα συνεργάζομαι με τα Lidl Cyprus μέσω μιας εταιρίας από την Ιταλία.
«Διαίρει και Βασίλευε»
-Όταν λέτε πως συνεργάζομαι με το εξωτερικό τι ακριβώς συμβαίνει εκεί, υπάρχει κέρδος ή το κάνετε για να βγουν τα προϊόντα σας εκτός χώρας;
Σαφώς και δεν κάνεις κάτι για να πεις απλά πως το κάνεις. Χτίζεις αγορές για να σου φέρουν αύριο μεθαύριο κερδοφορία. Αυτό που με αντιπροσωπεύει είναι το ρητό «Διαίρει και Βασίλευε» δεν συνεργάζομαι με μια-δυο εταιρίες γιατί άμα πάει κάτι στραβά θα μου κοπούν τα πόδια όπως έγινε ας πούμε με το εμπάργκο της Ρωσίας. Εμείς στέλνουμε τα προϊόντα μας για να εδραιωθούμε στις τοπικές αγορές.
-Είπατε πως ‘’βασιστήκατε’’ στα ΜΜΕ που αναδείκνυαν τα συγκεκριμένα προϊόντα και σας ‘’βγήκε’’. Υπάρχει περίπτωση με όσα ακούγονται αυτή την εποχή (επιστροφή στην επαρχία, ευκαιρίες για νέους αγρότες) που βγαίνουν και κάποια προγράμματα, να επιστρέφουν στην επαρχία και να πετύχουν;
Σαφώς και μπορούν να πετύχουν. Μπορεί να πετύχει ακόμη κι ένα παιδί που δουλεύει κάπου αλλού και θα γυρίσει να αξιοποιήσει τα 5 στρέμματα στο χωριό του, αλλά και άλλοι με περισσότερα που θέλουν να επιστρέψουν στον τόπο τους. Υπάρχουν εξαιρετικές περιπτώσεις προϊόντων που μπορούν να δώσουν ένα πολύ καλό οικονομικό κέρδος για να ζήσει άνετα μια οικογένεια.
-Αυτό για σας μπορεί να πέτυχε γιατί φοιτήσατε στη Γεωργική σχολή, μετά αποκτήθηκαν εμπειρίες από την εργασία σε σχετικές επιχειρήσεις και κυρίως το εμπορικό πνεύμα. Αλλά στο να γίνει κάποιος μόνο αγρότης, δεν ξέρω κατά πόσο μπορεί να είναι εφικτό.
Από κάπου πρέπει να ξεκινήσεις, γιατί και εγώ από μικρό δίκτυο διανομών ξεκίνησα, είχα συνεργασίες και με άλλους εμπόρους που έπαιρναν τα προϊόντα μου και σιγά σιγά ήρθαν όλα. Όταν επιστρέφει κάποιος σε ένα χωριό σαφώς και χτίζει τις δικές του βάσεις (τους ανθρώπους που θα συνεργαστεί, το πελατολόγιο κτλ) αρκεί μόνο να μην επαναπαύεσαι. Θέλει πολύ υπομονή κόπο και πείσμα η δουλειά ακόμη και στη σφαλιάρα να σηκώνεις κεφάλι και να συνεχίζεις. Μετά από όλα αυτά εγώ είμαι στο σημείο να απασχολώ ανθρώπους και να ζουν 7 οικογένειες από όλη αυτή την προσπάθεια.
Επιπλέον, ο κ. Σαπουντζόγλου μας είπε πως είναι θέµα χρόνου η µεταφορά του µικρού σήµερα συσκευαστηρίου της επιχείρησής του σε νέες µεγαλύτερες και σύγχρονες εγκαταστάσεις ενώ σημείωσε ότι υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περιοχή και για τα σύκα που παράγει ο ίδιος με άλλους συνεργαζόμενους αγρότες, νωπά ή σε μαρμελάδα, τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό.
Αυτά είναι μερικά ‘’μυστικά’’ της επιτυχίας του «Αγρότη της χρονιάς» που πρέπει να λειτουργούν ως γνώμονας για κάθε παραγωγό: Η έμφαση στην ποιότητα του προϊόντος, η συνέπεια και ο σωστός προγραμματισμός.
Χριστίνα Παπαδοπούλου