Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας Π.Ε. Πέλλας: Οδηγίες για τη λεπτοσπείρωση

Από τη Δ/νση Δημόσιας Υγείας & Κοιν. Μέριμνας Π.Ε. Πέλλας δίνονται οδηγίες για την προστασία από ασθένειες που μεταδίδονται από τρωκτικά

(λεπτοσπείρωση, ιογενείς αιμορραγικούς πυρετούς κα):
Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν ιδιαίτερα είναι εκείνοι που εργάζονται στην ύπαιθρο, στην αποκομιδή σκουπιδιών, σε σφαγεία, κτηνοτροφικές μονάδες και γεωργικές ασχολίες. Επίσης, κατασκηνωτές, παιδιά με δραστηριότητες στην ύπαιθρο ή ερχόμενα σε επαφή με αδέσποτα ζώα και οι διαμένοντες κοντά σε περιοχές με στάσιμα ύδατα.
Η λεπτοσπείρωση είναι μικροβιακή λοίμωξη. Προκαλείται από τον μικροοργανισμό (βακτήριο) που ονομάζεται λεπτόσπειρα  και παρατηρείται σε ανθρώπους και σε ζώα .
Οι ιογενείς αιμορραγικοί πυρετοί αφορούν σε κλινικά σύνδρομα τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν εκδηλώσεις πυρετού και αιμορραγίας. Τα αίτια τους είναι ιοί που ανήκουν σε 4 διαφορετικές οικογένειες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χώρα μας έχουν οι ιοί Hanta και ο Αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κονγκό (CCHF). Οι ιοί αυτοί ενδημούν στη περιοχή της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης και σποραδικά περιστατικά αιμορραγικών πυρετών διαγιγνώσκονται στη Β. Ελλάδα τόσο εξ αιτίας του ιού Hantaan, όσο και του CCHF.
Η λεπτόσπειρα βρίσκεται σε πολλά είδη θηλαστικών, άγρια, οικόσιτα και κατοικίδια όπως αρουραίοι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, σκύλοι κ.λπ., τα οποία την αποβάλουν με τα ούρα ή τα γενετικά εκκρίματα, χωρίς κατά κανόνα τα ίδια να έχουν συμπτώματα.
Ο  Ιός Χάντα μπορεί να εξαπλωθεί από ποντίκια και αρουραίους. Βρίσκεται στα ούρα τους, τα περιττώματα και το σάλιο. Μικροσκοπικά σταγονίδια με τον ιό μπορεί να εισέλθουν στον αέρα. Η μετάδοση γίνεται μέσω άμεσης επαφής με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα, ή τραυματισμένου δέρματος, όταν ο άνθρωπος έλθει σε επαφή με ούρα ή ιστούς μολυσμένων ζώων. Επίσης η μετάδοση μπορεί να συμβεί με κολύμπι σε μολυσμένα νερά, ή ακόμα και με την κατάποση μολυσμένης τροφής (από ούρα μολυσμένων ζώων). Επίσης ο ιός HANTA επειδή παραμένει ακόμη και σε αποξηραμένα περιττώματα μπορεί να προσβάλει τον άνθρωπο και μετά την εισπνοή σκόνης. 
Τα συμπτώματα εκδήλωσης της νόσου είναι, πυρετός, ρίγη, πονοκέφαλος, μυαλγία, εμετός ή πιο βαριάς μορφής όπως, υψηλός πυρετός, ίκτερος, έντονος πόνος στους μύες και την κοιλιά, έντονη διάρροια, εξάνθημα και ίσως έντονα κόκκινα μάτια. Σε βαριά μορφή και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η παραπάνω ασθένειες μπορεί να αποβούν θανατηφόρες.
Για πρόληψη και αποφυγή μόλυνσης συνιστώνται τα παρακάτω μέτρα: 
Περιορισμός της εστίας μόλυνσης:
Περιορισμός και έλεγχος του πληθυσμού των τρωκτικών. Αυτό επιτυγχάνεται με τη συλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων, τη συστηματική μυοκτονία σε κατοικημένες περιοχές και σε χώρους όπου κινούνται άνθρωποι όπως κατοικίες, αυλές, αποθήκες κ.λ.π., τον καθαρισμό των χώρων αποθήκευσης και της αυλής από χόρτα, την απομάκρυνση υπολειμμάτων τροφών και την κατάλληλη περίφραξη και ασφαλή διατήρηση αποθηκευμένων τροφίμων, ζωοτροφών ή αγροτικών προϊόντων.
Αποστράγγιση μικρών υδάτινων εστιών στον περιβάλλοντα χώρο των κατοικιών.
Προληπτικός εμβολιασμός υγιών ζώων και θεραπεία μολυσμένων. Συνίσταται ο τακτικός εμβολιασμός των σκυλιών, ιδιαίτερα σε περιοχές με ενδείξεις κυκλοφορίας λεπτόσπειρας.
Ελαχιστοποίηση της έκθεσης στο λοιμογόνο παράγοντα:
Αποφυγή άμεσης επαφής του σώματος χωρίς μεσολάβηση προστατευτικού μέσου με ύποπτα ύδατα (λάσπη, λίμνες, στάσιμα νερά) όπως π.χ. κατά τη διάρκεια κολύμβησης ή περπατήματος χωρίς χρήση υποδημάτων ή με ούρα ή γεννητικά εκκρίματα ζώων.
Πλύσιμο χεριών (αν είναι δυνατόν και με τη χρήση σαπουνιού) μετά από επαφή με ούρα ζώων, χώμα ή στάσιμα ύδατα ή γεωργικά προϊόντα που έχουν έρθει σε επαφή με χώμα.
Καλό πλύσιμο γεωργικών προϊόντων που έχουν έρθει σε επαφή με χώμα και που πρόκειται να καταναλωθούν ωμά.
Μαγείρεμα ή εμβάπτιση του τροφίμου σε ζεματιστό νερό για μερικά δευτερόλεπτα.
Βελτίωση συνθηκών αποθήκευσης τροφίμων και νερού προς αποφυγή επιμόλυνσης από τρωκτικά.
Λήψη μέτρων αποφυγής της επαφής με τρωκτικά (π.χ. κλείσιμο πιθανών ρωγμών/διόδων στο σπίτι, κατασκευή φραχτών, απομάκρυνση φαγητού και νερού στα οποία μπορεί να έχουν πρόσβαση τρωκτικά, καλός καθαρισμός και κούρεμα του κήπου, στράγγιση μικρών υδάτινων εστιών, απομάκρυνση απορριμμάτων κ.α.)
Χρήση προστατευτικών μέσων για αποτροπή διείσδυσης του μικροβίου στον οργανισμό:
Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού κατά την εκτέλεση γεωργοκτηνοτροφικών εργασιών(γάντια, γαλότσες κτλ) και κατά τον καθαρισμό των χώρων (μάσκες, γυαλιά) που πιθανόν να υπάρχουν περιττώματα τρωκτικών.
Κατά τον καθαρισμό να μη σχηματίζεται σκόνη και να χρησιμοποιείται διάλυμα οικιακής χλωρίνης αραιωμένη σε νερό.
Εφαρμογή αδιάβροχου επιδέσμου και απολύμανση τραυμάτων κατά τις υπαίθριες ενασχολήσεις.
Έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε εμφάνιση συμπτωμάτων:
Αναζήτηση ιατρικής βοήθειας σε εμφάνιση συμπτωμάτων καθώς η έγκαιρη διάγνωση και λήψη αγωγής είναι μεγάλης σημασίας στην αντιμετώπιση ασθενών με λεπτοσπείρωση ή χανταϊούς. Τα αρχικά συμπτώματα, τα οποία μπορεί να οφείλονται στη λεπτοσπείρωση και τους χανταϊούς είναι:
Πυρετός
Ρίγη
Μυαλγία
Αδυναμία-καταβολή
Ζαλάδα.
Ναυτία, έμετο, διάρροια ή κοιλιακό άλγος.
Άτομα, τα οποία παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να επισκέπτονται το θεράποντα ιατρό τους το ταχύτερο.
Εμβολιασμός στον άνθρωπο για τη λεπτοσπείρωση και τους ιούς Hanta δεν υπάρχει.  Έτσι, η πρόληψη παραμένει το καλύτερο μέσο για την αποφυγή της μόλυνσης.
ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ Π.Ε. ΠΕΛΛΑΣ