Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Μειώσεις περιμένουν τους συνταξιούχους του ΟΓΑ καθώς από 1.7.2105 ελαττώνεται η κρατική χρηματοδότηση, από την οποία ο οργανισμός αντλεί 3,5-4 δισ. ευρώ ετησίως, και οι συντάξεις από την 1/1/2016 που εφαρμοστεί το νέο ασφαλιστικό θα μειωθούν ακόμα και κατά 50%. Επίσης εναρμονίζονται οι εισφορές των αγροτών σύμφωνα με τα πρότυπα του ΙΚΑ εκτός αν ο ΟΓΑ συγχωνευθεί με άλλα ταμεία, γεγονός που σημαίνει πως οι ασφαλισμένοι του θα κληθούν να καταβάλουν τριπλάσιες εισφορές.
Τα παραπάνω περιλαμβάνονται σε συνολικότερο «πακέτο» ανατροπών στο ασφαλιστικό σύστημα (πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αύξηση εισφορών, μειώσεις συντάξεων κ.ά.), από τα προαπαιτούμενα του 3ου μνημονίου που πρέπει να ψηφιστούν εντός του Οκτωβρίου, με βασικό στόχο έχουν τη μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης η οποία αυξάνεται «απειλητικά» για τα δημοσιονομικά δεδομένα της χώρας «υπό την πίεση» της παρατεινόμενης ύφεσης, της διατήρησης της ανεργίας σε πρωτοφανή υψηλά ποσοστά, της εκτεταμένης εισφοροδιαφυγής, των μειώσεων των μισθών και των εσόδων από εισφορές αλλά και της αύξησης του αριθμού των συνταξιούχων.
Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι μελλοντικά-με βάση τη σημερινή οικονομική κατάσταση- η μεγάλη αύξηση της ανεργίας αλλά και του αριθμού των συνταξιούχων θα απειλήσουν εκ νέου τις καταβαλλόμενες παροχές (συντάξεις). Μάλιστα προς την κατεύθυνση αυτή «συμβάλλει» και η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης από 18,9 δις. το 2010 στο 10,8 δις. ευρώ το 2015.
Την ώρα που τις επόμενες ημέρες (μέσα στην πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου) αναμένεται η πρόταση της «Επιτροπής Σοφών» για την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος, ήδη με το νέο μνημόνιο έρχονται νέες περικοπές στις συντάξεις οι οποίες την τελευταία πενταετία είχαν μείωση έως 45%.
Μεγάλοι χαμένοι από τις προωθούμενες αλλαγές είναι όσοι ασφαλισμένοι λαμβάνουν σύνταξη που υπολογίζεται με βάση τα «κατώτατα όρια» και κυρίως γυναίκες και μητέρες ανηλίκων, άντρες μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες με λίγα χρόνια ασφάλισης και χαμηλές αποδοχές, παλιοί και νέοι ασφαλισμένοι, δικαιούχοι συντάξεων λόγω θανάτου κ.ά.
Ειδικότερα-σύμφωνα με τα μέτρα που έχουν ήδη ψηφιστεί:
1-. Χαμηλότερα ποσά συντάξεων (με βάση αποκλειστικά τις εισφορές που έχουν καταβληθεί) θα δίνουν τα ασφαλιστικά ταμεία σε όλους όσοι συνταξιοδοτούνται από την 1η Ιουλίου 2015 και μόνο μετά τη συμπλήρωση της ηλικίας των 67 ετών θα λαμβάνουν ως συμπλήρωμα τη βασική – εγγυημένη από το κράτος σύνταξη ή τα όποια επιπλέον ποσά δίνονται έως το ύψος της κατώτατης σύνταξης. Πρόκειται για ασφαλισμένους με 15 έτη ασφάλισης και κατά συνέπεια χαμηλές αποδοχές.
Σήμερα, οι συνταξιούχοι με τα κατώτατα όρια λαμβάνουν σύνταξη 486,84 ευρώ. Για παράδειγμα: Στο TEBE με 15ετία στην 6η ασφαλιστική κατηγορία θα καταβάλλεται σύνταξη 420 ευρώ αντί 640 ευρώ. Στο IKA με 4.500 ημέρες ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 700 ευρώ θα καταβάλλεται σύνταξη 315 ευρώ αντί 486 ευρώ. Σημαντικά μειωμένη θα είναι η σύνταξη κυρίως στις μητέρες με ανήλικο που συνήθως κάνουν χρήση της 15ετίας αλλά και οι δικαιούχοι σύνταξης λόγω θανάτου.
2– Πρόσθετες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό τον ερχόμενο Οκτώβριο προμηνύει το «πάγωμα» στα φετινά επίπεδα της κρατικής χρηματοδότησης των Ταμείων έως το 2021 σε συνδυασμό με τα διευρυνόμενα ελλείμματα της κοινωνικής ασφάλισης. Αυτό σημαίνει ότι αν δεν αυξηθούν τα έσοδα από τις εισφορές θα χρειαστεί να γίνει οριζόντια μείωση 8% σε όλες τις καταβαλλόμενες συντάξεις.
3. Μειώσεις περιμένουν και τους συνταξιούχους του ΟΓΑ και ΝΑΤ καθώς από 01.07.2105 μειώνεται η κρατική χρηματοδότηση (ο ΟΓΑ αντλεί 3,5-4 δισ. ευρώ ετησίως) προκειμένου να εναρμονιστεί με τα επίπεδα του ΙΚΑ. Οι συντάξεις του ΟΓΑ από την 1/1/2016 που εφαρμοστεί το νέο ασφαλιστικό θα μειωθούν ακόμα και κατά 50%. Επίσης εναρμονίζονται οι εισφορές των αγροτών σύμφωνα με τα πρότυπα του ΙΚΑ εκτός αν ο ΟΓΑ συγχωνευθεί με άλλα ταμεία. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ θα κληθούν να καταβάλουν τριπλάσιες εισφορές.
4- Από 01.07.2015 αυξάνονται οι εισφορές υγειονομικής περίθαλψης από 4% σε 6% και παρακρατούνται από τις κύριες συντάξεις . Η παρακράτηση υπολογίζεται στο μικτό ποσό πριν αφαιρεθούν οι μνημονιακές περικοπές. Δηλαδή σε μια κύρια σύνταξη 1250 ευρώ (αρχικό ποσό πριν τις περικοπές 1780 ευρώ) η παρακράτηση θα ανέρχεται σε 35,6 ευρώ το μήνα.
5- Μειώσεις θα επέλθουν και στις επικουρικές συντάξεις οι οποίες ξεκίνησαν από 1-7-2015 μέσω της επιβολής της εισφοράς υπέρ υγείας 6%. Ένας συνταξιούχος με επικουρική ύψους 200 ευρώ θα υποστεί μείωση 24 ευρώ .
6- Μειωσεις στις συντάξεις θα επέλθουν με την πλήρη εφαρμογή του νόμου 3863/2010 από την 1-7-2015- με άξονα τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ. Ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που θα εφαρμοστεί οδηγεί σταδιακά σε μειώσεις των συντάξεων από 7% έως και 25%.
7- Κατάργησή του ΕΚΑΣ έως τα τέλη του 2019. Θα προηγηθεί μια περικοπή για το 20% των δικαιούχων με τα υψηλότερα εισοδήματα και από το 2016 θα τεθεί σε εφαρμογή το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα με χρηματοδότηση από την ανακατανομή όλων των προνομιακών επιδομάτων (τίθεται ο στόχος για εξοικονόμηση 900 εκατ. ευρώ).
8.- Στο εξής όλα τα επικουρικά συνταξιοδοτικά ταμεία θα χρηματοδοτούνται μόνον από τις δικές τους συνεισφορές. H ρύθμιση αυτή μεταφράζεται σε νέες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Σε κρίση το ασφαλιστικό σύστημα
Η εικόνα στα ασφαλιστικά ταμεία είναι τραγική και κάθε μήνα γίνεται αγώνας δρόμου για να καταβληθούν οι συντάξεις. Χαρακτηριστικό της οικονομικής ασφυξίας είναι ότι τα αποθεματικά των ταμείων είναι οριακά και ανέρχονται σε μόλις 4,5 δισ. ευρώ (το ποσόν που αντιστοιχεί σε συντάξεις δύο μηνών).
Όπως παρατηρεί ο καθηγητής Σάββας Ρομπόλης είναι πλέον αναγκαία η δημιουργία νέου πλαισίου χρηματοδότησης του συνταξιοδοτικού συστήματος με την ανεύρεση νέων πόρων εκτός κρατικού προϋπολογισμού, καθώς για να πληρωθούν οι συντάξεις το 2016, το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ) θα πρέπει, εκτός από τις εισφορές και την κρατική χρηματοδότηση, να βρει πρόσθετους πόρους ύψους 950 εκατ. ευρώ, οι οποίοι αυξάνονται σε 1,4 δισ. ευρώ για το 2017 και 2,5 δισ. για το 2018.
Ο κ. Ρομπόλης τονίζει ότι αν δεν αλλάξει η ακολουθούμενη πολιτική «ακόμη και αν καταργηθούν οι συντάξεις, το σύστημα θα παραμείνει ελλειμματικό, αν δεν ληφθούν μια σειρά από μέτρα, όπως το σταμάτημα της λιτότητας, η αύξηση των μισθών, η τόνωση της εγχώριας ζήτησης μέσω και της μείωσης των τιμών των προϊόντων, η στροφή των ελληνικών επιχειρήσεων στην εξυπηρέτηση και της εξωτερικής ζήτησης και, μακροπρόθεσμα η βελτίωση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, μέσω της επένδυσης στην τεχνολογική και παραγωγική ανασυγκρότηση».
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι από το 2010 οι δανειστές συνέδεσαν τη διαχείριση της κρίσης χρέους, δηλαδή τη δημοσιονομική πειθαρχία, με τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Στην αναλογιστική μελέτη που έχουν εκπονήσει για την Ελλάδα, προβλέπουν ότι σήμερα το ποσοστό αναπλήρωσης κύριας και επικουρικής σύνταξης, από 64,5%, θα πρέπει να μειωθεί σταδιακά και το 2060 να γίνει 58,5%.
Έτσι, το 2060 η συνταξιοδοτική δαπάνη θα αντιστοιχεί στο 15,5% του ΑΕΠ, έναντι 16,2% του ΑΕΠ που είναι σήμερα. Επικαλούνται την εικόνα που ισχύει τώρα για όλη την Ευρώπη. Η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία έχουν συνταξιοδοτικές δαπάνες περίπου στο 16%. Η Γερμανία έχει περίπου στο 10%. Το θέμα, όμως, είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν κάποιες δαπάνες, που είναι προνοιακές και υπολογίζονται ως συνταξιοδοτικές. Για παράδειγμα, στο γερμανικό σύστημα, παρατηρούμε σήμερα ότι το 10,3% του ΑΕΠ είναι συνταξιοδοτικές δαπάνες και 11,5% του ΑΕΠ είναι δαπάνες πρόνοιας και υγείας, οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται στη συνταξιοδοτική δαπάνη.
Εξάλλου στην αναλογιστική μελέτη που έχει ολοκληρώσει η Εθνική Αναλογιστική Αρχή φαίνεται αφενός η δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού της Ελλάδας και το δημογραφικό πρόβλημα, αφετέρου η εύθραυστη ισορροπία των συνταξιοδοτικών δαπανών. Σύμφωνα με τη μελέτη, το μακρινό 2060, έξι στα δέκα άτομα του ενεργού πληθυσμού θα είναι άνω των 65 ετών ενώ ένας στους τέσσερις Έλληνες ηλικίας από 65 έως 74 ετών θα εργάζεται.
Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα είναι 71,9 ενώ το άθροισμα της κύριας και της επικουρικής σύνταξης θα έχει μειωθεί δραματικά. Το ποσοστό αναπλήρωσης για το σύνολο των συνταξιοδοτικών δαπανών, από 80% σήμερα θα πέσει στο 56,8%. Η σημαντική μείωση μάλιστα ξεκινά από το πολύ πιο κοντινό μας 2020 όταν το ποσοστό αναπλήρωσης θα έχει ήδη μειωθεί στο 64,6%.
Και όλα αυτά χωρίς να υπάρξει καμία νέα παρέμβαση στο ασφαλιστικό σύστημα. Η ισορροπία τρόμου ενδέχεται να διαταραχθεί άμεσα και για το υπ’ αριθμόν ένα στόχο που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και δεν είναι άλλος από τη διατήρηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κάτω από το 16% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Κρίσιμα θεωρούνται τα επόμενα 5 χρόνια, έως το 2020, καθώς οι δαπάνες για τη βασική – αναλογική σύνταξη και το ΕΚΑΣ κυμαίνονται μεταξύ 15,7% και 15,5% του ΑΕΠ, πέριξ δηλαδή του 16% που ενεργοποιεί το απαγορευτικό από την Ε.Ε.
Μόνο για την κύρια σύνταξη, η δαπάνη εκτιμάται ότι από 13,7% του ΑΕΠ το 2013 θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα της τάξης του 13,4% έως το 2020 και θα ξεκινήσει να μειώνεται, όχι όμως σημαντικά, από το 2030 (12,4%), για να φθάσει στο 12,3% το 2060.
