Πρόληψη της μετάδοσης του μικρού κανθάρου των κυψελών στην Ελλάδα

Από το Τμήμα Υγείας Ζώων και Κτηνιατρικής Αντίληψης, Φαρμάκων και Εφαρμογών (Υ.Ζ.–Κ.Α.Φ.Ε.) της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

ανακοινώνονται τα εξής σχετικά με την πρόληψη της μετάδοσης του μικρού κανθάρου των κυψελών στην Ελλάδα:
«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έχοντας ενημερωθεί για παραβάσεις μετακινήσεων μελισσών σε διάφορα κράτη μέλη, εφιστά την προσοχή στις μετακινήσεις αυτών εντός της κοινότητας και στις εισαγωγές τους από τρίτες χώρες, λόγω της εμφάνισης του μικρού κάνθαρου (ή μικρό σκαθάρι) των κυψελών (Aethina tumida) στην Ιταλία.
Πρόκειται για παρασιτικό νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης που εισήχθη στη Νότια Ιταλία το Σεπτέμβριο του 2014 από την Αφρική όπου ενδημεί. Το Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2017 εντοπίστηκαν πέντε νέες περιπτώσεις προσβολής στην επαρχία Regio Calabria (Καλαβρία) της Νότιας Ιταλίας.
Το παράσιτο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη βιομηχανία της μελισσοκομίας, με παράλληλες συνέπειες στη γεωργία και το περιβάλλον, δεδομένου ότι στις μέλισσες οφείλεται κατά 80-90% η επικονίαση των «σταυρογονιμοποιούμενων» φυτών (σιτηρά όπως καλαμπόκι και σίκαλη, καλλωπιστικά π.χ. η τριανταφυλλιά, τα περισσότερα οπωροφόρα και κηπευτικά).
Τα μέτρα για την εξάλειψη και την πρόληψη της εξάπλωσης του παρασίτου πρέπει να λαμβάνονται άμεσα και περιλαμβάνουν τη δημιουργία ζωνών προστασίας και επιτήρησης και την απαγόρευση της αποστολής από μολυσμένες περιοχές μελισσών, μη επεξεργασμένων μελισσοκομικών υποπροϊόντων, μελισσοκομικού εξοπλισμού καθώς και κηρήθρας με μέλι που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Η εξάπλωση του παρασίτου μπορεί να οφείλεται και στη μεταφορά εδάφους, φρούτων και εναλλακτικών ξενιστών (βομβίνοι -Bombus terrestris).
Το μικρό σκαθάρι των κυψελών (ΜΣΚ) μπορεί να πολλαπλασιαστεί σε μεγάλους αριθμούς στις προσβεβλημένες αποικίες όπου τρώει γόνο, μέλι και γύρη, προκαλώντας καταστροφή στην κηρύθρα και αλλοίωση του μελιού (τροποποίηση χρώματος και ζύμωσή του). Η προνύμφη (υπόλευκη, 1 cm) είναι το επιβλαβές στάδιο, ενώ τα ενήλικα άτομα (μήκους 5-7 mm και πλάτους 2,5-3,5 mm) διαμορφώνονται εκτός της κυψέλης, προσελκύονται έντονα από την μυρωδιά αυτής και μπορούν να πετάξουν σε απόσταση τουλάχιστον 5 χιλ. προκειμένου να βρουν νέες αποικίες μελισσών.
Σε περίπτωση ανίχνευσης του παρασίτου συστήνεται η απομάκρυνση και ολική καταστροφή της κυψέλης και των μελισσοσμηνών, καθώς και η εφαρμογή της κατάλληλης απολύμανσης του εδάφους όπου βρίσκεται το μολυσμένο μελισσοκομείο και οι προσβεβλημένες κυψέλες του.
Οι εμπορικές αποστολές ζωντανών μελισσών θα πρέπει να προέρχονται από περιοχές απαλλαγμένες της παρουσίας των παρασίτων Aethina tumida και Tropilaelaps spp., (τουλάχιστον 100 χλμ. μακριά από τις περιοχές, στις οποίες εφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα) και να συνοδεύονται από τα κατάλληλα υγειονομικά πιστοποιητικά (Κανονισμός 206/2010/ΕΕ., άρθρα 7 και 13, Οδηγία 92/65/ΕΟΚ). Ειδικά για τις εισαγωγές από τρίτες χώρες επιβάλλεται η συνεργασία των ΣΥΚΕ με τις τοπικές κτηνιατρικές αρχές του τόπου προορισμού φορτίων μελισσών, καθώς και των τοπικών κτηνιατρικών αρχών με τους μελισσοκόμους και τους εμπόρους.
Με σκοπό την προστασία της ελληνικής μελισσοκομίας και του περιβάλλοντος, εφιστούμε την επαγρύπνηση και την προσοχή των μελισσοκόμων και των αρμοδίων υπηρεσιών για ενδεχόμενη ανίχνευση και διερεύνηση πιθανών εξωτικών παρασίτων.
Επισημαίνεται ότι οι μελισσοκόμοι έχουν τη νομική υποχρέωση να τηρούν τις ισχύουσες διατάξεις αναφορικά με τις μετακινήσεις μελισσών, να επιθεωρούν τακτικά τις αποικίες αυτών για την παρουσία του μικρού κανθάρου των κυψελών και να κοινοποιούν άμεσα κάθε ύποπτο εύρημα.