«Ταξική» βόμβα οι ανακλήσεις στο… πακέτο Χατζηγάκη

Σαν βόμβα έχει πέσει στον αγροτικό κόσμο η νομοθετική ρύθμιση με την οποία μπαίνει μπροστά η διαδικασία ανάκλησης σημαντικών ενισχύσεων που είχαν δοθεί στους αγρότες το 2009 με το λεγόμενο πακέτο Χατζηγάκη.

Πρόκειται για νομοθετική ρύθμιση (τροπολογία) η οποία πέρασε τελικά από τη Βουλή μαζί με το γνωστό νομοσχέδιο για τους βοσκοτόπους και η οποία προβλέπει την σταδιακή ανάκληση, αρχής γενομένης από φέτος, των χρημάτων ύψους 320 εκατ. ευρώ περίπου που δόθηκαν σε εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες με τη μορφή αποζημιώσεων την άνοιξη του 2009 επί υπουργίας Σωτήρη Χατζηγάκη.
Όπως όλα δείχνουν οι αρμόδιες ελληνικές αρχές δεν κατάφεραν να πείσουν τα αρμόδια κοινοτικά όργανα και τις δικαστικές αρχές για την αναγκαιότητα εκείνων των ενισχύσεων, με αποτέλεσμα να εκδοθούν τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις βάσει των οποίων τα χρήματα αυτά θα πρέπει να ανακληθούν από τους αγρότες, σε βάθος 6-7 χρόνων, με ετήσιες δόσεις των 45 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
Σημειωτέον ότι τα χρήματα αυτά δεν ήταν κοινοτικά, πράγμα που σημαίνει ότι κατά το μεγαλύτερό τους μέρος, πέραν κάποιων προστίμων, επιστρέφουν στον κρατικό προϋπολογισμό, κλείνοντας άλλου είδους «τρύπες» στα κρατικά ταμεία.
Παρά το γεγονός ότι σχετική ολιγωρία έχει καταγραφή απ’ όλους τους διαχειριστές της υπόθεσης, ευθύνη για την εξέλιξη του θέματος φαίνεται να φέρει και η σημερινή πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης που με σχετική ευκολία έφθασε στην επιλογή να νομοθετήσει την ανάκληση, δηλαδή την επιστροφή των χρημάτων από τους αγρότες που τα εισέπραξαν προ 7ετίας περίπου.
Γνώστες του όλου θέματος αποδίδουν εκτός από επιπολαιότητα και μικροκομματική αντίληψη και «ταξικά κίνητρα» στους σημερινούς κυβερνώντες που κατέληξαν στην παραπάνω επιλογή, σε μια προσπάθεια, όπως λέγεται, αφενός να δείξουν ότι δεν δυσκολεύονται να βάλουν με τους «μεγαλοαγρότες» τους οποίους ευνόησαν ιδιαίτερα οι ενισχύσεις Χατζηγάκη και αφετέρου να δημιουργήσουν «ρήγματα» και αντιπαλότητες μεταξύ των συντελεστών της αγροτικής παραγωγής.
Ανάκληση με το νόμο
Να αμβλύνει τις εντυπώσεις από την τροπολογία που επιφέρει στους αγρότες ακόμα ένα χτύπημα, καθώς τους υποχρεώνει να επιστρέψουν το πακέτο Χατζηγάκη και μάλιστα ο καθένας ξεχωριστά με παρακράτηση από τις επιδοτήσεις επιχείρησε μετά το σάλο ο Βαγγέλης Αποστόλου, με νέα του δήλωση, τονίζοντας πως δεν υπάρχει τελική απόφαση για το ζήτημα. Πάντως όπως έγινε γνωστό από μέρες από τις κοινοτικές επιδοτήσεις που λαμβάνουν οι αγρότες θα γίνει η παρακράτηση μέρους του οφειλόμενου ποσού που έλαβαν πάνω από 700.000 φυσικά πρόσωπα το 2008 και το 2009, στο πλαίσιο ανάκτησης του πακέτου Χατζηγάκη. Αυτό άλλωστε προβλέπει τροπολογία (με αριθμό 81/24 1.12.2015) που κατατέθηκε ως εκπρόθεσμη στο νομοσχέδιο για τις βοσκήσιμες γαίες και εξειδικεύει τις αναφορές Αποστόλου στην επιτροπή παραγωγής και εμπορίου της βουλής για επιστροφή ενισχύσεων από μεμονωμένους αγρότες, προκαλώντας ήδη σφοδρές αντιδράσεις εκ μέρους των αγροτών, καθώς τους φορτώνει επιπλέον χρήματα στο λογαριασμό που καλούνται να πληρώσουν. Η επίμαχη τροπολογία κατατέθηκε ως εκπρόθεσμη στο νομοσχέδιο για τις βοσκήσιμες γαίες το οποίο συζητείται στη βουλή, επιβεβαιώνοντας όσα έγραψε το AgroNews και η εφημερίδα Agrenda, εξαιρεί μόνο όσους παραγωγούς έλαβαν ενισχύσεις, αλλά έχουν αποβιώσει, δίνοντας ένα νέο χτύπημα στον παραγωγικό ιστό της χώρας.
Όπως διευκρινίζεται, η διαδικασία θα εξειδικευθεί με κοινή Υπουργική Απόφαση η οποία θα καθορίζει, τον αριθμό των ετήσιων δόσεων που θα υποχρεούται να αποπληρώνει ο υπόχρεος προς ανάκτηση και οι οποίες θα καθοριστούν με βάση το οφειλόμενο ποσό.
“Δυστυχώς δεν θα αποφύγουμε να πιούμε όλοι μαζί το πικρό τούτο ποτήρι”, είπε χαρακτηριστικά στη βουλή ο Βαγγέλης Αποστόλου, υπεραμυνόμενος μιας ακόμα επώδυνης ρύθμισης.
Τι αναφέρει η αιτιολογική έκθεση
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από προκαταρκτική έρευνα που πραγματοποίησε για όλες τις αντισταθμιστικές εισφορές που κατέβαλε ο ΕΛΓΑ στους αγρότες τα έτη 2008 και 2009. Με απόφαση, της η Επιτροπή έκρινε ότι για το 2009 το ποσόν ενισχύσεων των 387.404.547 ευρώ και για το 2008 το ποσόν ενισχύσεων των 37.320.395,97 ευρώ αποτελούν παράνομες κρατικές ενισχύσεις, ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά”.
Με την ίδια απόφαση η Επιτροπή έταξε προθεσμία 4 μηνών από την κοινοποίηση της απόφασης για την λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την έντοκη ανάκτηση από τους παραγωγούς των σχετικών χρηματικών ποσών.
Η απόφαση της Επιτροπής επικυρώθηκε με την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 16ης Ιουλίου 2014 επί προσφυγής της Ελληνικής Δημοκρατίας στην υπόθεση Τ-52/2012. Αίτηση αναστολής εκτέλεσης της απόφασης, ενόψει της αναίρεσης που ασκήθηκε ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ελληνική Δημοκρατία κατά της απόφασης του ΓΔΕΕ απερρίφθη με τη διάταξη του Αντιπροέδρου του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 3ης Δεκεμβρίου 2014 στην υπόθεση C-431/14 Ρ R. Η ανάκτηση των ποσών που κρίθηκαν ως παράνομες κρατικές ενισχύσεις με την ανωτέρω απόφαση της Επιτροπής αφορά περίπου 725.000 δικαιούχους αυτών, φυσικά πρόσωπα.
Έχει γίνει, δε, δεκτό, και από τον Πρόεδρο του Γενικού Δικαστηρίου (Διάταξή του της 20.09.2012 στην ίδια υπόθεση) ότι η διαδικασία ανακτήσεως συνεπάγεται τεράστιο διοικητικό κόστος, ειδικώς όσον αφορά τα μικρότερα ανακτητέα ποσά από μεγάλο αριθμό υπόχρεων.
Εξάλλου, τόσο η ίδια η Επιτροπή, όσο και το Γενικό Δικαστήριο, έχουν δεχθεί ότι από το συνολικό ποσό των ενισχύσεων που κρίθηκαν ως παράνομες μπορεί να εξαιρεθεί η ανάκτηση των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας.
Επίσης η Επιτροπή έχει κάνει δεκτή την εξαίρεση από την ανάκτηση των ποσών που χορηγήθηκαν σε ήδη αποβιώσαντες. Είναι επομένως απαραίτητη η εισαγωγή ειδικής ρύθμισης προκειμένου να καθορισθούν οι λεπτομέρειες της διαδικασίας εκτέλεσης της εν λόγω απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα πρέπει να είναι άμεση και αποτελεσματική.
Ειδικότερα, είναι απαραίτητο να προβλεφθεί η αρμόδια υπηρεσία για την κίνηση της συγκεκριμένης διαδικασίας ανάκτησης και να δοθούν οι αναγκαίες εξουσιοδοτήσεις για τον καθορισμό των εξαιρούμενων από την ανάκτηση ενισχύσεων ήσσονος σημασίας και των λοιπών σχετικών ρυθμίσεων που συμφωνούνται με την Επιτροπή στα πλαίσια των αρχών της καλής συνεργασίας, καθώς και για τον καθορισμό ευέλικτης διαδικασίας που θα διασφαλίσει την άμεση είσπραξη των ανακτητέων ποσών, χωρίς υπέρμετρη επιβάρυνση του διοικητικού και ιδίως του φορολογικού μηχανισμού. Στο πλαίσιο αυτό εισάγεται η παρούσα ρύθμιση που προβλέπει, ειδικώς για την εκτέλεση της εν λόγω απόφασης της Επιτροπής, η οποία αφορά σε τεράστιο αριθμό φυσικών προσώπων που κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους έχουν λάβει ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 100 ευρώ, για την ανάκτηση παράνομων κρατικών ενισχύσεων.
1. Ειδικότερα στην πρώτη παράγραφο, εδ. πρώτο της προτεινόμενης ρύθμισης καθορίζεται η Υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που είναι αρμόδια για τις σχετικές διαδικασίες ανάκτησης. Στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1 ορίζεται η δυνατότητα χρήσης του ποσού που ορίζεται στον Κανονισμό (EE) 1408/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την χρήση “de minimis” που για την χώρα μας έχει ορισθεί στο ποσό 109.260.000 € για τριετή περίοδο αναφοράς. Με την χρήση του “de minimis” επιδιώκεται η απομείωση του ποσού των ανακτήσεων κατά το επιτρεπόμενο ποσό των 109.260.000 €.
2. Στη δεύτερη παράγραφο της προτεινόμενης ρύθμισης εξουσιοδοτούνται οι αρμόδιοι Υπουργοί να ρυθμίσουν με κοινή απόφασή τους κάθε λεπτομέρεια σχετική με την εν λόγω ανάκτηση. Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται η δυνατότητα του Δημοσίου να διενεργεί όλες τις σχετικές με την ανάκτηση πράξεις (Προσκλήσεις, κοινοποιήσεις κλπ.) με τρόπο ηλεκτρονικό κατ’ αναλογία των διατάξεων του άρθρου 5 του ν.4174/2013 (ΦΕΚ. Α’ 170) δεδομένου ότι ο μεγάλος αριθμός των υπόχρεων προς ανάκτηση (άνω των 700.000 αγροτών) θα επιφέρει υπέρμετρες δαπάνες για το Δημόσιο (για επιδόσεις, κοινοποιήσεις κλπ.)
Στη δεύτερη παράγραφο ορίζεται η ανάκτηση με υποχρεωτικό τρόπο μέσω του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Με βάση το σύστημα αυτό μέσω του οποίου οι Αγρότες λαμβάνουν τις κοινοτικές ενισχύσεις (Βασική Ενίσχυση, Συνδεδεμένες ενισχύσεις, κλπ) θα διενεργείται μετά την καταβολή στο ακέραιο της σχετικής ενίσχυσης στον δικαιούχο η παρακράτηση μέρους του οφειλόμενου ποσού μέσω του Τραπεζικού Ιδρύματος που έχει συμβληθεί με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Με την ανωτέρω διαδικασία η οποία θα εξειδικευθεί με την κοινή Υπουργική Απόφαση θα καθορίζονται, ο αριθμός των ετήσιων δόσεων που θα υποχρεούται να αποπληρώνει ο υπόχρεος προς ανάκτηση οι οποίες θα καθοριστούν με βάση το οφειλόμενο ποσό.
Δεν υπάρχει τελική απόφαση, λέει μετά τις αντιδράσεις ο Αποστόλου
Δεν υπάρχει κάποια απόφαση τελική σχετικά με την ανάκτηση των αγροτικών ενισχύσεων του πακέτου Χατζηγάκη, δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Βαγγέλης Αποστόλου, δημιουργώντας σύγχυση, αφού νωρίτερα κατατέθηκε τροπολογία με την οποία καλούνται οι αγρότες να επιστρέψουν τα 320 εκατ. ευρώ. Υπό την πίεση της Κομισιόν που απειλεί με τεράστια πρόστιμα, «έχουμε μαραθώνιο διαπραγματεύσεων ώστε να απαλύνουμε ή να μηδενίσουμε αν είναι δυνατόν την υποχρέωση ανακτήσεων», τόνισε ο υπουργός.
Εξήγησε δε ότι η τροπολογία κατατέθηκε προκειμένου να γίνει ηπιότερη η διαδικασία «αν τελικά γίνουν κάποτε ανακτήσεις από τους αγρότες».
Ο υπουργός στη δήλωση του δεν παρέλειψε να αποδώσει τις ευθύνες για όλο αυτό που συμβαίνει στην κυβέρνηση της ΝΔ.
«Δεν είναι δικό μας το «πακέτο Χατζηγάκη», άλλοι έχουν τις βαρύτατες ευθύνες. Επιτέλους όλοι αυτοί που έφτασαν τον αγροτικό χώρο να έχει αυτές τις συνέπειες πρέπει και οι ίδιοι να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Για αυτό και από το βήμα της Βουλής τόνισα ότι οποιαδήποτε απόφαση για ανακτήσεις από τον αγροτικό χώρο, αν τυχόν προκύψει τέτοιο θέμα και όποτε προκύψει, θα είναι συναπόφαση μέσα από τη Βουλή. Όχι να μας ζητάνε και τα ρέστα εκείνοι που δημιούργησαν τα ζητήματα αυτά με τις ανεύθυνες και καταστροφικές επιλογές τους» επισήμανε ο κ. Αποστόλου.
Ο υπουργός διαβεβαίωσε δε ότι οι πληρωμές των ενισχύσεων του αγροτικού χώρου που ξεκινούν να γίνονται αυτές τις μέρες, από την Παρασκευή, θα γίνουν στο ακέραιο. «Επαναλαμβάνω στο ακέραιο θα κατατίθενται τα ποσά που δικαιούται κάθε αγρότης στον τραπεζικό του λογαριασμό» είπε.
Ολόκληρη η δήλωση του υπουργού
«Σχετικά με τις ανακτήσεις και ειδικά τις ανακτήσεις από το ‘πακέτο Χατζηγάκη’ για τις οποίες μας πιέζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν υπάρχει σήμερα κάποια απόφαση τελική. Σε αυτήν την πίεση που μας ασκείται από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσπαθούμε όσο το δυνατόν να μειώσουμε τα ποσά και να διαπραγματευθούμε το θέμα. Προσπαθούμε επίσης μέσα σε αυτήν την διαπραγμάτευση να δείξουμε από τη δική μας πλευρά ότι δεν αγνοούμε το θέμα, ότι κάνουμε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, γιατί αλλιώς η χώρα κινδυνεύει με τεράστια πρόστιμα. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι έχουμε μπροστά μας έναν ‘μαραθώνιο’ διαπραγματεύσεων ώστε να απαλύνουμε και να μηδενίσουμε, αν είναι δυνατόν, την υποχρέωση ανακτήσεων. Πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχει ήδη ο Νόμος που προβλέπει πως γίνονται οι ανακτήσεις και προβλέπει διαδικασίες πολύ αυστηρές. Με την τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή προβλέπεται ότι, αν τελικά γίνουν κάποτε ανακτήσεις από τους αγρότες, αυτές να γίνονται όχι με την αυστηρή διαδικασία που προβλέπει σήμερα ο Νόμος, αλλά με άλλη διαδικασία, ηπιότερη, σε βάθος χρόνου, που θα την περιγράψει μια Υπουργική Απόφαση που θα υπογραφεί τότε από τους Υπουργούς Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης. Από εκεί και πέρα θέλω να γίνει κατανοητό: Οι πληρωμές των ενισχύσεων του αγροτικού χώρου που ξεκινούν να γίνονται αυτές τις μέρες, από την Παρασκευή, θα γίνουν στο ακέραιο. Επαναλαμβάνω στο ακέραιο θα κατατίθενται τα ποσά που δικαιούται κάθε αγρότης στον τραπεζικό του λογαριασμό. Ξέρουν οι αγρότες τι μάχες έχουμε δώσει και τι ακόμα μάχες θα δώσουμε μαζί τους. Δεν είναι δικό μας το «πακέτο Χατζηγάκη», άλλοι έχουν τις βαρύτατες ευθύνες. Επιτέλους όλοι αυτοί που έφτασαν τον αγροτικό χώρο να έχει αυτές τις συνέπειες πρέπει και οι ίδιοι να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Για αυτό και από το βήμα της Βουλής τόνισα ότι οποιαδήποτε απόφαση για ανακτήσεις από τον αγροτικό χώρο, αν τυχόν προκύψει τέτοιο θέμα και όποτε προκύψει, θα είναι συναπόφαση μέσα από τη Βουλή. Όχι να μας ζητάνε και τα ρέστα εκείνοι που δημιούργησαν τα ζητήματα αυτά με τις ανεύθυνες και καταστροφικές επιλογές τους».

«Ταξική» βόμβα οι ανακλήσεις στο… πακέτο Χατζηγάκη