Ο Χριστός και το «εργαστήριο της Αναστάσεως»

Ο Χριστός κατήλθε στον Άδη για να συντρίψει τις πύλες του Άδου και να καταργήσει τον θάνατο.

Έτσι ψάλλουμε στην πασχαλινή ακολουθία: Κατήλθες εν τοις κατωτάτοις της γης και συνέτριψας μοχλούς αιωνίους, κατόχους πεπεδημένων, Χριστέ. Δηλαδή: Ω θεάνθρωπε Κύριε, εσύ κατέβηκες στα κατώτατα μέρη της γης, στον Άδη και συνέτριψες τις αλυσίδες που κρατούσαν δεμένους όσους ευρίσκονταν εκεί.

Οι θεοφόροι Πατέρες ονομάζουν τον Ζωοδόχο Τάφο του Χριστού «εργαστήριο της Αναστάσεως», και ο ιερός υμνωδός μακαρίζει το Μνήμα αυτό: «Μακάριος είναι αυτός ο Τάφος! Διότι αφού δέχθηκε μέσα Του ως υπνούντα τον Δημιουργό, αναδείχθηκε εν συνεχεία θείος θησαυρός της Ζωής, για την σωτηρία ημών που ψάλλουμε: Λυτρωτά, που είσαι ο Θεός μας, ας είσαι ευλογημένος».

Ο ιερός Χρυσόστομος στον Κατηχητικό Λόγο, που ακούμε στην αναστάσιμη θεία Λειτουργία, λέγει: Ο Άδης μετά την συνάντηση του με τον Χριστό πικράθηκε, καταργήθηκε, εμπαίχθηκε, καθαιρέθηκε, δεσμεύθηκε. Κάθε πιστός μπορεί τώρα να του θέσει το ερώτημα: Πού είναι θάνατε το κεντρί σου, πού είναι Άδη η νίκη σου;

Όπως σημειώνει ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, με την Ανάσταση του Κυρίου γιορτάζουμε την απώλεια του Άδου. Διότι αφού κατέβηκε ο Χριστός για χάρη μας στον Άδη και ελευθέρωσε τις εκεί φυλακισμένες ψυχές, δεν έχει πλέον ο Άδης καμμία δύναμη εναντίον μας. Επειδή εμείς που πιστεύουμε στον Χριστό και φυλάσσουμε τις εντολές Του, δεν πηγαίνουμε πλέον μετά θάνατον στον Άδη, αλλά απέρχονται οι ψυχές μας στις ουράνιες και φωτεινές μονές και απολαμβάνουν την μερική απόλαυση, αναμένουν δε να λάβουν και το τέλειον της μακαριότητος μετά την εκ νεκρών ανάσταση. Γι’ αυτό τον λόγο την ημέρα της αναστάσεως του Χριστού οι πιστοί εορτάζουμε την απαρχή της αιωνίου ζωής. Δηλαδή την αρχή της ζωής εκείνης που δεν έχει τέλος. Έτσι ψάλλουμε την ήμερα του Πάσχα: Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν, Άδου την καθαίρεσιν, άλλης βιοτής, της αιωνίου, απαρχήν, και σκιρτώντες υμνούμεν τον Αίτιον. Με την κάθοδο του Χριστού στον Άδη, γέμισε με το Φως τής παρουσίας Του όλος ο κόσμος: Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός, ουρανός τε και γη και τα καταχθόνια. Όλος ο κόσμος φωτίζεται από το νοητό φως του αναστάντος Δεσπότου Χριστού, γι’ αυτό και όλη η κτίση εορτάζει την έγερση του Χριστού. Ολόκληρη η δημιουργία από κοινού δοξολογεί τον ευεργέτη Χριστό. Ο ιερός Χρυσόστομος πανηγυρίζοντας την ημέρα του Πάσχα λέγει: «Έφθασε η ποθητή για μας και σωτήρια εορτή, η αναστάσιμη ήμερα του Κυρίου Ιησού Χριστού, η κατάργηση του θανάτου, η ήττα του Διαβόλου. Σήμερα οι άνθρωποι αναμείχθηκαν με τους Αγγέλους, και αυτοί που έχουν σώμα προσφέρουν την δοξολογία μαζί με τις ασώματες δυνάμεις. Σήμερα ο Κύριος μας, αφού έστησε το τρόπαιο της νίκης Του εναντίον του θανάτου, μας χάρισε με την Ανάσταση Του τον δρόμο για την σωτηρία. Ας χαιρώμαστε, λοιπόν, όλοι και ας ευφραινώμαστε».

Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος μας καλεί να εξετάσουμε ποιο είναι το μυστήριο της Αναστάσεως του Χριστού μας. Λέγει ο Άγιος: «Ο Χριστός και Θεός μας, σταυρώθηκε και προσήλωσε πάνω στον Σταυρό την αμαρτία του κόσμου, γεύθηκε τον θάνατο και κατέβηκε στα έγκατα του Άδη. Όπως, λοιπόν, ακριβώς ανεβαίνοντας από τον Άδη, ενώθηκε με το άχραντο σώμα Του, από το οποίο καθόλου δεν χωρίσθηκε η Θεότητα, και αμέσως αναστήθηκε από τους νεκρούς, έτσι γίνεται και σ’ εμάς: Όταν βγαίνουμε από τον κόσμο της αμαρτίας και εισερχόμαστε, με την μίμηση των παθημάτων του Χριστού, στο μνήμα της ταπεινώσεως και της μετανοίας, ο Χριστός κατεβαίνοντας από τον ουρανό, εισέρχεται σαν σε τάφο στο σώμα μας, και αφού ενωθεί με τις ψυχές μας τις ανασταίνει, αυτές που είναι πράγματι νεκρές. Και τότε ακριβώς αξιώνει αυτόν, που με αυτό τον τρόπο αναστήθηκε μαζί με τον Χριστό, να βλέπει την δόξα της μυστικής αναστάσεως του. Η Ανάσταση, λοιπόν, του Χριστού, σημαίνει την δική μας ανάσταση».

Η Ανάσταση του Χριστού δεν είναι ένα γεγονός στο οποίο απλά πιστεύουμε θεωρητικά, αλλά το ζούμε εμπειρικά. Γι’ αυτό η Εκκλησία παραγγέλλει να λέμε: Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν άγιον Κύριον Ιησούν.

Η ημέρα της Αναστάσεως του Χριστού είναι εορτή εορτών και πανήγυρις πανηγύρεων. Αυτή την λαμπρή εορτή έχουμε την δυνατότητα να εορτάζουμε σε κάθε θεία Λειτουργία και να κοινωνούμε τον Αναστάντα Χριστό. Και μπορούμε να ελπίζουμε, ότι θα μετέχουμε του Κυρίου φανερώτερα στην Βασιλεία Του, όπως λέγει ό ύμνος: Ώ Πάσχα το μέγα και ιερώτατον Χριστέ, ώ σοφία και Λόγε του Θεού και δύναμις, δίδου ημίν εκτυπώτερον σού μετασχείν εν τη ανεσπέρω ημέρα της Βασιλείας σου.

Είναι, θλιβερό, αλλά αληθινό, το γεγονός ότι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί δεν γνωρίζουν επαρκώς τους ανεκτίμητους θησαυρούς, τους οποίους περικλείει η Ορθοδοξία. Και από της πλευράς αυτής η ευθύνη βαρύνει ιδιαίτερα τους κληρικούς και θεολόγους. Διότι υποτίθεται ότι οι θεολόγοι-κληρικοί και λαϊκοί -γνωρίζουν τους θησαυρούς της λειτουργικής μας Παράδοσης. Είναι γνωστό ότι, μόνον όταν ένας γνωρίζει την αξία ενός θησαυρού, μπορεί και να τον εκτιμήσει. Έτσι και εμείς, ως Ορθόδοξοι χριστιανοί, επιβάλλεται να γνωρίσουμε την Ορθοδοξία, διότι τότε θα την εκτιμήσουμε και θα την ζήσουμε. Και θα γνωρίσουμε την Ορθοδοξία όχι τόσο στα βιβλία και περιοδικά, τα οποία άφθονα κυκλοφορούν στις ήμερες μας, αλλά κυρίως και προπαντός όταν καταφεύγουμε στην πηγή Της, η οποία δεν είναι άλλη από την Αγία Γραφή και τα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας. Είναι πραγματικότητα ότι όλοι οι νεότεροι συγγραφείς αντιγράφουν από τους θησαυρούς των συγγραμμάτων των Ορθοδόξων Πατέρων της Εκκλησίας και με το δικό τους τρόπο ο καθένας να τους προσφέρει. Και δεν είναι υπερβολή ότι και οι ίδιοι οι ξένοι, που ίσως μας εντυπωσιάζουν προσφέρουν σ’ εμάς τους Ορθοδόξους τους λειτουργικούς θησαυρούς της Ορθοδοξίας, τους οποίους βρίσκουν στους Πατέρες. Πρώτιστη ανάγκη λοιπόν να καταφύγουμε και να εμβαθύνουμε στις πηγές, για να γνωρίσουμε την Ορθοδοξία με τους λειτουργικούς θησαυρούς Της. Μόνο τότε, κάθε προσπάθεια μας για να εμβαθύνουμε στο λόγο του Θεού, είναι βέβαιον ότι θα επισφραγίζεται από τον αγιασμό, ο οποίος απορρέει από τη μελέτη και γνωριμία με την αλήθεια των θεϊκών δογμάτων.

Ιερομ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ-Αρχιμ. ΚΑΛΛΙΣΤΡΑΤΟΥ ΛΥΡΑΚΗ