Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Μια πανεθνική (αντί) δράση των επιστημόνων στην πολιτική Τραμπ
με το σύνθημα «Stand Up for science!» θα λάβει χώρα αυτή τη βδομάδα στις ΗΠΑ. Έλληνας πανεπιστημιακός που θα συμμετάσχει μιλά στο Dnews
Ο Kαθηγητής Φαρμακολογίας και Συστημικής Φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι (Οχάιο) και κάτοχος της έδρας «Ohio Eminent Scholar», Κωνσταντίνος Δροσάτος ήταν από τους πρώτους που ανάρτησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αφίσα της κινητοποίησης με το σύνθημα «Stand Up for Science!» (Κινητοποιήσου για την επιστήμη), προτρέποντας όποιαν και όποιον συνάδελφό του θέλει να υποστηρίξει την επιστήμη με ειρηνικό (αλλά ελπίζοντας δυνατό) τρόπο, να συμμετάσχει. Μάλιστα τους παροτρύνει να φέρουν και κάτι από τον επιστημονικό τους εξοπλισμό που να είναι όμως ασφαλές, όπως π.χ. τις εργαστηριακές τους ποδιές.
Όπως εξηγεί ο ίδιος στο Dnews, δεν βλέπει αυτή την πανεθνική δράση των επιστημόνων των ΗΠΑ ως μια αντιπαράθεσή τους με την κυβέρνηση: «Είναι για εμένα μια ευκαιρία επαναπροσδιορισμού της σχέσης των ερευνητών με την κοινωνία. Οι κυβερνήσεις εκλέγονται από πολίτες με συγκεκριμένες πεποιθήσεις και οι δράσεις τους συνήθως σχεδιάζονται με βάση τις προσδοκίες των υποστηρικτών τους.
Από την εκδήλωση της 7ης Μαρτίου, περιμένω να αντιληφθεί η κοινωνία το μέγεθος του κόσμου των ερευνητών και κυρίως τον ρόλο τους στην αποκωδικοποίηση των μυστηρίων της φύσης, είτε αυτά αφορούν σε ασθένειες, στο κλίμα, στην αξιοποίηση φυσικών πόρων με περιβαλλοντικά φιλικούς όρους, στην ιστορική γνώση για το παρελθόν μας, στη μελέτη της κοινωνίας και στους τρόπους με τους οποίους όλα αυτά βελτιώνουν τη ζωή μας. Όταν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες ενστερνιστούν την αξία της γνώσης και της έρευνας, οποιαδήποτε κυβέρνηση εκλεγεί θα την υποστηρίζει γιατί αυτό θα είναι κοινωνικό αίτημα».
Ο ίδιος παραδέχεται πως για πολλούς επιστήμονες η πολιτική Τραμπ σηματοδοτεί μια αναπροσαρμογή των προτεραιοτήτων που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την επιστήμη και την κοινωνία για τις επόμενες δεκαετίες. Αλλά δεν βιάζεται να βγάλει συμπεράσματα: «Η νέα κυβέρνηση έχει αναλάβει δράση εδώ και περίπου 40 ημέρες. Ακόμα δεν έχει παρέλθει η περίοδος των 100 ημερών που λειτουργεί ως άτυπη περίοδος χάριτος για όλες τις κυβερνήσεις και οι αποφάσεις που αφορούν στην επιστημονική έρευνα είναι υπό εξέταση μετά από δικαστικές προσφυγές. Οπότε, αν και διαφαίνονται κάποια ανησυχητικά σημάδια για τον κόσμο της επιστήμης και της έρευνας, δεν ξέρουμε ακόμα τι ακριβώς θα γίνει. Επιπρόσθετα, περικοπές γίνονται σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και σε οργανισμούς από τη διεθνή βοήθεια μέχρι τις υπηρεσίες της εφορίας. Συνεπώς, δεν είναι σαφές αν υπάρχει εστιασμένη στόχευση της επιστήμης ή ολοκλήρου του δημοσίου τομέα που θα παρασύρει και το κομμάτι της επιστήμης το οποίο χρηματοδοτείται από δημόσια ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα. Αναμένουμε με αγωνία να δούμε τι θα συμβεί τελικά».
Ο καθηγητής, όπως και πολλοί άλλοι συνάδελφοί του επί του παρόντος βρίσκονται σε αναμονή για να δουν πως και σε ποιο βαθμό θα επηρεαστεί από την πολιτική Τραμπ και το πανεπιστήμιο στο οποίο εργάζεται: «Ακόμα είμαστε σε αναμονή για να δούμε αν θα εφαρμοστεί τελικά η πρόταση για μείωση της επιχορήγησης που λαμβάνει το πανεπιστήμιό μας από τον δημόσιο φορέα χρηματοδότησης της έρευνας για κάθε ερευνητική χρηματοδότηση που εξασφαλίζει κάποιος από τους ερευνητές του. Οπότε ακόμα δεν γνωρίζουμε τον βαθμό στον οποίο θα επηρεαστεί. Αν η πρόταση που έχει διατυπωθεί προχωρήσει, το δικό μας πανεπιστήμιο θα χάσει άμεσα περίπου $60 εκατομμύρια που προέρχονταν από την επιπλέον χρηματοδότηση για τα περίπου $135 εκ. ερευνητικών χρηματοδοτήσεων που παίρνουμε οι ερευνητές του πανεπιστημίου μου από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας.
Για να καλυφθεί αυτό το ποσό θα χρειαστεί να αναζητηθούν νέες πηγές εσόδων και να μειωθούν δαπάνες. Νέες πηγές εσόδων μπορεί να προκύψουν από την αύξηση του ποσού των διδάκτρων που πληρώνουν οι φοιτητές και από δωρεές ιδιωτών. Περικοπή δαπανών μπορεί να γίνει με το δυσάρεστο μέτρο της απόλυσης εργαζομένων σε όλα τα επίπεδα, με την περικοπή ταξιδιών των ερευνητών για συνέδρια, με την υποβάθμιση της ποιότητας παροχών του εργοδότη προς τους εργαζομένους για υγεία, με τη συνταξιοδότηση κλπ.», λέει ο Έλληνας επιστήμονας.
Αφορά τους Έλληνες;
Φαίνεται όμως πως όλα αυτά που συμβαίνουν στον χώρο της επιστήμης στις ΗΠΑ περνούν στα «ψιλά» στην ελληνική κοινωνία που από ό,τι φαίνεται είτε δεν τα γνωρίζει ή και αν τα γνωρίζει, πιθανότατα αδιαφορεί γιατί προφανώς δεν αγγίζουν άμεσα την καθημερινότητά της. Είναι όμως έτσι;
«Οτιδήποτε επιβραδύνει την ερευνητική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένων των μαζικών απολύσεων, επιβραδύνει την οικονομία γιατί αυξάνει την ανεργία, επηρεάζει την παραγωγή προϊόντων και μειώνει την ικανότητα μιας μεγάλης αγοράς όπως είναι η αμερικανική να καταναλώνει. Για να αντιληφθούν οι συμπατριώτες μου στην Ελλάδα τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ στην οικονομία της Ελλάδας μπορούν να σκεφτούν την επίπτωση στην κατανάλωση των προϊόντων που εξάγει η χώρα στις ΗΠΑ, τις τιμές των αμερικανικών προϊόντων που καταναλώνονται (συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων), τα έσοδα από τον τουρισμό Αμερικανών πολιτών (~1.5 εκ. Αμερικανοί ταξίδεψαν στην Ελλάδα το 2024) και τις επενδύσεις που κάνουν αμερικανικές εταιρείες στην Ελλάδα σε διάφορους τομείς όπως η ενέργεια, η υγεία, η αγορά ακινήτων, οι υποδομές τουρισμού κ.α. Το 2022 (σύμφωνα με το Υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ και το Τμήμα Εμπορίου και Ανάπτυξης του ΟΗΕ) η ροή κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα έφτασε το ποσό των $7.5 δις», λέει ο καθηγητής Δροσάτος.
Την προηγούμενη περίοδο διακυβέρνησης από τον ίδιο πρόεδρο τα κονδύλια για τον κεντρικό οργανισμό χρηματοδότησης της βιοϊατρικής έρευνας από τα ΝΙΗ, αυξήθηκαν από περίπου $30 δις/έτος σε περίπου $40 δις/έτος. Θέλω να πιστεύω ότι, παρά τα ανησυχητικά σημάδια που βλέπουμε τώρα, οι φωνές λογικής που τότε πήραν αυτές τις σημαντικές αποφάσεις θα εξακολουθήσουν να έχουν απήχηση, ώστε να δούμε ανάλογη στάση απέναντι στη βιοϊατρική έρευνα και οι ΗΠΑ να εξακολουθήσουν να είναι παγκόσμιος πρωταγωνιστής σε αυτό το επιστημονικό αντικείμενο».
«Stand up for science!» λοιπόν στις 7 Μαρτίου γιατί όπως λέει και το σύνθημα: «science is for everyone!» (σε ελεύθερη απόδοση: η επιστήμη είναι για όλους).
STAND UP FOR SCIENCE-March 7, 2025. Washington DC and nationwide. Because science is for everyone.
