Sunday, 22 September, 2024

Ο παγκόσμιος “πόλεμος” έχει ήδη κηρυχθεί-και είναι οικονομικός

Δεν είναι ο “πόλεμος της Ουκρανίας”: Είναι ο “πόλεμος της απο-παγκοσμιοποίησης”. Ή, μάλλον, της αναδιάταξης της παγκοσμιοποίησης, με εμπλεκόμενους πολύ περισσότερους από αυτούς που ανταλλάσσουν πυρά στη Μαριούπολη ή το Ντονιέτσκ.

Το τείχος των κυρώσεων που μετά την εισβολή στην Ουκρανία ύψωσε η Δύση απέναντι στη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν (και δευτερευόντως τη συνεργό της Λευκορωσία), αλλά και οι κινήσεις εθελοντικής απόσυρσης μεγάλων επιχειρήσεων από τη ρωσική αγορά, εξαπλώνει ένα “ωστικό κύμα” που αναμένεται να σαρώσει έναν πλανήτη που ακόμη δεν έχει συνέλθει από την μεγάλη ύφεση της πανδημίας και ήδη δοκιμαζόταν από τις πληθωριστικές πιέσεις μιας δύσκολης ανάκαμψης.

Μια τεράστια δοκιμασία αντοχής αναμένει όχι μόνο αυτούς που υφίστανται τις κυρώσεις, αλλά και αυτούς που τις υιοθετούν, ενώ καθοριστικό αναδεικνύεται το ερώτημα πώς θα τοποθετηθούν όσοι μέχρι στιγμής αποτελούν τους αμέτοχους “τρίτους” της αντιπαράθεσης. Οι επιπτώσεις δεν είναι δυνατόν να προβλεφθούν: Θα οδηγήσει η διατάραξη της σποράς στην Ουκρανία και η παύση των εξαγωγών λιπασμάτων από τη Ρωσία σε επισιτιστική κρίση δυνάμενη να αποσταθεροποιήσει λ.χ. τη Μέση Ανατολή; Θα οδηγήσει η ανατίμηση των καυσίμων και η απώλεια της ρωσικής αγοράς σε κύμα χρεοκοπιών στη γερμανική και ιταλική μεταποίηση; Θα αντεπεξέλθουν οι αεροπορικές και οι ασφαλιστικές εταιρείες στο αμοιβαίο κλείσιμο των εναέριων χώρων Ε.Ε. και Ρωσίας, που μεταξύ άλλων είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό άνω των 500 αεροσκαφών στα ρωσικά αεροδρόμια; Θα ζήσει η αγορά εμπορευμάτων και άλλες στιγμές όπως η διακοπή αυτή την εβδομάδα της διαπραγμάτευσης του νικελίου, λόγω εκτόξευσης της τιμής;

Και αυτά είναι ερωτήματα που τίθενται ενώ δεν έχουν βγει ακόμη από τη φαρέτρα όλα τα “όπλα” και η περαιτέρω κλιμάκωση δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Αρκεί και μόνο να σημειώσουμε ότι τα αντίμετρα της Ρωσίας απέναντι στον κατάλογο των χωρών που ονόμασε ως εχθρικές δεν έχουν οριστικοποιηθεί. Ήδη πάντως ο Πούτιν έκανε λόγο για απαγόρευση εξαγωγών ευαίσθητων υλικών (λ.χ. σπάνια μέταλλα) στις στοχοποιημένες χώρες, ενώ αποφασίσθηκε η αποπληρωμή σε ρούβλια των δανείων από δυτικές χώρες και αναμένεται η εθνικοποίηση των μεριδίων που κατέχουν εταιρείες των “αντιπάλων” σε ρωσικές επιχειρήσεις.

Τα απρόβλεπτα όπλα

Ακόμη και αν οι πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις επιφέρουν τερματισμό των ένοπλων συγκρούσεων στην Ουκρανία (πράγμα που την παρούσα στιγμή δεν δείχνει ρεαλιστικό) οι διαχωριστικές γραμμές θα παραμείνουν- άλλωστε, έχουν χαραχτεί σε κάθε νοητό πεδίο, από την οικονομία μέχρι τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Η δυτική κοινή γνώμη δεν πρόκειται να συγχωρήσει σύντομα στον Βλαντίμιρ Πούτιν το γεγονός ότι προχώρησε σε έναν “πόλεμο επιλογής”. Ο διατλαντικός άξονας απέκτησε την ενότητα, την αίσθηση του επείγοντος και την αντίληψη προορισμού που μέχρι πρότινος έμοιαζαν άπιαστο ζητούμενο. Και αναπληρώνει την αυτοσυγκράτησή του ως προς την καθαυτό στρατιωτική εμπλοκή στην ουκρανική κρίση με μία ολομέτωπη απομόνωση της Ρωσίας, πολύ σφοδρότερη από ό,τι θα μπορούσε να αναμένει κανείς και από ό,τι έδειχναν οι μάλλον μουδιασμένες αντιδράσεις των 24ώρων αμέσως πριν και μετά τη ρωσική εισβολή.

Την απάντηση της Δύσης καθιστά απρόβλεπτη η αξιοποίηση δύο όπλων, που ποτέ έως τώρα δεν είχαν αξιοποιηθεί. Το πρώτο είναι η απόφαση για δέσμευση των διαθεσίμων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που βρίσκονται σε δυτική δικαιοδοσία, εξέλιξη που σημαίνει ότι η Μόσχα χάνει την πρόσβαση σε μέγα μέρος (υπολογίζεται πάνω από το μισό) των 630 δισ. δολαρίων των συναλλαγματικών αποθεμάτων με τα οποία σκόπευε να στηρίξει το ήδη κατακρημνιζόμενο νόμισμά της. Η δεύτερη πρωτοφανής εξέλιξη είναι η δέσμευση, με συνοπτικές διοικητικές διαδικασίες, περιουσιακών στοιχείων Ρώσων ολιγαρχών στο εξωτερικό, με το επιχείρημα ότι αυτοί αποτελούν “ενδυναμωτές” του ηγέτη του Κρεμλίνου και των πολεμικών του στόχων.

Μόνη εναπομείνασα ουσιαστική συναλλαγή της Ρωσίας με τον ευρισκόμενο στα δυτικά της κόσμο απομένει η εξαγωγή ρωσικών υδρογονανθράκων, που όμως έχει ήδη τεθεί και αυτή υπό διερώτηση. Ο ίδιος ο Πούτιν δηλώνει ότι η Ρωσία τηρεί και θα συνεχίσει να τηρεί τις συμβολαιακές της υποχρεώσεις-και δικαιούμαστε να τον πιστέψουμε, εφόσον οι ρωσικές εξαγωγές, σε συνθήκες ραγδαίας αύξησης των τιμών, έχουν το παράδοξο αποτέλεσμα να καθιστούν… οιονεί χρηματοδότες της στρατιωτικής εκστρατείας κατά της Ουκρανίας τις χώρες που την καταγγέλλουν.

Είναι για αυτόν τον λόγο που ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έδωσε πρώτος το παράδειγμα, εξαγγέλλοντας την διακοπή των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στη χώρα του- περίπου την ίδια ώρα που το Κογκρέσο ενέκρινε τη διάθεση βοήθειας 14 δισ. δολαρίων στην δοκιμαζόμενη Ουκρανία… διαβάστε εδώ τη συνέχεια

Μοιραστείτε με τους φίλους σας
Μοιράσου με τους φίλους σου