Τουρισμός: Κάμψη στην απασχόληση, σε καταλύματα και εστίαση

Τα καταλύματα και η εστίαση κατέγραψαν στο γ΄ τρίμηνο (τρίμηνο αιχμής του τουρισμού) του 2023 οριακή μείωση της απασχόλησης σε σύγκριση με το 2022 (-0,8%, από 445,1 χιλ. το 2022 σε 441,4 χιλ. το 2023) ενώ αντίθετα οι λοιποί κλάδοι (+1,2%, από 3,8 εκατ. το 2022 σε 3,8 εκατ. το 2023) αύξηση, σύμφωνα με έρευνα του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ). Παρόλα αυτά, όπως αναφέρει η ίδια έρευνα του ΣΕΤΕ, ο αριθμός των απασχολούμενων το 2023 στον τουρισμό, είναι οριακά χαμηλότερος από το υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων που καταγράφει το 2021 (-0,8%, από 445,1 χιλ. το 2021 σε 441,4 χιλ. το 2023) και +2,9% (από 429,2 χιλ. το 2019 σε 441,4 χιλ. το 2023) υψηλότερος από τα προ-πανδημίας επίπεδα. Παράλληλα, οι λοιποί κλάδοι (3,8 εκατ.) σημείωσαν τον υψηλότερο αριθμό απασχολούμενων κατά την εξεταζόμενη περίοδο.

Η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση σημειώνει αύξηση την περίοδο 2014 – 2023, με μέσο ετήσιο ρυθμό +2,8%. Η τάση αυτή ανακόπτεται τα έτη 2020 και 2021, κυρίως λόγω της πανδημίας και των επιπτώσεων της στην τουριστική βιομηχανία (-15,0% η απασχόληση το 2021 σε σύγκριση με το 2019), για να επανέλθει σχεδόν στα προ πανδημίας επίπεδα το 2022 (-1,4%, από 381,9 χιλ. το 2019 σε 376,7 χιλ. το 2022) και να τα ξεπεράσει οριακά το 2023 (+0,2%, από 381,9 χιλ. το 2019 σε 382,6 χιλ. το 2023).

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα:

Η συμμετοχή των καταλυμάτων και της εστίασης στην απασχόληση ανέβηκε από 9,4% στο γ’ τρίμηνο 3 του 2014 σε 10,4% στο γ’ τρίμηνο του 2023, ελαφρώς μειωμένη σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (10,8%) και ευρισκόμενη στα επίπεδα του 2017. Συνολικά, στο γ’ τρίμηνο του 2023, η απασχόληση στα καταλύματα και την εστίαση αντιπροσωπεύει το 10,1% της πλήρους και το 14,2% της μερικής απασχόλησης.
Η μερική απασχόληση στην Ελλάδα, τόσο στα καταλύματα και την εστίαση (12,2%) όσο και στους λοιπούς κλάδους (7,0%) είναι συγκριτικά χαμηλότερη από αυτή που καταγράφεται στην ΕΕ-27 (29,7% και 18,2% αντίστοιχα).
Οι κυριότερες ηλικιακές ομάδες απασχολούμενων στα καταλύματα και την εστίαση είναι 45-64 (Q3 2023: 34,1%) και 30-44 ετών (Q3 2023: 34,2%), αντιπροσωπεύοντας το 68,4% των απασχολούμενων.
Από το 2014 έως το 2023 το ποσοστό των απασχολούμενων στις ηλικίες 15-24 (γ’ τρίμηνο από 12,2% σε 15,1%), 45-64 ετών (γ’ τρίμηνο από 28,6% σε 34,1%) και 65+ ετών (γ’ τρίμηνο από 1,3% σε 2,8%) αυξάνεται, επιβεβαιώνοντας ότι τα καταλύματα και η εστίαση προσφέρουν ευκαιρίες απασχόλησης σε ομάδες του πληθυσμού που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Η πλειονότητα των απασχολούμενων τόσο στα καταλύματα και την εστίαση όσο και στους λοιπούς κλάδους είναι άνδρες. Παρόλα αυτά το ποσοστό των γυναικών στα καταλύματα και την εστίαση (γ’ τρίμηνο 2023: 47,3%) είναι συγκριτικά υψηλότερο των λοιπών κλάδων (γ’ τρίμηνο 2023: 42,2%) λόγω της αναλογικά υψηλότερης αύξησης που σημειώνεται στα καταλύματα και την εστίαση (33,8% έναντι 17,4%).
Την περίοδο 2014-2018, παρατηρείται τάση αποκλιμάκωσης της ανασφάλιστης εργασίας, η οποία όμως ανακόπηκε τα έτη 2019 και 2020 για να συνεχιστεί τα έτη 2021 και 2022 και να ανακοπεί ξανά το 2023. Συγκεκριμένα: το ποσοστό ανασφάλιστης εργασίας αυξήθηκε από 1,3% το 2014 σε 4,2% το 2023 στα καταλύματα και μειώθηκε από 7,3% το 2014 σε 5,6% το 2023 στην εστίαση και από 3,6% το 2014 σε 2,7% το 2023 στους λοιπούς κλάδους.
Η ανασφάλιστη εργασία στο σύνολο της απασχόλησης μειώθηκε από 3,8% το 2014 σε 2,9% το 2023. Το 2023, οι ανασφάλιστοι στα καταλύματα αντιπροσώπευαν το 3,5% (4,2 χιλ.) του συνόλου των ανασφάλιστων, στην εστίαση το 13,0% (15,9 χιλ.) και στους λοιπούς κλάδους το 83,5% (101,7 χιλ.).
Οι Περιφέρειες της Αττικής (25,3%) και της Κεντρικής Μακεδονίας (15,5%) καταγράφουν τα υψηλότερα μερίδια απασχολούμενων στα καταλύματα και την εστίαση για το 2023 και ακολουθούν οι τουριστικές Περιφέρειες της Κρήτης (11,1%) και του Νοτίου Αιγαίου (9,0%).
Αναφορικά με τους απασχολούμενους στα καταλύματα για το 2023, οι Περιφέρειες Κρήτης (19,5%), Νοτίου Αιγαίου (18,9%) και Αττικής (14,8%) κατέγραψαν τα υψηλότερα ποσοστά ενώ αντίστοιχα στην εστίαση τα υψηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στις Περιφέρειες Αττικής (29,0%) και Κεντρικής Μακεδονίας (16,6%).
Οι Περιφέρειες Ιονίων Νήσων (28,1%), Νοτίου Αιγαίου (26,1%), Κρήτης (16,8%), Ηπείρου (11,2%) και Πελοποννήσου (10,6%) εμφάνισαν τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης στα καταλύματα και την εστίαση ως προς το σύνολο της απασχόλησης της αντίστοιχης Περιφέρειας.