Σταύρος Θεοδωράκης: Η κυβέρνηση αδιαφορεί, τα νησιά υποφέρουν

Η αδυναμία της κυβέρνησης για τη διαχείριση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, προκάλεσε αίτημα του Σταύρου Θεοδωράκη για τη διεξαγωγή προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στην Βουλή.

Με αφορμή την ραγδαία επιδεινούμενη κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου και την σταθερή αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το θέμα, ο επικεφαλής του Ποταμιού στην επιστολή του καλεί την Πρόεδρο της Βουλής να ορίσει σε συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό, προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση, εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής συνόδου, για την ενημέρωση του κοινοβουλίου και του ελληνικού λαού, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής.

Στην επιστολή παρουσιάζονται αναλυτικά στοιχεία για την κατακόρυφη αύξηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών αλλά και τη μείωση του αριθμού των παράτυπων μεταναστών που επαναπροωθούνται. Σημειώνεται, ακόμη, ότι η Ελλάδα εμφανίζεται από επίσημα κυβερνητικά χείλη ως η μόνη Ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει σύνορα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποτελεί πλέον πόλο έλξης για τους παράνομους διακινητές, σε τέτοιο σημείο ώστε ενώ στην αρχή τους έτους η αναλογία εισόδου παράτυπων μεταναστών και προσφύγων μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας ήταν ένα προς ήταν ένα προς εννέα (1/9), πλέον να έχει αντιστραφεί εις βάρος της Ελλάδας και να έχει γίνει ενάμιση προς ένα (1,5/1). Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας των ΗΕ για τους πρόσφυγες, από τις 01-01-2015 έως τις 14-08-15 έχουν εισέλθει στη χώρα μας δια θαλάσσης 158.456 άτομα και άλλα 1.716 από τα χερσαία σύνορα, σύνολο 160.172. Την ίδια περίοδο, η Ιταλία δέχτηκε 104.000 άτομα.

Επιπροσθέτως, η ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου, επτά μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας δεν έχει καταρτίσει ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο διαχείρισης της μετανάστευσης, ώστε να επιταχύνει την απορρόφηση των κονδυλίων ύψους 460,7 εκατ. ευρώ και να εφαρμόσει νέα προγράμματα.

«Είναι φανερό» επισημαίνει ο κ. Θεοδωράκης «ότι η αδυναμία σχεδιασμού, επιχειρησιακού προγραμματισμού και συντονισμού στο πεδίο της μεταναστευτικής πολιτικής, οδηγεί στη δημιουργία μιας συνεχούς κατάστασης έκτακτης ανάγκης». Και προσθέτει: «Αποτέλεσμα αυτής της κυβερνητικής αβελτηρίας είναι ότι το βάρος της υποδοχής και φιλοξενίας, αυτών των ανθρώπων το επωμίζονται κυρίως τα ελληνικά νησιά του Βορείου Αιγαίου, Δωδεκανήσου και Κρήτης, όπου ούτε οι αναγκαίες υποδομές και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό υπάρχουν. Η έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας εκ μέρους της κυβέρνησης για την υποδοχή και τη φιλοξενία αυτών των ανθρώπων δημιουργεί ανθρωπιστικό ζήτημα με εκατοντάδες ανθρώπους να περιπλανώνται αβοήθητοι στους δρόμους των νησιών κατά κύριο λόγο αλλά και των μεγάλων πόλεων της ηπειρωτικής Ελλάδας».

Υπενθυμίζεται, ότι ο κ. Θεοδωράκης είχε καταθέσει δύο επίκαιρες ερωτήσεις προς τον Πρωθυπουργό, στις αρχές και τα μέσα Ιουνίου, ερωτήσεις που έμειναν αναπάντητες από τον Πρωθυπουργό. Παράλληλα οι βουλευτές του Ποταμιού προειδοποιούσαν συνεχώς στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, για το διογκούμενο πρόβλημα. Εκτός από την κριτική και τις προειδοποιήσεις, το Ποτάμι, ασκώντας με σταθερά εποικοδομητικό τρόπο τον αντιπολιτευτικό του ρόλο, είχε επίσης καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του θέματος, οι οποίες παρουσιάζονται στην επιστολή.
Με δεδομένη την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που έχει δημιουργηθεί ο κ. Θεοδωράκης καλεί τον Πρωθυπουργό να προσέλθει στη Βουλή για μία συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών προκειμένου να ενημερώσει τον ελληνικό λαό για 5 + 1 βασικές πτυχές του μεταναστευτικού:

Γιατί δεν έχει έως σήμερα καταρτιστεί εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών;
Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στα νησιά μας αναφορικά με την είσοδο, υποδοχή και φιλοξενία των νεοεισερχόμενων μεταναστών – προσφύγων; Πώς σχεδιάζει να διαχειριστεί αυτόν το μεγάλο αριθμό ανθρώπων, δεδομένου ότι δεν μπορούν φυσικά να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στα νησιά και με ποια μέτρα σκοπεύει να ανακουφίσει τις νησιωτικές περιοχές που έχουν επιβαρυνθεί πριν να πληγούν ανεπανόρθωτα οι τοπικές κοινωνίες και ο τουρισμός;
Πόσες προτάσεις χρηματοδότησης έχουν υποβληθεί έως σήμερα για δράσεις που αφορούν στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ποιος είναι ο προϋπολογισμός και ποιο το χρονοδιάγραμμα ανά Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Πόσα και ποια έργα και με τι προϋπολογισμό το καθένα έχουν ανατεθεί με βάση την τροπολογία της κυβέρνησής σας που προβλέπει την ανάθεσή τους χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού;
Σε τι ενέργειες έχει προβεί η κυβέρνηση σε διεθνές επίπεδο, ώστε, να εφαρμοστεί από την Τουρκία το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής Ελλάδας Τουρκίας και η Συμφωνία Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας;
Ποιες είναι οι ενέργειες του Υπουργείου Ναυτιλίας ώστε να διαφυλάσσονται τα θαλάσσια σύνορά μας με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η ασφάλεια τόσο του προσωπικού του Λιμενικού όσο και των μεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα;

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της επιστολής:

Αθήνα, 19/08/2015
Προς την Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων
κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου

ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΠΡΟ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ:
ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΩΝ ΡΟΩΝ
(σύμφωνα με το άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής)

Κυρία Πρόεδρε της Βουλής των Ελλήνων,

Με αφορμή την ραγδαία επιδεινούμενη κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου και την σταθερή αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το θέμα, ζητάμε να ορίσετε σε συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό, προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση, εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής συνόδου, για την ενημέρωση του κοινοβουλίου και του ελληνικού λαού σχετικά με το θέμα αυτό, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 143 του κανονισμού της Βουλής.

Ήδη από την αρχή του τρέχοντος έτους μέχρι σήμερα, παρουσιάζεται στα ελληνο-τουρκικά θαλάσσια σύνορα μαζική είσοδος παράτυπων μεταναστών και προσφύγων, προερχόμενων, κυρίως, από χώρες της Μέσης Ανατολής. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές αστυνομικές και λιμενικές αρχές, κατά το α’ επτάμηνο του 2015, εντόπισαν, διέσωσαν ή συνέλαβαν στα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα 138.081 άτομα, δηλαδή αύξηση 1100% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014..

Την ίδια περίοδο, και παρά την κατακόρυφη αύξηση των εισερχομένων παράτυπων μεταναστών και προσφύγων, η Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό συνέλαβαν μόλις λίγο περισσότερους διακινητές σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι: 727 διακινητές συνελήφθησαν κατά το πρώτο επτάμηνο του 2015 και 637 κατά το πρώτο επτάμηνο του 2014. Ενώ, συνεπώς, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 1100%, οι συλλήψεις διακινητών αυξήθηκαν μόλις κατά 14%. Είναι εμφανής από τα στοιχεία, η αδυναμία – ελπίζουμε, όχι η αδιαφορία – για την φύλαξη των ελληνικών συνόρων, η οποία έχει οδηγήσει σε αυτά τα δεδομένα.

Ταυτόχρονα υπάρχει μείωση άνω του 60% στον αριθμό των παράτυπων μεταναστών που επαναπροωθούνται. Σύμφωνα με τον Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών, η Τουρκία, κατά παράβαση του διμερούς ελληνοτουρκικού Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής, έχει δεχθεί μόνο το 10% των υποβληθέντων αιτημάτων επαναπροώθησης των ελληνικών Αρχών, υλοποιώντας τελικά μόλις το 1% αυτών.

Στις αυξανόμενες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές προστίθεται και η «διαφήμιση» της χώρας μας ως μόνης Ευρωπαϊκής χώρας που δεν έχει σύνορα – τουλάχιστον, όχι σύνορα που να προστατεύονται από το Λιμενικό και τις αρμόδιες αρχές – σύμφωνα με τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις των «αρμοδίων» υπουργών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αποτελεί πλέον η Ελλάδα πόλο έλξης των παράνομων διακινητών, σε τέτοιο σημείο, ώστε ενώ στην αρχή τους έτους η αναλογία εισόδου παράτυπων μεταναστών και προσφύγων μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας ήταν ένα προς εννέα (1/9), πλέον να έχει αντιστραφεί εις βάρος της Ελλάδας και να έχει γίνει ενάμιση προς ένα (1,5/1).

Παράλληλα, εδώ και μήνες, η Ύπατη Αρμοστεία  του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες προειδοποιεί την ελληνική κυβέρνηση για την επιδεινούμενη προσφυγική κρίση στα ελληνικά νησιά. «Οι υποδομές και υπηρεσίες υποδοχής, καθώς και οι διαδικασίες καταγραφής στα νησιά αλλά και στην ενδοχώρα θα πρέπει να ενισχυθούν άμεσα», αναφέρει σχετικά και καλεί «τις ελληνικές αρχές να ορίσουν ένα όργανο το οποίο θα συντονίζει την ανταπόκριση εκτάκτου ανάγκης και θα στήσει έναν επαρκή μηχανισμό παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας».

Στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εγκρίνει κονδύλια ύψους 460,7 εκ ευρώ (το τρίτο υψηλότερο ποσό σε χώρες της ΕΕ) για τη μετανάστευση από τα σχετικά ταμεία (Ταμείο Προσφύγων, Ταμείο Ένταξης, Ταμείο Επιστροφής, και Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων), ενώ εκκρεμεί η απορρόφηση ποσού περίπου 90 εκατ. ευρώ, από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο (2007-2013).

Ωστόσο, η ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου, επτά μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, δεν έχει καταρτίσει ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο διαχείρισης της μετανάστευσης, ώστε να επιταχύνει την απορρόφηση των κονδυλίων και να εφαρμόσει νέα προγράμματα. Η ενεργοποίηση Διαχειριστικής Αρχής για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό των σχετικών δράσεων έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά. Αντ’ αυτού, συστήνονται νέες δομές συντονισμού, όπως η σύσταση Κεντρικού Συντονιστικού Οργάνου, οι οποίες απλώς προστίθενται στις ήδη υφιστάμενες.

Επιπλέον, στο νόμο 4328/2015 εισήχθη διάταξη μετά από τροπολογία των υπουργών οικονομικών, εσωτερικών και προστασίας του πολίτη, σύμφωνα με την οποία «για θέματα στέγασης, σίτισης, υγιεινής, και επιστροφών υπηκόων τρίτων χωρών που εισέρχονται παράνομα στη χώρα …είναι δυνατή στις σχετικές δημόσιες συμβάσεις έργων, εκπόνησης μελετών, προμηθειών και υπηρεσιών, κατά παρέκκλιση από τις ισχύουσες διατάξεις, η εφαρμογή άπαξ της διαδικασίας της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού. Η προαναφερόμενη διαδικασία ισχύει για τα θέματα συμβάσεων που αφορούν κάθε κατηγορία υποδομών, υπηρεσιών και κάθε τόπο εγκατάστασης τους». Το Γενικό Λογιστήριο στην έκθεσή του που συνόδευε την τροπολογία, είχε επισημάνει ότι «από τις προτεινόμενες διατάξεις ενδέχεται να προκληθεί πρόσθετη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, από τη μη διασφάλιση των πλεονεκτημάτων της διαγωνιστικής διαδικασίας».

Είναι φανερό ότι η αδυναμία σχεδιασμού, επιχειρησιακού προγραμματισμού και συντονισμού στο πεδίο της μεταναστευτικής πολιτικής, οδηγεί στη δημιουργία μιας συνεχούς κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Σ’ αυτό το πλαίσιο οι παρεμβάσεις είναι αποσπασματικές, έχουν μεγαλύτερο κόστος και μικρότερη αποτελεσματικότητα.

Αποτέλεσμα αυτής της κυβερνητικής αβελτηρίας είναι ότι το βάρος της υποδοχής και φιλοξενίας των μεταναστών και προσφύγων το επωμίζονται κυρίως τα νησιά του Αιγαίου, Δωδεκανήσου και Κρήτης, όπου ούτε οι αναγκαίες υποδομές ούτε και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό υπάρχουν. Η έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας εκ μέρους της κυβέρνησης για την υποδοχή και τη φιλοξενία τους, δημιουργεί μείζον ανθρωπιστικό ζήτημα με εκατοντάδες ανθρώπους να περιπλανώνται αβοήθητοι στους δρόμους των νησιών αλλά και των μεγάλων πόλεων της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Το Ποτάμι είχε ήδη καταθέσει δύο επίκαιρες ερωτήσεις στον Πρωθυπουργό από τον Ιούνιο (9 και 22/6) σχετικά με το θέμα των μεταναστευτικών ροών το οποίο, απουσία οποιασδήποτε αποτελεσματικής αντιμετώπισής του, ελάμβανε διαστάσεις κρίσης. Ο κ. Πρωθυπουργός αρνήθηκε να ενημερώσει τον ελληνικό λαό και ουδέποτε προσήλθε στην Βουλή για το θέμα αυτό. Εν τω μεταξύ, οι βουλευτές του Ποταμιού είχαν προειδοποιήσει, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου, για το διογκούμενο πρόβλημα.

Εκτός από την κριτική και τις προειδοποιήσεις, το Ποτάμι, ασκώντας με σταθερά εποικοδομητικό τρόπο τον αντιπολιτευτικό του ρόλο, είχε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του θέματος, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:

Συστηματική φύλαξη των συνόρων για αποτροπή παράνομης εισόδου.
Πίεση προς την Τουρκία για την από κοινού αποφασιστική αντιμετώπιση των διακινητών ως προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας για την κατάργηση της visa (βίζα) για τους Τούρκους πολίτες.
Άμεση πραγματοποίηση από την ΕΕ ενημερωτικής καμπάνιας στις χώρες προέλευσης οικονομικών μεταναστών, ώστε να μην πέφτουν θύματα των ψεύτικων υποσχέσεων των διακινητών (το κάνουν ήδη οι Αυστραλοί).
Δημιουργία ανοικτών κέντρων φιλοξενίας με ευρωπαϊκά και εθνικά κονδύλια για όσους αναμένουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης της αίτησης ασύλου, καθώς και για τις ευάλωτες ομάδες μεταναστών (ασυνόδευτοι ανήλικοι, μονογονεϊκές οικογένειες, ηλικιωμένους κλπ).
Άμεση σύσταση Διαχειριστικής Αρχής και γρήγορη ολοκλήρωση των διαδικασιών για την εκταμίευση κονδυλίων από τα προγράμματα του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) και του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) της ΕΕ.
Ενώπιον της όξυνσης του μεταναστευτικού ζητήματος επείγει η οργάνωση και αναδιοργάνωση κάθε αρμόδιας δομής καθώς και η λήψη πρόσφορων μέτρων ώστε να επιτευχθεί η κατάλληλη αντιμετώπισή του.

Κατόπιν αυτών, ο κ. Πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του οφείλουν να ενημερώσουν τον ελληνικό λαό δια του κοινοβουλίου σχετικά με τα παραπάνω, και συγκεκριμένα:

Γιατί δεν έχει έως σήμερα καταρτιστεί εθνικό στρατηγικό σχέδιο για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών;
Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η ελληνική κυβέρνηση, προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στα νησιά μας αναφορικά με την είσοδο, υποδοχή και φιλοξενία των νεοεισερχόμενων μεταναστών – προσφύγων; Πώς σχεδιάζει να διαχειριστεί αυτόν το μεγάλο αριθμό ανθρώπων, δεδομένου ότι δεν μπορούν φυσικά να παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στα νησιά και με ποια μέτρα σκοπεύει να ανακουφίσει τις νησιωτικές περιοχές που έχουν επιβαρυνθεί πριν πληγούν ανεπανόρθωτα οι τοπικές κοινωνίες και ο τουρισμός;
Πόσες προτάσεις χρηματοδότησης έχουν υποβληθεί έως σήμερα για δράσεις που αφορούν στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ποιος είναι ο προϋπολογισμός και ποιο το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής τους ανά Ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Πόσα και ποια έργα και με τι προϋπολογισμό το καθένα έχουν ανατεθεί με βάση τη διάταξη του νόμου 4325/2015 που προβλέπει την ανάθεσή τους χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού;
Σε τι ενέργειες έχετε προβεί σε διεθνές επίπεδο, ώστε, να εφαρμοστεί από την Τουρκία το διμερές Πρωτόκολλο Επανεισδοχής Ελλάδας Τουρκίας και η Συμφωνία Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας;
Ποιες είναι οι ενέργειες του Υπουργείου Ναυτιλίας ώστε να διαφυλάσσονται τα θαλάσσια σύνορά μας με τρόπο που να διασφαλίζει την ασφάλεια τόσο του προσωπικού του Λιμενικού όσο και των μεταναστών που προσπαθούν να εισέλθουν στη χώρα;
Κυρία Πρόεδρε,
σας καλώ να ορίσετε, ύστερα από συνεννόηση με τον Πρωθυπουργό ημερομηνία για την αιτούμενη προ ημερησίας διάταξης συζήτηση εντός της τρέχουσας βουλευτικής συνόδου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 143 του Κανονισμού της Βουλής.

Ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ποταμιού

Σταύρος Θεοδωράκης

19 Αυγούστου 2015

Σταύρος Θεοδωράκης: Η κυβέρνηση αδιαφορεί, τα νησιά υποφέρουν