Η Πρόταση της Κατερίνας Οικονομίδου: Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Αρχαίας & Σύγχρονης Πέλλας

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση της μεταπτυχιακής διατριβής της Κατερίνας Οικονομίδου, στην Αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου στα Γιαννιτσά, με τη συνδιοργάνωση του Συλλόγου Φίλων Βιβλίου Ν. Πέλλας, της Ιστορικής-Λαογραφικής Εταιρείας “ΦΙΛΙΠΠΟΣ”, της Β’ ΕΛΜΕ ΠΕΛΛΑΣ και της ΔΗ.Κ.Ε.Π.Α.Π.

Φίλοι και συνεργάτες της Κατερίνας Οικονομίδου τίμησαν την εκδήλωση, ενώ υπεύθυνος του συντονισμού της εκδήλωσης ήταν ο κ. Ιωάννης Παπαλαζάρου. Την εκδήλωση έκλεισε η “Χορωδία Παραδοσιακής Μουσικής Γιαννιτσών” υπό τη διεύθυνση του Στεφάνου Καλιωτάκη.
Παραθέτουμε την περίληψη της διατριβής της Κατερίνας Οικονομίδου, με την προσδοκία κάποια στιγμή οι φορείς να συνεργαστούν αποτελεσματικά με το επιστημονικό δυναμικό της περιοχής μας, αξιοποιώντας τις προτάσεις που κατά καιρούς κατατίθενται και προσβλέπουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής μας σε τούτη την πόλη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΕΛΛΑ
Η εργασία αυτή αποσκοπεί στο να προσεγγίσει τον σχεδιασμό της αρχαίας πόλης της Πέλλας και των κτιρίων της υπό το πρίσμα του περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Το ενδιαφέρον εντοπίζεται στο να αναζητηθούν οι παράγοντες εκείνοι που διαμόρφωσαν τον σχεδιασμό της πόλης και των κατοικιών της, προσδίδοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθώς και στα διδάγματά τους για το παρόν.
H μελέτη αφορά στο πώς οι άνθρωποι οργάνωσαν και χρησιμοποίησαν το χώρο της πόλης αλλά και της κατοικίας σε μια ιστορική περίοδο σημαντική για την Πέλλα αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα. Ενδιαφέρουν κυρίως οι γενικές αρχές και τα γενικά χαρακτηριστικά αυτής της οργάνωσης.
Η αρχαία πόλη της Πέλλας, έκτασης 4000 στρεμμάτων, δεν αποτέλεσε έως σήμερα αντικείμενο εξειδικευμένης μελέτης με την οπτική του περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Ελάχιστες είναι οι γραπτές πηγές για την ίδια την πόλη παρόλα τα εντυπωσιακά μεγέθη του σχεδιασμού της. Τα εντυπωσιακότερα ίσως επιτεύγματα των Μακεδόνων βασιλέων συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον των σύγχρονων τους ιστορικών εις βάρος της πόλης.
Η παρούσα εργασία, βασίζεται στην ανασκαφική έρευνα και τα πορίσματα της όπως παρουσιάζονται στη σχετική βιβλιογραφία των αρχαιολόγων που διενεργούν ανασκαφές στην Πέλλας από το 1957. Στοχεύει δε στην επεξεργασία των δεδομένων αυτών, με τη μεθοδολογία του περιβαλλοντικού σχεδιασμού.
Η προσέγγιση οργανώνεται γύρω από τους κύριους ερευνητικούς άξονες που αφορούν α) στα πρωτογενή κριτήρια γέννησης της πόλης, β) τη διάταξη του πολεοδομικού σχεδίου και την αρχιτεκτονική των κατοικιών, γ) την περιβαλλοντική αξιολόγηση της πόλης.
Από την εργασία τεκμηριώνεται ότι η κλασσική και ελληνιστική (συνέχεια της πρώτης), πόλη της Πέλλας, διέθετε πολλά στοιχεία περιβαλλοντικού σχεδιασμού, τα οποία αναζητήθηκαν στη συνέχεια στην οικοδομική εξέλιξη της φθίνουσας σε ιστορική και πολιτική σημασία πόλης στη διάρκεια των αιώνων, και κυρίως στην ανώνυμη αρχιτεκτονική του αγροτικού οικισμού της Πέλλας των αρχών του 20ου αιώνα. Αναζητήθηκαν στο σχεδιασμό των απλών κατοικιών, όχι τόσο στοιχεία της μορφής, όσο οι βιοκλιματικές αρχές σχεδιασμού των αρχαίων οικιών. Οι όποιες αρχές εξέλιπαν από το σύγχρονο σχεδιασμό των τελευταίων δεκαετιών.
Η παρούσα εργασία ολοκληρώνεται, μετά τη σύγκριση της αρχαίας αστικής πολεοδομίας και αρχιτεκτονικής, με το σημερινό σχεδιασμό του αγροτικού οικισμού και τέλος καταθέτει προτάσεις επανασχεδιασμού τμημάτων της σύγχρονης Πέλλας (είσοδος, αρχαιολογικός περίπατος, πλατεία), όχι αποσπασματικές, αλλά στα πλαίσια μιας συνολικής θεώρησης για τη διαχείριση του ιστορικού οικισμού με κριτήρια περιβαλλοντικά και σύμφωνα με τις αρχές της αειφορίας. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η σχεδιαστική πρόταση για την επέκταση του οικισμού, με οργανωμένη δόμηση η οποία αξιοποιεί τις αρχές σχεδιασμού της αρχαίας Πέλλας. Η πρόταση αφορά στο σχεδιασμό οικιστικών μονάδων, ως οργανωμένων χώρων υποδοχής κατοίκησης και επικοινωνίας, σε αντίθεση με τη λανθάνουσα ή και πρόδηλη κατεύθυνση της φυσικής επέκτασης του οικισμού.

Η Πρόταση της Κατερίνας Οικονομίδου: Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Αρχαίας & Σύγχρονης Πέλλας