Άρθρο της Θ. Τζάκρη για την Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας

Άρθρο της Θ. Τζάκρη για την Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας

Έχουμε την θέση που μας αξίζει στην σύγχρονη κοινωνία;

Η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας αναμφίβολα αποτελεί ημέρα θύμησης διεκδίκησης των δικαιωμάτων των γυναικών και ημέρα προβληματισμού και απολογισμού για το αν έχουμε τελικά την θέση που μας αξίζει στην σύγχρονη κοινωνία.

Από το 1857 που ίσως για πρώτη φορά οι γυναίκες απαίτησαν και κέρδισαν τα εργασιακά τους δικαιώματα και στο πέρασμα των χρόνων οι γυναίκες μέσα από αγώνες διεκδίκησαν την χειραφέτηση, την εργασιακή ισότητα, πλήθος πολιτικών  και κοινωνικών επιδιώξεων και απαιτήσεων που βελτίωσαν σημαντικά την θέση τους στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες.

Όσα όμως χρόνια κι αν πέρασαν, όσες «κατακτήσεις» κι αν επετεύχθησαν, παρατηρώντας την έξαρση της βίας, της ανισότητας και του σεξισμού των τελευταίων χρόνων αναρωτιέμαι αν κάναμε βήματα προς τα εμπρός ή προς τα πίσω.

Σε αυτούς τους δύσκολους πραγματικά καιρούς, όσο η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση και κάθε άλλους είδους ανισότητα αυξάνεται και εδραιώνεται μέσα στην κοινωνία, τόσο η θέση της γυναίκας υποχωρεί και περνάει σε «δεύτερο πλάνο». Κι όχι μόνο στις χώρες του Τρίτου Κόσμου, αλλά και στον πολιτισμένο δυτικό κόσμο, την ίδια την Ευρώπη.

Σύμφωνα με την μεγαλύτερη έρευνα που έχει γίνει ποτέ, η οποία διενεργήθηκε από τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της  Ε.Ε. σε δείγμα 42.000 γυναικών από τα 28 κράτη μέλη με αντικείμενο την βία κατά των γυναικών στην Ευρώπη, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Μάρτιο, μία στις τρεις γυναίκες δηλώνει ότι έχει υποστεί κάποια μορφή σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης από τα δεκατέσσερά της χρόνια, ενώ το 8% από αυτές έχει δεχτεί μια μορφή βίας τον τελευταίο χρόνο.

Αίσθηση προκαλεί το γεγονός  ότι χώρες που παραδοσιακά φημίζονται για τις ελευθερίες, τη δημοκρατικότητα και το κοινωνικό τους κράτος, όπως οι Σκανδιναβικές, εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά βίας κατά των γυναικών. Ενδεικτικά:  Δανία 52%, Φινλανδία 47% και Σουηδία 46%. Ποσοστά που ενισχύουν την πεποίθηση  αρκετών ότι η θέση της γυναίκας στις σύγχρονες κοινωνίες περνάει μέσα από την πυρά ενός δεύτερου μεσαίωνα.

Η κρίση των τελευταίων ετών στην Ελλάδα άνοιξε την πόρτα για έναν άλλο τύπο βίας  κατά  των γυναικών, τις διακρίσεις στον εργασιακό χώρο. Η Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη για το φύλο και τις εργασιακές σχέσεις που δημοσιεύθηκε  την περασμένη Άνοιξη έδειξε ότι οι αναφορές για διακρίσεις λόγω φύλου παρουσίασαν αύξηση κατά 25% στην διάρκεια του 2013. Στην ίδια έκθεση παρουσιάζεται ότι το 50% των γυναικών έχει υποστεί άνιση μεταχείριση στους όρους και τις συνθήκες εργασίας, ενώ το 27,93% άνιση μεταχείριση ως προς την λύση της σχέσης εργασίας. Επιπλέον ένα μικρό αλλά διόλου ασήμαντο ποσοστό της τάξης του 7,25% δήλωσε ότι έχει υποστεί σεξουαλική και άλλη παρενόχληση ως άνιση μεταχείριση.

Όταν κάποιος διαβάζει τα παραπάνω στοιχεία για τις σύγχρονες συνθήκες εργασίας και τις βίαιες επιθέσεις κατά των γυναικών χάνει την αίσθηση του χώρου και του χρόνου και ενδεχομένως μεταφέρεται νοερά σε υπό κατάρρευση κοινωνίες προηγούμενων ετών.

Όλα τα παραπάνω σχηματίζουν την εικόνα μιας γυναίκας που δεν έχει την θέση που θα έπρεπε, που δεν παίρνει όσα αξίζει, που δεν αντιμετωπίζεται με σεβασμό, που χάνει καθημερινά την αξιοπρέπειά της. Και αυτό συμβαίνει παντού: από τους σκονισμένους δρόμους σε κάποια πόλη της Ινδίας μέχρι τα καλογυαλισμένα πατώματα μιας πολυεθνικής  σε μια σύγχρονη πρωτεύουσα του δυτικού κόσμου.

Για να πάρει η γυναίκα την  θέση που τις αξίζει στην σύγχρονη κοινωνία θα πρέπει  να γίνουν πολλά: από την θωράκιση του νομοθετικού μας οπλοστασίου με την επικύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, γνωστή ως σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που αποτελεί το πρώτο διεθνές δεσμευτικό νομικό πλαίσιο για την πρόληψη της βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των δραστών, που η χώρα μας έχει υπογράψει, αλλά δεν έχει ακόμη επικυρώσει,  μέχρι την αυστηροποίηση  των ελέγχων στον χώρο της εργασίας, αλλά και την ανάληψη συντονισμένης δράσης από την πολιτεία και διάφορους φορείς: εργαζόμενους, εργοδότες, επαγγελματίες στον τομέα της υγείας, ακόμη κι από παρόχους στο ίντερνετ.

Καλό θα είναι επίσης να μην έχουμε αυταπάτες. Αυτό το «ψηφιδωτό» που συνθέτει την θέση της γυναίκας στον σύγχρονο κόσμο δεν το δημιούργησαν μόνο οι άλλοι για εμάς. Βάλαμε κι εμείς το χεράκι μας. Ή καλύτερα δεν το βάλαμε όσο έπρεπε. Μήπως γιατί κι εμείς οι ίδιες εγκλωβισμένες μέσα στην δίνη των προβλημάτων της καθημερινότητάς και του αγώνα για «τον επιούσιο»,  που κάνει οτιδήποτε άλλο να φαντάζει ως ουτοπικό, δεν δείχνουμε την αποφασιστικότητα και την μαχητικότητα που μας χαρακτήριζε σε άλλες εποχές σε ορισμένα ζητήματα που αφορούν την διαχείριση της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής  μας  παρουσίας εν γένει.

Σε αυτούς τους πραγματικά δύσκολους καιρούς θα έλεγα ότι υπάρχει μια και μοναδική επιλογή.

Και αυτή έχει να κάνει με την προσωπική και την συλλογική προσπάθεια της κάθε μιας από εμάς για όλα τα ζητήματα που μας αφορούν. Η φτώχια, η ανεργία, η πείνα, η δυστυχία, η βία είναι ζητήματα που πρέπει να μας απασχολούν σε καθημερινή βάση, όχι μόνο στο επίπεδο της σκέψης, αλλά και στο επίπεδο της δράσης.

Θα ήθελα να ευχηθώ σε όλες τις γυναίκες να είναι γερές και να γίνουν ακόμη πιο δυνατές γιατί οι καιροί το απαιτούν. Για εμάς, για τα παιδιά μας, για τους συντρόφους μας, για τον κόσμο όλο. Και να προσπαθούμε πάντα με την ελπίδα ότι μπορούμε να αφήσουμε κάτι καλύτερο πίσω μας χωρίς να ξεχνάμε ότι ο χρόνος έχει 365 ημέρες και όχι μόνο μία.-