Ημέρα μνήμης υπέρ των ψυχών των θυμάτων του Θρακικού Ελληνισμού

Την Κυριακή, 6 Απριλίου 2025, τιμήθηκε η τραγική επέτειος της θηριωδίας των Νεότουρκων…

σε βάρος των Ελλήνων της Θράκης, που από τη Βουλή έχει καθιερωθεί ως Ημέρα του Θρακικού Ελληνισμού.
Στη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό της Αγίας Σκέπης τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των ψυχών των θυμάτων του Θρακικού Ελληνισμού και τρισάγιο στο Μνημείο Προσφυγικού Ελληνισμού στην Έδεσσα. 

Ομιλία του Αντιπεριφερειάρχη Πέλλας Ι. Τζαμτζή για τον εορτασμό της Ημέρας του Θρακικού Ελληνισμού 2025

Η 6η Απριλίου είναι μία ημερομηνία με ιδιαίτερο συμβολισμό για όλους του Έλληνες. Αναγνωρίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων ως Ημέρα Μνήμης του Θρακικού Ελληνισμού.
Η αναγνώριση έγινε σε ανάμνηση της γενοκτονίας των Ελλήνων της Θράκης από τους Νεότουρκους, που ξεκίνησε το «Μαύρο Πάσχα» της 6ης Απριλίου 1914 και ολοκληρώθηκε το 1923, με την εξαφάνιση των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολής.

Η καθιέρωση της Ημέρας αποτελεί μία σημαντική Απόφαση της Ελληνικής Πολιτείας για απότιση ελάχιστου φόρου τιμής και δικαίωση της μνήμης πολλών αθώων θυμάτων και ηρώων που έχασαν τη ζωή τους. Ανατρέχοντας στα γεγονότα, η 6η Απριλίου καθιερώθηκε ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας του Θρακικού Ελληνισμού τον Ιούνιο του 2006, με απόφαση του 7ου Παγκοσμίου Συνεδρίου Θρακών που έγινε στο Διδυμότειχο.
Δεκαέξι χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2022, η απόφαση αυτή επισημοποιήθηκε και από τη Βουλή των Ελλήνων.
Έχουμε ιερή υποχρέωση να βρισκόμαστε σήμερα εδώ, όλοι μαζί, σύσσωμοι, για να τιμήσουμε την ημέρα αυτή και να δηλώσουμε περήφανα, ότι δεν ξεχνούμε την ιστορία μας και διεκδικούμε την ιστορική αναγνώριση και δικαίωση των αδικοχαμένων ψυχών των Θρακών προγόνων μας. Αξίζει να θυμηθούμε τα θλιβερά γεγονότα που καταδεικνύουν το μέγεθος της βαρβαρότητας των Τούρκων. Ανήμερα του Πάσχα, στις 6 Απριλίου του 1914, ξεκίνησε στη Θράκη ένας από τους μαζικότερους διωγμούς των Ελλήνων του 20ου αιώνα.
Αυτός αποτέλεσε τον πρώτο κύκλο αίματος και διωγμών. Ακολούθησαν οι γενοκτονίες των Ποντίων και των Αρμενίων.

Μετά το τέλος των Βαλκανικών πολέμων, το 1913, η κατάσταση στα Βαλκάνια εξακολουθούσε να είναι εξαιρετικά τεταμένη.
Η Θράκη βρέθηκε εξ ημισείας στη Βουλγαρία και στην Τουρκία. Στα εδάφη της Ανατολικής Θράκης, τα οποία αποτελούσαν κομμάτι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, κατοικούσαν περίπου 300.000 Έλληνες. Το γεγονός αυτό ενοχλούσε του Τούρκους, που επιθυμούσαν τον πλήρη εκτουρκισμό των περιοχών και την ομογενοποίηση του πληθυσμού.
Με αυτόν τον τρόπο, πίστευαν ότι θα εξασφαλίσουν τον πλήρη έλεγχο της επικράτειας, εξαλείφοντας τον κίνδυνο μελλοντικών αναταραχών και εξεγέρσεων.

Την Κυριακή του Πάσχα του 1914, η Θράκη μπήκε επίσημα στο στόχαστρο.
Ξεκίνησαν μαζικοί διωγμοί κατά των Ελλήνων κατοίκων.
Σε εφημερίδα της εποχής, καταγράφεται ότι από την περιοχή της Στράντζας απελάθηκαν την ημέρα εκείνη διακόσιες οικογένειες.
Ξυλοκοπήθηκαν ανηλεώς και τους αφαιρέθηκαν προσωπικά είδη, πολύτιμα αντικείμενα, καθώς και χρήματα.
Σύμφωνα με την περιγραφή, Τούρκοι στρατιωτικοί και χωροφύλακες, «με τα ξίφη υψωμένα», τους εξανάγκασαν σε φυγή.
Τραγικές εικόνες που ήταν η αρχή του ξεριζωμού των προγόνων μας από την Θράκη.

Ο εκτοπισμός των Ελλήνων κατοίκων από την Θράκη, έγινε με το πρόσχημα της ασφάλειας των συνόρων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με την Ελλάδα και με την παράλληλη υποστήριξη των Γερμανών.
Το ελληνικό κράτος, εκείνη την εποχή, ήταν ουδέτερο στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως οι Τουρκικές Αρχές θεωρούσαν ύποπτες και επικίνδυνες όλες τις ελληνικές κοινότητες, ανεξαιρέτως, προχωρώντας σε ένα σχέδιο μαζικής εξόντωσης.

Η επιχείρηση της εκκένωσης πραγματοποιήθηκε συντονισμένα και ομοιόμορφα σε όλους τους οικισμούς. Αρχικά σημειώθηκε οργανωμένη ανθελληνική εκστρατεία στον τουρκικό τύπο και στη συνέχεια, εντάθηκαν οι πιέσεις, ώστε να προκληθεί εκούσια φυγή των ελληνικών πληθυσμών.
Ταυτόχρονα, δίνονταν οπλισμός στον τουρκικό πληθυσμό, ενώ απαγορεύονταν η κατοχή όπλων στους Έλληνες.
Επίσης, δημιουργήθηκε πρόχειρη χωροφυλακή, αμιγώς από Τούρκους, για να αναλάβει την επιχείρηση της εκκένωσης.

Ο αριθμός των ανθρώπινων ζωών που εκριζώθηκαν και θανατώθηκαν βίαια είναι τεράστιος. Έχουν γίνει πολλές έρευνες από μελετητές και ερευνητές, που επιζητούν την αναγνώρισή των γεγονότων ως γενοκτονία.
Η έρευνα συναρτάται με το ερώτημα του πλήθους των Ελλήνων που ζούσαν στη Μικρά Ασία την περίοδο έναρξης του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Για τον ελληνικό πληθυσμό της οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, από την Άνοιξη του 1914 μέχρι το 1923, ο Αριστοκλής Αιγίδης στο βιβλίο του «Η Ελλάς χωρίς τους πρόσφυγας», κάνει λόγο για ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες ψυχές ανθρωπίνων απωλειών. Το έγκλημα της γενοκτονίας του Ελληνισμού της Ανατολής, αποκαλύπτουν πλέον και ομολογούν ακόμη και σύγχρονοι Τούρκοι ιστορικοί συγγραφείς, όπως ο Ντουντάρ Φονάτ, που μελετώντας τα τουρκικά αρχεία της εποχής ομολογεί ότι «διάβασε αρχεία που παρουσιάζουν λεπτομερώς τα στάδια του σχεδίου δράσης εναντίον των Ρωμιών, που κατάρτισε το καθεστώς των Νεότουρκων».

Οι Έλληνες της Θράκης, υπέστησαν τα πάνδεινα από τις επιδρομές, κυρίως Βουλγάρων και Τούρκων.
Σφαγιάστηκαν, ατιμάσθηκαν, εξισλαμίσθηκαν, εξαναγκάστηκαν ν’ αλλάξουν τη γλώσσα τους, έχασαν τα παιδιά τους στο παιδομάζωμα, ξεριζώθηκαν και το πιο τραγικό, στο τέλος ανταλλάχθηκαν σαν να μην ήταν άνθρωποι, με τις πολιτικοστρατιωτικές εξελίξεις, μετά το 1922. Σε μία κρίσιμη χρονική καμπή, όπως οι ημέρες που διανύουμε, με αρκετές ενεργές πολεμικές συρράξεις, όχι πολύ μακριά από τη χώρα μας, είναι αναγκαίο να αναγνωριστεί διεθνώς η γενοκτονία του Θρακικού Ελληνισμού.

Η Τουρκία θα πρέπει να αποδεχθεί την ευθύνη για το έγκλημά της, ακολουθώντας το παράδειγμα κρατών που έχουν διαπράξει ανάλογες φρικαλεότητες.
Η αναγνώριση και αποδοχή είναι η ικανή και αναγκαία προϋπόθεση για ειλικρινείς σχέσεις με την Τουρκία και διαφύλαξη της Ειρήνης στην περιοχή… Το ηθικό χρέος της ιστορικής μνήμης μας βαραίνει όλους και κυρίως τις νεότερες γενιές. Η ιστορία των Θρακών, των Ποντίων, των Μικρασιατών, είμαστε εμείς οι ίδιοι. Πρέπει να κρατήσουμε την ιερή φλόγα της μνήμης άσβεστη.

Ο δικός μας πολιτισμός, το ήθος και οι αρχές μας δεν επιζητούν εκδίκηση. Μόνο αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και ηθική δικαίωση.
Δίνουμε ιερή υπόσχεση, ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα μέχρι την τελική παγκόσμια αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Θράκης και όλων των Ελλήνων της καθ ημάς Ανατολής.
Αυτό είναι χρέος τιμής απέναντι στους προγόνους μας που πέθαναν για να παραμείνουν Έλληνες και Χριστιανοί. Αιωνία η μνήμη τους. Αθάνατοι.