Θεοδώρα Τζάκρη: «Ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της δενδροκαλλιέργειας σημαντικό για τη βιωσιμότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης»

Ανοιχτή πολιτική εκδήλωση της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με θέμα: «Αναδιάρθρωση δενδρωδών καλλιεργειών, κόστος παραγωγής

αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, και το ζήτημα έλλειψης των εργατών γης»

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 29 Οκτωβρίου στην Σκύδρα η ανοιχτή πολιτική εκδήλωση της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με θέμα: «Αναδιάρθρωση δενδρωδών καλλιεργειών, κόστος παραγωγής, αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, και το ζήτημα έλλειψης των εργατών γης».

Ο κ. Κωνσταντίνος Τσιμπούκας, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθήνας παρουσίασε τη μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την αναδιάρθρωση των δενδρωδών καλλιεργειών και αναφέρθηκε στα τεχνικά στοιχεία της δράσης που θα καθορίσουν την επιτυχία της, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η επιλογή της νέας καλλιέργειας, το ενδεδειγμένο σύστημα φύτευσης (κυπελλοειδές ή γραμμικό), το κόστος της όλης διαδικασίας (το οποίο υπολογίζεται σε περίπου 3000 €/στρέμμα, συμπεριλαμβανομένης της προσωπικής εργασίας) καθώς και τα περιβαλλοντικά στοιχεία της περιοχής. Η ιδία συμμετοχή θα ανέρχεται σε 30% και δίνεται η δυνατότητα συμμετοχής και μεμονωμένων παραγωγών οι οποίοι θα μπορούν να συμμετέχουν μέσω των ΙΚΕ που θα δημιουργήσουν τα συλλογικά σχήματα. Σύμφωνα με τον κ. Τσιμπούκα θα προβλεφθεί η δυνατότητα μη επιλογής της γραμμικής φύτευσης στα επικλινή εδάφη καθώς και η δυνατότητα επιλογής τοπικών ποικιλιών που παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον (πχ κεράσια τραγανά).

Από την πλευρά της η κ. Τζάκρη σημείωσε τη μεγάλη σημασία της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών για τη βιωσιμότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης και επισήμανε ότι ίσως θα είναι και το τελευταίο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης εκτός των Οργανώσεων Παραγωγών του τομέα των οπωροκηπευτικών, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη απορρόφησης του συνόλου του προϋπολογισμού του προγράμματος ύψους 166,7 εκ. €. Ωστόσο σημείωσε ότι για να έχει επιτυχία το πρόγραμμα και να επιτελέσει το σκοπό του απαιτεί έναν άλλο σχεδιασμό που θα περιλαμβάνει: αύξηση του αρχικού προϋπολογισμού από τα 166,7 εκ ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, αύξηση της επιχορήγησης ανά δικαιούχο συλλογικό σχήμα (Ομάδα Παραγωγών, Οργανώσεις Παραγωγών, Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών κλπ) από τα 700.000 ευρώ που προβλέπεται σήμερα που πρέπει να είναι αναλογικός και σε άμεση σχέση με τη δυναμική, τα μέλη και τις ανάγκες του συλλογικού οργάνου, καθώς δε γίνεται να εξισώνεται ένα μεγαλύτερο συλλογικό όργανο με ένα μικρότερο. Με δεδομένο ότι η οργάνωση των παραγωγών καταγράφεται στο πολύ μικρό ποσοστό του 10% υπογράμμισε την ανάγκη στο πρόγραμμα να ενταχθούν και οι μεμονωμένοι παραγωγοί. Κλείνοντας, σημείωσε την απουσία ουσιαστικής  διαβούλευσης με τους ενδιαφερόμενους, όπως αποδεικνύεται από τον ανεπαρκή σχεδιασμό του προγράμματος και επισήμανε ότι αναφορικά με το πολλαπλασιαστικό υλικό πρέπει να εφαρμοστούν οι κανόνες της Οδηγίας  2008/90/ΕΚ για την εμπορία του πολλαπλασιαστικού υλικού οπωροφόρων φυτών που προορίζονται για την παραγωγή φρούτων, που επιτρέπει τόσο την αγορά πιστοποιημένου πολλαπλασιαστικού υλικού όσο και υπολλαπλασιαστικού υλικού ελάχιστων ποιοτικών προδιαγραφών (cac υλικού).

Ο ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χαράλαμπος Κασίμης, αναφέρθηκε στη νέα ΚΑΠ 2023-27, σημειώνοντας το τέλος του πρασινίσματος και την ανάγκη υλοποίησης πλέον από όλους τους αγρότες των οικολογικών σχημάτων (προκειμένου να μη χαθεί το 25% των πόρων). Στη συνέχεια, εστίασε στην ανάγκη για τον ανασχεδιασμό της πολιτικής που θα πρέπει να δώσει μεγαλύτερο βάρος στην επισιτιστική ασφάλεια με την αύξηση της διαθεσιμότητας των προϊόντων και την ενίσχυση της προσβασιμότητας σε αυτά καθώς και στην μείωση της εξάρτησης από τις εισαγόμενες εισροές ενέργειας και εφοδίων. Επισήμανε την αναγκαία δημογραφική ανανέωση του αγροτικού κόσμου, με την εφαρμογή ενός πραγματικού προγράμματος πρόωρης συνταξιοδότησης των αγροτών,  η οποία θα οδηγήσει στην αλλαγή της κουλτούρας και στη δημιουργία ενός νέου τύπου παραγωγού που θα είναι νέος, εκπαιδευμένος, καινοτόμος, εξωστρεφής, ενταγμένος σε συλλογική οργάνωση, που θα παράγει πιστοποιημένα και ασφαλή προϊόντα και που, με την κατάλληλη επιστημονική, διοικητική και πολιτική υποστήριξη, θα μπορεί να ανταποκριθεί με επιτυχία στις προκλήσεις της νέας εποχής. Ο κ. Φάνης Κουρεμπές, συντονιστής του Αγροτικού Τμήματος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώην Πρόεδρος ΕΛΓΑ αφού σημείωσε ότι οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης στο συνεχώς αυξανόμενο κόστος παραγωγής είναι λίγες, προσχηματικές και αναποτελεσματικές, αναφέρθηκε σε μερικά από τα μέτρα που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και δεσμεύεται ότι θα τα υλοποιήσει μόλις γίνει κυβέρνηση όπως την προμήθεια αγροτικού πετρελαίου χωρίς ΕΦΚ στην αντλία, την επιδότηση για αγορά λιπασμάτων με βάση τις καλλιέργειες και το ΟΣΔΕ, την επιδότηση για αγορά ζωοτροφών, παρεμβάσεις στην αγορά ρεύματος, αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων και του ταμείου μικροπιστώσεων για να έχουν ρευστότητα οι αγρότες. 

Όσον αφορά την Αναθεώρηση του κανονισμού  του ΕΛΓΑ ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ υποστηρίζει την αύξηση της κρατικής συμμετοχής στο ύψος του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών, δηλαδή άλλα 170 εκ ευρώ ετησίως με συνολικό προϋπολογισμό τα 340 εκ ευρώ ετησίως, θεσμοθέτηση των προκαταβολών στις μεγάλες ζημιές καθώς και τον συμψηφισμό των ασφαλιστικών εισφορών με τις αποζημιώσεις την χρονιά της μεγάλης ζημιάς, προαιρετική ασφάλιση με επιδότηση ασφαλίστρου από το ΠΑΑ για τους κινδύνους που δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό και την ψηφιοποίηση της εκτιμητικής διαδικασίας και όλα αυτά πρόκειται να θεσμοθετηθούν στον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησης.Αναφορικά με την έλλειψη εργατών γης σημείωσε ότι αυτό οφείλεται πρωτίστως στην ιδεοληψία της δεξιάς που έχει αφήσει τον πρωτογενή τομέα χωρίς εργατικά χέρια, αφού καταργήθηκε η χορήγηση ΑΜΚΑ στους εργάτες γης με αποτέλεσμα αυτοί να φύγουν για άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου με ευκολότερες διαδικασίες για την απόκτηση των απαραίτητων χαρτιών καθώς και η αξιοποίηση των προγραμμάτων του ΠΑΑ για κατάρτιση των προσφύγων στις αγροτικές εργασίες που βρίσκονται στις ανοιχτές δομές φιλοξενίας.

Ο πρόεδρος του ΑΣ Επισκοπής, Στέφανος Νταούκας αναφέρθηκε στο πρόβλημα της έλλειψης των εργατών γης και επισήμανε τη μεγάλη ανάγκη επίλυσής του. Λύση στο πρόβλημα θα μπορέσουν να δώσουν οι διακρατικές συμφωνίες με τρίτες χώρες προέλευσης αγροτών γης (Αίγυπτος, Μπαγκλαντές, Βιετνάμ)   με την προυπόθεση  βέβαια ότι το Υπουργείο Εξωτερικών θα ιδρύσει στις χώρες αυτές  Προξενικές Αρχές. Επεσήμανε ακόμη ότι από  την 1/4/2023 θα ισχύσει το νέο καθεστώς μετάκλησης εργατών γης κυρίως από Αλβανία με διαδικασία θεώρησης βίζας από τα προξενεία που κάνει επιτακτική την ανάγκη στελέχωσης τους με πρόσθετο υπαλληλικό προσωπικό ώστε η διαδικασία της μετάκλησης να κυλήσει αρμονικά. 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας της κ. Τζάκρη: «Ευχαριστούμε τον κ. Τσιμπούκα, καθηγητή στο γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας εκ των βασικών συντελεστών της μελέτης για την Αναδιάρθρωση των Καλλιεργειών.

Η σημερινή εκδήλωση με βασικό θέμα συζήτησης την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών θέλει να αναδείξει τη μεγάλη σημασία της δράσης για τη βιωσιμότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης. Η εγκατάσταση ενός οπωρώνα αποτελεί σημαντική δραστηριότητα, καθώς θέτει τις βάσεις για μια μακρόχρονη εκμετάλλευση των δένδρων. Ο οπωρώνας αποτελεί ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο της αγροτικής εκμετάλλευσης με το οποίο ο παραγωγός θα πρέπει να πορευτεί υπό κανονικές συνθήκες τουλάχιστον τα επόμενα 25 χρόνια [ο αριθμός των ετών είναι ενδεικτικός απλά θέλω να δείξω ότι τα χρόνια είναι πολλά]. Η απόφαση για την εγκατάσταση ενός νέου οπωρώνα είναι πολύ σοβαρή γιατί είναι μια απόφαση που δεν μπορεί να αλλάξει εύκολα. Είναι μια επένδυση που θα αποδώσει μεσο-μακροπρόθεσμα.

Επομένως,

-η επιλογή της σωστής ποικιλίας, που θα πρέπει να είναι ανθεκτική ή ανεκτική σε εχθρούς και ασθένειες,

-η ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων (νερό και έδαφος),

-η ορθή διαχείριση της καλλιέργειας αναφορικά με τις καλλιεργητικές πρακτικές (ολοκληρωμένη διαχείριση ή βιολογική παραγωγή),

-η διαχείριση του προϊόντος που έχει να κάνει με την τυποποίηση, τη συσκευασία, τη μεταποίηση και στο τέλος

-η εμπορία του προϊόντος

είναι τομείς που θα πρέπει να λάβουν υπόψη οι παραγωγοί και οι συλλογικοί φορείς των παραγωγών ώστε να αποφασίσουν να προχωρήσουν στη σωστή αναδιάρθρωση προκειμένου να έχουμε μια βιώσιμη δενδροκαλλιέργεια και παραγωγή ποιοτικών καρπών που θα προσφέρουν υψηλή πρόσοδο στον παραγωγό, ένα ικανοποιητικό εισόδημα δηλαδή, που είναι και το επιδιωκόμενο.

Το τελευταίο αμιγές [επιτρέψτε μου να πω] πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και λέω αμιγές γιατί ήταν ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης το οποίο εφαρμόστηκε αυτόνομο χωρίς να επιβάλλεται συμμετοχή σε σχέδια βελτίωσης ή ανάγκη να είναι κάποιος μέλος σε Οργάνωση Παραγωγών. Υλοποιήθηκε  στη χώρα το 1995 και αφορούσε σε αναδιάρθρωση και οριστική εγκατάλειψη ροδακινιάς. Το 1998 έγινε επίσης αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να προχωρήσουμε σε πρόγραμμα αναδιάρθρωσης εσπεριδοειδών το οποίο όμως δεν έγινε ποτέ δεκτό. Η αρνητική απάντηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν ότι οι παραγωγοί θα μπορούσαν να προχωρήσουν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης μέσα από τις Οργανώσεις Παραγωγών και τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών. Με δεδομένο ότι η οργάνωση των παραγωγών στην Ελλάδα ήταν ανέκαθεν πολύ χαμηλή, είναι εύκολα αντιληπτό ότι ουδέποτε υλοποιήθηκε ένα τέτοιο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης εσπεριδοειδών.

Και ερχόμαστε στο σήμερα που με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η  Ευρωπαϊκή Επιτροπή αισιοδοξεί  να μετριάσει τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο της πανδημίας του κορωνοϊού και να καταστήσει τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες πιο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες για τις μελλοντικές αναγκαίες πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις.

Στην Ελλάδα θα διατεθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω επιχορηγήσεις 18.4 δις € και δάνεια 12.7 δις € για τη στήριξη των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων σε  όλους τους τομείς στη χώρα που θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2026. Η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών είναι η μια δράση από τις πέντε δράσεις που συνιστούν τον «οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα» που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.  Πρόκειται για:

-την Καινοτομία και πράσινη μετάβαση στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων θα δοθούν με επιχορήγηση 181,5 εκ €,

-τον πράσινο αγροτοτουρισμό με 49 εκ. €,

-τον εκσυγχρονισμό του πρωτογενή τομέα με 98,1 εκ.€,

-τη γενετική βελτίωση ζώων με 14,7 εκ.€ και τέλος

-την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με 166,7 εκ. €.

Δηλαδή για τον οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα προβλέπεται ένα ποσό 510 εκ. €. Δηλαδή μόλις το 2,8% του συνολικού ποσού επιχορηγήσεων του ταμείου ανάκαμψης. Και ένα πρώτο σχόλιο εδώ και ίσως το σημαντικότερο είναι ότι το ποσό το οποίο αφιερώνεται στον αγροτικό τομέα είναι πάρα πολύ μικρό, σχεδόν ασήμαντο.

Περνώντας τώρα στη δράση που συζητάμε σήμερα, στην αναδιάρθρωση καλλιεργειών.

Αυτό το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης έρχεται στη χώρα μετά από σχεδόν 30 χρόνια.

Στόχος της δράσης είναι η βελτίωση των επιδόσεων και της βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης κυρίως μέσω της μείωσης του κόστους παραγωγής ή της βελτίωσης και αναδιάταξης της παραγωγής, η βελτίωση της παραγωγικότητας των δενδρωδών καλλιεργειών στον πρωτογενή τομέα και η βελτίωση της θέσης των αγροτών στην αλυσίδα αξίας μέσα από προϊόντα τα οποία ζητά ο καταναλωτής και είναι διατεθειμένος να πληρώσει για να τα αγοράσει.

Το ποσό της δημόσιας δαπάνης ανέρχεται σε 166,7 εκ. €.

Δικαιούχοι είναι νομικά πρόσωπα που ανήκουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εγγεγραμμένα στα αντίστοιχα υποχρεωτικά μητρώα, που τηρούν απλογραφικά ή/και διπλογραφικά βιβλία δηλαδή: α) Είναι Ομάδες Παραγωγών (Ομ.Π.), Οργανώσεις Παραγωγών (Ο.Π.), Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών, Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και Ανώνυμες Εταιρίες των οποίων η πλειοψηφία των μετοχών ανήκει σε Συνεταιρισμούς του ν. 4673/2020 εγγεγραμμένες στα αντίστοιχα υποχρεωτικά μητρώα, με μέλη που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή και συγκεκριμένα στην καλλιέργεια πολυετών/δενδρωδών καλλιεργειών που δύνανται να αναδιαρθρωθούν σύμφωνα με τη μελέτη που μας παρουσίασε ο κ. Καθηγητής.

Θα ήθελα εδώ να εστιάσω στην καλλιέργεια του ροδάκινου που καλλιεργείται σε σημαντικό βαθμό στις περιοχές και της Πέλλας της Ημαθίας. Και πρόκειται να μονοπωλήσει το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης στην περιοχή. Σήμερα καλλιεργούνται συνολικά περί τα 440.000 στρέμματα. Πάνω από το 88% της συνολικά καλλιεργούμενης έκτασης εντοπίζεται στους Νομούς Ημαθίας και Πέλλας. Η παραγόμενη ποσότητα φθάνει ετησίως περίπου τους 750.000 τόνους ροδάκινα (420.000 τόνοι συμπύρηνο και 330.000 τόνοι επιτραπέζιο ροδάκινο) και περίπου 100.000 τόνους νεκταρίνι.

Από πολλά χρόνια πριν, τα συμπύρηνα ροδάκινα αντιμετώπιζαν προβλήματα διάθεσης κυρίως λόγω της χαμηλής τιμής που κάθε χρόνο προσέφερε η βιομηχανία. Κάθε χρόνο η βιομηχανία μεταποίησης με πρόσχημα διάφορα επιχειρήματα (υπερπαραγωγή, χαμηλή ποιότητα, υψηλά αποθέματα, φέτος ακούσαμε την υπερπροσφορά κλπ) προσπαθεί να διαμορφώσει σκηνικό ανησυχίας, ώστε να περιορίσει τις προσδοκίες των παραγωγών για μια ικανοποιητική τιμή στο συμπύρηνο ροδάκινο.  Στόχος της είναι να μειώσει το δικό της λειτουργικό κόστος και στο τέλος της ημέρας να μεγιστοποιήσει το κέρδος της.

Εξαιτίας λοιπόν της απογοήτευσης των παραγωγών του συμπύρηνου ροδάκινου και την προσδοκία τους για ένα καλύτερο εισόδημα, από το 2008 και μετά παρατηρήθηκε μία έντονη στροφή προς τη καλλιέργεια του επιτραπέζιου ροδάκινου με αντίστοιχη εκρίζωση των ποικιλιών του συμπύρηνου ροδάκινου. Όμως το 2014, μια πολιτική απόφαση το ρωσικό εμπάργκο στις εισαγωγές οπωροκηπευτικών (συμπεριλαμβάνονται τα ροδάκινα) προέλευσης ΕΕ, έπληξε ακόμη μια φορά το εισόδημα των ροδακινοπαραγωγών. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ελληνικών εξαγωγών επιτραπέζιου ροδάκινου κατευθύνονταν στη Ρωσία και επομένως περίπου 40.000 τόνοι επιτραπέζιου ροδάκινου έπρεπε να βρουν άλλους (εναλλακτικούς) τρόπους διάθεσης. Παρά τα όποια έκτακτα μέτρα που αναλήφθηκαν σε επίπεδο ΕΕ από το 2014- 2018 (αποσύρσεις, δωρεάν διανομές κλπ), οι συνέπειες του ρωσικού εμπάργκο στο εισόδημα των παραγωγών που καλλιεργούν επιτραπέζιο ροδάκινο είναι σήμερα περισσότερο ορατές διότι η ρωσική αγορά δεν έχει αντικατασταθεί στην ολότητά της από άλλες αγορές. 

Οι ροδακινοπαραγωγοί τα τελευταία χρόνια υφίστανται μια συνεχόμενη μείωση στο εισόδημα τους, γεγονός που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό σε πολιτικές αποφάσεις (ρωσικό εμπάργκο, εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία) που είχαν ως συνέπεια τις ρωσικές απαγορεύσεις σε προϊόντα ενωσιακής προέλευσης, αλλά και σε προβλήματα διάθεσης της παραγωγής τους.

Για την περιοχή της Πέλλας, η υλοποίηση ενός προγράμματος αναδιάρθρωσης της καλλιέργειας της ροδακινιάς είναι επιτακτική ώστε οι παραγωγοί να προχωρήσουν σε εκρίζωση μέρους της καλλιέργειας ροδάκινων και επαναφύτευσης άλλων ποικιλιών ροδακινιάς ή άλλων καλλιεργειών που ζητά η αγορά. Και ενώ η δράση της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών ξεκίνησε σαφώς πιο φιλόδοξη, κατέληξε πολύ κατώτερη των περιστάσεων. Και ξεκινώ από τον προϋπολογισμό της δράσης: Ο προϋπολογισμός των 166,7 εκ € κρίνεται εξαιρετικά χαμηλός.

Στις 28 Απριλίου 2021 ο τότε Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο κ. Λιβανός απαντώντας σε Ερώτηση μου στη Βουλή με ενημέρωσε ότι «για την αναδιάρθρωση των δενδροκαλλιεργειών έχουν δεσμευτεί από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης 350.000.000€ (αναφέροντας μάλιστα και ένα κόστος περί τα 3.000€/στρέμμα). Τα 350 εκ. € έγιναν 166,7 εκ. €. Ακόμη και αν συνυπολογίσουμε την ιδιωτική συμμετοχή η οποία ανέρχεται στο 50% και το ποσό των 166 εκ. € διπλασιαστεί και πάλι θα είναι μικρό για τις ανάγκες ανανέωσης των ελληνικών καλλιεργειών. Μιλάμε για περίπου 100.000 στρέμματα σε επίπεδο χώρας όπου δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όλες οι καλλιέργειες: ροδάκινα, μήλα, πορτοκάλια,  ακτινίδια, σουλτανίνα κορινθιακή σταφίδα κλπ.

Χωρίς καμία προτεραιοποίηση, χωρίς καμία ένδειξη των αναγκών. Δηλαδή όποιος προλάβει πρώτος!

Η πρόβλεψη για επιχορήγηση από 500.000 € μέχρι 1 εκ. €, ανά μικρομεσαία επιχείρηση κρίνεται πολύ περιοριστική. Δε λαμβάνει υπόψη το μέγεθος της μικρομεσαίας αγροτικής επιχείρησης (που μπορεί να είναι ένας αγροτικός συνεταιρισμός, μια οργάνωση παραγωγών κλπ.) εξισώνοντας έτσι τις ανάγκες ενός μεγάλου συλλογικού σχήματος με τις ανάγκες ενός μικρού. Δηλαδή ίδια επιχορήγηση για ένα συνεταιρισμό 1000 μελών με ένα συνεταιρισμό 50 μελών. Το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι γιατί ένας μεγάλος συνεταιρισμός  να θελήσει να επωφεληθεί της δράσης της αναδιάρθρωσης και να εμπλακεί σε μια διοικητική ταλαιπωρία για μια πολύ μικρή έκταση για λίγα στρέμματα. Πως θα κάνει την επιλογή; Γιατί να μπει στη διαδικασία να επιλέξει ή να μην επιλέξει κάποια μέλη του; Πόσα στρέμματα θα καταφέρουμε να αναδιαρθρώσουμε στην περιοχή της Πέλλας; Πολύ λίγα! Ένα ακόμη ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί το πρόγραμμα πρέπει να ολοκληρωθεί το 2025, όταν όλα τα έργα του Ταμείου ανάκαμψης μπορούν να ολοκληρωθούν μέχρι το 2026;

Αγαπητοί φίλοι,

Ο πρωτογενής τομέας είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας της χώρας:

• Απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού της χώρας
• συνεισφέρει καθοριστικά στην επισιτιστική επάρκεια
• είναι κύριος τροφοδότης της μεταποιητικής βιομηχανίας και
• είναι σε στενή σύνδεση με τους κλάδους μεταφορών, χονδρεμπορίου και λιανικού εμπορίου.

Ο πρωτογενής τομέας σήμερα έχει να αντιμετωπίσει πολύ σοβαρά προβλήματα:

-ένα υψηλό κόστος παραγωγής που το διαμορφώνουν οι υψηλές τιμές ενέργειας και οι τιμές των πρώτων υλών.

-Η πρωτόγνωρη έλλειψη εργατικού δυναμικού τόσο στα χωράφια όσο και στη βιομηχανία

-Το κλείσιμο των αγορών Ρωσίας, Ουκρανίας και Λευκορωσίας που δημιουργεί προβλήματα στη διάθεση του συμπυκνωμένου χυμού ροδάκινου και των επιτραπέζιων ροδάκινων. Στην Ουκρανία βέβαια γίνονται εξαγωγές αλλά σε μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο όλα είναι ρευστά όσον αφορά στις ποσότητες που μπορεί να απορροφήσει και στις τιμές που μπορεί να πληρώσει. Αυτή η κατάσταση έχει επηρεάσει την εμπορία μιας σειράς αγροτικών προϊόντων όπως ροδάκινων, μήλων, ακτινιδίων, κλπ.

-Ειδικότερα για το συμπύρηνο ροδάκινο η φετινή περίοδος παρά το γεγονός ότι φαινόταν ότι θα εξελισσόταν ομαλά, η βιομηχανία αποφάσισε μονομερώς με τεχνάσματα να μειώσει μεσοσταθμικά την τιμή των 33-35 λεπτών/κιλό σε περίπου 20 λεπτά/κιλό στέλνοντας μεγάλες ποσότητες από την κομπόστα στο χυμό.

-Επιπλέον, αντίξοες καιρικές συνθήκες (βροχοπτώσεις, χαλαζοπτώσεις) περιόρισαν τις ποσότητες προς εμπορία.

-οι παραγωγοί φρούτων αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στη διάθεση των προϊόντων τους που με τη συνακόλουθη κατάρρευση των τιμών, σε μια περίοδο που εξωγενείς παράγοντες προκάλεσαν αύξηση του κόστους παραγωγής, έχουν προκαλέσει έντονους προβληματισμούς στους παραγωγούς, οι οποίοι ζητούν βοήθεια τόσο για την εξεύρεση νέων αγορών, όσο και για την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών τους με ποικιλίες πιο ανθεκτικές σε παγετούς, σε εχθρούς και ασθένειες αλλά και πιο εμπορεύσιμες.

Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να γίνει προσπάθεια να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι παραγωγοί.

Ο κ. Τσιμπούκας μας μίλησε για το τεχνικό μέρος της δράσης.

-Με τη μελέτη, έγινε μια προσπάθεια παρουσίασης των βασικών προϋποθέσεων που διέπουν την ορθή επιλογή του είδους, του υποκειμένου και της ποικιλίας ενός καρποφόρου δένδρου.

– Αναδείχτηκε πόσο σημαντική είναι περιβαλλοντική διάσταση με τα κλιματικά και μετεωρολογικά δεδομένα της περιοχής, το έδαφος, την επάρκεια νερού.

-Το ιστορικό των καλλιεργειών σε μια περιοχή που θα αποτελέσει σε μεγάλο βαθμό τον οδηγό για την επόμενη ημέρα.

-Και ότι άλλο ώστε να έχουμε μεγάλη απόδοση και υψηλή ποιότητα.

-Ένας κατάλογος μια check list δηλαδή όπου παρουσιάζονται τα κύρια σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη αναφορικά με την επιλογή του είδους.

-Η πολύ σημαντική διάσταση του κόστους εγκατάστασης και εκρίζωσης των πολυετών φυτειών και τα επιτραπέζια αμπέλια [δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα η ελιά και τα οινάμπελα]. Υπολογίζοντας και την εκρίζωση μιλάμε για ένα κόστος το οποίο θα κυμαίνεται από περίπου 2000 €/ στρέμμα έως και 3.100 €/στρέμμα με βασικό διαφοροποιό στοιχείο την πυκνότητα της φύτευσης. Ο αριθμός των δένδρων ανά στρέμμα συνδέεται άμεσα με την τεχνική ανάπτυξης της καλλιέργειας. Δηλαδή αν η καλλιέργεια θα αναπτυχθεί με το πιο παραδοσιακό κυπελλοειδές σύστημα ή θα ακολουθηθεί ένα πιο καινούργιο σύστημα γραμμικής φύτευσης.

Για να μπορέσει η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών να επιτελέσει το σκοπό της, ΣΙΓΟΥΡΑ  θέλει έναν άλλο σχεδιασμό:

1. Αύξηση του αρχικού προϋπολογισμού [διπλασιασμό του ποσού];
2. Ο προϋπολογισμός ανά δικαιούχο πρέπει να είναι αναλογικός και σε άμεση σχέση με τη δυναμική, τα μέλη και τις ανάγκες του συλλογικού οργάνου. Δε γίνεται να εξισώνεται ένα μεγαλύτερο συλλογικό όργανο με ένα μικρότερο.
3. Στο πρόγραμμα πρέπει να έχουν δικαίωμα συμμετοχής και οι μεμονωμένοι παραγωγοί. Σε ποιους απευθύνεται το πρόγραμμα όταν η οργάνωση των παραγωγών καταγράφεται σε περίπου 10%. Δε γίνεται να μείνει εκτός προγράμματος το 90% των παραγωγών.
4. Ουσιαστική διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους που δεν έγινε. Και όποια διαβούλευση λέει το υπουργείο ότι έκανε, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν ήταν επαρκής. Αυτό αποδεικνύει ο ανεπαρκής σχεδιασμός του προγράμματος».