Ιωάννης Ανδρίτσος για τον προϋπολογισμό της Περιφέρειας: Υπολείπεται χαρακτήρα οικονομικής αυτοτέλειας

Στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, τη Δευτέρα, 12/11/18 για την ψήφιση του προϋπολογισμού, ο ειδικός αγορητής Γιάννης Ανδρίτσος

υπογράμμισε:
Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και Κύριοι συνάδερφοι,
Ψηφίζουμε σήμερα για τον προϋπολογισμό του 2019. Οι διαδικασίες ίδιες, οι αριθμοί διαφοροποιημένοι, οι προσδοκίες όμως των πολιτών αυξημένες.
Ακολουθήθηκε επιτυχώς και εμπρόθεσμα ο δρόμος των απαραίτητων γραφειοκρατικών διαδικασιών (οικονομική επιτροπή, παρατηρητήριο υπουργείου), ακολουθήθηκαν ακόμα – ακόμα οι λογιστικοί κανόνες της αντίστοιχης ΚΥΑ και ειδικά φέτος υπήρξε η απόλυτη εναρμόνιση σύμφωνα με το παρατηρητήριο. Από τον φετινό προϋπολογισμό όμως, απουσιάζουν οι ποιοτικοί κανόνες, οι οποίοι θα ήταν βασισμένοι στην ανακατανομή των αριθμών με το ίδιο πάλι αποτέλεσμα: τον ισοσκελισμό.
Συμφωνούμε και εμείς στην τήρηση κανόνων, είμαστε αν το θέλετε δεσμευμένοι να το πράττουμε κατά επιταγή της κεντρικής κυβέρνησης. Μας βρίσκει σύμφωνους η προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης της χώρας. Στα πλαίσια όμως της ευελιξίας μας και της συνταγματικά κατοχυρωμένης αυτοτέλειάς μας, οφείλουμε να εξαντλούμε τις δυνατότητες αναπτυξιακού χαρακτήρα και την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας, αυτής που πραγματικά έχει άμεσα αποτελέσματα στους πολίτες.
Η κατάρτιση του προϋπολογισμού είναι ουσιαστικά το νοικοκύρεμα του σπιτιού μας, της Περιφέρειας και ταυτόχρονα οι προτάσεις για την αναπτυξιακή πνοή που χρειάζεται αυτός ο τόπος.
Η σημερινή σας εισήγηση, είναι τεχνοκρατικά στημένη, βασίζεται στον αριθμητικό ισοσκελισμό του προϋπολογισμού και υπολείπεται χαρακτήρα οικονομικής αυτοτέλειας.
Για μας, ο ουσιαστικός δείκτης του προϋπολογισμού είναι ο ρυθμός (εισροής εσόδων, απορρόφησης και ανάπτυξης κλπ). Ο προϋπολογισμός της Περιφέρειας δεν πρέπει να εξυπηρετεί κανόνες δημοσιονομικής εξυγίανσης με την έννοια της επίτευξης πλεονασμάτων. Επιτυχημένος προϋπολογισμός θεωρούμε ότι θα ήταν αυτός που έχει προϋποθέσεις απόλυτης απορρόφησης εσόδων και ειδικότερα για επενδυτικούς σκοπούς.
Ας θυμηθούμε τον απλό κανόνα που προτάσσει η ΚΥΑ και γενικότερα η ίδια οικονομική κρίση. Επενδυτικό πρόγραμμα με γενναία χρηματοδότηση από την μία, περιστολή ιδιαίτερης κατηγορίας δαπανών από την άλλη. Οι βασικοί στόχοι, για την κατάρτιση του Π/Υ των περιφερειών οικονομικού έτους 2019, αποτελούν η ορθολογική και ρεαλιστική κατάρτισή του, με εγγραφή εσόδων που αναμένεται ότι θα εισπραχθούν και ανάλογη εγγραφή δαπανών, η συγκράτηση των δαπανών και η ορθολογική διαχείριση των πόρων, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης με όσο το δυνατό μικρότερη δέσμευση οικονομικών πόρων, η περαιτέρω ενίσχυση των παραγωγικών επενδύσεων και η επίτευξη επαρκών ρυθμών ανάπτυξης. Έχουμε την εντύπωση ότι όλα αυτά δεν αποτυπώνονται επαρκώς από τα σημερινά νούμερα.
Διατηρούμε επιφυλάξεις ως προς την εικόνα του προϋπολογισμού. Η εγγραφή εσόδων που θεωρείται ότι θα εισπραχθούν και ανάλογη εγγραφή δαπανών, η συγκράτηση των δαπανών και ορθολογική διαχείριση των πόρων, την ίδια στιγμή που σε κωδικούς όπως αυτός των δημοσίων σχέσεων, τα ποσά τους έχουν αυξηθεί σημαντικά, καθώς και οι μεταβιβαστικές δαπάνες για τις οποίες ουδέν πολιτικό λόγο έχετε παρά μόνο εκτελεστικά όργανα της εκάστοτε κεντρικής πολιτικής είσαστε είναι μερικοί από τους λόγους των επιφυλάξεών μας.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της δημοσιονομικής διαχείρισης με όσο το δυνατό μικρότερη δέσμευση οικονομικών πόρων είναι δύσκολα πραγματοποιήσιμη. Η άσκηση περιοριστικής πολιτικής σε περιττές δαπάνες, συγκρατώντας αυτές σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα δεν είναι απλά αναγκαία. Είναι επιβεβλημένη. Χρειάζεται σχέδιο με γενναία ανακατανομή των προβλεπόμενων εσόδων μας όπου θα μιλάμε για δραματική μείωση λειτουργικών δαπανών (προμηθειών, τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, κινητής τηλεφωνίας κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος και δημοσίων σχέσεων) και ουσιαστική αύξηση της χρηματοδότησης νέων έργων.
Αναλυτικότερα επί της εισηγητικής έκθεσης:
 Ο χρόνος κατάρτισης του προϋπολογισμού δεν επιτρέπει την ακριβή – ασφαλή πρόβλεψη του ύψους των υποχρεώσεων του 2018 που θα βαρύνει το 2019. Είναι βέβαιο ότι οι ανεξόφλητες υποχρεώσεις θα μας οδηγήσουν στην αναμόρφωση αυτού του προϋπολογισμού που ψηφίζουμε σήμερα. Αγωνιούμε για το ύψος αυτών καθώς και το πόσο γρήγορα θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες εκκαθάρισής τους. Αγωνιούμε επίσης για το θέμα των τυχόν τόκων υπερημερίας που θα δημιουργηθούν.
 27,7 εκατ ευρώ περίπου έναντι 26,7 εκατ της περσινής εισήγηση, είναι τα προβλεπόμενα έσοδα της μεταφοράς μαθητών. Θα πρέπει να αποκλειστεί με κάθε τρόπο οποιαδήποτε περίπτωση μελλοντικής αναμόρφωσης του προϋπολογισμού για να καλυφθούν πιστώσεις από ιδία έσοδα. Εδώ θα πρέπει να γίνει ενημέρωση για το εάν αυτό έχει συμβεί μέχρι σήμερα και για πιο λόγο. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξασφαλίζεται η συγκράτηση του κόστους αυτής της δαπάνης εντός των ορίων των μεταβιβαστικών πιστώσεων. Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να εξασφαλίζεται συνεχώς η άμεση πληρωμή των προμηθευτών αυτής της κατηγορίας.
 Στον φετινό προϋπολογισμό δεν προβλέπονται πιστώσεις για το διατροφικό επίδομα των νεφροπαθών. Προφανώς αλλάζει ο τρόπος πληρωμής τους και γιαυτό θα θέλαμε ενημέρωση. Ιδιαίτερη ανησυχία έχουμε για την επιτυχία του διαφορετικού τρόπου και αν εξασφαλίστηκε γρηγορότερη διαδικασία. Είναι πραγματικά μία ευαίσθητη κοινωνική ομάδα που περιμένει την αρωγή μας και την επίλυση των όποιων δυσλειτουργιών.
 Θα θέλαμε να μας αναλύσετε την πρόβλεψη των πιστώσεων για το 2019 του Εθνικού και συγχρηματοδοτούμενου (ΕΣΠΑ) προγράμματος δημοσίων επενδύσεων καθώς και των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Ποιοι είναι δηλαδή οι κύριοι άξονες του προγραμματισμού σας. Κατατέθηκαν προτάσεις; Εγκρίθηκαν; Επίσης, αν λάβατε μέτρα για την συντόμευση των γραφειοκρατικών διαδικασιών που ακολουθούν, οι οποίες αποτρέπουν κάθε χρόνο μεγάλο μέρος εκτέλεσης των προγραμμάτων. Για να γίνουμε συγκεκριμένοι, πόσο σύντομα θα φέρετε προς ψήφιση τα προγράμματα που καταρτίζονται σε αυτό τον προϋπολογισμό που ψηφίζουμε; Μιλάμε για τα επενδυτικά προγράμματα, το πρόγραμμα προμηθειών, το πρόγραμμα τουριστικής προβολής, κλπ.
 Απ΄ ότι διαφαίνεται, καταγράφεται για άλλη μία φορά, αδυναμία συγχρονισμού τεχνικού προγράμματος (το οποίο θα καταρτιστεί το πρώτο τρίμηνο του 2019) και προϋπολογισμού που αυτό υπαγορεύει. Αυτό εξακολουθούμε να το επισημαίνουμε ως στοιχείο που χρήζει προσοχής, καθώς το κυριότερο κομμάτι αναπτυξιακού χαρακτήρα, αυτό της υλοποίησης δημοσίων έργων, δεν θα είναι και πάλι έγκαιρα σε θέση οι υπηρεσίες να το εκτελέσουν από την αρχή ψήφισης αυτού του προϋπολογισμού. Και εύλογα σας ρωτάμε: είμαστε έτοιμοι για την απορρόφηση, όταν η εκτέλεση του πραγματικού τεχνικού προγράμματος περιορίζεται σχεδόν στο εξάμηνο;
 Η αναφορά στην καταγραφή των ταμειακών υπολοίπων είναι αξιοσημείωτη. Αν λάβουμε υπόψιν μας και την αναφορά ότι αυτό προορίζεται τόσο για την κάλυψη παρελθόντων υποχρεώσεων κατά προτεραιότητα για δαπάνες που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες και γεννούν ζητήματα απαιτήσεων τόκων υπερημερίας, όσο και για το λογιστικό έλλειμμα των 122,2 εκ ευρώ που θα δημιουργηθεί από την ψήφιση αυτού του προϋπολογισμού, αυτή γίνεται και επιδεικτική ανάγνωσης. Συγκριτικά σας υπενθυμίζω ότι στην περσινή σας εισήγηση το αντίστοιχο νούμερο που μας φέρατε για ψήφιση ήταν 87,4 εκ € ενώ το προπέρσινο ήταν 77,9 εκ € και τρία χρόνια πριν 72,2 €. Καλό είναι να προβληματιστείτε και εσείς, όσο και εμείς για την σταθερά μεγάλη του αύξηση (σχεδόν διπλασιάστηκε σε τρία χρόνια).
Κυρίες και Κύριοι Συνάδερφοι,
Υπηρετώντας την Περιφέρεια ασκούμε γόνιμη αντιπολίτευση που στόχο έχει την ανάδειξη προβληματισμών και την υπόδειξη προτάσεων. Προτείνουμε:
 Ανακατανομή πιστώσεων με ενίσχυση επενδυτικού χαρακτήρα δαπανών. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη δυσαναλογία του σημερινού προϋπολογισμού: 11,8 εκ € σε λειτουργικές δαπάνες και μισθοδοσία αιρετών έναντι 3,2 εκ σε επενδυτικές δαπάνες.
 Προστασία και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας μας. Μπορούμε να φέρουμε έσοδα στην Περιφέρεια, δεν μας χρειάζεται κανένα υπερταμείο για την διαχείρισή τους.
 Άμεση απορρόφηση εσόδων σε ποσοστά 100% με εξάλειψη ταμειακών υπολοίπων. Ο τόπος έχει ανάγκη την εκκίνηση της πραγματικής οικονομίας, οι πολίτες περιμένουν από εμάς ουσιαστικές παρεμβάσεις και βελτιώσεις. Δεν είναι ώρα για σπατάλες, δεν είναι ώρα για αποταμιεύσεις. Είναι ώρα για έργα.
Ο σημερινός προϋπολογισμός που φέρνετε σήμερα για ψήφιση παρουσιάζει πλημμέλειες τόσο στην κατάρτιση όσο και στην υλοποίησή του.
Ιωάννης Ανδρίτσος,
Περιφερειακός Σύμβουλος Πέλλας