Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Καταγγελία πολιτών προς την Εισαγγελία Έδεσσας για ανεπαρκή καθαρισμό της Τάφρου 66
Ο ανεπαρκής καθαρισμός της τάφρου 66 και η επικίνδυνα παραμελημένη, υποχρεωτική συντήρηση του, μπορεί να δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα με απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες πολιτών, σε περίπτωση μεγάλης βροχόπτωσης, όπως είχε συμβεί στις 19 Νοεμβρίου 1979.
Πολίτες πληγέντες από τις πλημμύρες της τάφρου 66 φοβούμενοι το χειρότερο για ακόμη μια φορά, αλλά και βλέποντας τις τραγικές και καταστροφικές συνέπειες από το πέρασμα της σαρωτικής κακοκαιρίας Daniel, προχωρήσαμε σε διενέργεια αυτοψίας και καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα:
1ον. Από την γέφυρα του χωριού Λιποχώρι έως και τα όρια των Νομών Πέλλας και Ημαθίας, είναι μια απόσταση 6,5 χιλιομέτρων από τα οποία το ακαθάριστο κομμάτι της τάφρου 66, είναι τα 5,5 χιλιόμετρα.
2ον. Η κοίτη της τάφρου 66 σε πολλά σημεία:
-έχει μικραίνει το φάρδος της,
-έχει ανέβει το ύψος της από τα φερτά υλικά,
-μέσα στην κοίτη σε μερικά σημεία έχει νησίδες με δέντρα,
-πλαγιασμένοι κορμοί ζωντανών δέντρων παράλληλα με το νερό, σε ύψος ενός μέτρου (1μ.) από στην κοίτη,
-κομμένοι και πεσμένοι κορμοί μέσα στο νερό κόντρα με την ροή του νερού που δημιουργούν ένα μικρό φράγμα.
3ον. Υπάρχουν δέντρα δεξιά και αριστερά από την κοίτη της τάφρου 66, που ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αγκαλιάσει τον κορμό του δέντρου. Υποθέτουμε ότι είναι πάνω από 20 χρόνων και με σχετική πυκνότητα που σε ορισμένα μέρη είναι δύσβατα.
4ον. Το πρανές της τάφρου 66, έχει και από τις δύο πλευρές:
-δέντρα χαμηλότερης ανάπτυξης σε σχέση με αυτά που βρίσκονται δίπλα στην κοίτη της τάφρου 66,
-σημεία με ακακίες δύσβατα, πυκνές καλαμιές, πυκνά αγκάθια,
-χόρτα μεγάλης βλάστησης και πυκνότητας.
5ον. Βρήκαμε δύο τρύπες (υποθέτουμε) από αλεπού, σε πλαϊνό ανάχωμα, πάνω από το πρανές και σε ύψος 1,5 μέτρο κάτω, από το πάνω μέρος τού αναχώματος, καθώς και πολλά σημεία σκαψίματος από μικρά ζωάκια.
6ον. Και στις δύο γέφυρες, υπάρχουν πεσμένοι κορμοί που φράζουν εν μέρη την ροή του νερού και δημιουργούν ένα φράγμα.
7ον. Μετά τα όρια του Ν.Πέλλας και μέχρι την γέφυρα Αγγελοχωρίου, η τάφρος 66 είναι ξεκάθαρα πιο βελτιωμένη, με ελάχιστα δέντρα στην κοίτη της και πιο καθαρό πρανές.
8ον. Με επεμβάσεις έργων το 2022 και 2023 καθαρίστηκαν:
-στη γέφυρα του χωριού Λιποχώρι, 500 μ. με κατεύθυνση προς Ημαθία και (δεν γνωρίζουμε ακριβώς πόσα μέτρα καθάρισαν πριν από την γέφυρα, αλλά παρακάτω περιγράφουμε την κατάσταση της που είναι καλή).
-στη γέφυρα Αρσενίου 200 μ. πριν την γέφυρα και 300 μ. μετά την γέφυρα.
9ον. Όσον αφορά την σημερινή κατάσταση της τάφρου 66, από την γέφυρα του Λιποχωρίου προς βορρά (δηλαδή την αρχή της τάφρου 66), έχουμε από την δυτική πλευρά (Σκύδρα) την λεγόμενη τεχνητή λίμνη που περιλαμβάνετε κυρίως από δενδρώδεις καλλιέργειες, τον βιολογικό καθαρισμό της Σκύδρας, καθώς και τον κάτω συνοικισμό του χωριού Μαυροβούνι που αποτελείται από σπίτια . Όταν το νερό της τάφρου 66 δεν χωράει όλο για να φύγει στον Αλιάκμονα, η τεχνητή λίμνη φουσκώνει, πλημμυρίζοντας όλα τα χωράφια, με αποτέλεσμα τις μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες, καθώς και τις αυλές των χτισμένων σπιτιών, από τις οποίες έχουν γίνει τοιχοποιίες στις αυλές, για την αποτροπή του νερού. Έχουν υπάρξει χρονιές που το φαινόμενο της πλημμύρας, επαναλήφθηκε ως και εφτά φορές, όπως το 2009. Όπως επίσης και πρόσφατα που έσπασε το ανάχωμα του χειμάρρου Δροσερού, που είναι και η αρχή του αναχώματος της τάφρου 66.
Από την πλευρά του Λιποχωρίου, έχουμε,3,5 χιλιόμετρα με κοίτη χωρίς δέντρα αλλά με φερτά υλικά. Πρανές καθαρό από δέντρα, αλλά με φετινή χαμηλή βλάστηση από χόρτα κυρίως. Και στο σημείο που είχε σπάσει το ανάχωμα στις 19/11/1979, έχουμε ζαρζανέτια (πέτρες ,καλυμμένες με πλεκτό σύρμα ,στο επάνω μέρος του αναχώματος) 60 μέτρων σε καλή κατάσταση.
Το ανάχωμα συνεχίζει για αλλά 2 χιλιόμετρα χωρίς πρανές , μέχρι την μικρή γέφυρα καλής (χείμαρρος δροσερού).
Οι συνέπειες από τα παραπάνω ευρήματα μπορεί να είναι:
α) να σπάσει το ανάχωμα όπως είχε γίνει στις 19/11/1979 και να θρηνήσουμε πάλι ανθρώπινες ζωές, μαζί με όλες τις υλικές ζημιές που θα προκύψουν, αφού το χωριό Λιποχώρι, βρίσκεται δίπλα και υψομετρικά κάτω από την κοίτη της τάφρου 66, καθώς και όλος ο κάμπος με τα υπόλοιπα χωριά μέχρι και την αποξηραμένη λίμνη των Γιαννιτσών που ήταν και η φυσική διαδρομή του νερού πριν δημιουργηθεί η τάφρος 66.
β) να πλημμυρίζουν συνέχεια τα χωράφια στην τεχνητή λίμνη με αποτέλεσμα την απώλεια παραγωγής.
Για όλους τους παραπάνω λόγους που αναφέραμε, ως πολίτες πληγέντες από της πλημμύρες της τάφρου 66, ζητάμε:
1ον. Τον άμεσο καθαρισμό της τάφρου 66, που είναι υποχρέωση των υπευθύνων, από την αρχή μέχρι και τις εκβολές της στον Αλιάκμονα.
2ον. Τον άμεσο καθαρισμό της κοίτης της τάφρου 66 από τα δέντρα και τα φερτά υλικά
3ον. Την εμβάθυνση της κοίτης
4ον. Τον καθαρισμό του πρανές
5ον. Την επιδιόρθωση και ενίσχυση του αναχώματος σε όσα σημεία χρειάζεται
6ον Ττην ενίσχυση του πάνω μέρος του αναχώματος με ζαρζανέτια.
7ον. Την συστηματική και συνεχόμενη προγραμματισμένη συντήρηση της.
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΤΑΦΡΟΥ 66
Η Τάφρος 66 (Τ.66) η όπως αλλιώς λέγεται η περιφερειακή διώρυγα πεδιάδος Αλιάκμονα, κατασκευάστηκε από το 1928 ως το 1930 από την αμερικανική εταιρεία ΦΑΟΥΝΤΕΙΣΟΝ με σκοπό να αποξηράνει τη λίμνη των Γιαννιτσών, και ταυτόχρονα να διευθετηθούν τα νερά των γύρω βουνών ΒΕΡΜΙΟΥ, ΒΟΡΡΑΣ, ΤΖΕΝΑ για την αποτροπή πλημμυρών.
Το κανάλι έχει μήκος 38 χλμ., ενώ περνάει σε απόσταση από την Θεσσαλονίκη προς Βέροια στο 66 χλμ. για αυτό και ονομάζεται Τ.66.
ΤΡΙΠΟΤΑΜΟΣ, ΑΡΑΠΙΤΣΑ, ΔΡΟΣΕΡΟΥ, ΕΔΕΣΣΑΙΟΣ και ΑΛΜΩΠΑΙΟΣ όλοι αυτοί οι ποταμοί αλλά και χείμαρροι χύνονταν στη λίμνη των Γιαννιτσών και με αυτό το μεγαλεπήβολο έργο που παρήγγειλε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στη 10ετία του 1920 τα νερά αυτά διευθετήθηκαν να χύνονται στον Αλιάκμονα και από εκεί να καταλήγουν στη θάλασσα.
Το πλάτος της Τ.66 στο Λιποχώρι είναι 38 μέτρα με ροή νερού τα 1.100 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο, ενώ στο ύψος της Κουλούρας έχει πλάτος 55 μέτρα.
Σε κοντινή απόσταση Λιποχώρι προς Καλή υπήρχαν οι υπερχειλιστήρες, που τον Δεκέμβριο του 1949 σε έντονες βροχοπτώσεις λειτούργησαν στέλνοντας κάποιες ποσότητες νερού στα χωράφια.
Αργότερα οι περιοχές αυτές κατοικήθηκαν με αποτέλεσμα μετά από έντονες διαμαρτυρίες το 1972 να καταργηθούν οι υπερχειλιστήρες.
Για να αντιμετωπιστεί η εκτόνωση του νερού σε έντονες βροχοπτώσεις καταργήθηκε το δυτικό ανάχωμα Μαυροβουνίου – Σκύδρας μέχρι την γέφυρα του Λιποχωρίου δημιουργώντας έτσι μία τεχνητή λίμνη στην οποία και βρίσκονται τα χωράφια μας.
Στις προδιαγραφές της Τ.66 απαιτείτε ο καθαρισμός της κάθε 5 χρόνια, εξασφαλίζοντας έτσι την ροή του νερού αλλά και την αποκατάσταση του αναχώματος σε τυχόν φθορές.
Μέχρι το 1985 περίπου υπήρχαν φύλακες του αναχώματος στο φυλάκιο του Λιποχωρίου (ΚΥΡΑΝΑΣ-ΠΑΝΕΛΟΣ) οι οποίοι είχαν την ευθύνη και την επίβλεψη του αναχώματος της Τ.66 μη επιτρέποντας σε κοπάδια να βοσκάνε στο πρανές, να μη ρίχνονται μπάζα και σκουπίδια, να μην κυκλοφορούν φορτηγά πάνω στο ανάχωμα αλλά και να ελέγχουν το ανάχωμα για τυχόν τρύπες από αλεπούδες – βίδρες ή από φυσικές φθορές.
Δυστυχώς τελευταία φόρα που έγινε καθαρισμός στο κομμάτι του Δ. Σκύδρας ήταν επί δημαρχίας Χοΐδη το 1998-2002 πριν 22 χρόνια. Από τότε μέχρι σήμερα από τις συνεχόμενες πλημμύρες, η κοίτη της Τ.66 έχει ανέβει, μειώνοντας τη χωρητικότητα σε νερό. Επίσης μέσα στην κύτη βρίσκονται δέντρα, δεντράκια, θάμνοι, σκουπίδια, μπάζα, ξεροί κορμοί κ.α. με αποτέλεσμα να δημιουργούν εν μέρη ένα «φράγμα», φουσκώνοντας το νερό περισσότερο, δημιουργώντας μεγαλύτερο ύψος του νερού στην τεχνητή λίμνη που βρίσκονται τα χωράφια μας αλλά και περισσότερες πλημμύρες.
Έτσι από το 2009 μέχρι σήμερα το φαινόμενο της πλημμύρας γίνεται όλο και πιο έντονο, αφού, με λιγότερο νερό από της προδιαγραφές της Τ.66, εμείς πλημμυρίζουμε συνεχώς. Στο σημείο της τεχνητής λίμνης βρίσκεται και ο βιολογικός καθαρισμός του Δ. Σκύδρας, όπου κάθε φορά πλημμυρίζει.
Στην Τ.66 μία μικρή βοήθεια καθαρισμού προσέφερε το 2013 η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΛΙΠΟΧΩΡΙΟΥ ύστερα από άδεια του Δήμαρχου Σκύδρας Γ. Χοΐδη, κόβοντας τα δέντρα μέσα από την κύτη και προσφέροντας τα ξύλα σε απόρους. Όμως αυτή η ενέργεια φάνηκε μηδαμινή αφού σε 1 χρόνο η κύτη επανήλθε στην αρχική της, χάλια μορφή.
Μετά τις μεγάλες πλημμύρες του 2009, τον Ιούλιο του 2010, πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη στη ΓΓ Μακεδονίας-Θράκης, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας και υπηρεσιακών παραγόντων της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας και των τότε Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Πέλλας κ.α.
Φυσικά τη λύση του προβλήματος της Τ.66 τα τελευταία 25-30 χρόνια την προτείνουν όλοι οι υποψήφιοι πολιτικοί (Βουλευτές-Περιφερειάρχες-Δήμαρχοι) αλλά αποτέλεσμα εκ του αποτελέσματος δεν υπάρχει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τη μεγάλη καταστροφική πλημμύρα στις 19/11/1979 ημέρα Δευτέρα και ώρα 4 π.μ. όπου έσπασε το ανάχωμα του Λιποχωρίου με αποτέλεσμα 3 νεκρούς και μεγάλες οικονομικές καταστροφές στο Λιποχώρι και όλα τα χωριά του κάμπου καθώς και στην Σκύδρα με 1 Νεκρό.
Πολίτες πληγέντες από της πλημμύρες της τάφρου 66:
Τσιρανίδης Χρήστος του Στυλιανού
Στεφάνου Σταύρος του Ευάγγελου
Χατζηγιαννίδης Σταύρος του Θεοχάρη
Σκύδρα, την 18η Σεπτεμβρίου 9-2023
Κοινοποίηση:
- Δήμαρχο Σκύδρας
- Αντιπεριφερειάρχη Πέλλας
- Αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας
- Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας
- Βουλευτές Νομού Πέλλας
- Εισαγγελία Εδέσσης
