Ο αυτοκράτορας που θα ‘πρεπε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση για τους σύγχρονους πολιτικούς

Ανοιχτό Λαϊκό Πανεπιστήμιο Γιαννιτσών: Ομιλία για τον Ιωάννη Βατάτζη

Εξαιρετική και άκρως ενδιαφέρουσα η τελευταία εκδήλωση της 20ης περιόδου 2015 – 2016 του Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Γιαννιτσών, από την Ιστορική και Λαογραφικὴ Εταιρεία Γιαννιτσών “Ο Φίλιππος” και το Σωματείο «Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη» που διοργανώθηκε στην κεντρική αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου. Το θέμα της εκδήλωσης ήταν ο “Άγιος Ιωάννης Βατάτζης – Η Θεία επιλογή” με ομιλητή το μέλος της “Ενωμένης Ρωμιοσύνης” και του Ιστορικού και Πολιτιστικού Συλλόγου “Καστροπολίτες – Γνώση και Δράση Ιωάννη Σαρσάκη.

Όπως ανέφερε μεταξύ άλλων ο ομιλητής, ο αυτοκράτορας Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης βασίλεψε στη Νίκαια της Μικράς Ασίας όταν η Κωνσταντινούπολη ήταν υπόδουλη στους σταυροφόρους (13ος αιώνας). Ο Άγιος Ιωάννης Βατάτζης, ο Πτωχός Βασιλιάς, που ζούσε ως αγρότης, δε νοιάστηκε για την τσέπη του και τα προνόμια που μπορούσε να του αποφέρει η θέση του, αλλά προσπάθησε να απελευθερώσει την Πόλη (αυτό ήταν το όνειρο της αυτοκρατορίας της Νίκαιας, που ήταν κομμάτι της υπόδουλης βυζαντινής αυτοκρατορίας), ν’ αντισταθεί στους ποικίλους εχθρούς της πατρίδας του, να προωθήσει την ένωση των Εκκλησιών (χωρίς υποταγή στον πάπα) και να βελτιώσει τη ζωή και το μορφωτικό και πνευματικό επίπεδο του λαού του.

Μάλλον ένας τέτοιος πολιτικός είναι ό,τι λείπει από την πατρίδα μας (κι όχι μόνο) σήμερα.

Γι’ αυτό και ο λαός τον τίμησε ως Άγιο και είναι ο αυτοκράτορας που έμεινε στο θρύλο ως “ο μαρμαρωμένος βασιλιάς, που θ’ αναστηθεί και θα επιστρέψει ως ελευθερωτής”, επειδή μετά την κοίμησή του παρέμεινε άφθαρτος σε τέτοιο βαθμό, που (κατά τις πηγές) έμοιαζε ζωντανός.

Ο Βατάτζης υπήρξε ο προστάτης και συμπαραστάτης της αγροτικής και αστικής τάξης και επιδίωκε διαρκώς την άνοδο του βιοτικού επιπέδου κυρίως των γεωργών και κτηνοτρόφων, αφού για να τους βοηθήσει έκανε μεγάλη απογραφή (κάτι σαν Εθνικό Κτηματολόγιο) και επίταξε κατόπιν τεμάχια γης από τους μεγαλοκτήμονες και τους αριστοκράτες και τα διένειμε σε όλους τους φτωχούς υπηκόους του, ώστε να ζουν άνετα και ανθρώπινα!

Στάθηκε αληθινός “πατέρας των Ελλήνων”, πατάσσοντας με κάθε τρόπο την εκμετάλλευση του λαού, νιώθοντας κάθε λεπτό όχι σαν απλός βασιλιάς, αλλά ως ταγμένος από το Θεό να βοηθάει το λαό του και τους αδικουμένους!

Έλαβε ακόμη και μέτρα οικονομίας τέτοια, που απαγόρευαν τη σπατάλη του δημοσίου και του ιδιωτικού πλούτου, ενώ ίδρυσε φιλανθρωπικούς και ευκτήριους οίκους, πτωχοκομεία, νοσοκομεία, γηροκομεία, βιβλιοθήκες, έχτισε Ναούς και βοήθησε αποφασιστικά τα Μοναστήρια.

Ο Ιωάννης Βατάτζης δεν έβγαζε από το νου του το μεγάλο ποθούμενο, την ανάκτηση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Σταυροφόρους και την ανασύσταση της Ελληνοχριστιανικής Αυτοκρατορίας. Γι’ αυτό εργάστηκε προς την κατεύθυνση αυτή με όλη τη δύναμη της ψυχής του.

Σώφρων, συνετός και προνοητικός στην πολιτική του, αν και είχε επιλέξει ικανότατους στρατηγούς, επιδίωκε την αποφυγή των μαχών, χρησιμοποιώντας αρχικά την διπλωματία. Γνώριζε να μην αναλαμβάνει τίποτε πριν το προπαρασκευάσει κατάλληλα.

Έφτιαξε ένα πανίσχυρο κράτος από τις στάχτες του «Βυζαντίου» σε όλα τα επίπεδα. Ακολουθώντας ένα πρόγραμμα οικονομικής ανόρθωσης, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ευημερία των υπηκόων του και κυρίως των χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Αναζωογονήθηκαν η γεωργία και η κτηνοτροφία, το εμπόριο γνώρισε σπουδαία άνθηση, ενώ παράλληλα υπήρξε ιδιαίτερα αυστηρός απέναντι στις καταχρήσεις και σπατάλες που παρατηρούντο από την μεριά της διοίκησης. Αγωνιζόταν για τα ιδεώδη του ελληνικού λαού, και με την ισχυροποίηση του νομίσματος και την απαγόρευση εισαγόμενων προϊόντων, όπου δεχόταν, όπως έλεγε ‘’μόνο όσα παράγει η γη και τα χέρια μας’’ μπορούσε να έχει μία αυτάρκη αυτοκρατορία.

Το τίμιο σώμα του ενταφιάστηκε σε ένα Μοναστήρι που είχε κτίσει ο ίδιος και το είχε ονομάσει Σώσανδρα, ενώ αργότερα δια θαυμαστής αποκαλύψεως ο ίδιος ο Ιωάννης, ζήτησε να μετακομισθεί το λείψανό του στη Μαγνησία (της Μικράς Ασίας). Όταν όμως πήγαν να ανοίξουν τον τάφο για να εκτελέσουν τη μετακομιδή, μια γλυκιά ευωδία απλώθηκε τριγύρω, σαν να είχε ανθίσει απότομα κήπος αρωματικός! Αλλά δεν ήταν μονάχα αυτό. Ο νεκρός φαινόταν σαν να κάθεται επί βασιλικού θρόνου, χωρίς να έχει καμιά μελανότητα, καμιά δυσωδία, κανένα απολύτως σημείο που να φανέρωνε πως ήταν νεκρός! ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ήταν μέσα στον τάφο και το χρώμα του σώματός του ήταν όπως κάθε φυσιολογικού εν ζωή ανθρώπου!

Έμοιαζε πραγματικά σαν ένας ολοζώντανος, αλλά ΜΑΡΜΑΡΩΜΕΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ!

Και μάλιστα και αυτά ακόμη τα ρούχα του επίσης είχαν διατηρηθεί επί επτά χρόνια αδιάφθορα και έμοιαζαν σαν να είχαν μόλις ραφτεί! Γιατί έτσι αντιδοξάζει ο Θεός εκείνους που Τον δοξάζουν στη γη! Μάλιστα από τότε το τίμιο λείψανο του Αγίου βασιλέως Ιωάννη Δούκα Βατάτζη του Ελεήμονος έδωσε πάμπολλα θαύματα, γιατρεύοντας θαυματουργικά Χάριτι Θεού ασθένειες, διώκοντας δαίμονες και θεραπεύοντας ένα σωρό πάθη, με την κατοικούσα εν αυτώ Χάρη του Αγίου Πνεύματος! Για το τι απέγινε το λείψανό του, υπάρχουν πάλι θρύλοι, που τον θέλουν να βρίσκεται κάπου Μαρμαρωμένος και κάποτε να ξαναζωντανεύει και να απελευθερώνει τη Πόλη από το Τουρκικό ζυγό, γιατί σαφώς όλες οι προφητείες μιλάνε για κάποιον Ιωάννη που θα έχει Θεϊκή βοήθεια προς τούτο. Και συνδυάσθηκε να είναι ο Άγιος Ιωάννης αυτός που τον θέλουν οι προφητείες και ο θρύλος, να ανακαταλάβει τη Πόλη. “Πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικιά μας θά’ ναι…”

Ο αυτοκράτορας που θα ‘πρεπε να γίνει παράδειγμα προς μίμηση για τους σύγχρονους πολιτικούς