Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Ο Γιάννης Σηφάκης συμμετείχε, ως εισηγητής, στη διημερίδα του Δήμου Έδεσσας αναπτύσσοντας το θέμα «Δυνατότητες ανάπτυξης μικρών υδροηλεκτρικών έργων και άλλων ΑΠΕ
από τους ΟΤΑ και τις τοπικές κοινωνίες»
Στην παρουσίαση του ο βουλευτής, Γιάννης Σηφάκης αναφέρθηκε στη διεθνή και εγχώρια εμπειρία από την ανάπτυξη έργων από ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ, τοπικές εταιρίες και πολίτες και το νομοθετικό πλαίσιο που βοηθά τους ΟΤΑ και τις τοπικές κοινωνίες. Ιδιαίτερα για τους ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ η ανάπτυξη ΜΥΗΕ σε χειμάρρους, αστικά ποτάμια αλλά και σε υδρευτικά και αρδευτικά δίκτυα μπορεί να συμβάλει στην σοβαρή μείωση των λειτουργικών τους εξόδων καθώς και στην κοινωνική προστασία ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού. Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα του net metering και του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού (virtual net metering).
Η πρόσφατη νομοθεσία που εισήγαγε η κυβέρνηση για τις Ενεργειακές Κοινότητες το 2018 , η νομοθεσία για το νέο καθεστώς στήριξης των ΑΠΕ το 2016, η πρόσφατη θεσμοθέτηση του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και οι φιλόδοξοι στόχοι για διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα ως το 2020 και το 2030 βοηθούν αποφασιστικά τους ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και τις τοπικές κοινωνίες να εκμεταλλευτούν τα οφέλη από την αποκέντρωση της παραγωγής με ΑΠΕ και φυσικά με ΜΥΗΕ.
H εισήγηση του Γιάννη Σηφάκη, Βουλευτή Πέλλας και τ. Προέδρου του ΕΣΜΥΕ:
Δυνατότητες ανάπτυξης μικρών υδροηλεκτρικών από τους Ο.Τ.Α. και τις Τοπικές Κοινωνίες.
Ιωάννης Σηφάκης, Μηχανολόγος Μηχανικός ΕΜΠ – Πρώην Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) – Βουλευτής Πέλλας.
Ευχαριστώ για την πρόσκληση, ιδιαίτερα για το γεγονός ότι δεν είναι συνηθισμένο ιδιαίτερα στις μέρες μας να καλείται από Δήμο βουλευτής να εισηγηθεί σε θεματική ημερίδα θέμα που άπτεται περισσότερο της επαγγελματικής και συνδικαλιστικής του ιδιότητας αλλά και της πολιτικής του ιδιότητας.
Και μόνο από αυτό, πέραν φυσικά των άλλων, θεωρώ τιμή μου που μου δίδεται αυτή η δυνατότητα.
Προσωπικά έχω υπηρετήσει τον κλάδο των ΜΥΗΕ επαγγελματικά επί 23 χρόνια (από τότε που εκδόθηκαν οι νόμοι για την ιδιωτική ηλεκτροπαραγωγή) έχοντας τις υπ’ αριθ. ΡΑΕ 1 και 2 άδειες παραγωγής για έργα ΑΠΕ , συγκεκριμένα ΜΥΗΕ που λειτουργούν στην Αλμωπία της Πέλλας από το 1999, πριν 19 χρόνια. Ακόμη έχω μελετήσει και κατασκευάσει δεκάδες ΜΥΗΕ στην Ελλάδα αλλά και Αλβανία και Σερβία
Ακόμη έχω εκπροσωπήσει τον κλάδο των Μικρών Υδροηλεκτρικών πανελλαδικά ως πρόεδρος επί 7 έτη πριν την εκλογή μου ως βουλευτού, τώρα μου έχουν κάνει την τιμή να είμαι επίτιμος πρόεδρος.
Η Αλμωπία Πέλλας είναι μια επαρχία στην οποία λειτουργούν 14 ΜΥΗΕ από ιδιώτες τοπικούς μικρομεσαίους επενδυτές. Τώρα στον πίνακα αυτό μπαίνει και ο Δήμος Αλμωπίας που εξασφαλίζει άδεια λειτουργίας για ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο μέσα στα Λουτρά Πόζαρ, αναβιώνοντας και εκσυγχρονίζοντας σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούσε δεκαετίες πριν ιδιοκαταναλώνοντας , τότε, την παραγόμενη ενέργεια στις εγκαταστάσεις της λουτρόπολης.
Στην περιοχή της Έδεσσας λειτουργούν σχεδόν επί 20ετία επίσης 3 ΜΥΗΕ της «ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ ΑΕ» που ξεκίνησαν αδειοδοτικά στο όνομα της τέως Κοινότητας Παναγίτσας και τελικά κατασκευάστηκαν και λειτούργησαν με την μορφή ΑΕ περίπου «λαϊκής βάσης» με πάνω από 60 μέλη από τον οικισμό της Παναγίτσας σε συνεργασία με λίγες τοπικές ιδιωτικές εταιρίες. Βλέπουμε ότι αυτό που πολύ πρόσφατα νομοθετήσαμε για τις Ενεργειακές Κοινότητες είχε γίνει πράξη εδώ πριν από 20 χρόνια.
Ακόμη ας μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στην Έδεσσα, την πόλη των νερών, με τους Καταρράκτες, στην οποία λειτουργεί μουσείο νερού στο οποίο υπάρχουν ζωντανοί μάρτυρες της χρήσης της ενέργειας του νερού για την κίνηση υδροκίνητων βιομηχανικών εγκαταστάσεων στο παρελθόν.
Όταν χθες βράδυ σκέφτηκα τι να ετοιμάσω για τη σημερινή παρουσίαση και κυρίως βλέποντας ότι στο πρόγραμμα της σημερινής ημερίδας συμμετέχουν, προκειμένου να αναλύσουν ζητήματα που αφορούν τα ΜΥΗΕ, η επίκουρη καθηγήτρια κα Ζαφειράκου και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής κ. Πατσιαλής από το ΑΠΘ και ακόμη σκεφτόμενος την σύνθεση των συμμετασχόντων στην διημερίδα θεώρησα ότι θα ήταν πιο χρήσιμο να αφήσω τα πιο επιστημονικά θέματα στους πανεπιστημιακούς (τους οποίους ευχαριστώ προκαταβολικά για το γεγονός ότι ασχολούνται με αυτά τα θέματα και βοηθούν σημαντικά παρουσιάζοντας τα συμπεράσματα των αναλύσεων τους στην κοινωνία) και να επικεντρωθώ σε πιο πρακτικά θέματα που μπορεί να παροτρύνουν τους ΟΤΑ και τις τοπικές κοινωνίες να ενδιαφερθούν για την ενεργειακή αξιοποίηση των ποταμών και χειμάρρων μέσα στις πόλεις αλλά και έξω από αυτές αλλά και για την ενεργειακή αξιοποίηση των υφισταμένων δικτύων ύδρευσης ή άρδευσης στην περιοχή τους. Τους ΟΤΑ, τις ΔΕΥΑ και τους ΤΟΕΒ κυρίως αλλά και τις τοπικές εταιρίες και τους πολίτες.
Να αναφερθώ συνοπτικά στο βασικό πλαίσιο που έχει θεσπίσει η Πολιτεία καθώς και σε πρόσφατες πολιτικές παρεμβάσεις που στόχο έχουν να συμβάλουν στην αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας προς τους ΟΤΑ, τις ΔΕΥΑ, τους ΤΟΕΒ και τις τοπικές κοινωνίες και τα κίνητρα που δίδονται προς την κατεύθυνση αυτή.
ΚΥΡΙΑ ΕΙΣΗΓΗΣΗ
Αναγκαιότητα γενικότερης διαχείρισης υδατικών πόρων με ταυτόχρονη ενεργειακή αξιοποίηση
Όλοι γνωρίζουμε ότι η ορθολογική χρήση & διαχείριση του νερού από την μια και η εξοικονόμηση ενέργειας από την άλλη, ιδιαίτερα σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής, είναι τομείς πρώτης προτεραιότητας. Είναι προφανές ότι είναι ιδιαίτερα καλό να επιδιώκεται οι δυο αυτές προτεραιότητες να αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα και συνδυαστικά.
Στα πλαίσια αυτά η αξιοποίηση του υδροδυναμικού των ποταμών ή των υδατορευμάτων εντός και εκτός πόλεων καθώς και η αξιοποίηση των υφισταμένων δικτύων κυρίως ύδρευσης ή άρδευσης με την ίδρυση μικρών υδροηλεκτρικών έργων έχει εκ των προτέρων εξασφαλισμένα θετικά αποτελέσματα και θετικότατη συνεισφορά συνολικά στην βέλτιστη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Η ενεργειακή αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού μέσω μικρών υδροηλεκτρικών έργων, αποτελεί συνήθη ευρωπαϊκή πρακτική που ξεκίνησε πριν από πολλές δεκαετίες . Στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργούν σήμερα περισσότερα από 26.000 ΜΥΗΕ, σημαντικό πλήθος των οποίων βρίσκεται αρμονικά ενσωματωμένο εντός πόλεων ή οικισμών.
Το ευρωπαϊκό παράδειγμα, με την βοήθεια και των νέων νομοθετικών παρεμβάσεων στην χώρα μας, στέλνει ισχυρό σήμα για μια νέα προσέγγιση διαχείρισης του υδροδυναμικού υδατορευμάτων και δικτύων με στόχο την παραγωγή, την εξοικονόμηση ενέργειας και την μείωση του κόστους επιβάρυνσης του τελικού καταναλωτή.
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα και στον Ελλαδικό χώρο εφαρμογών ενεργειακής αξιοποίησης υδροδυναμικού σε συνδυασμό με άλλες χρήσεις του νερού
ΜΥΗΕ εντός πόλεων (κυρίως σε συνδυασμό με βιομηχανική χρήση)
Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την χρήση του νερού που λειτουργούσαν στο παρελθόν (οι περισσότεροι από τους οποίους έκλεισαν αναγκαστικά με την ίδρυση της ΔΕΗ και τους νόμους που εκδόθηκαν) ενώ σήμερα γίνεται σημαντική προσπάθεια αναβίωσης των περισσοτέρων από αυτούς.
Ενδεικτικά αναφέρονται μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί στο Γλαύκο στην Πελοπόννησο, στο Βέρμιο, στη Νάουσα (στο εργοστάσιο Βέτλανς, στου Βαρβαρέσου κ.α.), εδώ στην Έδεσσα ( πέραν του ΥΗΣ που λειτουργεί στον Εδεσσαίο ο ΜΥΗΕ της πρώην ΣΕΦΕΚΟ που είχε λάβει άδεια λειτουργίας το 1928), μέσα στα Λουτρά Πόζαρ Αλμωπίας Πέλλας που τώρα παίρνει άδεια λειτουργίας μετά την αναβίωση και τον εκσυγχρονισμό του , στην Αγιά Χανίων, στον Αγ. Ιωάννης Σερρών, στα Λεχώνια Βόλου, στη Μ.Βελλά Ιωαννίνων, στο Άγιο Όρος και αλλού.
ΜΥΗΕ σε δίκτυα ύδρευσης
• Μικρά υδροηλεκτρικά έργα στο δίκτυο της ΕΥΔΑΠ
• Η ΕΥΔΑΠ έχει κατασκευάσει 6 μικρά υδροηλεκτρικά κατά μήκος των υδραγωγείων της, στις θέσεις Κίρφη (760 KW), Ελικώνας (650 KW), Καρτάλα Κιθαιρώνα (1.200 KW), Μάνδρα (630 KW), Φράγμα Ευήνου (820 KW), Κλειδί (590 KW)
• Μικρό υδροηλεκτρικό έργο Σαρακηνού στο δίκτυο ύδρευσης της ΔΕΥΑ Βόλου
Ο υδροηλεκτρικός σταθμός Σαρακηνού ισχύος 750 kW λειτουργεί από τον Νοέμβριο του 1999 εκμεταλλευόμενο το δυναμικό των πηγών του Πηλίου.
Είναι σαφές ότι η εγκατάσταση ΜΥΗΕ σε δίκτυο ύδρευσης (που είναι διεθνής πρακτική) σε καμιά περίπτωση σε υποβαθμίζει ούτε κατ’ ελάχιστον την ποιότητα του πόσιμου νερού. Αντίθετα με την πρόσκρουση στον υδροστρόβιλο το νερό οξυγονώνεται περισσότερο βελτιώνοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του.
Μπορεί σε ένα υφιστάμενο δίκτυο ύδρευσης να εγκατασταθεί υδροστρόβιλος και γεννήτρια χωρίς την μεσολάβηση φρεατίων διακοπής πίεσης με δεδομένο βέβαια ότι ο αγωγός προσαγωγής είναι κατάλληλος για την πίεση που αναπτύσσεται. Η παραγωγή ενέργειας πρέπει να γίνεται πριν από το κεντρικό υδραγωγείο.
Μικρά υδροηλεκτρικά έργα σε υφιστάμενα αρδευτικά φράγματα (Καλαμάς, Αλφειός, Γυρτώνη), έργα που συνήθως εκμεταλλεύεται η ΔΕΗ αλλά μπορούν να ιδρυθούν και από ΟΤΑ
ΜΥΗΕ σε δίκτυα άρδευσης
Αξιοποιούνται οι υπάρχουσες πτώσεις σε ανοιχτά αρδευτικά κανάλια
• ΜΥΗΕ Γιαννούζη στο δίκτυο του ΤΟΕΒ Αγρινίου
• ΜΥΗΕ Παραδείσου Χρυσούπολης
• ΜΥΗΕ Σμοκόβου
Δύο ΜΥΗΕ στην έξοδο της σήραγγας Λεονταρίου που αξιοποιούν την παροχή του φράγματος Σμοκόβου για την άρδευση του νοτιοδυτικού τμήματος της θεσσαλικής πεδιάδας.
• ΜΥΗΕ ΤΟΕΒ Βελβενδού
Αξιοποίηση δυναμικού και εγκαταστάσεων υφιστάμενου αρδευτικού έργου Τ.Ο.Ε.Β
• ΜΥΗΕ Κλειτορίας στη Πελοπόννησο σε δίκτυο ΤΟΕΒ
Εδώ υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρόν και το όφελος των επενδυτών αλλά και των ΤΟΕΒ ή των Δήμων (που μπορούν να λειτουργήσουν είτε ως επενδυτές είτε ως παραχωρούντες την χρήση έναντι ανταλλαγμάτων) μπορεί να είναι πολύ σημαντικό.
Ποια είναι η υφιστάμενη κατάσταση για τα ΜΥΗΕ στην χώρα μας; Πόσο έχουμε αξιοποιήσει το μικρουδροδυναμικό της χώρας; Υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω εκμετάλλευσης;
Σύμφωνα με στοιχεία Διεθνών Οργανισμών, το ποσοστό αξιοποίησης του διαθέσιμου μικροϋδροηλεκτρικού δυναμικού στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στα επίπεδα του ~11%, τη στιγμή που τα αντίστοιχα μεγέθη για την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται σε επίπεδα μεγαλύτερα του 70%
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στη χώρα μας λειτουργούν μόλις περί τα 120 ΜΥΗΕ με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 239 MW όταν στη γειτονική Ιταλία λειτουργούν 2.500 ΜΥΗΕ ενώ στο σύνολο της ΕΕ λειτουργούν πάνω από 26.000 ΜΥΗΕ.
Με βάση τα στοιχεία των τελευταίων ετών, προκύπτει ότι η ανάπτυξη των ΜΥΗΕ στη χώρα είναι ελάχιστη, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί για την διείσδυση των ΜΥΗΕ στο ενεργειακό μίγμα το 2020 (350 MW) αλλά και του νέου στόχου για την διείσδυση των ΑΠΕ το 2030 (32% της Ακαθάριστης Εγχώριας Κατανάλωσης Ενέργειας).
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ο ρυθμός ανάπτυξης των ΜΥΗΕ δεν ξεπερνά το 3-5% τη στιγμή που ο αντίστοιχος ρυθμός στην αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος άλλων τεχνολογιών κυμάνθηκε από 19% έως και 70% (αιολικά-φωτοβολταϊκά) ενώ ο συνολικός ρυθμός αύξησης της ισχύος των ΑΠΕ «έτρεξε» με ποσοστό ίσο με 43%.
Αυτή η υστέρηση οφείλεται κυρίως στην πολύπλοκη και χρονοβόρα αδειοδοτική διαδικασία αλλά και στην ισχύ Υπουργικής Απόφασης του 2011 περί σύνδεσης της ισχύος του έργου με το μήκος εκτροπής που με απόλυτα ανορθολογικό τρόπο μειώνει σημαντικά την δυνατότητα ανάπτυξης έργων από 0,3 ως 2 MW που είναι η συντριπτική πλειοψηφία των έργων που δύνανται να αναπτυχθούν στην χώρας μας. Μελετάται τώρα η τροποποίηση αυτής της Υπουργικής Απόφασης με στόχο την αντιμετώπιση αυτής της υστέρησης με τρόπο που να συνδυάζει την ανάπτυξη έργων με τον σεβασμό στο περιβάλλον μ’εσα στο οποίο χωροθετούνται.
Υπάρχουν με λίγα λόγια πολύ σημαντικά περιθώρια και ευκαιρίες σε αυτό τον τομέα οικονομικής δραστηριότητας.
Ανταποδοτικό τέλος των έργων σε Δήμο και κατοίκους
1,7% στον Δήμο ( 80% πρέπει να γίνονται έργα στο τοπικό διαμέρισμα που είναι εγκατεστημένη η μονάδα)
1% υπέρ των κατοίκων μειώνοντας τους λογαριασμούς της ΔΕΗ
Ποιο είναι όμως το βασικό νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την ίδρυση ΑΠΕ, άρα και ΜΥΗΕ.
Τα ΜΥΗΕ διέπονται από πλέγμα Νόμων, Υπουργικών Αποφάσεων και εγκυκλίων.
Εδώ θα αναφερθώ σε δύο εξ αυτών που αφορούν κυρίως το αντικείμενο που εδώ πραγματευόμαστε.
1. Νέο νομικό πλαίσιο στήριξης των ΑΠΕ με τον Ν. 4414/2016
Ο νέος μηχανισμός στήριξης των ΑΠΕ αποτελεί την μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον κλάδο από το 1994 που έγινε ο πρώτος Νόμος.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του νέου μηχανισμού είναι η εξασφάλιση βιωσιμότητας των νέων επενδύσεων σε συνδυασμό με την επίτευξη των χαμηλότερων δυνατών τιμών ενέργειας για τον καταναλωτή και ακόμη η χορήγηση ενισχύσεων λειτουργίας μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών για κάποιες τεχνολογίες και μεγέθη έργων, δηλαδή για πρώτη φορά στην χώρα μας οι ΑΠΕ μπαίνουν σε διαδικασίες αγοράς.
Ειδικά για τα ΜΥΗΕ,
Τα έργα ισχύος > 0,5 MW στο διασυνδεδεμένο σύστημα εντάσσονται σε νέο καθεστώς στήριξης με σταθερή τιμή που μπορεί να αλλάζει με Υπουργική Απόφαση.
Τα έργα με ισχύ < 0,5 MW συνάπτουν σύμβαση σταθερής τιμής (feed in tariff), εξακολουθεί να ισχύει ότι ίσχυε πριν την ψήφιση του Νόμου.
Η τιμή αποζημίωσης για τα νέα ΜΥΗΕ σήμερα είναι 10 λεπτά / kWh για ισχύ μικρότερη των 3 MW και 9,7 λεπτά / kWh για τα μεγαλύτερα.
Ακόμη τα ΜΥΗΕ απαλλάσσονται από τη συμμετοχή τους σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών (διαγωνισμοί) με την επιφύλαξη μη υπέρβασης κάποιων συγκεκριμένων ορίων που έχουν τεθεί.
Ακόμη πολύ σημαντική πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία για την ίδρυση μικρών υδροηλεκτρικών σε υφιστάμενα δίκτυα ύδρευσης ή άρδευσης είναι η απαλλαγή από την ανάγκη έκδοσης άδειας παραγωγής Μικροί Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μικρότερη ή ίση του μισού (0,5) MW που εγκαθίστανται σε δίκτυα ύδρευσης ή άρδευσης ή αποχέτευσης.
Αυτή η διάταξη αντικειμενικά βοηθά πολύ τις ΔΕΥΑ, τους ΤΟΕΒ αλλά και τους ίδιους τους ΟΤΑ και περιμένουμε να αξιοποιηθεί κατάλληλα.
2. Νόμος για Ενεργειακές κοινότητες (Ν4513/2018).
Στόχος της εμβληματικής αυτής νομοθετικής πρωτοβουλίας είναι η αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας κάθε είδους προς τις τοπικές κοινωνίες με έμφαση στην τοπικότητα και στην ενεργειακή δημοκρατία.
Να μπορούν συμπράξεις (clusters) φυσικών προσώπων, συμπράξεις ΟΤΑ πρώτου ή δεύτερου βαθμού και τοπικών επιχειρήσεων να παράγουν ενέργεια έχοντας τα οφέλη που προκύπτουν εξ αυτού, ενέργεια που μπορούν και να ιδιοκαταναλώνουν μειώνοντας ή και μηδενίζοντας τις ενεργειακές τους δαπάνες.
Αναλυτικότερα αντικείμενο της Ε.Κοιν. μπορεί να είναι η παραγωγή, αποθήκευση, ιδιοκατανάλωση, διανομή και προμήθεια ενέργειας, η ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας και ασφάλειας, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, της ορθολογικής χρήσης ενέργειας, των βιώσιμων μεταφορών, της διαχείρισης της ζήτησης και της παραγωγής, διανομής και προμήθειας ενέργειας.
Μέλη Ενεργειακής Κοινότητας
1. Μέλη μιας Ε.Κοιν. μπορεί να είναι:
α) Φυσικά πρόσωπα
β) νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου,
γ) Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού της ίδιας Περιφέρειας εντός της οποίας βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. ή επιχειρήσεις αυτών
δ) Ο.Τ.Α. β΄ βαθμού της ίδιας Περιφέρειας της έδρας της Ε.Κοιν
Ο ελάχιστος αριθμός μελών της Ε.Κοιν. είναι:
α) Πέντε (5), αν τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου εκτός των Ο.Τ.Α. ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα,
β) τρία (3), αν τα μέλη είναι νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή φυσικά πρόσωπα, από τα οποία τα δύο (2) τουλάχιστον είναι Ο.Τ.Α.,
γ) δύο (2), αν τα μέλη είναι μόνο Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού νησιωτικών περιοχών με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή.
2. Τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) συν ένα των μελών πρέπει να σχετίζονται με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν. και συγκεκριμένα τα φυσικά πρόσωπα- μέλη να έχουν πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία σε ακίνητο το οποίο βρίσκεται εντός της Περιφέρειας της έδρας της Ε.Κοιν. ή να είναι δημότες δήμου της Περιφέρειας αυτής, ενώ τα νομικά πρόσωπα μέλη να έχουν την έδρα τους εντός της Περιφέρειας της έδρας της Ε.Κοιν. Έτσι εξασφαλίζεται η τοπικότητα.
3. Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού μπορούν να συμμετέχουν σε περισσότερες από μία Ε.Κοιν. ως μέλη.
Συνεταιριστικές Μερίδες Ενεργειακής Κοινότητας
Το κάθε μέλος έχει στην διοίκηση της Κοινότητας μια ψήφο ανεξάρτητα από το ποσοστό συμμετοχής του.
Κάθε μέλος μπορεί να κατέχει πέραν της υποχρεωτικής συνεταιριστικής μερίδας και μία ή περισσότερες προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες, με ανώτατο όριο συμμετοχής στο συνεταιριστικό κεφάλαιο το 20%, με εξαίρεση τους Ο.Τ.Α. που μπορούν να συμμετέχουν στο συνεταιριστικό κεφάλαιο με ανώτατο όριο:
α) Το πενήντα τοις εκατό (50%) για τους Ο.Τ.Α. α΄βαθμού νησιωτικών περιοχών με πληθυσμό κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους σύμφωνα με την τελευταία απογραφή,
β) το σαράντα τοις εκατό (40%) για τους λοιπούς Ο.Τ.Α..
Όσον αφορά την διάθεση των πλεονασμάτων χρήσης
1. Από τα πλεονάσματα έκαστης χρήσης της Ε.Κοιν. παρακρατείται τουλάχιστον το δέκα τοις εκατό (10%) για το σχηματισμό του τακτικού αποθεματικού.
2. Τα πλεονάσματα της χρήσης δεν διανέμονται στα μέλη, αλλά παραμένουν στην Ε.Κοιν. υπό τη μορφή αποθεματικών και διατίθενται για τους σκοπούς της με απόφαση της γενικής συνέλευσης.
3. Ειδικά, για Ε.Κοιν. στις οποίες συμμετέχουν αποκλειστικά Ο.Τ.Α. α΄ ή β΄ βαθμού της Περιφέρειας στην οποία έχει την έδρα της η Ε.Κοιν. μπορεί μέρος ή το σύνολο των πλεονασμάτων χρήσης της Ε.Κοιν. να διατίθεται για δράσεις κοινής ωφέλειας τοπικού χαρακτήρα, πχ να δίνει δωρεάν ρεύμα σε ιδιαίτερα ευπαθείς ομάδες δημοτών ή άλλες δράσεις.
4. Ε.Κοιν. στις οποίες συμμετέχουν τουλάχιστον δεκαπέντε (15) μέλη, και το 50% συν ένα εξ αυτών είναι φυσικά πρόσωπα, μπορούν να διανέμουν στα μέλη τους τα πλεονάσματα της χρήσης μετά την αφαίρεση του τακτικού αποθεματικού, εφόσον υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο καταστατικό, δηλαδή μόνο σε αυτήν την περίπτωση η Ενεργειακή Κοινότητα μπορεί να είναι κερδοσκοπική.
Οικονομικά κίνητρα και μέτρα στήριξης των Ε. Κοιν.
1. Οι Ε.Κοιν. μπορούν να εντάσσονται στον αναπτυξιακό Νόμο 4399/2016 καθώς και σε άλλα προγράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικά η ΟΤΑ μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
2. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας μπορεί να καθορίζονται ειδικές προϋποθέσεις και όροι προνομιακής συμμετοχής ή εξαίρεσης από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών. (αιολικοί σταθμοί <=6 ΜW, φωτοβολταϊκοί σταθμοί >=500 kW και <=1 MW που ανήκουν σε Ενεργειακές Κοινότητες δεν εντάσσονται σε διαγωνιστικές διαδικασίες). Οι ΜΥΗΕ εξαιρούνται, όπως είπαμε, από διαγωνιστικές διαδικασίες
3. Οι Ε.Κοιν. απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που προβλέπεται για σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς
4. Οι αιτήσεις που υποβάλλονται από Ε.Κοιν. για χορήγηση άδειας παραγωγής στη Ρ.Α.Ε. για σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς εξετάζονται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων.. Αιτήσεις για χορήγηση προσφοράς σύνδεσης και έγκρισης περιβαλλοντικών όρων που αφορούν σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς που πρόκειται να λειτουργήσουν υπό την ευθύνη Ε.Κοιν. εξετάζονται κατά προτεραιότητα έναντι λοιπών αιτήσεων.
5. Το ύψος της εγγυητικής επιστολής για σταθμούς Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. και Υβριδικούς Σταθμούς, οι οποίοι ανήκουν σε Ε.Κοιν., μειώνεται κατά πενήντα τοις εκατό (50%).
Επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. από Ε.Κοιν. για την κάλυψη ενεργειακών αναγκών των μελών τους και ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας εντός της Περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν., με εφαρμογή εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. (virtual net metering).
Τα ανώτατα όρια εγκατεστημένης ισχύος ορίζονται στο 1 MW. Οι εν λόγω σταθμοί εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής.
Ειδικά για Ενεργειακή Κοινότητα (Ε.Κοιν.), ο συμψηφισμός της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Κοιν. γίνεται με τη συνολική καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εγκαταστάσεις μελών της Ε.Κοιν. και ευάλωτων καταναλωτών ή πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, εντός της Περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η έδρα της Ε.Κοιν.
Χρηματοδότηση
Το Ταμείο Παρακαταθηκών και δανείων είναι διατεθειμένο να χρηματοδοτήσει ενεργειακές κοινότητες που συμμετέχουν ΟΤΑ, ΔΕΥΑ ή επιχειρήσεις ΟΤΑ
Δίκτυα
Όλα τα παραπάνω συνδέονται, βέβαια, με την ύπαρξη στους τόπους παραγωγής ηλεκτρικών δικτύων μη κορεσμένων.
Μπορούμε λοιπόν σαφώς να εξάγουμε ως συμπέρασμα ότι:
1. Υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες από τους ΟΤΑ, τις ΔΕΥΑ, τους ΤΟΕΒ, τις τοπικές εταιρίες και τους πολίτες για την ενεργειακή αξιοποίηση των ποταμών ή χειμάρρων εντός και εκτός πόλεων αλλά και των υδρευτικών ή αρδευτικών δικτύων για την παραγωγή ενέργειας μέσω ΜΥΗΕ
2. Η ίδρυση Ενεργειακών Κοινοτήτων πολλαπλασιάζει αυτές τις δυνατότητες με ισχυρότατα κίνητρα. Επιτρέπει και την παραγωγή ενέργειας μέσω εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού. Δηλαδή αλλού να παράγεις και αλλού να καταναλώνεις εντός της ίδιας Περιφέρειας.
3. Η εξοικονόμηση ενέργειας που μπορούν να επιτύχουν με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΜΥΗΕ και άλλες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας οι ΟΤΑ, ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ είναι τεράστια. Επενδύουν μια φορά και μετά την απόσβεση μειώνουν καθοριστικά ή σχεδόν μηδενίζουν το λειτουργικό τους κόστος.
Σας καλώ από αυτό το βήμα να αξιοποιήσετε τις σημαντικές αυτές δυνατότητες που παρέχονται προς όφελος της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, της μείωσης των λειτουργικών εξόδων Δήμων, Δημοτικών αλλά και ιδιωτικών Επιχειρήσεων, προς όφελος της εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και της αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας αποτέλεσμα της πολύχρονης κρίσης της τελευταίας 8ετίας.
Προσωπικά δηλώνω διαθέσιμος για ότι χρειαστεί είτε σε επίπεδο ενημέρωσης ή παρεμβάσεων προς όποια κατεύθυνση προκειμένου να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που υπάρχουν ή να λυθούν προβλήματα (νομοθετικά και άλλα) που τυχόν προκύψουν στην υλοποίηση και στην δράση.
