Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Σαν σήμερα, τη νύχτα της 7ης Ιουνίου του 1907, απαγχονίζεται από τους κομιτατζήδες ο θρυλικός Μακεδονομάχος καπετάν Άγρας
μαζί με το στενό του συνεργάτη Αντώνη Μίγγα, μεταξύ των χωριών Τέχοβο (Καρυδιά) και Βλάδοβο (Άγρας).
Σαράντος ή Σαραντέλος Αγαπηνός (1880-1907)
Έλληνας Μακεδονομάχος και ανθυπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού, από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας. Γνωστός και ως Τέλλος Άγρας ή καπετάν Άγρας
Λίγους μήνες μετά την αποφοίτηση του από την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, κατετάγη εθελοντικά στα σώματα που μάχονταν στη Μακεδονία κατά των Βούλγαρων κομιτατζήδων. Με το βαθμό του υπολοχαγού μπήκε ως αντάρτης στο Βάλτο των Γιαννιτσών. Μαζί με το σώμα του Άγρα, το Γενικό Προξενείο Θεσσαλονίκης αποστέλλει στη λίμνη των Γιαννιτσών δύο ακόμα νεοσυγκροτηθέντα ελληνικά σώματα, τα σώματα του Υπολοχαγού του Πεζικού Σάρρου Κωνσταντίνου (Κάλα) και Ανθυποπλοίαρχου Δεμέστιχα Ιωάννη (Νικηφόρου) με εικοσιπέντε άνδρες ο καθένας. Κατά την διάρκεια τού Μακεδονικού Αγώνα, ο καπετάν Άγρας ανέλαβε την αρχηγία στον Βάλτο. Έλαβε διαταγή πρώτα να «μάθει την λίμνη», να εκπαιδεύσει τους άντρες του εκεί, και να την χρησιμοποιήσει ως βάση και καταφύγιο. Η δράση του Τέλλου Άγρα απεικονίζεται στο μυθιστόρημα της Πηνελόπης Δέλτα Τα Μυστικά του Βάλτου.
Το 1907, ο θάνατος του καπετάν Άγρα συντάραξε το ελληνικό στοιχείο της περιοχής και η προδοσία των Βουλγάρων φανάτισε τους Έλληνες αντάρτες, με αποτέλεσμα ο Μακεδονικός Αγώνας να συνεχιστεί με μεγαλύτερη ένταση.
Η Πηνελόπη Δέλτα, «Στα Μυστικά του Βάλτου», αποτυπώνει γλαφυρά τη σκηνή της αιχμαλωσίας:
«Τους άφησαν όλους ελεύθερους. Κι ένας ένας έφυγαν. Μόνον ο Μίγγας έμεινε.
– Φύγε κι εσύ! Του είπε ο Ζλάταν.
Μα μ’ επιμονή αργοκούνησε ο Τώνης Μίγγας το κεφάλι.
– Δεν αφήνω τον αρχηγό, είπε.
-Δέστε τον λοιπόν κι αυτόν! Πρόσταξε ο Ζλάταν».
Αφού τους έδεσαν, τους περιέφεραν ξυπόλητους επί τέσσερις ημέρες από όλα τα σλαβόφωνα και εξαρχικά χωριά της περιοχής. Τους έφτυναν, τους έβριζαν, τους κορόιδευαν, τους πετούσαν πέτρες. Μπροστά ο Άγρας, «πίσω, σιωπηλός, δεμένος…ακολουθούσε ο Τώνης Μίγγας, με τα μάτια καρφωμένα στον αρχηγό του, σαν πιστός σκύλος, αποφασισμένος να μαρτυρήσει μαζί του.»[24]
Στις 7 Ιουνίου του 1907, τους κρέμασαν σε μια καρυδιά ανάμεσα από τα χωριά Βλάδοβο και Τέχοβο. Ο πρόξενος Λάμπρος Κορομηλάς, αφού ανήγγειλε την αιχμαλωσία των Άγρα και Μίγγα στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος με το από 6 Ιουνίου 1907 τηλεγράφημα του[25], στις 10 του ιδίου μήνα απέστειλε το εξής τηλεγράφημα:
«Την Παρασκευήν πρωί, χωρικοί εκ Τεχόβου ερχόμενοι εις Βοδενά μετά τινός χωροφύλακος, ευρον εις διασταυρώσεις οδών αγουσών εις Σαρακίνοβο-Τέχοβο-Βουλκογιάνοβο και επί δένδρου καρυδίας κρεμάμενα δύο πτώματα. Ειδοποιήθη ο Καϊμακάμης Βοδενών (Εδέσσης) όστις μετέβη επί τόπου και η ταυτότης τού Τώνη Μίγγα ανεγνωρίσθη υπό γνωριζόντων αυτόν χωρικών. Επί των πτωμάτων υπήρχεν επιγραφή εις Βουλγαρικήν. Εις μεν τον Άγραν : «Εκ Ναυπλίου γενικός αρχηγός σώματος Ναούσης συνεργαζόμενος με Τούρκους και Γκέκηδες, κατά το 85ον άρθρον του Κανονισμού τού Κομιτάτου ετιμωρήθη». Επί δε του Μίγγα : «Άντώνιος Μίγγας, Ναουσαίος». Ο καϊμακάμης και ο Γιούσμπασης ήθελαν να ταφώσιν εν Τεχόβω, τη παρακλήσει όμως προσδραμόντων χωρικών εκ Βλαδόβου και μεσολαβήσει του παρισταμένου χριστιανού αστυνόμου Άλέκου, επετράπη η μεταφορά αυτών εις Βλάδοβον όπου και ετάφησαν, ψαλείσης της νεκρωσίμου ακολουθίας και παρισταμένων όλων τών ορθοδόξων κατοίκων. Οι νεκροί εφωτογραφήθησαν. Δεν έφερον άλλας πληγάς πλήν των εκ του σχοινίου εις τον λαιμόν και εις τας χείρας. Κατά πληροφορίας των εν Βοδενοίς, ο Άγρας από ημέρας της συλλήψεώς του δεν ηθέλησεν να φάγη τίποτε. Κορομηλάς».
Τα λείψανα του Καπετάν Άγρα και Τώνη Μίγγα σαβανώθηκαν από τη Μαρία Πάσχου, τη Μαρία Τζόλα και τη Μαρία Μπακιρτζή οι οποίες ήσαν κάτοικοι του χωριού Βλάδοβο. Την Εξόδιο Ακολουθία την έψαλε ο παπα-Χρίστος, ο εφημέριος του χωριού Βλάδοβο, με ψάλτη το δάσκαλο του χωριού Κωνσταντίνο Πάσχο. Οι δυο ήρωες ετάφησαν την παραμονή της Πεντηκοστής, το Ψυχοσάββατο 9 Ιουνίου 1907, στη νότια πλευρά του περιβόλου της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου όπου βρισκόταν και το κοιμητήριο του χωριού.
Διαβάστε όλο το ιστορικό εδώ
