Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
“Στις 2 Ιουνίου 1953, η Ελισάβετ ήταν 25 ετών. Νεότατη βασίλισσα. Ο Ευαγόρας, πάλι, ήταν μόλις 15. Στις αποικίες τότε, παρόμοιες γιορτές στήνονταν ένεκα της στέψης.
Η Κύπρος τέτοια αποικία ήταν. Η αγγλική σημαία στήθηκε στο σχολείο του Ευαγόρα και ο μικρός ανέβηκε επάνω και την έσκισε. Στην Πάφο, όπου ήταν το σχολείο, γιορτές δεν έγιναν. Η αστυνομία ενεπλάκη, αλλά η στέψη δεν έπρεπε να συνδεθεί με αίμα.
Το αίμα έπρεπε να περιμένει τρία χρόνια…
Ήταν 14 Μαρτίου του 1957 όταν οι Άγγλοι κρέμασαν τον Ευαγόρα, που μόλις είχε κλείσει τα 19 του χρόνια. Αρκετοί (και κάποιοι Άγγλοι Εργατικοί βουλευτές) ζητούσαν επίμονα να δοθεί χάρη για τον νεαρό Βαγόρα, όπως τον φώναζαν. Η Ελισάβετ όμως ήταν ανένδοτη. Και έτσι ο Βαγόρας έγινε ο νεότερος αγωνιστής που εκτελέστηκε από τους Αγγλους, χωρίς ουσιαστικό κατηγορητήριο… Για να ακούω εγώ όλες αυτές τις μέρες στα κανάλια για το Ιωβιλαίο και τα καπέλα της Βέτας!
Στο τελευταίο γράμμα του ο Ευαγόρας έγραψε:
«Θ’ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να’ ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα, τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί».
…Ήταν η αρχή του τέλους. Μια μέρα πριν τη δίκη, μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει στην έδρα ένα σημείωμα:
Παλιοί συμμαθηταί, Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του, Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ΄ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ΄ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ΄χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ΄ρθει το καλοκαίρι
Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ΄ ανεβώ, θα μπω σ΄ ενα παλάτι,
το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μεσ΄ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ΄ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γειά σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ΄ βρει εκεί.
Ευαγόρας Παλληκαρίδης
*από τον Γιώργο Δημάκη
