Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
H αναζήτηση του χαμένου θησαυρού, στάθηκε μοιραία για τους τέσσερις άνδρες στο Λουτράκι. Η υπόγεια λαξευτή στοά
που βρήκαν τραγικό τέλος, διανοίχτηκε κατά τον Β΄ Π.Π. στο πλαίσιο ισχυρών οχυρωματικών έργων που κατασκεύασαν οι κατοχικές γερμανικές Αρχές, για την προστασία της διώρυγας της Κορίνθου..
Πρόκειται για υπόγεια στοά 2Χ2 μ., λαξευμένη στο μαλακό βράχο της περιοχής, συνολικού μήκους 25 μ. Σε διπλανή απόσταση βρίσκεται ακόμη μία στοά μικρότερου μεγέθους. Εικάζεται πως είτε πρόκειται για αποθήκες πυρομαχικών των γερμανικών δυνάμεων που φρουρούσαν τον Ισθμό την περίοδο της κατοχής, είτε για ημιτελές καταφύγιο προσωπικού, αντίστοιχο μ’ αυτά που έχουν διασωθεί στην ευρύτερη περιοχή και χρονολογούνται την ίδια περίοδο. «Όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση πολυβολείων, θέσεων πυροβόλου και καταφυγίων, πάντα υπάρχει κοντά λαξευμένη υπόγεια στοά, που χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση πυρομαχικών. Τέτοιου είδους συγκέντρωση αμυντικών έργων έχουμε στην ευρύτερη περιοχή του Λουτρακίου από την εποχή του Β’ Π.Π.» λέει στο ΘΕΜΑ ο ερευνητής και συγγραφέας κ.Κωνσταντίνος Κυρίμης, που έχει ασχοληθεί διεξοδικά με τα προπολεμικά και κατοχικά καταφύγια στην Αττική και την ευρύτερη περιοχή.
Ο πολιτικός μηχανικός και σπηλαιολόγος Παναγιώτης Δευτεραίος, που έχει αποτυπώσει την λαξευμένη στοά στο Καρπουνάρι, επισημαίνει πως τα διαχρονικά ίχνη των χρυσοθήρων είναι εμφανή στο εσωτερικό της. «Στο τέλος της στοάς που κατασκευάσαν οι Γερμανοί, υπάρχει αριστερή διακλάδωση που καταλήγει σε αδιέξοδο και διανοίχτηκε τα τελευταία χρόνια από χρυσοθήρες. Η έντονη εκσκαφτική δραστηριότητα, μαρτυρά το έντονο ενδιαφέρον των χρυσοθήρων» λέει ο κ.Δευτεραίος.
«Αστακός» η διώρυγα από τους Γερμανούς
Αμέσως μετά την κατάληψη της Ελλάδας το 1941, και αναγνωρίζοντας τη στρατηγική θέση του Ισθμού της Κορίνθου, οι Γερμανοί έθεσαν σ΄ εφαρμογή σχέδιο οχύρωσης της διάβασης, προκειμένου να διασφαλίσουν τη σημαντική θαλάσσια οδό.
Στο πλαίσιο αυτό, κατασκευάστηκαν πολυβολεία, πυροβολεία, υπόγεια καταφύγια για το προσωπικό, υπόγειες λαξευμένες αποθήκες πυρομαχικών, αλλά και ένας δρόμος -γνωστός και ως «γερμανική οδός»- που διέτρεχε τη διώρυγα και ένωνε όλα αυτά τα έργα, που είχαν ενταχθεί στον γενικό στρατηγικό σχέδιο ελέγχου και προστασίας του Ισθμού, από πιθανές δολιοφθορές αντιστασιακών οργανώσεων και των Συμμάχων.
Τα έργα κατασκευάστηκαν σε χρόνο ρεκόρ από το Μηχανικό του γερμανικού στρατού κατοχής, με κατοίκους της περιοχής που επιτάχτηκαν και χρηματοδότηση της κατοχικής κυβέρνησης.
Μετά το τέλος του Β’ Π.Π. τα περισσότερα έργα από αυτά, πέρασαν στη λήθη και στην εγκατάλειψη, μ’ αποτέλεσμα πολλά να καταστραφούν ή να σκεπαστούν από χώματα και μπάζα. Κάποια από αυτά έγιναν βορά επίδοξων χρυσοθήρων ή κινδυνεύουν με πλήρη κατάρρευση.
Έως σήμερα τρία γερμανικά καταφύγια έχουν εντοπιστεί στην περιοχή και έχουν καθαριστεί και αναδειχτεί με πρωτοβουλία Πρόκειται για απλές κατασκευές, μ’ έναν ή δύο κεντρικούς θαλάμους στους οποίους οδηγούν κλιμακοστάσια από τις δύο εισόδους-εξόδους. «Βρίσκονται σε βάθος 10-12 μ., κατασκευασμένα από χτιστές λιθοδομές στους τοίχους και αψιδωτό οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν) στις οροφές των στοών και των θαλάμων. Η έλλειψη ωστόσο βασικών υποδομών στο εσωτερικό του (χώροι υγιεινής, ηλεκτρική εγκατάσταση κ.α.) μαρτυρούν πως χρησιμοποιούνταν μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης από τους Γερμανούς» επισημαίνει ο κ. Δευτεραίος.
Λεηλατημένα στέκουν και τα πολυβολεία από σκυρόδεμα στις δύο πλευρές της διώρυγας. Κάποια από αυτά μάλιστα κινδυνεύουν με κατάρρευση, λόγω των αμμοληψιών και της εκβάθυνσης της περιοχής.
Κομμάτι της ιστορίας του τόπου
Tα τελευταία χρόνια ο Εξωραϊστικός Εκπολιτιστικός Σύλλογος Φλοίσβου – Λουτρακίου, προσπαθεί να διασώσει τα έργα αυτά, στο πλαίσιο προώθησης του ιστορικού τουρισμού στην ευρύτερη περιοχή. Ωστόσο το θολό ιδιοκτησιακό καθεστώς, δυσχεραίνει πρωτοβουλίες ανάδειξης και αξιοποίησή τους. «Καθαρίσαμε τα καταφύγια που βρίσκονται στη θέση Καρπουνάρι, τα οποία προσελκύουν ενδιαφέρον επισκεπτών. Πιστεύουμε αποτελούν ζωντανό κομμάτι της πρόσφατης ιστορίας μας και πως μπορούν να βοηθήσουν στην τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας» λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Κώστας Μεταξάς, ζητώντας παρέμβαση των αρμόδιων φορέων, προκειμένου να υπάρξει ένας γενικότερος σχεδιασμός για τη διάσωση και την ανάδειξη των έργων αυτών.
Με μικρές παρεμβάσεις ολόκληρη η περιοχή, θα μπορούσε να εξελιχθεί σ’ ένα θεματικό πάρκο για την ιστορία του Ισθμού κατά τον Β΄ Π.Π. Από τις σφοδρές μάχες και την κατάληψή του από τους Γερμανούς το 1941, έως την ολοκληρωτική καταστροφή κατά την υποχώρηση των κατοχικών δυνάμεων το 1944, μετά από ελεγχόμενες εκρήξεις που είχαν ως αποτέλεσμα τόνοι χώματος να φράξουν τη διώρυγας, που παρέμεινε κλειστή για πέντε χρόνια.
Δείτε εδώ τη συνέχεια…
