Μεγάλη ανησυχία προκαλούν στους επιστήμονες οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν στη χώρα καθώς ο κίνδυνος επιβάρυνσης της ανθρώπινης υγείας από αυτές είναι σοβαρός.
Σύμφωνα με το το meteo.gr/ ΕΑΑ η επικράτηση πολύ υψηλών θερμοκρασιών συνεχόμενες ημέρες συμβάλλει στη διατήρηση της θερμής επιβάρυνσης και της σχετικής επικινδυνότητας για την ανθρώπινη υγεία σε υψηλά επίπεδα. Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου μιας και οι υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να διατηρηθούν μέχρι και το τέλος της επόμενης εβδομάδας, δηλαδή μέχρι την Παρασκευή 19 Ιουλίου, σύμφωνα με το Έκτακτο Δελτίο Επιδείνωσης Καιρού (ΕΔΕΚ) που έχει εκδοθεί από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία.
Παράλληλα, όπως επισημαίνει η ΕΜΥ προβλέπονται συνθήκες υψηλής θερμικής καταπόνησης λόγω των επικείμενων θερμοκρασιών, στις περισσότερες ηπειρωτικές περιοχές της χώρας.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ η διευθύντρια Ερευνών στο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Δήμητρα Φουντά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον World Health Organization,( WHO) από το 2000 μέχρι το 2019 καταγράφηκαν περίπου 489.000 θάνατοι ανά έτος που σχετίζονται με τη ζέστη, ενώ ανάμεσα στο 2000 και το 2016, σύμφωνα με μια άλλη μελέτη, ο αριθμός των ανθρώπων οι οποίοι εκτίθενται σε συνθήκες ακραίας ζέστης και καυσώνων αυξήθηκε περίπου κατά 125 εκατομμύρια. «Τις επόμενες δεκαετίες, περίπου το 30% του πληθυσμού του παγκόσμιου θα είναι εκτεθειμένο σε συνθήκες ακραίας ζέστης», τονίζει.
Ιδιαίτερα επιβαρυμένα τα μεγάλα αστικά κέντρα
Ιδιαίτερα επιβαρυμένα είναι τα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς εκτός από τις ήδη γνωστές επιπτώσεις λόγω παγκόσμιας θέρμανσης υπάρχει και το επιβαρυντικό στοιχείο του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας.
«Περιοχές που είναι πάρα πολύ πυκνά δομημένες όπως είναι πχ τα Πατήσια ή το Παγκράτι, έχουν μεγαλύτερη επιβάρυνση και κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Αλλά εξαρτάται πάρα πολύ και από τις υπόλοιπες συνθήκες, τις μετεωρολογικές», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Φουντά, προσθέτοντας ότι η πυκνή δόμηση αλλά και η ανθρωπογενής δραστηριότητα συντελούν στην περαιτέρω επιβάρυνση κάποιων αστικών περιοχών.
Όπως εξηγεί η κ. Φουντά όταν ο ανθρώπινος οργανισμός βρεθεί σε κάποιο περιβάλλον που είναι επιβαρυμένο θερμικά, τότε οι διάφοροι μηχανισμοί δεν είναι επαρκείς για να διατηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στη θερμότητα που παράγεται και σε αυτήν που αποβάλλεται από το ανθρώπινο σώμα, με αποτέλεσμα από την κατάσταση θερμικής ισορροπίας να έρχεται σε μία κατάσταση θερμικής καταπόνησης. «Αυτό που χρειάζεται είναι να υπάρχει μια εξισορρόπηση ανάμεσα στην ενέργεια, στη θερμότητα που παράγει το ανθρώπινο σώμα, και σε αυτήν που χάνει, που αποβάλλει. Όταν είναι τέτοιες οι εξωτερικές συνθήκες που επιτρέπουν αυτή τη διατήρηση, η θερμοκρασία του σώματος διατηρείται σε ένα στενό φάσμα γύρω στους 37 βαθμούς και τότε ο άνθρωπος βρίσκεται σε μια κατάσταση θερμικής άνεσης, σε μια ουδέτερη ζώνη δηλαδή ή μια ζώνη θερμικής άνεσης.
Αλλά όταν ο ανθρώπινος οργανισμός βρεθεί σε κάποιο περιβάλλον που είναι επιβαρυμένο θερμικά, τότε οι διάφοροι μηχανισμοί δεν είναι επαρκείς για να διατηρηθεί αυτή η ισορροπία ανάμεσα σε αυτό που προσλαμβάνει και αυτό που αποβάλλει. Από κατάσταση θερμικής ισορροπίας ερχόμαστε σε μια κατάσταση θερμικής καταπόνησης. Αν είμαστε εκτεθειμένοι σε ένα θερμό περιβάλλον έχουμε θερμικό στρες ενώ όταν είμαστε σε ένα κρύο περιβάλλον έχουμε ψυχρό στρες», υπογραμμίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Φουντά ωστόσο προσθέτει ότι χρειάζεται να εξετάζουμε πιο διευρυμένους και ολοκληρωμένους δείκτες όπως είναι οι βιοκλιματικοί ή θερμικοί δείκτες.
Αυτοί οι δείκτες, σύμφωνα με την κ. Φουντά, δεν παίρνουν υπόψη τους μόνο τη θερμοκρασία αλλά και άλλα στοιχεία μετεωρολογικά του περιβάλλοντος όπως είναι η υγρασία, η ταχύτητα του ανέμου και η θερμική ακτινοβολία, καθώς παίζουν πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στο αίσθημα της θερμικής άνεσης ή της δυσφορίας.
Αυτό ωστόσο που δημιουργεί ανησυχία στους επιστήμονες είναι οι θερμοκρασίες που καταγράφονται κατά τις νυχτερινές ώρες. «Πρέπει να χτυπήσει καμπανάκι για το τι συμβαίνει τη νύχτα, για τις νυχτερινές θερμοκρασίες. Διαβάζοντας πριν λίγες μέρες μία μελέτη για τη Γερμανία στην οποία αναλύθηκαν δεδομένα των τελευταίων 15 ετών, οι ερευνητές διαπίστωσαν αυξημένο αριθμό στα εγκεφαλικά επεισόδια λόγω υψηλών νυχτερινών θερμοκρασιών.
Οι επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό δεν έχουν μελετηθεί όπως πρέπει. Χρειάζεται μελέτη πολλών ετών για να δούμε ακριβώς πώς εξελίσσονται και ποιες είναι οι επιπτώσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία από τις υψηλές θερμοκρασίες ή από τους καύσωνες, δεν είναι τόσο άμεσα μετρήσιμες πάντα κι ίσως έχουν λίγο υποτιμηθεί… Μερικές φορές στις πόλεις, επειδή είναι ψηλά τα κτήρια ένας άνθρωπος ο οποίος κυκλοφορεί έξω μπορεί να βρει καταφύγιο κάπου στη σκιά πιο εύκολα σε σχέση με έναν άνθρωπο ο οποίος κινείται στην εξοχή. Το καλό των μη αστικών περιοχών και των αγροτικών περιοχών είναι ότι κατά κανόνα η θερμοκρασία πέφτει αρκετά κατά τις νυχτερινές ώρες. Οπότε δίνει χρόνο και τρόπο στο ανθρώπινο σώμα να συνέλθει και να ανακάμψει από το θερμικό στρες με το οποίο έχει επιφορτιστεί ι κατά τη διάρκεια της μέρας. Αυτό είναι το καλό των μη αστικών περιοχών, κάτι που δεν ισχύει κατά κανόνα στις πόλεις. Πρόσφατα κάναμε και κάποια έρευνα, (στο πλαίσιο του προγράμματος “Κλιματική αλλαγή, Υγεία και Ενέργεια:
Επιπτώσεις και αλληλεπιδράσεις-ENACT” που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο), που αφορούσε τη συχνότητα εμφάνισης “σύνθετων” (compound) θερμών ημερών ή σύνθετων καυσώνων σε μεγάλες αστικές περιοχές της Ελλάδας, που είναι φαινόμενα, στα οποία καταγράφεται ταυτόχρονα πολύ υψηλή θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και της νύχτας. Αυτά τα φαινόμενα τα οποία είναι τα πιο επικίνδυνα, βρέθηκε ότι παρουσιάζουν σημαντική αύξηση από το 2000 και μετά».
«Χρειάζονται μέτρα για να μειωθεί το φαινόμενο της αστικής νησίδας και ενέργειες για να βοηθηθούν οι ευάλωτες κοινωνικά ομάδες»
Σύμφωνα με την κ. Φουντά θα πρέπει να υπάρξουν ακόμη περισσότερα μέτρα και ενέργειες που θα στοχεύουν στη μείωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Αυτό όπως εξηγεί μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους όπως με τη χρήση συγκεκριμένων υλικών για τις κατασκευές αλλά και με περισσότερους χώρους πρασίνου.
Παράλληλα, όπως τονίζει, ο κίνδυνος από την θερμή επιβάρυνση και καταπόνηση έχει λίγο υποτιμηθεί. «Όλοι πλέον έχουμε την εύκολη λύση ότι βάζω το κλιματιστικό μου και νιώθω κάπως καλύτερα. Εδώ δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, γιατί με τη χρήση των κλιματιστικών πάλι αυξάνεις το ενεργειακό σου αποτύπωμα.
Από την άλλη υπάρχουν ευάλωτες κοινωνικά ομάδες,(πχ χαμηλού εισοδήματος, ηλικιωμένοι κά) που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο από τις υψηλές θερμοκρασίες (πχ έλλειψη ή μειωμένη χρήση κλιματιστικού για οικονομικούς λόγους, στέγαση σε παλαιά κτίρια, κτίρια χωρίς μόνωση, μη επαρκής ενημέρωση κά). Χρειάζεται να το δούμε και κοινωνικά το θέμα. Πρέπει να δούμε πάρα πολλές παραμέτρους. Χρειάζεται να υπάρξουν ενέργειες και παρεμβάσεις από την πολιτεία και τις τοπικές αρχές για να αντιμετωπιστεί το σοβαρό αυτό κοινωνικό θέμα», σημειώνει η κ. Φουντά… τα αιρ κοντίσιον από την άλλη μπορούν να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην υγεία, όπως η νόσος των Λεγεωναρίων, είτε χρησιμοποιούνται για τη ζέστη είτε για τον ζεστό αέρα τον Χειμώνα, με τρανταχτό το πρόσφατο συμβάν στην Αυστραλία…
Αυστραλία: Γυναίκα νεκρή από τη «Νόσο των Λεγεωνάριων». Αυξάνονται τα κρούσματα
Μια γυναίκα μεγάλης ηλικίας κατέληξε στο νοσοκομείο αφού προσβλήθηκε από τη νόσο των Λεγεωνάριων με τα κρούσματα στη Μελβούρνη να έχουν υπερδιπλασιαστεί από την πρώτη εμφάνιση στις 26 Ιουλίου.
Η επικεφαλής του Τομέα Υγείας στην Πολιτεία της Βικτώρια Δρ Clare Looker έκανε τη σχετική ανακοίνωση στα μέσα ενημέρωσης την Παρασκευή. Η 90χρονη εμφάνισε συμπτώματα αναπνευστικής δυσανεξίας την Τρίτη και υπέκυψε στα συμπτώματα λίγο μετά την μεταφορά της στο νοσοκομείο. «Ήταν μια ηλικιωμένη κυρία, αδιαθέτησε πολύ ξαφνικά και έφτασε στο νοσοκομείο σε κακή κατάσταση. Τελικά πέθανε τό ίδιο βράδυ», ανέφερε η Δρ Looker.
Έχουν καταγραφεί 59 επιβεβαιωμένα κρούσματα στη Μελβούρνη τα οποία έχουν εισαχθεί για νοσηλεία μαζί με επτά ύποπτα κρούσματα, με τον αριθμό των μολυσμένων να αυξάνεται κατά 20 μέσα σε μόλις 24 ώρες.
Η έρευνα για την πηγή επικεντρώνεται σε δύο προάστια στα δυτικά της Μελβούρνης, το Laverton North και το Derrimut. «Οι τοποθεσίες που έχουν καταγραφεί συχνότερα κρούσματα, βρίσκονται σε αυτήν την περιοχή, στο Derrimut και το Laverton North», είπε ο Dr Looker την Παρασκευή.
Οι πληροφορίες που συγκεντρώνουν οι υγειονομικές υπηρεσίες υποδηλώνουν ότι το πρώτο κρούσμα πιθανότατα προήλθε από μια κεντρική μονάδα κλιματισμού (πύργος ψύξης) σε αυτήν την περιοχή. Οι αρχές έχουν πραγματοποιήσει δειγματοληπτικούς ελέγχους σε 41 εγκαταστάσεις κλιματισμού και άλλες 15 πρόκειται να εξεταστούν την Παρασκευή, ενω διερευνάται επίσης αν και κατα πόσο τα καιρικά μοτίβα τον Ιούλιο μπορεί να συνέβαλαν στην ταχεία εξάπλωση. «Η προτεραιότητα μας αυτή τη στιγμή είναι η επιθεώρηση και η απολύμανση όλων των πύργων ψύξης σε αυτά τα προάστια, από τους οποίους υπάρχουν περισσότεροι από 100», τόνισε ο Δρ Looker.
«Εκτιμούμε ότι θα ήταν πολύ ασυνήθιστο πηγή της επιδημίας των Λεγεωνάριων να είναι πολλαπλές εγκαταστάσεις κλιματισμού, αλλά με πολλά κρούσματα να εξαπλώνονται στη Μελβούρνη σε σύντομο χρονικό διάστημα, διατηρούμε ανοιχτό μυαλό», κατέληξε ο εκπρόσωπος της Πολιτειακής κυβέρνησης.
Η νόσος των Λεγεωνάριων ή λεγεωνέλλωση είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που οφείλεται σε λοίμωξη από βακτήρια του γένους Λεγιονέλλα (Legionella). Ανάμεσα στα περιβάλλοντα που αναπαράγονται είναι οι ψυκτικοί πύργοι, οι υγραντήρες και τα μεγάλα συστήματα κλιματισμού. Το όνομά τους το πήραν επειδή η πρώτη επιδημία έλαβε χώρα το 1976 σε ένα ξενοδοχείο στη Φιλαδέλφια των ΗΠΑ, όπου συνεδρίαζε η Λεγεώνα της Αμερικής.
Η νόσος των λεγεωναρίων έχει θνησιμότητα που μπορεί να φτάσει μέχρι το 15%, ενώ σε νοσηλευόμενους σε νοσοκομεία μπορεί να φτάσει μέχρι το 50% αν τα αντιβιοτικά αργήσουν να χορηγηθούν.