Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
«Υπάρχει κίνδυνος ραδιενέργειας, βάλτε άμεσα ό,τι χρυσαφικό, λίρες και
χρήματα έχετε σε αλουμινόχαρτο για προστασία, έρχεται τεχνικός για βοήθεια, να του τα δώσετε…». Μια λογική αντίδραση στο άκουσμα μιας τέτοιας «πληροφορίας» θα ήταν απλώς να κλείσει κανείς το τηλέφωνο.
Κι όμως, δεκάδες άνθρωποι έχουν πειστεί, έχουν βάλει χρήματα και πολύτιμα αντικείμενα στο… αλουμινόχαρτο και τα έχουν παραδώσει στον άνθρωπο που θα τα… σώσει. Το συγκεκριμένο πρόσχημα, που ίσως ξυπνά στους μεγαλύτερους τον φόβο που έζησαν το 1986 μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ και τις καθημερινές αναφορές στις τιμές του καισίου 137, αποδεικνύεται αποτελεσματικό. Είναι ένα από τα πιο ευφάνταστα σενάρια που έχουν σκαρφιστεί οι απατεώνες και καταφέρνουν να ξεγελούν μεγαλύτερης ηλικίας πολίτες και να αποσπούν ποσά που φτάνουν ακόμη και τις εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.
Στα θύματά τους περιλαμβάνονται οι παππούδες της διπλανής πόρτας, αλλά και άνθρωποι με ανώτερη μόρφωση και ενημέρωση τέτοια, που δεν θα περίμεναν ποτέ να ξεγελαστούν. «Ακόμη και διπλωμάτη και τραπεζικό στέλεχος έχουν καταφέρει να εξαπατήσουν», λέει αξιωματικός της Αστυνομίας με μακρά εμπειρία. Οι απατεώνες, που εξαπατούν τους πολίτες είτε μέσω του τηλεφώνου είτε από τον υπολογιστή, πολύ γρήγορα κατάφεραν να ενσωματώσουν στη δράση τους και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Την ώρα, μάλιστα, που οι δείκτες του εγκλήματος σε ό,τι αφορά κλοπές και διαρρήξεις έχουν πτωτική τάση, οι απάτες εκτοξεύονται, αφού έχουν μικρότερο ρίσκο και πολύ πιο εύκολο χρήμα: Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ένας απατεώνας πήρε στα χέρια του από ηλικιωμένο λίρες αξίας 200.000 ευρώ. Δεν χρειάστηκε να διαρρήξει το σπίτι, δεν χρειάστηκε να ψάξει ή να απειλήσει, τον έπεισε, όμως, με τους συνεργούς του ότι ήταν ο μόνος τρόπος για να σώσει την περιουσία του.
Η ΕΛ.ΑΣ στην αντεπίθεση
Μπροστά στην έξαρση των απατών, η Αστυνομία ετοιμάζει επικοινωνιακό μπαράζ κυρίως μέσω των social media και με βίντεο με διαφορετικά σενάρια που προκύπτουν από τα προσχήματα που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι. Παράλληλα, οι κατά τόπους αστυνομικές υπηρεσίες ετοιμάζουν ενημερωτικές επισκέψεις σε ΚΑΠΗ, αφού κυρίως ηλικιωμένοι είναι τα θύματα των απατεώνων, αλλά και σε σχολεία, αφού εσχάτως διαπιστώνεται ότι τηλεφωνούν και απευθύνονται ακόμη και σε παιδιά, τρομοκρατώντας τα ότι ο γονιός τους έμπλεξε και πρέπει να παραδώσουν όσα χρήματα και πολύτιμα αντικείμενα βρίσκονται στο σπίτι για να τον βοηθήσουν.
Η εξάρθρωση του πολυδαίδαλου κυκλώματος των απατεώνων που είχαν «έδρα» στον καταυλισμό των Ρομά στο Ζευγολατιό Κορινθίας αποτελεί σημαντική επιτυχία της Αστυνομίας και ταυτόχρονα αναδεικνύει τα πολλά πρόσωπα και τα πολλά σενάρια που σκαρφίζονται οι απατεώνες για να πείθουν τα θύματά τους. Οι συγκεκριμένοι απατεώνες είχαν στήσει ολόκληρο τηλεφωνικό κέντρο, είχαν εξαπατήσει πάνω από 1.000 άτομα και έχουν αποσπάσει χρήματα και τιμαλφή αξίας άνω των 7,5 εκατ. ευρώ. Ηταν τέτοια η οργάνωση του κυκλώματος που είχε σαράντα μέλη στον ρόλο των τηλεφωνητών, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν εναλλάξ 150 διαφορετικά τηλέφωνα… Ομως, ακόμη και αυτές τις μέρες που ο επικοινωνιακός θόρυβος γύρω από τη συγκεκριμένη υπόθεση είναι μεγάλος, οι εξαπατήσεις δεν έχουν σταματήσει: Μόνο στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας μέσα στο τελευταίο εικοσαήμερο έχουν γίνει 131 απάτες, άλλες 63 στη Βορειοανατολική Αττική, 52 στη Δυτική, 32 στη Νοτιοανατολική και 21 στον Πειραιά. «Θα περίμενε κανείς ότι αφενός οι πολίτες θα ήταν πιο υποψιασμένοι, ειδικά αυτές τις μέρες που η είδηση για το κύκλωμα του Ζευγολατιού παίζει από το πρωί μέχρι το βράδυ, αφετέρου ότι οι απατεώνες θα λούφαζαν. Τίποτα από τα δύο δεν συμβαίνει», διαπιστώνει στέλεχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Είναι χαρακτηριστικό πως παρότι η απάτη με τον κωδικό «άνοιξε θεία, είμαστε από τον ΔΕΔΔΗΕ» είναι πια η πιο διαδεδομένη, εντούτοις εξακολουθούν άνθρωποι και πείθονται, ενώ σε άλλες περιπτώσεις πραγματικοί υπάλληλοι έχουν απειληθεί ακόμη…
Σύμφωνα με εσωτερική έκθεση της ΕΛ.ΑΣ., στην οποία καταγράφονται όλες οι μορφές απάτης που έχουν χρησιμοποιηθεί ανά την Ελλάδα, η αύξηση αυτής της μορφής του εγκλήματος είναι ραγδαία. Για τον λόγο αυτόν, η Αστυνομία αντιμετωπίζει τη δράση των απατεώνων όπως όλες τις μορφές του οργανωμένου εγκλήματος και δη των κακουργημάτων, αφού οι δράστες, όπως φάνηκε στην περίπτωση του Ζευγολατιού, ήταν μέλη δομημένης εγκληματικής οργάνωσης.
Η Αστυνομία θεωρεί σημαντική επιτυχία το ξήλωμα αυτής της συμμορίας για έναν επιπλέον λόγο. Οπως εκτιμά, τα μέλη της πλέον «καίγονται», αφού ακόμη και όσοι δεν προφυλακίστηκαν έχουν «χαρτογραφηθεί» και οδηγούνται απευθείας στη φυλακή σε περίπτωση που συλληφθούν για το ίδιο αδίκημα.
Οι συνηθέστερες απάτες
Η έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. καταγράφει τις συνηθέστερες μορφές απάτης και ιδιαίτερα εκείνες που βρίσκονται σε έξαρση. Η πιο συνηθισμένη είναι οι απατεώνες να προσποιούνται μέσω τηλεφώνου ότι είναι υπάλληλοι δημοσίων φορέων, οργανισμών κοινής ωφέλειας. Παρουσιάζονται ως υπάλληλοι και τεχνικοί του ΔΕΔΔΗΕ και αφηγούνται το παραμύθι της βλάβης ή του κινδύνου ηλεκτροπληξίας.
Μπαίνουν στο σπίτι και ο ένας βάζει το θύμα να ανοίγει και να κλείνει ηλεκτρικές συσκευές, να ανεβοκατεβάζει διακόπτες, ενώ ο συνεργός αλωνίζει και ξαφρίζει. Αλλοι ηλικιωμένοι έχουν καταγραφεί να σπεύδουν να παραδώσουν πολύτιμα αντικείμενα για να μην… αλλοιωθούν από τον κίνδυνο της ραδιενέργειας.
Οι απατεώνες δεν χρειάζεται καν να μπουν στο σπίτι, αφού οι παππούδες κατεβαίνουν οι ίδιοι στον δρόμο. Αλλες φορές, οι κακοποιοί πρώτα τηλεφωνούν, δίνουν την παράστασή τους και στη συνέχεια, συνεργός πάει στο σπίτι του θύματος και παραλαμβάνει χρήματα για διάφορους σκοπούς: να ξεμπλέξει το παιδί που προκάλεσε τροχαίο, να παραγγελθούν ακριβά ιατρικά μηχανήματα που θα σώσουν τον στενό συγγενή.
Εσχάτως, εμφανιζόμενοι ως λογιστές ή εφοριακοί, πείθουν πολίτες να τους ανοίξουν την πόρτα για «άμεση καταγραφή τιμαλφών και μετρητών». Οι απατεώνες του Ζευγολατιού έπειθαν πολίτες να παραδίδουν τα πολύτιμα αντικείμενά τους σε μέλη του κυκλώματος, δήθεν για την καταγραφή στην… Εφορία και τα… κατέγραφαν στη συνέχεια στη λεία τους.
Πέρα από τις τηλεφωνικές απάτες όμως, έξαρση διαπιστώνεται και στις ηλεκτρονικές απάτες με μια σειρά από πρακτικές. Στην έκθεσή της η ΕΛ.ΑΣ. καταγράφει:
Phishing: με μηνύματα στο μέιλ ή σε αξιόπιστες εφαρμογές τύπου Viber δήθεν από εταιρείες κύρους ζητούν προσωπικά στοιχεία, κωδικούς πρόσβασης και στοιχεία πιστωτικών καρτών.
Quishing: παραλλαγή του phishing, όπου οι δράστες αξιοποιούν κώδικες QR. Το θύμα καλείται να σκανάρει έναν κώδικα που υποτίθεται ότι οδηγεί σε επίσημη υπηρεσία ή συναλλαγή, αλλά στην πραγματικότητα παραπέμπει σε ψευδή ιστότοπο, σχεδιασμένο για την υποκλοπή προσωπικών στοιχείων.
Vishing: Τηλεφωνήματα που φαίνεται να προέρχονται από αξιόπιστες εταιρείες μέσω των οποίων ζητούνται κρίσιμα προσωπικά στοιχεία. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτό γίνεται συνδυαστικά με το λεγόμενο spoofing, αφού το τηλεφώνημα μοιάζει πράγματι να προέρχεται από γνωστό ή επίσημο αριθμό τράπεζας ή άλλου φορέα.
Pharming: Οι απατεώνες κατευθύνουν τους χρήστες του Διαδικτύου, πολλές φορές και μέσω διαφημίσεων σε social media, σε ψεύτικη ιστοσελίδα που μοιάζει όμως με μια νόμιμη και πραγματική με σκοπό και πάλι την απόσπαση προσωπικών στοιχείων και κρίσιμων δεδομένων, όπως κωδικούς πρόσβασης σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
E-commerce: Οι δράστες χρησιμοποιούν ως «όχημα» γνωστές διαδικτυακές πλατφόρμες είτε για να υποκλέψουν ευαίσθητα στοιχεία είτε για να κάνουν αγοραπωλησίες για ανύπαρκτα αντικείμενα -π.χ. εισπράττουν προκαταβολές για αυτοκίνητα που δεν υπάρχουν- ή για την πώληση προϊόντων-μαϊμού… δείτε εδώ
