Σαν σήμερα, σημειώθηκε η μοιραία πτήση 522 των κυπριακών αερογραμμών “Helios Airways”, με το Boeing 737-31S.
Η πτήση 522 (HCY 522) των κυπριακών αερογραμμών Helios Airways, με το Boeing 737-31S, αναχώρησε το πρωί της 14ης Αυγούστου 2005 στις 09:07 ώρα Ελλάδας από την Λάρνακα της Κύπρου με προορισμό την Πράγα της Τσεχίας, με ενδιάμεση στάση στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», στην Αθήνα.
Συνετρίβη περίπου 3 ώρες αργότερα, στις 12:03 ώρα Ελλάδας, σε λοφώδη περιοχή κοντά στην περιοχή του Γραμματικού. Οι 115 επιβάτες και τα 6 μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους.
Τα αίτια της συντριβής
Οι πρώτες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για απότομη αποσυμπίεση στο εσωτερικό του αεροσκάφους, δεδομένου αφενός ότι οι επιβαίνοντες φορούσαν μάσκες οξυγόνου, αλλά και του γνωστού ιστορικού του προβλήματος του αεροσκάφους με το σύστημα κλιματισμού. Το μοιραίο αεροσκάφος αναχώρησε το πρωινό της 14ης Αυγούστου του 2005 από το αεροδρόμιο Λάρνακας με τελικό προορισμό την Πράγα και ενδιάμεσο σταθμό το «Ελευθέριος Βενιζέλος» της Αθήνας. Στις 10.15 το πρωί το αεροσκάφος εισήλθε στον Εθνικό Εναέριο Χώρο Αθηνών, χωρίς όμως να έχει καμία επαφή με τον Πύργο Ελέγχου.
Στις 11:05 απογειώθηκαν από τη Νέα Αγχίαλο δύο μαχητικά F-16, τα οποία ήρθαν σε οπτική επαφή με το αεροπλάνο στις 11:18 και διαπίστωσαν ότι ο συγκυβερνήτης του αεροσκάφους ήταν αναίσθητος, ο κυβερνήτης δεν ήταν στη θέση του και είχε ενεργοποιηθεί το σύστημα παροχής οξυγόνου με μάσκες. Όπως αποδείχθηκε από τις έρευνες, το αεροσκάφος πετούσε με αυτόματο πιλότο και με όλους τους επιβαίνοντες να έχουν απωλέσει τις αισθήσεις τους εκτός από τον αεροσυνοδό Ανδρέα Προδρόμου που προσπαθούσε να αναλάβει τον έλεγχο του. Στις 12.05 το αεροσκάφος συνετρίβη στην ορεινή περιοχή του Γραμματικού, παρασύροντας στο θάνατο τους 115 επιβάτες και εξαμελές πλήρωμα. Οι 103 επιβάτες ήταν Κύπριοι υπήκοοι και οι 12 Έλληνες.
Τα λανθάνοντα αίτια
Τα λανθάνοντα αίτια, δηλαδή εκείνα τα αίτια που εντοπίζονται και των οποίων η λανθάνουσα λειτουργία συνέβαλε στη δραστηριοποίηση των ενεργών αιτίων είναι:
Το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας του οποίου η διαχρονική και συνεχιζόμενη ανεπάρκεια και ελλείψεις, δεν εξασφάλιζαν το απαραίτητο επίπεδο εποπτείας. Η αεροπορική εταιρεία Helios και οι ελλείψεις σε θέματα εκπαίδευσης, διεύθυνσης και ελέγχου ποιότητας που διατηρούνταν και λόγω της ανεπάρκειας του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας.
H Boeing η οποία παρά τα συναφή συμβάντα και τις υποδείξεις, δεν προχώρησε σε επαρκή και ικανοποιητικά διορθωτικά μέτρα, ώστε να αποτραπούν παρόμοια διαδοχικά γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή του Boeing 737-300 της Helios. Οι ευρωπαϊκοί και διεθνείς οργανισμοί JAA, ICAO και EASA, οι οποίοι ενώ από το 1999 μέχρι και τον Αύγουστο του 2005, σε ελέγχους διαπίστωναν πολλά, σοβαρά και επαναλαμβανόμενα προβλήματα, στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας και την αεροπορική βιομηχανία της Κύπρου, δεν έλαβαν τάχιστα, τα δέοντα αποτελεσματικά μέτρα, δείχνοντας ανοχή με συνέπεια τη συνέχιση της κατάστασης.
Οι ποινές των υπεύθυνων
Δεκατέσσερις μήνες μετά τη συντριβή, τον Οκτώβριο του 2006 δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα της Ελληνικής Επιτροπής Διερεύνησης Ατυχημάτων και Ασφάλειας Πτήσεων υπό του Ακριβού Τσολάκη για τα αίτια της πτώσης. Η δίκη των πέντε στελεχών της εταιρείας, ξεκίνησε στις 17 Σεπτεμβρίου 2009, στην Λευκωσία. Οι κατηγορίες σε βάρος τους ήταν ανθρωποκτονία και πρόκληση θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης.
Το Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε ένοχους τους Δημήτρη Πανταζή, Γιώργο Κικκίδη, Ιάνκο Στοιμένοβ και Άλαν Ίργουιν, όλοι στελέχη της εταιρίας «Ήλιος», χωρίς ελαφρυντικά για τη συντριβή του αεροσκάφους. Το Πλημμελειοδικείο επέβαλε καταδίκη ενός χρόνου για κάθε απώλεια ζωής, συν τρία χρόνια ποινή βάσης, που αφορά την ενοχή τους με την ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Η συνολική ποινή των στελεχών της εταιρίας είναι 124 χρόνια. Το Πλημμελειοδικείο αποσύρθηκε για να αποφασίσει κατά πόσο η ποινή θα είναι εξαγοράσιμη, όπως ζήτησαν οι συνήγοροι των καταδικασθέντων και ταυτόχρονα κατά πόσο η ποινή θα έχει ανασταλτικό χαρακτήρα μέχρι την εκδίκαση της έφεσης. Η πρόταση για έκτιση φυλάκισης είναι τα δέκα έτη.
Τον Φεβρουάριο του 2013 το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων επέβαλε δεκαετείς ποινές φυλάκισης, εξαγοράσιμες έναντι 80.000 ευρώ εκάστη, σε τρεις από τους τέσσερις κατηγορουμένους.
Χατζηπαντέλα για “Ήλιος”: Αδικαιολόγητα λάθη οδήγησαν στη μοιραία πτήση
Στο Παραλίμνι, το οποίο θρηνεί δεκαεπτά χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία της 14ης Αυγούστου 2005 με την πτώση του αεροσκάφους της “Ήλιος” στο μοιραίο βουνό του Γραμματικού τα περισσότερα θύματα του δυστυχήματος, βρέθηκε σήμερα ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλα για να εκφωνήσει τον επιμνημόσυνο λόγο για τους γονείς και τα παιδιά που χάθηκαν στα συντρίμμια της Πτήσης 522.
Ο κύριος Χατζηπαντέλα χαρακτήρισε πρωτοφανή την τραγωδία του αεροπορικού δυστυχήματος της «Ηλιος» τον Αύγουστο του 2005 κατά την οποία 115 επιβάτες και εξαμελές πλήρωμα έχασαν τη ζωή τους, ο Υπουργός Υγείας Μιχάλης Χατζηπαντέλα.
«17 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την ανείπωτη τραγωδία που στιγμάτισε ανεξίτηλα τον τόπο μας το τραγικό καλοκαίρι του 2005. Η συντριβή του αεροσκάφους της εταιρείας Helios Airways, που εκτελούσε πτήση από το αεροδρόμιο Λάρνακας με προορισμό την Πράγα και ενδιάμεσο σταθμό στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», συγκλόνισε τις ψυχές όλων μας».
Πρόσθεσε ότι «το μεγάλο κακό, που οδήγησε στο πένθος τις οικογένειες των 115 επιβατών και του εξαμελούς πληρώματος του αεροσκάφους, έγινε στις παρυφές του χωριού Γραμματικός, βόρεια της Αττικής. Ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν, ενώ πολλά παιδιά έχασαν τους γονείς τους και έμειναν ορφανά». Ο Υπουργός σημείωσε πως «ιδιαίτερα βαρύ ήταν το πένθος για τον Δήμο Παραλιμνίου, που θρήνησε συνολικά 12 μόνιμους κατοίκους του και άλλους τέσσερις με καταγωγή το Παραλίμνι και τόπο διαμονής τη Λεμεσό. Δύο ολόκληρες οικογένειες, του Χρίστου Πυρίλλη και του Αντώνη Αντωνίου, χάθηκαν στα συντρίμμια του αεροσκάφους, καθώς και τρία μέλη της οικογένειας Κουτσόφτα, που άφησε πίσω της τον δίχρονο τότε μικρό Βασίλη».
Εκτοτε συνέχισε «ο πόνος και η θλίψη από το δυσαναπλήρωτο κενό της απώλειας των δικών τους ανθρώπων, συνοδεύει τους συγγενείς των θυμάτων. Παρά τα 17 χρόνια που έχουν περάσει, το δράμα, ο πόνος, η πίκρα και η οργή για τον άδικο χαμό τόσων ανθρώπων, εξακολουθεί να βασανίζει τους συγγενείς και τους φίλους των θυμάτων αλλά και ολόκληρη την κυπριακή κοινωνία» είπε και σημείωσε πως «το τραγικό αυτό συμβάν, που συγκλόνισε το πανελλήνιο, έγινε αιτία και αφορμή για να αναδειχθούν διαχρονικά προβλήματα, ανεπάρκεια, αδικαιολόγητα λάθη και παραλείψεις, που είχαν ως θλιβερό αποτέλεσμα τη μοιραία εκείνη πτήση».
Αναφερόμενος στη τραγωδία ο Υπουργός την χαρακτήρισε: «πρωτοφανή για τον τόπο μας. Τον Αύγουστο του 2005, παραμονή της μεγάλης εορτής της Θεοτόκου, η ασύλληπτη αυτή καταστροφή, που παρέσυρε αναπάντεχα στον θάνατο 121 αθώες ψυχές, έντυσε στα μαύρα τις οικογένειες των θυμάτων σε Ελλάδα και Κύπρο».
Σημείωσε ακόμα ότι «η ευφορία των θερινών διακοπών και οι εγκάρδιες ευχές των συγγενών για «καλό ταξίδι», όταν αποχαιρέτησαν για στερνή φορά τα αγαπημένα τους πρόσωπα, μετατράπηκαν λίγες ώρες αργότερα σε εφιάλτη και ένα μακρύ, θλιβερό κατάλογο, που έμοιαζε ατελείωτος, γεμάτος με ονόματα ανθρώπων κάθε ηλικίας». “Η κυβέρνηση” ανέφερε ο Υπουργός Υγείας: «επέδειξε έμπρακτα το ενδιαφέρον και τη στήριξή της προς τις οικογένειες, με ένα ποσό ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ, ως ελάχιστη οφειλόμενη ανταπόδοση στη μνήμη των νεκρών. Ταυτόχρονα παραχώρησε υποτροφίες σε 11 ορφανά παιδιά των θυμάτων, από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου για τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές τους σπουδές». Σημείωσε ακόμα ότι «η πολιτεία στο σύνολο της στάθηκε με προβληματισμό και αυτοκριτική απέναντι σε όλα τα τραγικά γεγονότα που σημάδεψαν τον τόπο μας, δηλώνοντας ταυτόχρονα την αποφασιστικότητα και την υπόσχεσή μας να εργαζόμαστε συνειδητά, με σοβαρότητα και υπευθυνότητα, μακριά από διαπλεκόμενα συμφέροντα, παρωχημένες αντιλήψεις και νοοτροπίες, έχοντας πάντοτε ως γνώμονα το κοινό καλό και την ευημερία της πατρίδας μας». Ο Υπουργός Υγείας είπε επίσης ότι «σήμερα, Εκκλησία, Πολιτεία, Τοπική Αυτοδιοίκηση μαζί με τις οικογένειες των θυμάτων με καταγωγή από το Παραλίμνι, προσευχόμαστε υπέρ αναπαύσεως των ψυχών και τιμούμε τη μνήμη όλων αυτών των ανθρώπων, των οποίο το νήμα της ζωής κόπηκε τόσο άδικα και αναπάντεχα». Το ετήσιο μνημόσυνο των θυμάτων του αεροπορικού δυστυχήματος της «Ηλιος» με καταγωγή από το Παραλίμνι που πραγματοποιήθηκε το πρωί στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Γεωργίου.