Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Η Π.Ο.Ε.(Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδας) είναι το πρωτοβάθμιο όργανο του οργανωμένου Ποντιακού χώρου με έδρα την πόλη της Θεσσαλονίκης
Έχει ως σκοπό τη διάδοση και διατήρηση της ποντιακής παράδοσης και του πολιτισμού, καθώς επίσης και την διατήρηση της ιδιαίτερης ταυτότητας του ποντιακού ελληνισμού.
Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό και με μοναδικό γνώμονα την επίτευξη των παραπάνω στόχων, λειτουργούν περιφερειακά στο εσωτερικό της Π.Ο.Ε. οι Σύνδεσμοι Ποντιακών Σωματείων (Σ.Πο.Σ.) κατά γεωγραφικές περιφέρειες. Μία εξ αυτών είναι και η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.
Γράφει ο π.Βασιλείος Τσουφλίδης, Φυσικός, Θεολόγος, Πρόεδρος του Σ.Πο.Σ.
Τι είναι η επανάσταση του 1821; Είναι ένα γεγονός με διάρκεια 5 ή 10 χρόνων; Κατά την ταπεινή μας γνώμη η έκφραση «Επανάσταση του 1821» είναι, εκτός των άλλων, όρος που δηλώνει την διαρκή αντίσταση και αντίθεση του Ρωμαίηκου Ελληνικού κόσμου εναντίον της Οθωμανοκρατίας με οργανωμένο ή ανοργάνωτο τρόπο.
Ξεκινά με την πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 και της Τραπεζούντας το 1461. Υπάρχουν στοιχεία που φανερώνουν την αντίσταση σε διάστημα αιώνων.
Βέβαια την συγκεκριμένη χρονική στιγμή περί το 1821 η αντίσταση των Ελλήνων κατά της Οθωμανοκρατίας είχε πλέον οργανωμένο χαρακτήρα και αποσκοπούσε στην παντελή αποτίναξη της σκλαβιάς και στην δημιουργία Ελληνικού κράτους. Σε αυτό συνετέλεσε και η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας και η οποία έθεσε συγκεκριμένους στρατηγικούς στόχους σε αντίθεση με τις προηγούμενες κατά τόπους εξεγέρσεις των Ελλήνων που είχαν χαρακτήρα απλώς αντίδρασης.
«ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΘΝΕΓΕΡΣΙΑ ΤΟΥ 1821»
«Είναι δε εις θέσιν οι Πόντιοι να αποτελέσουν τους φρουρούς του Ελληνισμού. Εν πρώτοις, είναι έργον εις το οποίον έχουν συνηθίσει από αιώνων. Περιβαλλόμενοι εν τη απομακρύνσει των από ξένα φύλα, παλαίοντες διαρκώς προς αυτά, αφομοιούντες παρά αφομοιούμενοι, αποτελούσι τον ισχυρότερον τύπον της ελληνικής φυλής».
(Στρατηγός Καθενιώτης, σύμβουλος του Ελευθερίου Βενιζέλου).
Γνωρίζουμε πως την πτώση της Βασιλεύουσας Κων/λης το 1453 ακολούθησε η πτώση ή μάλλον η παράδοση της Τραπεζούντας το 1461.
Η Τραπεζούντα από το 1204 έως το 1461 υπήρξε πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος και για την ακρίβεια της Ρωμανίας. Ο γεωγραφικός χώρος που ασκούσε εξουσία είναι περίπου αυτό που λέμε «Ιστορικός Πόντος» και είναι περίπου τα σημερινά βορειοανατολικά παράλια του σημερινού κράτους της Τουρκίας.
Οι αυτοκράτορες της Τραπεζούντας έφεραν το όνομα «Αυτοκράτωρ των Ρωμαίων». Ως κατάλοιπο αυτού είναι το γεγονός του αυτοχαρακτηρισμού των κατοίκων του Ιστορικού Πόντου ως Ρωμαίων. Ακόμα και σήμερα στην περιοχή της Τραπεζούντος μεγάλη πληθύς των κατοίκων αυτοαποκαλούνται Ρωμαίοι και η γλώσσα που ομιλούν Ρωμαϊκά ή Ρωμαίικα ή Ρούμτσα. Εξάλλου πολλοί από εμάς έχουμε ανάμνηση των παππούδων μας που αποκαλούσαν των εαυτό τους ως Ρωμαίο και Ρωμαίησα. Ό,τι συνέβη στις περισσότερες Ελληνικές χώρες, συνέβη και στον Πόντο. Οι Έλληνες μετά την κατάλυση της πολιτικής και στρατιωτικής τους εξουσίας ξεκίνησαν αντίσταση. Δεν ήταν μια οργανωμένη αντίσταση, αλλά είχε διάφορες αιτιολογίες. Κάποιοι «πήραν τα βουνά» για τον φόβο αντιποίνων, άλλοι για να αποφύγουν τον Γενιτσαρισμό των παιδιών τους και άλλοι για τον φόβο του βιαίου εξισλαμισμού. Πάντως πολλές οικογένειες, ιδιαιτέρως αυτές που είχαν οικονομική άνεση εκπατρίστηκαν από την Τραπεζούντα προς την Κωνσταντινούπολη, την Ρωσία, την Βλαχία, την Πελοπόννησο, κλπ. Το σύνολο του λαού υπέστη τα πάνδεινα, εκτός από ορισμένες χρονικές περιόδους και εκτός από ορισμένες περιοχές που έχαιραν κάποιας αυτονομίας.
Οι εσωτερικές μετακινήσεις ολόκληρων πληθυσμών υπήρξε ένα σχεδόν συνεχές φαινόμενο, είτε εξαιτίας οικονομικών λόγων, είτε εξαιτίας πιέσεων. Ενδεικτικά να αναφέρουμε τα εξής παραδείγματα.
Α. Οι κάτοικοι της κωμοπόλεως Ποντοηράκλεια Κιλκίς, ποντιακής καταγωγής, ακολούθησαν την εξής διαδρομή: από την Αργυρούπολη του νοτιοανατολικού Πόντου και μετά το 1730 μετανάστευσαν στην περιοχή Κωτυώρων του Κεντρικού Πόντου, όπου επί ενάμισι αιώνα υπέστησαν τα πάνδεινα εξαιτίας οικονομικών πιέσεων από τους εκάστοτε άρχοντες. Έτσι απεφάσισαν να μετοικήσουν στο σημερινό Καράκαβουζ της Ηράκλειας του Πόντου το 1880 και από κει το 1924 στο Βασιλίτσι της Μεσσηνίας.
Β. Οι κάτοικοι του Ακ Νταγ Μαντέν, Έλληνες Πόντιοι κατά το πλείστον, ήσαν κυρίως κάτοικοι της περιοχής Αργυρούπολης του Ανατολικού Πόντου και μετοίκησαν προς αυτήν περί το 1832. Οι μετανάστες αυτοί ήσαν ακολουθούμενοι και από κρυπτοχριστιανούς του χωριού Σταυρίν Αργυρούπολης (οι λεγόμενοι Σταυριώτες), για τους οποίους θα κάνουμε ιδιαίτερη μνεία μετά. Η μετανάστευση συνεχίστηκε έως το 1850.
Αλλά, πότε ξεκίνησε η αντίσταση εναντίον του κατακτητή; Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Τραπεζούντα το 1461 αυτοκράτορας ήταν ο Δαυίδ ο Μέγας Κομνηνός. Την 1η Νοεμβρίου η Εκκλησία πλέον εορτάζει την μνήμη «…τω ξίφει τελειωθέντων Δαυίδ του Μεγάλου Κομνηνού, Βασιλέως Τραπεζούντος, και των τριών αυτού υιών Βασιλείου, Γεωργίου, Μανουήλ και του ανηψιού αυτού Αλεξίου του διαδόχου εν έτει 1463». Ο Δαυίδ ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας Τραπεζούντος με καταγωγή από την οικογένεια των Κομνηνών. Οι Κομνηνοί εβασίλευσαν μετά το 1204, έτος πτώσης της Κωνσταντινουπόλεως στους Σταυροφόρους…
Κατόπιν αποφάσεως του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας γίνεται προσπάθεια διάδοσης σε ευρύτερα στρώματα του Ελληνικού λαού της «Συμμετοχής των Ελλήνων του Πόντου στην Εθνεγερσία του 1821».
Με τιμή
Ο Πρόεδρος του Σ.Πο.Σ. Η Γραμματέας
Πατήρ Βασίλειος Τσουφλίδης, ιερέας. Μαχαιρίδου Σοφία
Τηλ. 23820.63770 και 697.233.5489 τηλ. 697.793.4921
e-mail: tsouvass@hotmail.gr e-mail: sofiamach10@gmail.com
