Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Στo φως της δημοσιότητας έδωσε το υπουργείο Μεταφορών το πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τη σιδηροδρομική τραγωδία
που σημειώθηκε στα Τέμπη στις 28 Φεβρουαρίου κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 57 άτομα.
Υπενθυμίζεται ότι το πόρισμα παρέλαβε την περασμένη Τρίτη (18/4) ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ενώ θα κοινοποιηθεί και στον εισαγγελέα Εφετών Λάρισας που διεξάγει την ανάκριση.
Όπως αναφέρει το πόρισμα, από την ανάλυση των πραγματικών περιστατικών που προηγήθηκαν του δυστυχήματος και του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και τεχνολογικού εξοπλισμού που υφίσταντο την ημέρα του δυστυχήματος προκύπτει ότι το δυστύχημα ήταν συνέπεια της συνδρομής πολλών παραγόντων, που αφορούν το επίπεδο λειτουργίας, το ανθρώπινο δυναμικό και τον τεχνολογικό εξοπλισμό, καθώς και το διοικητικό επίπεδο.
Γεραπετρίτης: Πόρισμα πραγματικής καταγραφής και επ’ ουδενί συγκάλυψης
Ο κ. Γεραπετρίτης χαρακτήρισε το πόρισμα πραγματικής καταγραφής και επ’ ουδενί συγκάλυψης και διεμήνυσε χαρακτηριστικά ότι «καλό θα είναι όσοι λοιδορούσαν την Επιτροπή για την αντικειμενικότητά της και την κυβέρνηση για τις προθέσεις της να κάνουν την αυτοκριτική τους».
Όπως ανέφερε ο υπουργός, στο πλαίσιο ενημέρωσης των δημοσιογράφων, το πόρισμα δημοσιοποιείται, ώστε να υπάρξει πλήρης διαφάνεια σε ένα θέμα στο οποίο ευλόγως υπάρχει μείζον ενδιαφέρον της κοινωνίας. «Δεσμευτήκαμε ότι θα φέρουμε, σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο, πόρισμα ανεξάρτητων εμπειρογνώμων που θα καταγράφει με ακρίβεια και αμεροληψία τα δεδομένα του τραγικού δυστυχήματος. Σε 43 ημέρες η Επιτροπή ολοκλήρωσε ένα εξαιρετικά σύνθετο και κοπιώδες έργο. Παρά τα όσα είχαν ειπωθεί από πολιτική ιδιοτέλεια, ότι η Επιτροπή είναι χειραγωγούμενη και μεροληπτική, όπως θα διαπιστώσετε, είναι πόρισμα πραγματικής καταγραφής και επ’ ουδενί πόρισμα συγκάλυψης», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το πόρισμα αναλύει διεξοδικά τις συνθήκες του δυστυχήματος, κάνει αναδρομή στο ρυθμιστικό πλαίσιο των σιδηροδρόμων και τις ατέλειές του, καταγράφει τη διαδρομή των συμβάσεων αναβάθμισης των συστημάτων ασφαλείας και τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωσή τους. Σε σχέση με το δυστύχημα, το πόρισμα αναδεικνύει σοβαρές ανθρώπινες παραβιάσεις του ισχύοντος Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας και σε σχέση με τα οργανωτικά του σιδηροδρόμου επισημαίνει και συστημικές πλημμέλειες, πολλές εκ των οποίων έχουν διαχρονικό χαρακτήρα.
Ανεξάρτητα από τις επιφυλάξεις που μπορεί να τεθούν για επιμέρους σημεία του πορίσματος για τα οποία έχει ήδη υπάρξει απάντηση και πρόκειται να υπάρξουν περαιτέρω διευκρινήσεις, όπως ανέφερε ο υπουργός, το πόρισμα αποτυπώνει την επιστημονική κρίση των μελών της Επιτροπής. «Είναι αυτονόητο ότι το πόρισμα αναλύει πραγματικά περιστατικά, δεν δικάζει» τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης και πρόσθεσε ότι «στο μέτρο αυτό, το έργο της απόδοσης ευθυνών ανάγεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της δικαστικής λειτουργίας. Και βεβαίως όλα τα ευρήματα τελούν υπό το αυτονόητο καθεστώς τεκμηρίου αθωότητας όλων των εμπλεκομένων».
Στο πόρισμα περιλαμβάνονται προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της ασφάλειας των σιδηροδρόμων. Είναι σημαντικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των προτάσεων αυτών έχει ήδη υλοποιηθεί από το Υπουργείο ή βρίσκεται στη φάση εκπόνησης.
Στα άμεσα μέτρα προτείνουν την επαναλειτουργία του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης, μέτρα μέχρι την ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτεινής σηματοδότησης τα οποία αυξάνουν το επίπεδο ασφάλειας, με την προϋπόθεση πάντοτε ότι η κυκλοφορία διεξάγεται με τηλεφωνικό αποκλεισμό, αφορούν δύο διακριτούς τομείς: την ενδυνάμωση του ανθρώπινου παράγοντα-την εξασφάλιση της λειτουργικότητας του τεχνικού εξοπλισμού, τη συντήρηση της επιδομής της γραμμής, τεχνικά έργα σε γέφυρες και σήραγγες, την αποτροπή βανδαλισμών και κλοπών στο δίκτυο με την αυστηροποίηση του πλαισίου και την ανάταξη του ηθικού των εργαζομένων.
Σε ό,τι αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, προτείνουν την εγκατάσταση φωτεινής σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ECTS στο μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου δικτύου, τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών σταθμών, προτείνουν νέο διοικητικό μοντέλο. Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον σιδηρόδρομο, την ανάδειξη των περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων των σιδηροδρόμων.
Αναφορικά με τα μακροπρόθεσμα μέτρα, η Επιτροπή προτείνει την κατασκευή νέων γραμμών. Βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα αποτελεί η ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής. Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι με δεδομένο ότι θα ολοκληρωθούν τα έργα υποδομής που εκτελούνται ή προγραμματίζονται αναμένεται να έχουν την ελάχιστη υποδομή που χρειάζεται για να διαδραματίσουν ανταγωνιστικό ρόλο στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή.
Γεραπετρίτης: Οι συμβάσεις για σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση θα ολοκληρωθούν στο τέλος Σεπτεμβρίου
Σύμφωνα με τον υπουργό Επικρατείας, το δίκτυο επαναλειτούργησε με αυστηρούς όρους ασφαλείας, η δε ανταπόκριση του επιβατικού κοινού είναι εξαιρετικά θετική με πολύ υψηλές πληρότητες που έφτασαν στο 100%, γεγονός που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη που σταδιακά ανακτάται. Σχετικά με το πρόσθετο προσωπικό, με νομοθετικές διατάξεις που ψηφίστηκαν προχωράει άμεσα η πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ 140 ατόμων και η επαναφορά στην υπηρεσία 160 φυλάκων ισόπεδων διαβάσεων, των οποίων οι συμβάσεις είχαν λήξει.
Οι σήραγγες έχουν ελεγχθεί και έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις φωτισμού και πυροπροστασίας/πυρανίχνευσης. Τα αδικήματα κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού έχουν ήδη νομοθετικά αναβαθμιστεί σε κακουργήματα, ενόσω έχει ενεργοποιηθεί η ΕΛΑΣ σε κομβικά σημεία για τη φύλαξη του δικτύου.
Σε ο,τι αφορά τις συμβάσεις για τη σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση (περιλαμβανομένου του συστήματος ETCS) αυτές προχωρούν με ταχείς ρυθμούς και θα ολοκληρωθούν εντός του προβλεπόμενου χρόνου στο τέλος Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους. Στο πλαίσιο της αναβάθμισης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα έχουν υπάρξει τις τελευταίες 45 μέρες σημαντικές διεθνείς συνεργασίες. Αφενός, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων έχει υπάρξει συμφωνία για την αξιολόγηση του οργανωτικού μοντέλου των σιδηροδρόμων και την εκτίμηση των αιτίων του δυστυχήματος (με ορίζοντα ολοκλήρωσης της σχετικής έκθεσης τον Σεπτέμβριο 2023). Παράλληλα, το Υπουργείο προωθεί στην Επιτροπή τα αιτήματα χρηματοδότησης για τη συντήρηση και επέκταση του δικτύου.
Αφετέρου, με τη γαλλική κυβέρνηση και τη γαλλική εταιρεία σιδηροδρόμων SNCF έχει υπάρξει συμφωνία για την παροχή τεχνογνωσίας στον ΟΣΕ σε διάφορα πεδία, μεταξύ των οποίων και την παρεχόμενη εκπαίδευση σε κρίσιμες ειδικότητες σιδηροδρομικών, όπου το πόρισμα των εμπειρογνώμων διαπιστώνει πιθανές ελλείψεις. Για τον λόγο αυτό μάλιστα, γαλλική αντιπροσωπεία υπό των Υπουργό Μεταφορών θα βρίσκεται στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα για την υπογραφή σχετικού μνημονίου συνεργασίας. Σε επικοινωνία, όπως αποκάλυψε ο υπουργός βρίσκεται και με τον Ιταλό υπουργό Μεταφορών με τον οποίο πέραν της επικοινωνίας που θα έχει τις επόμενες ημέρες, θα επιδιώξει να έχει και κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Όπως αναφέρει το πόρισμα, το οποίο χαρακτηρίζεται ως πόρισμα καταγραφής και όχι συγκάλυψης, από την ανάλυση των πραγματικών περιστατικών που προηγήθηκαν του δυστυχήματος και του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού και τεχνολογικού εξοπλισμού που υφίσταντο την ημέρα του δυστυχήματος προκύπτει ότι το δυστύχημα ήταν συνέπεια της συνδρομής πολλών παραγόντων, που αφορούν το επίπεδο λειτουργίας, το ανθρώπινο δυναμικό και τον τεχνολογικό εξοπλισμό καθώς και το διοικητικό επίπεδο.
Στο πόρισμα των 228 σελίδων, το οποίο χωρίζεται σε 10 κεφάλαια, υπάρχει επιμερισμός ευθυνών σε οργανισμούς και πρόσωπα, όπως στον OΣE, στην ΕΡΓΟΣΕ, στη Ρυθμιστική Αρχή Συγκοινωνιών, στη Hellenic Train αλλά και στον μοιραίο σταθμάρχη, που προφυλακίστηκε μετά το τραγικό δυστύχημα καθώς και στους μηχανοδηγούς, οι οποίοι φέρονται να μην τήρησαν τους κανονισμούς.
Υπάρχει, επίσης, αναφορά στην ανάγκη να γίνει άμεσα εκσυγχρονισμός του σιδηροδρόμου, καθώς διαπιστώνονται χρόνιες παθογένειες, όπως και για την ανάγκη ριζικών αλλαγών σε θέματα μετατάξεων και εκπαίδευσης του προσωπικού.
Τα βασικά συμπεράσματα του πορίσματος:
Τα προβλήματα των Ελληνικών Σιδηροδρόμων είναι χρόνια και σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τη σταδιακή προτίμηση των πολιτών σε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης λόγω και της ανάπτυξης των οδικών αξόνων και των άλλων μορφών μετακίνησης όπως η αεροπλοΐα.
Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του συνόλου των συμβάσεων για την αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου αποτελεί ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που οφείλεται σε όλους τους εμπλεκόμενους στις διαγωνιστικές διαδικασίες αλλά και την κακή οργάνωση και εκτέλεση τους από τις αναθέτουσες αρχές. Ειδικότερα, αναφέρονται οι 11 συνολικές παρατάσεις της επίμαχης σύμβασης 717/14 και αναδεικνύονται οι σοβαρές καθυστερήσεις κυρίως της περιόδου 2015-2019 μνημονεύοντας και τους σχετικούς ελέγχους της ΕΔΕΛ και της ΕΑΔ.
Στον σταθμό Λάρισας υπήρχε κατά τον χρόνο του δυστυχήματος σηματοτεχνική κάλυψη για την περιοχή του σταθμού και λειτουργούσε και λειτουργεί τοπικός πίνακας τηλεχειρισμού του σταθμού που διαθέτει όλες τις αναγκαίες ενδείξεις για να μπορεί ο σταθμάρχης να έχει την απαραίτητη εικόνα.
Όσον αφορά στους σταθμάρχες, με βάση το φύλλο παρουσίας σταθμαρχών Λάρισας – Μεζούρλου, αυτοί ήταν κατανεμημένοι ως εξής στις τρεις (3) βάρδιες:
-Βάρδια 6:00-15:00: 2 σταθμάρχες
-Βάρδια 14:00-23:00: 2 σταθμάρχες
-Βάρδια 22:00-07:00: 1 σταθμάρχης
Με βάση τα παραπάνω, το χρονικό διάστημα 22:00-23:00 ήταν σε εντεταλμένη υπηρεσία τρεις σταθμάρχες.
Η ηλεκτρική πλευρική σηματοδότηση στο τμήμα Λάρισα-Θεσσαλονίκη (και κατ’ επέκταση στο τμήμα Λάρισα – Ν. Πόροι) είναι από τον Ιούλιο του 2019 εκτός λειτουργίας εξαιτίας της πυρκαγιάς στο κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας στη θέση «Ζάχαρη», αλλά η διαχείριση της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας γίνεται με τηλεφωνικό σύστημα αποκλεισμού, με τους σταθμούς της Λάρισας και των Ν. Πόρων να αποτελούν τα δύο άκρα του τμήματος αποκλεισμού με εξασφάλιση ελεύθερης γραμμής, μετά τις κατάλληλες ενέργειες των σταθμαρχών των σταθμών Λάρισας και Ν. Πόρων, όπως ορίζει ο Γενικός Κανονισμός Κίνησης (ΓΚΚ), που είχαν εμπλουτιστεί με εγκύκλιες οδηγίες και χρηστικές πληροφορίες.
Ειδικά για τον σταθμό της Λάρισας και την έξοδο από Λάρισα προς Ν. Πόρους και πορεία μέσω της γραμμής ανόδου είναι υποχρεωτικό από τις 23-12-2022 να γίνεται χάραξη διαδρομής αυτόματα [σύμφωνα με την με αρ. πρωτ. 9055036/23.12.2022 έγγραφη εντολή της Διεύθυνσης Κυκλοφορίας (ΔΚ) του ΟΣΕ]. Για την έκτακτη περίπτωση που απαιτείται έξοδος από Λάρισα προς Ν. Πόρους και πορεία σε αμφίδρομη κυκλοφορία μέσω της γραμμής καθόδου, η χάραξη γίνεται αποκλειστικά χειροκίνητα μέσω της κατάλληλης διευθέτησης των αλλαγών που γίνεται με τα κομβία χειρισμού των αλλαγών (δεν παρέχεται από το υφιστάμενο σύστημα πίνακα τηλεχειρισμού αλλαγών η συγκεκριμένη αυτόματη χάραξη).
Για την είσοδο από Ν. Πόρους στον σταθμό Λάρισας μέσω της γραμμής καθόδου και για όλες τις επιθυμητές διαδρομές εντός του σταθμού Λάρισας, είναι υποχρεωτικό να γίνεται χάραξη διαδρομής αυτόματα (σύμφωνα με το έγγραφο με αρ. πρωτ. 9034554/02.08.2022 της ΟΣΕ-ΔΚ). Μάλιστα, στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται ότι η διαδικασία θα ελέγχεται πειθαρχικά μέσω εξέτασης του καταγραφικού εξοπλισμού των συστημάτων σηματοδότησης.
Στις περιπτώσεις όπου οι σταθμάρχες αναγκάζονται να μεταθέτουν τις αλλαγές με τον κλειθροδιακόπτη (κομβίο) κάθε αλλαγής ξεχωριστά, απαιτείται η ιδιαίτερη προσοχή τους κατά τη διεξαγωγή αυτής της διαδικασίας.
Στο πόρισμα, επίσης, επισημαίνεται ακόμη ότι αν ο σταθμάρχης κάνει αυτόματη χάραξη δρομολογίου, τότε το σύστημα δεν του επιτρέπει να παρέμβει χειροκίνητα και να αλλάξει κάποια από τις αλλαγές γραμμής που αφορούν το συγκεκριμένο δρομολόγιο. Και στις δύο περιπτώσεις (πορεία μέσω γραμμής ανόδου και μέσω γραμμής καθόδου) υπάρχει οπτική ένδειξη της θέσης της αλλαγής στην απεικόνιση του πίνακα και στον κλειθροδιακόπτη. Ανεξάρτητα ή όχι της χάραξης διαδρομής αυτόματα ή χειροκίνητα, ο διαχειριστής του πίνακα μπορεί να εντοπίζει στον φωτεινό πίνακα τηλεχειρισμού αλλαγών του Σ.Σ. Λάρισας την παρουσία ενός συρμού και την πορεία μέχρι κάποια απόσταση από το σταθμό. Ειδικά για την περίπτωση που ο συρμός οδεύει από τη γραμμή ανόδου στη γραμμή καθόδου, μέσω των αλλαγών 118Α και 118Β ο σταθμάρχης μπορεί να δει τον συρμό σε μια απόσταση περίπου 3,0 χιλιόμετρα, αν και κατά την ημέρα της αυτοψίας που έκανε η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων (20-3-2023), η απόσταση καταγράφηκε ως μικρότερη κατά 1.200 μέτρα, και συγκεκριμένα περίπου 1.700 μέτρα καθώς στο τμήμα ΕΑ2 (μήκους 1.200 μέτρων) δεν άναβαν οι λυχνίες. Ωστόσο, ακόμη και πριν η αμαξοστοιχία διέλθει από την αλλαγή 118Α στην παρακαμπτήριο, ανάβουν στον πίνακα πορτοκαλί λυχνίες που δεικνύουν ότι η αλλαγή είναι διευθετημένη στην παρακαμπτήριο και κατά συνέπεια υπάρχει πλήρης εικόνα στον τοπικό χειριστή του πίνακα (σταθμάρχη).
Η ηλεκτροκίνηση σε όλο το μήκος του άξονα ολοκληρώθηκε με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις, ενώ για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι συρμοί εκτελούσαν τη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη με συνδυασμό ηλεκτροκίνησης και δηζελοκίνησης (αλλαγή ελκτικής μονάδας στον Δομοκό).
Η επίτευξη της ταχύτητας-στόχου των 200 km/h καθυστέρησε και αυτή υπερβολικά τόσο στη φάση των μελετών όσο και στη φάση της κατασκευής. Και ενώ τα πολύ δύσκολα έργα κατασκευής των σηράγγων του Καλλίδρομου, των σηράγγων του τμήματος Λειανοκλαδίου-Δομοκού και των μεγάλου μήκους γεφυρών ολοκληρώθηκαν με επιτυχία, έμεινε μόνο το τμήμα Αθήνα-Οινόη να διατηρεί κατασκευαστικά χαρακτηριστικά που δεν επιτρέπουν ταχύτητες συμβατές με αυτές των υπόλοιπων τμημάτων του άξονα, επιβαρύνοντας έτσι σε ανεπίτρεπτο βαθμό τον επιθυμητό χρόνο-στόχο στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Οι δυσλειτουργίες
Όσον αφορά τις δυσλειτουργίες που καταγράφηκαν από την Επιτροπή την ημέρα του δυστυχήματος αυτές εντοπίζονται:
Δεν λειτουργούσε η ηλεκτροκίνηση στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Λάρισα στη γραμμή ανόδου. Το χρονικό διάστημα της μη λειτουργίας ήταν από 15:52 της 28-2-2023 έως 01:05 της 1-3-2023.
Υπήρχε διακοπή κυκλοφορίας στη γραμμή ανόδου στο τμήμα Λάρισα-Λιτόχωρο. Το χρονικό διάστημα μη λειτουργίας ήταν από 19:21 έως 21:38 της 28-2-2023.
Το φωτόσημα εξόδου του σταθμού Λάρισας στη γραμμή 2 είναι μόνιμα κόκκινο λόγω μη λειτουργίας, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, της ηλεκτρικής πλευρικής σηματοδότησης. Η δυσλειτουργία αυτή είναι γνωστή στους σταθμάρχες και ειδοποιούν σχετικά τους μηχανοδηγούς.
Ο χειρισμός της αλλαγής 101 (διευθέτηση στη διαγώνιο) που βρίσκεται στην είσοδο του σταθμού Λάρισας κατά την κίνηση από Παλαιοφάρσαλο, λόγω τεχνικού προβλήματος δεν μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά από το κομβίο του πίνακα χειρισμού αλλαγών αλλά μόνον επί τόπου από τον κλειδούχο με τη ράβδο χειρισμού.
Την ημέρα της επί τόπου επίσκεψης της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, στον σταθμό της Λάρισας και επισκόπησης του πίνακα τηλεχειρισμού αλλαγών (20-3-2023) διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν δυνατή η παρακολούθηση της πορείας του συρμού στο τμήμα ΕΑ2 μήκους 1200 μέτρων. Το γεγονός αυτό περιορίζει το μήκος και κατ’ επέκταση τον χρόνο που θα ήταν αντιληπτός από τον σταθμάρχη ένας συρμός που κινούνταν από Λάρισα προς Ν. Πόρους μέσω της γραμμής καθόδου (στην προκειμένη περίπτωση ο συρμός IC 62). Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι η Επιτροπή δεν γνωρίζει αν η δυσλειτουργία αυτή υπήρχε και κατά την ημέρα του δυστυχήματος (28-2-2023).
Η κατάληψη ενός κυκλώματος γραμμής από έναν συρμό και γενικότερα η κίνηση του συρμού θα μπορούσε να απεικονίζεται με πιο εύληπτο τρόπο (π.χ. συνεχής ένδειξη). Δύο λυχνίες του πίνακα χειρισμού ήταν την ημέρα της επί τόπου επίσκεψης της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων στον σταθμό της Λάρισας (20-03-2023) εκτός λειτουργίας, χωρίς ωστόσο εξ αυτού του λόγου να χάνεται η οπτική εποπτεία κίνησης των συρμών επί του πίνακα.
Υπήρξε αστοχία στο σύστημα προστασίας της Ισόπεδης Σιδηροδρομικής Διάβασης (ΙΣΔ) στη θέση Καραγάτση (μη λειτουργία τροχοεπαφής κατάληψης γραμμής). Με βάση τις φωνητικές καταγραφές ο σταθμάρχης είχε να επιληφθεί.
Αν επομένως μεταξύ Λάρισας – Ν. Πόρων είχε αποκατασταθεί και η φωτεινή σηματοδότηση και η τηλεδιοίκηση, η χάραξη δρομολογίου του IC 62 θα γινόταν από τον κεντρικό χειριστή και θα διαβιβαζόταν για εκτέλεση στον σταθμάρχη Λάρισας. Ο τελευταίος θα έλεγχε το χαραχθέν από τον κεντρικό χειριστή δρομολόγιο του IC 62 και κατόπιν ή θα το υλοποιούσε ή θα διατύπωνε στον κεντρικό χειριστή πιθανές αντιρρήσεις. Συνεπώς, στην τηλεδιοίκηση ο κεντρικός χειριστής (δηλαδή το ανθρωποτεχνικό σύστημα 1ου επιπέδου) θα είχε ένα (επίσης ανθρωποτεχνικό) 2ο επίπεδο ελέγχου (τον σταθμάρχη). Προκύπτει λοιπόν ότι στην περίπτωση της τηλεδιοίκησης το επίπεδο ασφαλείας προσεγγίζει το μέγιστο, χωρίς ωστόσο να το εξασφαλίζει.
Αν λειτουργούσε το ETCS και χαραζόταν το δρομολόγιο του IC 62 από τη γραμμή καθόδου (είτε από τον σταθμάρχη Λάρισας είτε από τον Κεντρικό Χειριστή Τηλεδιοίκησης), ο επόμενος από τη Λάρισα σταθμός (Ν. Πόροι) δεν θα έδινε ελεύθερη τη γραμμή καθόδου για τον εμπορικό 63503 και το φωτόσημο στην έξοδο από Ν. Πόρους προς Λάρισα θα ήταν κόκκινο.
Αν λειτουργούσε πλήρως το σύστημα GSM-R, ο μηχανοδηγός του IC 62 θα είχε τη δυνατότητα μόλις αντιλήφθηκε ότι κινείται στη γραμμή καθόδου να επικοινωνήσει με τον μηχανοδηγό του αντίθετα κινούμενου εμπορικού συρμού 63503 και να συνειδητοποιήσουν και οι δύο ότι βρίσκονται σε συγκρουσιακή πορεία. Άρα θα υπήρχε η δυνατότητα για ένα δεύτερο ανθρωποτεχνικό επίπεδο επιβεβαίωσης και αποτροπής ως προς τη διαχείριση του πρώτου ανθρωποτεχνικού επιπέδου (σταθμάρχης Λάρισας). Πάντως, και το υφιστάμενο σύστημα ραδιοεπικοινωνίας του ΟΣΕ έδινε τη δυνατότητα στους δύο μηχανοδηγούς να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, εκτός και αν κάτι τέτοιο εμποδιζόταν από το ότι το IC 62 βρισκόταν στην κάτω πλευρά του Ολύμπου και το εμπορικό 63503 στην πάνω πλευρά του, με μικρό μεν αλλά μη παντελώς αποκλειόμενο ενδεχόμενο ο παρεμβαλλόμενος ορεινός όγκος του Ολύμπου να εμπόδιζε τη ραδιοεπικοινωνία με τη χρήση του υφιστάμενου συστήματος (VHF).
Παράλληλα, στο πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη επισημαίνονται τα εξής:
Υπήρξε ελλιπής ραδιοεπικοινωνία μεταξύ σταθμάρχη Λάρισας και μηχανοδηγού IC 62, καθώς δεν προέκυψε οποιαδήποτε επικοινωνία τους πριν ξεκινήσει το IC 62 στη γραμμή καθόδου.
Μη επίδοση από σταθμάρχη Λάρισας Δελτίου 1001 στον μηχανοδηγό του IC 62.
Στις 23:04 ο σταθμάρχης Λάρισας δίνει αναγγελία αναχώρησης για το IC 62, αλλά στις 23:05 δέχεται αναγγελία από τη σταθμάρχη Ν. Πόρων ότι έχει αναχωρήσει από Ν. Πόρους και κινείται προς Λάρισα ο εμπορικός συρμός 63503. Στην αναγγελία αυτή δεν υπήρξε καμία αντίδραση ή ενέργεια του σταθμάρχη Λάρισας, ίσως επειδή είχε την εντύπωση ότι απέστειλε το IC 62 από τη γραμμή ανόδου.
iefimerida.gr
