Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Μια σειρά από απανωτά λάθη ήταν αυτά που μας οδήγησαν στην τραγωδία των Ιμίων, που συνέβη σαν σήμερα το 1996. Με την άνεση του χρόνου πλέον
άπαντες αντιλαμβάνονται τι δεν πήγε καλά εκείνη τη μοιραία νύχτα πριν από 26 χρόνια στα νερά του νοτιοανατολικού Αιγαίου.
Οι άστοχες κινήσεις όμως είχαν επίκεντρο την Αθήνα όπου βρισκόταν η πολιτικοστρατιωτική ηγεσία το τόπου. Όλα είχαν ξεκινήσει από τα Χριστούγεννα του προηγούμενου έτους, όταν ένα τουρκικό φορτηγό πλοίο με το όνομα «Figen Akat», προσαράζει κατά λάθος (;) σε αβαθή ύδατα, μια ανάσα από την μικρή βραχονησίδα Ίμια. Το λιμεναρχείο Καλύμνου ετοιμάζεται να στείλει ρυμουλκό για την αποκόλλησή του, αλλά ο Τούρκος πλοίαρχος αρνείται! Ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε ύδατα της πατρίδας του. Ακολουθούν διαβουλεύσεις με τη γειτονική χώρα που απαντά μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών της πως ανεξάρτητα από το ποιος θα αναλάμβανε τη διάσωση του πλοίου, υπάρχει γενικότερα θέμα κυριότητας των Ιμίων. Ήταν προφανές ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Τελικά στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκολλούν το φορτηγό αλλά η διένεξη με την αντίπερα όχθη του Αιγαίου μόλις έχει ξεκινήσει. Στις 29 Δεκεμβρίου το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών επιδίδει στην ελληνική κυβέρνηση διακοίνωση, που υποστηρίζει ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι καταχωρημένες στο κτηματολόγιο του νομού Μπόντρουμ της Αλικαρνασσού. Αρχίζουν να βγαίνουν από τις φαρέτρες τα διπλωματικά επιχειρήματα. Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, 25 Ιανουαρίου του 1996, ο δήμαρχος Καλύμνου Δημήτρης Διακομιχάλης στη μικρή Ίμια και υψώνει την ελληνική σημαία. Λίγες ώρες αργότερα η γαλανόλευκη κυματίζει και στη Μεγάλη Ίμια. Τα τουρκικά κανάλια μεταδίδουν τις εικόνες. Δημοσιογράφοι της λαϊκής εφημερίδας Hurriyet μεταβαίνουν ανενόχλητοι στις 27 του μηνός με ναυλωμένο ελικόπτερο στη βραχονησίδα, υποστέλλουν τη σημαία μας και υψώνουν την τουρκική. Το σκηνικό βιντεοσκοπείται και κάνει το γύρο του κόσμου. Η Αθήνα σύρεται αναγκαστικά στο «παιχνίδι» των σημαιών. Στέλνει στην περιοχή περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού και υποστέλλει την ημισέληνο. Το ένστολο πλήρωμα όμως δεν αρκείται σε αυτό. Παίρνει την πρωτοβουλία να ξανατοποθετήσει ελληνική σημαία, παραβαίνοντας τις πολιτικές εντολές. Οι Τούρκοι πολλαπλασιάζουν τα παραπλέοντα πλοία, οπότε το βράδυ της 28ης Ιανουαρίου Έλληνες βατραχάνθρωποι ανεβαίνουν στη βραχονησίδα, ώστε να φυλάνε τη σημαία.
Σημαντικές ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό της Αθήνας
Στην πολιτική σκηνή της Αθήνας καταγράφονται σημαντικές ανακατατάξεις. Ο βαριά ασθενής Ανδρέας Παπανδρέου έχει παραιτηθεί από πρωθυπουργός και τη θέση του αναλαμβάνει ο 60χρονος Κώστας Σημίτης. Απόγευμα της Δευτέρας 29 Ιανουαρίου αναγιγνώσκει στη Βουλή τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης και στέλνει μήνυμα στην Άγκυρα ότι θα αντιδράσει άμεσα σε οποιαδήποτε περαιτέρω πρόκληση. Την Τρίτη η Τουρκάλα πρωθυπουργός Tansu Çiller θα ξεκαθαρίσει κι εκείνη μέσα στην Εθνοσυνέλευση της χώρας της ότι «την επόμενη ημέρα δεν θα κυματίζει η ελληνική σημαία στην Kardak (=Ίμια)». Η κατάσταση έχει ξεφύγει. Εάν δεν βρεθεί άμεσα λύση, αναμένεται σύρραξη. Το ίδιο κιόλας απόγευμα τα ελληνικά κανάλια μεταδίδουν απευθείας την έξοδο του στόλου μας από τον δίαυλο του ναυστάθμου της Σαλαμίνας. Αποπλέουν πάνοπλα τα 4/5 των μεγάλων πλοίων μας και κατευθύνονται ταχέως στο νοτιοανατολικό Αιγαίο για να αντιμετωπίσουν τα τουρκικά που την ίδια ώρα αποπλέουν από την Σμύρνη.Στον Έβρο και στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου κηρύσσεται επιστράτευση τοπικών εφεδρειών.
Το χρονικό της κρίσης
Τη νύχτα της 30ής προς την 31η Ιανουαρίου στρατιωτική και πολιτική ηγεσία βρίσκονται σε διαρκή συνεδρίαση στο γραφείο του πρωθυπουργού στη Βουλή (και όχι στο ειδικά διαμορφωμένο Κέντρο Επιχειρήσεων του Πενταγώνου όπως προβλέπεται σε τέτοιες περιπτώσεις). Στο πρωθυπουργικό γραφείο έχει προσέλθει και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ναύαρχος Χρήστος Λυμπέρης, προσκομίζοντας χάρτη του Αιγαίου και δακτυλογραφημένο κείμενο με το οποίο ζητείται η άδεια αποδέσμευσης κανόνων εμπλοκής. «Αν πάμε σε σύγκρουση, θα νικήσουμε;» ρωτά ο πρωθυπουργός. «Σε αυτή τη φάση, του απαντά ο ναύαρχος, έχουμε τακτικό πλεονέκτημα. Θα τους καταφέρουμε γερό χτύπημα. Ο στόλος μας έχει λάβει καλύτερες θέσεις. Δώστε μου την άδεια να χτυπήσουμε πρώτοι». Στην επιμονή Λυμπέρη να του δοθούν κανόνες εμπλοκής, ο Υπουργός Εθνικής Αμύνης Γεράσιμος Αρσένης παρατηρεί: «Αρχηγέ, άφησε τώρα αυτά, εδώ έχουμε διαπραγματεύσεις», εξηγώντας ότι είχε συνομιλήσει νωρίτερα με τον Αμερικανό αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων John Shalikashvili, ο οποίος φέρεται να του είχε εξγήσει ότι γι’ αυτόν δεν υπήρχε πρόβλημα εάν ένα άγημα αποχωρώντας έπαιρνε μαζί του και τη σημαία. Ο Λυμπέρης εξακολουθούσε να επιμένει στη στρατιωτική θέση περί σημαίας, οπότε παρεμβαίνει ο Θεόδωρος Πάγκαλος και τον ρωτάει κυνικά: «Βρε αρχηγέ, δε λέμε ότι τη φύσηξε ο αέρας, πως τη χτύπησε το κύμα, να τελειώνουμε»;
Ώρα 01:40 τα ξημερώματα, στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμύνης καταφθάνουν πληροφορίες ότι μέλη των τουρκικών ειδικών δυνάμεων αποβιβάζονται στη μικρή Ίμια, που άγνωστο για ποιο λόγο, έχει μείνει αφύλακτη. Ώρα 04:30 και ενώ ρόλο διαπραγματευτή μεταξύ των δύο πλευρών έχει αναλάβει πλέον ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των Η.Π.Α. Richard Holbrooke, απονηώνεται από τη φρεγάτα «Ναυαρίνο» ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού με τριμελές πλήρωμα, προκειμένου να διαπιστώσει την κατάσταση που επικρατεί στη νησίδα που έχουν καταλάβει η Τούρκοι. Οι καιρικές συνθήκες στην περιοχή είναι πολύ άσχημες. Είκοσι λεπτά αργότερα το ελικόπτερο αναφέρει ότι ρίχνοντας τον δυνατό προβολέα στη μικρή Ίμια, εντόπισε 10 κομάντος και μια σημαία με την ημισέληνο. Αποστολή εξετελέσθη. Δίνεται εντολή να επιστρέψει στη βάση. Ενώ πετά μεταξύ των βραχονησίδων Πίτα και Καλόλιμνος ωστόσο, ο επικεφαλής του πληρώματος αναφέρει βλάβη. Το στίγμα χάνεται από τα ραντάρ…
Το ελικόπτερο έχει πέσει στη θάλασσα. Σκοτώνονται επί τόπου από κακώσεις και τα τρία μέλη του πληρώματος. Οι κυβερνήτης, υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο ομοβαθμος συγκυβερνήτης Παναγιώτης Βλαχάκος και ο χειριστής πτητικών συσκευών, αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός. Στα πτώματά τους ακολούθως, δεν θα βρεθούν ίχνη από βολίδες πυροβόλου όπλου. Ο Αμερικανός υπουργός Holbrooke όλες αυτές τις ώρες βρίσκεται σε συνεχή τηλεφωνική επικοινωνία με τις πολιτικές ηγεσίες Ελλάδας και Τουρκίας. Τα ξημερώματα η υπερδύναμη επιβάλλει τη θέλησή της. «Όχι πλοία, όχι στρατεύματα, όχι σημαίες», θα διαμηνύσει. Αθήνα και Άγκυρα συναινούν. Λίγο πριν ανατείλει ο ήλιος, οι δύο στόλοι αρχίζουν να απομακρύνονται από τη διακεκαυμένη ζώνη των Ιμίων.
