9 Δεκεμβρίου 1940: Οἱ Ἕλληνες Βορειοηπειρῶτες ἄνοιξαν τίς ἀγκαλιές τους στόν ἑλληνικό στρατό

1940 – Χλωμό Πωγωνίου. Ἀπερίγραπτες στιγμές…! Μ’ ὅλο πού τότε ἦμουν 7 χρονῶν, θυμοῦμαι καλά…
”Ξύπνα, μοῦ εἶπε ἡ μάννα μου, ἦρθε ὁ ἑλληνικός στρατός. Οἱ ἀδελφές μου, ἡ Κλεοπάτρα καί ἡ Ὄλγα, ἔβαζαν τήν ἑλληνική σημαία στό παράθυρο τοῦ νοντά.
Μοῦ ἔδεσαν κι ἐμένα στό χέρι τήν ἑλληνική σημαία. Βγῆκα ἔξω. Βλέπω στοῦ Στέφου, στοῦ Μπελλᾶ, στοῦ Γκάτζου, στοῦ Γκοντέλα, σ’ὅλα τά σπίτια εἶχαν ἀναρτηστεῖ, μέ διάφορους τρόπους, οἱ ἑλληνικές σημαίες, καί ὅλα τά παιδιά εἶχαν στόν βραχίονά τους τήν ἑλληνική σημαία. Προχωρούσαμε πρός τήν ἐκκλησία. Ἀκουστήκανε μερικοί πυροβολισμοί. Ὁ ἑλληνικός στρατός εἶχε φτάσει στήν Ἁγιοσάββα.
Τότε ὁ κόσμος, σάν μελίσσι, ξεχύθηκε τρέχοντας ν’ ἀνταμώσει τά παλικάρια, τούς Ἕλληνες φαντάρους, πού μάχονταν γενναία γιά λευτεριά ἐνάντια στούς κατακτητές. Σέ λίγο ἡ γραμμή τοῦ στρατοῦ διαλύθηκε. Ἐκεῖ γινόταν χαμός, θαρρεῖς πώς πανηγύρι. Ἔγινε ἕνα πλῆθος ἑνωμένο μέ ἀγκαλιές, φιλιά καί χαρές μεγάλες. Κι ἔτσι φτάσανε μέχρι τήν ἐκκλησία στό κέντρο τοῦ χωριοῦ. Οἱ Ἰταλοί, πανικόβλητοι κρύφτηκαν στίς καλύβες.
Τό μόνο πού ἀκόμη δέν ξέρω εἶναι τό ποιός προετοίμασε ὅλη αὐτή τή μεγαλειώδη ὑποδοχή τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ. Ὅλοι λένε πώς ἦταν αὐθόρμητο, ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης τοῦ κόσμου γιά τ’ ἀδέλφια του. Μολαταῦτα οἱ σημαίες στούς βραχίονες τῶν μαθητῶν καί ἄλλα θά πρέπει νά εἶναι ἔργο τῶν τιμημένων δασκάλων Μίλτου Πάλλα καί Παναγιώτη Ζέρβα. (τοῦ ἐκδότη Θόδωρου Βεζιάνη)
Τό 1940 οἱ Ἕλληνες Βορειοηπειρῶτες ὑποδέχτηκαν πανηγυρικά τόν ἑλληνικό στρατό καί πολλοί ἐντάχθηκαν ἐθελοντές.
Ὁ ἀλβανικός λαός ἀπάντησε στόν κατακτητικό πόλεμο μέ φυλλάδια πού τόνιζαν ”Ὁ σκλαβωμένος ἀλβανικός λαός, δέν θέλει ὥστε καί ἄλοι λαοί νά ἔχουν τήν κακή τύχη του”. Στούς τοίχους γράφονταν συνθήματα ”Κάτω ὁ ἰταλικός φασισμός”,”Ζήτω ὁ ἀδελφός ἑλληνικός λαός πού πολεμάει γιά λευτεριά”κ.τ.λ.
Ὁ Δροπολίτης Δερβιτσιώτης Φιλίππης Δ.Τσιούρης, βγῆκε ἀπό τό χάνι του στό Δέλβινο, καλωσόρισε τούς πολεμιστές καί εἶπε στόν ἀξιωματικό κ.Χρῆστο Ἀντωνάτο ”Εἶμαι κι ἐγώ ἐδῶ, σᾶς δωρίζω δυό ψαριά ἄλογα νά πετοῦν σάν καί σᾶς στόν πόλεμο”
Ὁ λόχος Οὐλαμοῦ Πύργου Ἡλείας, κάθησε στό χάνι. Ἐπί ἕξι μῆνες ἐφοδίαζε ὁ Φίλιππος μέ ζωοτροφές τά ἄλογα καί ὅτι μποροῦσε γιά τούς φαντάρους.
‘Δέν ὑπάρχει λόγος νά ζητά ἀμοιβή, εἶπε ὁ Φίλιππος στόν Χρῆστο, μόνο ἄν οἱ δικοί μου, δέν θά μπορέσουν νά μου φτιάξουν μνῆμα, τότε νά βοηθήσετε βάζοντάς μου τοὐλάχιστον τό σταυρό μέ τήν ἑλληνική σημαία καί μιά καλή πλάκα μέ σκαλισμένα ἑλληνικά γράμματα”.
πηγή: toorama.blogspot.com – φωτο από την πορεία των Ηρώων μας το ’40