Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά! Γιορτές συνυφασμένες στο μυαλό των Ελλήνων με τραπέζια γεμάτα υπέροχα γλυκά και αλμυρά εδέσματα
Αλλά επειδή είμαστε και λαός της υπερβολής, συνήθως μετά τα εορταστικά δείπνα οι περισσότεροι εξ ημών καταλήγουμε με δυσπεψία, φούσκωμα και φυσικά περιττά κιλά. Φέτος, ας απολαύσουμε τις γιορτές χωρίς… παρενέργειες!
Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία τα Χριστούγεννα καταναλώνουμε αρκετό φαγητό και αλκοόλ με αποτέλεσμα αύξηση του σωματικού βάρους από 0,5 έως 2,5 κιλά, κατά μέσο όρο. Μπορεί το νούμερο να σας φαίνεται μικρό, όμως μεγάλο ποσοστό των ατόμων που θα πάρουν αυτό το βάρος δεν θα το χάσουν με το πέρας τον εορτών, αντίθετα θα το διατηρήσουν.
Αλλά η υπερβολική κατανάλωση φαγητού και ποτού δεν έχει συνέπειες μόνο στη σιλουέτα μας. Το στομάχι, επειδή ξαφνικά δέχεται πλεονάζουσα τροφή απ’ αυτήν που έχει συνηθίσει, παράγει μεγαλύτερες ποσότητες γαστρικών οξέων για την πέψη, τα οποία βρίσκουν διέξοδο προς τα πάνω και προκαλούν αίσθημα φουσκώματος, καούρας και δυσπεψίας.
Η δυσπεψία είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων, συμβάλει στην μη ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και δυσχεραίνει την πέψη. Πρακτικά δυσκολεύει την πέψη, η οποία εκφράζεται ως αίσθηµα ήπιου πόνου ή δυσφορίας στο πάνω μέρος της κοιλιάς, συχνές ερυγές (ρέψιμο), ναυτία, ξινίλες και πρώιµο κορεσµό. Άλλα συμπτώματα της δυσπεψίας είναι το φούσκωμα στην κοιλιά (τυμπανισμός), λόγω παραγωγής μεγάλης ποσότητος αερίων, ακόμη και η διάρροια ή ο έμετος. Σε σπάνιες περιπτώσεις, εμφανίζονται πονοκέφαλος και σωματική κατάπτωση.
Απολαύστε τα εορταστικά τραπέζια χωρίς παρενέργειες
Βασικές οδηγίες
Δυστυχώς στην Ελλάδα, οι περισσότεροι έχουμε μεγαλώσει έχοντας συνδυάσει τις πάσης φύσεως γιορτές με το φαγητό, το ποτό και γενικά την υπερβολή. Ζούμε, όμως, σε εποχές αφθονίας αγαθών, γεγονός που σημαίνει ότι μπορούμε να απολαύσουμε ότι μας αρέσει όπως θέλουμε. Άρα, είναι λάθος να σκέφτεστε «να τα φάω όλα τώρα». Επικεντρωθείτε καλύτερα στο πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων, βλέποντας αγαπημένα πρόσωπα και κάνοντας πράγματα που δεν προλαμβαίνετε τις υπόλοιπες ημέρες.
Βέβαια, επειδή οι διατροφικοί πειρασμοί τις γιορτινές ημέρες είναι παντού, κάντε τον προγραμματισμό σας. Δηλαδή, διατηρήστε το διατροφικό σας πρόγραμμα σταθερό, τρώγωντας τα τρία κύρια γεύματά σας (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό), χωρίς να ξεχνάτε τα φρούτα ενδιαμέσως.
Σημαντική είναι επίσης η επιλεκτικότητα. Όλοι παρασυρόμαστε στη θέα ενός τραπεζίου με ποικιλία αλμυρών και γλυκών τροφών. Σκεφτείτε τί σας αρέσει περισσότερο και γεμίστε το πιάτο σας μ’ αυτά. Δεν χρειάζεται να δοκιμάσετε τα πάντα. Ένα τρικ που θα σας γλιτώσει από πολλές περιττές θερμίδες είναι να χωρίσετε το πιάτο στη μέση, στο ½ να τοποθετήσετε ποικιλία λαχανικών και στο άλλο ½ τα υπόλοιπα τρόφιμα που θέλετε να φάτε.
Κι επειδή γιορτές δεν γίνονται χωρίς γλυκά, αντί να τα αποφύγετε φανείτε έξυπνοι. Μην υπερβαίνετε την κατανάλωση τριών τεμαχίων κάποιου γλυκού (μελομακάρονο, δίπλες, κουραμπιές) ανά εβδομάδα. Φάτε γλυκό μετά το γεύμα και επιλέξετε αυτό που σας ικανοποιεί γευστικά περισσότερο. Επίσης, μπορείτε να μοιραστείτε το γλυκό σας. Επιπλέον, όταν νιώθετε την ανάγκη για γλυκό να σκέφτεστε «και αύριο μέρα είναι»!
Τέλος, αποφύγετε τη σκέψη «όλα ή τίποτα», δηλαδή «αφού χάλασα το πρόγραμμά μου δεν πειράζει να συνεχίσω να το χαλάω». Μείνετε συγκεντρωμένοι στο στόχο σας και επανέλθετε στις καλές διατροφικές σας συμπεριφορές αμέσως μετά τις γιορτινές ημέρες. Άλλωστε, οι ημέρες των εορτών πρακτικά δεν είναι περισσότερες από τέσσερις, άρα περιορίστε τις μικρο-ατασθαλίες σε αυτές τις τέσσερις ημέρες.
Γλιτώστε φούσκωμα και δυσπεψία
Η μάσηση της τροφής είναι σημαντική. Τρώτε και μασάτε αργά. Όταν μασάτε αργά τις τροφές, ο οργανισμός σας διαχειρίζεται καλύτερα την ποσότητα και απορροφά όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες.
Συνδυάστε τις τροφές. Συνδυάστε σαλάτες και λαχανικά που βοηθούν στην πέψη και την καλή λειτουργία του εντέρου.
Περπατήστε μετά το φαγητό. Ένας περίπατος, είναι ιδανικός για την καλύτερη πέψη. Δέκα με δεκαπέντε λεπτά μετά από κάθε γεύμα, αρκούν ώστε να βοηθήσετε τις τροφές να κινηθούν κατά μήκος της πεπτικής οδού.
Διατηρήστε τη συνήθη ποσότητα του φαγητού σας. Καλό θα ήταν να μην παραγεμίζετε το πιάτο σας ή να μην επαναλάβετε την ίδια ποσότητα. Θα σας βοηθήσει να αποφύγετε το φούσκωμα.
Προτιμήστε το νερό αντί των χωνευτικών. Να πίνετε τακτικά νερό κατά τη διάρκεια των γευμάτων.
Το κάπνισμα επιβαρύνει τη δυσπεψία. Προσπαθήστε να το αποφύγετε αμέσως μετά το φαγητό.
Κάντε επιλογή τροφών. Πρήξιμο συνήθως προκαλούν τροφές που παράγουν αέρια, όπως: τα όσπρια, το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα φασολάκια και ο αρακάς, οι αγκινάρες, το κρεμμύδι, οι πιπεριές, το λάχανο και τα λαχανάκια Βρυξελλών, η φλούδα της ντομάτας, ορισμένα φρούτα όπως το αχλάδι, το ροδάκινο, το βερίκοκο και τα εσπεριδοειδή, τα γλυκαντικά σορβιτόλη (π.χ. στις τσίχλες) και φρουκτόζη, το ανθρακούχο νερό και τα αναψυκτικά με ανθρακικό, αλλά και οι πολύ λιπαρές τροφές καθώς δύνανται να προκαλέσουν έντονες συσπάσεις του εντέρου.
Τα γεύματα σας φροντίστε να είναι ελαφριά, ώστε να βοηθούν τον μεταβολισμό μας και να αποφευχθούν η δυσπεψία και το φούσκωμα.
Όταν είστε καλεσμένοι σε γεύμα ή δείπνο, φροντίστε να μην είστε νηστικοί. Ο λόγος είναι να μην «φορτώσουμε» το στομάχι μας με πολύ τροφή.
Συμβουλές για… ευπαθείς καλοφαγάδες!
Αν πάσχετε από διαβήτη και παίρνετε ινσουλίνη, ή αντιδιαβητικά δισκία προσέξτε ιδιαίτερα το αλκοόλ γιατί μπορεί να προκαλέσει ή να εντείνει την υπογλυκαιμία. Ο κίνδυνος της υπογλυκαιμίας αυξάνεται ιδιαίτερα αν πίνετε νηστικοί.
Η μέγιστη κατανάλωση αλκοόλ για τις γυναίκες είναι μια μονάδα και για τους άνδρες δύο. Μια μονάδα αλκοόλ ισοδυναμεί με ένα ποτήρι κρασί, ή μια μπίρα, με 25 ml βότκα, ή ουίσκι καθώς και με 50 ml λικέρ, ή βερμούτ.
Έχετε πάνω σας κάποια ένδειξη ότι είστε διαβητικός/ή γιατί μπορεί μια πιθανή υπογλυκαιμία να μπερδευτεί με τη μέθη.
Αν είστε σε θεραπεία με ινσουλίνη και πρόκειται να βγείτε έξω για γεύμα αργότερα από ότι συνηθίζετε να τρώτε, μεταθέστε την ώρα της χορήγησης της περί την ώρα του γεύματος.
Στη θέση του αρχικού γεύματος φάτε ένα σνακ για να αποφύγετε την υπογλυκαιμία. Αν έχετε την οποιαδήποτε αμφιβολία για την προσαρμογή του χρόνου των ενέσεων, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.
Αν πάσχετε από υπέρταση έχετε κατά νου ότι η υπερβολική πρόσληψη άλατος απορυθμίζει την αρτηριακή πίεση και γι’ αυτό φροντίστε να αποφύγετε τις αλμυρές αμαρτίες. Στο εμπόριο κυκλοφορούν υποκατάστατα άλατος στα οποία μπορείτε να καταφύγετε, αφού συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Μην αφήσετε τη χαλαρότητα των γιορτών να χαλάσει το πρόγραμμα της φαρμακευτικής σας θεραπείας. Αν δεν παίρνετε τα φάρμακα σας όπως σας συνέστησε ο γιατρός σας, είναι σα να μην τα παίρνετε καθόλου, αφού για να έχουν αποτέλεσμα, χρειάζεται να υπάρχουν σε σταθερά επίπεδα στον οργανισμό.
Αν παίρνετε διουρητικά προσέξτε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο έχει επίσης διουρητική δράση και ο συνδυασμός τους μπορεί να επιφέρει υποτασική κρίση.
Αν υποφέρετε από γαστρίτιδα ή έλκος πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή τα Χριστούγεννα, γιατί υπάρχει μια τάση υπερβολής στη χρήση καρυκευμάτων και στην παρασκευή βαριών και λιπαρών φαγητών που κυριολεκτικά «δοκιμάζουν» το στομάχι μας. Μην ντραπείτε να ενημερώσετε τους οικοδεσπότες για να συμπεριλάβουν στο μενού και κάτι πιο ελαφρύ για εσάς. Το αλκοόλ εξάλλου είναι γνωστό ότι είναι επιβαρυντικό και ερεθιστικό για το στομάχι και γι’ αυτό καλό είναι όσο μπορείτε να το αποφύγετε.
Αν έχετε «τσιμπημένη» χοληστερόλη ή τριγλυκερίδια, τότε όσα προαναφέρθηκαν περί αποφυγής λίπους και περιττών θερμίδων αφορούν εσάς περισσότερο από τον καθένα. Πέραν αυτών φροντίστε να παίρνετε συστηματικά τα φάρμακά και καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες φρούτων και λαχανικών. Το κόκκινο κρασί είναι προτιμότερο για εσάς, αλλά με μέτρο (1-2 ποτηράκια το πολύ). Αν μάλιστα έχετε ιδιαίτερα αυξημένα τριγλυκερίδια, τότε το αλκοόλ είναι απαγορευτικό. Καλές Γιορτές και… καλή απόλαυση!
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή. health.in.gr
