Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Μακριά από οθόνες και φορτωμένα προγράμματα, τα παιδιά που παίζουν ελεύθερα
στη φύση καλλιεργούν δεξιότητες που είναι χρήσιμες για τη μετέπειτα ζωή τους.
Σε μια εποχή όπου οι ημέρες των παιδιών γεμίζουν συχνά με σχολεία, φροντιστήρια, οργανωμένα αθλήματα και ώρες μπροστά σε μια οθόνη, μια διαφορετική εικόνα αρχίζει να κερδίζει έδαφος: Παιδιά που σκαρφαλώνουν σε δέντρα, χτίζουν αυτοσχέδια οχυρά ή σχεδιάζουν χάρτες θησαυρού στη λάσπη.
Το φαινόμενο, που στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποκαλείται «feral child summer» ή αλλιώς το καλοκαίρι των «άγριων παιδιών», δεν είναι απλώς μια νοσταλγική ανάμνηση άλλων εποχών. Είναι μια σκόπιμη στροφή σ’ έναν πιο ελεύθερο τρόπο παιχνιδιού, με ισχυρά οφέλη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και της προσωπικότητας.
Τι συμβαίνει στον εγκέφαλο
Το ελεύθερο παιχνίδι στη φύση μοιάζει με απλή διασκέδαση, όμως για τον παιδικό εγκέφαλο είναι μια μορφή εκπαίδευσης. Καθώς ισορροπούν πάνω σε κορμούς, φτιάχνουν κανόνες ή λύνουν μικροδιαφωνίες, καλλιεργούν την ανεξαρτησία και την αυτοπεποίθηση. Έρευνες δείχνουν ότι το παιχνίδι με «ρίσκο» ενισχύει τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική ευεξία, ενώ μαθαίνοντας να αξιολογούν φυσικούς κινδύνους, αποκτούν δεξιότητες κρίσης που τα συνοδεύουν σε πολλές πτυχές της ζωής τους. Παράλληλα, το τρέξιμο, οι κούνιες και τα άλματα ενεργοποιούν περιοχές του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τα συναισθήματα, δυναμώνουν το κέντρο λήψης αποφάσεων και ενισχύουν τη μνήμη και τον χωρικό προσανατολισμό. Συχνά, τα παιδιά εισέρχονται σε μια κατάσταση «ροής», όπου μια πρόκληση είναι αρκετά δύσκολη για να έχει ενδιαφέρον, αλλά όχι τόσο ώστε να φέρει απογοήτευση. Εκεί ακριβώς η μάθηση είναι πιο αποτελεσματική.
Γιατί η φύση είναι ο καλύτερος «παιχνιδότοπος»
Η φύση προσφέρει προκλήσεις που κανένα γήπεδο ή παιδική χαρά δεν μπορεί να μιμηθεί: «Μπορώ να σηκώσω αυτή την πέτρα; Να σκαρφαλώσω πιο ψηλά απ’ όσο χθες;» Αυτές οι στιγμές γίνονται μικρά ορόσημα εξέλιξης, που ενθαρρύνουν τα παιδιά να δοκιμάζουν ξανά και ξανά, μέχρι να κατακτήσουν νέες δεξιότητες.
Επιπλέον, το παιχνίδι στη φύση είναι συχνά πιο συνεργατικό. Χτίζοντας ένα καταφύγιο ή μαγειρεύοντας «σούπες» από φύλλα και λουλούδια, αναγκάζονται να συνεννοηθούν, να λύσουν διαφωνίες και να μοιραστούν ρόλους. Αυτή η φυσική διάθεση για ομαδικότητα καλλιεργεί επικοινωνία και συνεργασία, που δύσκολα διδάσκονται μέσα σε αυστηρά οργανωμένα περιβάλλοντα. Φυσικά, τα οργανωμένα αθλήματα και οι δραστηριότητες υπό καθοδήγηση έχουν τη δική τους αξία, αλλά η αποκλειστική ενασχόληση με αυτά αφήνει κενά. Όταν όλα ακολουθούν έναν «κανόνα» ή ένα πρόγραμμα, δεν μαθαίνουν να λύνουν μόνα τους συγκρούσεις ή να αντιμετωπίζουν το απρόβλεπτο. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες αργότερα, όταν η ζωή δεν θα συνοδεύεται πάντα από ξεκάθαρες οδηγίες.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι, όσο νωρίτερα εκτεθούν τα παιδιά στη φύση, τόσο πιο οικεία αισθάνονται. Τα πρώτα χρόνια είναι καθοριστικά για να αναπτυχθεί η αίσθηση άνεσης και επάρκειας στο φυσικό περιβάλλον. Καθένα, όμως, πρέπει να προχωρά με τον δικό του ρυθμό, ανεβαίνοντας τα «σκαλιά» ανάλογα με τις δυνατότητές του κι όχι με το τι ορίζει η ηλικία του.
Η ιδέα μπορεί να μοιάζει απλή, αλλά η εφαρμογή της συχνά συναντά εμπόδια. Σε πολλές περιοχές λείπουν οι ασφαλείς πράσινοι χώροι, ενώ σε χώρες χωρίς καθολική υγειονομική κάλυψη, οι γονείς ανησυχούν για το κόστος ενός τραυματισμού. Οι πιεστικές ρουτίνες προκαλούν περαιτέρω εμπόδια.
Οι ειδικοί προτείνουν μικρές, εφικτές λύσεις: Φυτά και άμμο στο μπαλκόνι, κουτιά με φυσικά υλικά, συλλογές από φύλλα ή κουκουνάρια. Ακόμη και λίγα λεπτά επαφής με τη φύση είναι καλύτερα από την πλήρη απουσία της.
Οι εμπειρίες στη φύση στην πρώιμη ηλικία αφήνουν βαθύ αποτύπωμα. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι μαθητές που συμμετέχουν σε σχολικά προγράμματα πρασίνου εμφανίζουν καλύτερη διάθεση, μεγαλύτερη κινητικότητα και πιο ουσιαστικές φιλίες. Άλλη μακροχρόνια έρευνα στην Ευρώπη συνέδεσε την έντονη έκθεση σε φυσικό περιβάλλον στα πρώτα χρόνια ζωής με σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο ψυχικών διαταραχών στην ενήλικη ζωή. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί πολιτισμοί σε όλο τον κόσμο, από το ιαπωνικό «forest bathing» έως τη σκανδιναβική φιλοσοφία του friluftsliv (ζωή στην ύπαιθρο), αναγνωρίζουν τη θεραπευτική δύναμη της φύσης.
«Το παιχνίδι στη φύση δεν είναι μόνο επένδυση για την παιδική ανάπτυξη», τονίζει η καθηγήτρια Louise Chawla από το University of Colorado Boulder, σύμφωνα με το National Geographic. «Είναι και επένδυση για το μέλλον του ίδιου του πλανήτη. Όσα παιδιά μεγαλώνουν αγαπώντας τη φύση, είναι πιο πιθανό να την προστατεύσουν ως ενήλικες».
πηγή: https://www.ygeiamou.gr/pedi/498482/gonis-afiste-ta-pedia-sti-fisi-to-elefthero-pechnidi-chtizi-mialo-ke-prosopikotita/
