Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Γράφει ο Κωνσταντίνος Βαθιώτης, πρ. Αναπλ. Καθηγητής Ποινικού Δικαίου
Στην πρόσφατη διαφήμιση της Cosmote Neo για το «νέο digital πρόγραμμα κινητής», βλέπουμε μια γάτα, έναν παπαγάλο, έναν σκίουρο, μια αρκούδα και στο τέλος ένα φίδι να πατούν τα κουμπιά του κινητού για να ενεργοποιήσουν την αντίστοιχη υπηρεσία.
Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι, όπως ακούγεται στη διαφήμιση, οι ενέργειες για την ενεργοποίηση των επιθυμητών υπηρεσιών υλοποιούνται χωρίς καν να χρειαστεί ο συνδρομητής να βγει από το σπίτι του, «γιατί πολύ απλά όλα αυτά τα κάνεις από μία μικρή εφαρμογή στην οθόνη σου, αρκεί να μπορείς να την πατήσεις με κάποιον τρόπο».
Ο τηλεθεατής που είναι ενημερωμένος για τα διάσημα συμπεριφορικά πειράματα του παρελθόντος δεν θα δυσκολευτεί, με αφορμή αυτή την διαφήμιση, να ανακαλέσει στη μνήμη του το πασίγνωστο πείραμα με το σκύλο του φυσιολόγου Ιβάν Παβλόφ, από το οποίο μάθαμε ότι:
Όταν ο ερεθισμός που προκαλεί ένα εξαρτημένο αντανακλαστικό, δηλ. την έκκριση του σάλιου μετά την είσοδο της τροφής στο στόμα, έχει συνοδευθεί πολλές φορές από κάποιον άλλο ερεθισμό, αυτός ο άλλος ερεθισμός θα μπορεί κάποτε να προκαλεί μόνος του την αντίδραση η οποία άλλοτε οφειλόταν στον ερεθισμό που προκαλούσε το απλό αντανακλαστικό. Τούτο σημαίνει ότι η σιελόρροια καταλήγει να προκαλείται από τη θέα και τη μυρωδιά της τροφής ή από ένα σήμα που συνήθως έρχεται από την παροχή της τροφής. Ακολούθησε ο Αμερικανός συμπεριφοριστής Μπ. Φ. Σκίνερ, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο οποίος θέλησε να εξελίξει το πείραμα του Παβλόφ περί των εξαρτημένων αντανακλαστικών και να ερευνήσει αν ήταν εφικτό να ρυθμίσει τη συμπεριφορά του συνόλου κι όχι μόνο να ελέγξει έναν απλό, ανόητο αδένα. Ειδικότερα προσπάθησε να διαπιστώσει αν ένα άτομο μπορεί να διαμορφώσει μια συμπεριφορά-διαδικασία που ο Σκίνερ ονόμασε συντελεστική μάθηση-χωρίς αυτή να αποτελεί ένα απλό αντανακλαστικό. Ο ιδιόρρυθμος συμπεριφοριστής έθεσε ως βάση του πειράματός του το εξής ερώτημα:
Αν μπορεί κάποιος να ρυθμίσει ένα αντανακλαστικό, θα ήταν υπερβολικό να προσπαθήσει να πάει ένα βήμα παραπέρα και να προκαλέσει μια τούμπα ή άλλες υποτιθέμενες ελεύθερες κινήσεις; Γίνεται να πάρουμε μια εντελώς τυχαία κίνηση, όπως είναι το στρίψιμο του κεφαλιού προς τα δεξιά, να την ανταμείψουμε με συνέπεια, έτσι ώστε αρκετά σύντομα το άτομο να συνεχίζει να κοιτάζει προς τα δεξιά, εφόσον πια αυτή η κίνηση έχει αποτυπωθεί ως συντελεστική μάθηση; Διαβάστε εδώ την συνέχεια
