Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Πότε μπορώ να μιλήσω για τη σεξουαλική κακοποίηση στο παιδί μου; Μπορώ να καταλάβω αν κάτι έχει συμβεί;
Ποιο είναι το προφίλ του παιδόφιλου; Η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου αναλύει τις συμπεριφορές και τα σημάδια στο Μarie Claire.
Έφτασε εκείνη η ώρα στη χώρα μας, που σπάει ο κύκλος οποιασδήποτε μορφής βίας. Στο σπίτι, στο σχολείο, στην εργασία, στον αθλητισμό, σε οποιοδήποτε περιβάλλον. Και όλο αυτό είναι απόρροια της πληθώρας των καταγγελιών για σεξουαλική παρενόχληση και άσκηση βίας που βλέπουμε να πραγματοποιούνται τους τελευταίους σχεδόν δύο μήνες. Κάνοντας τη γενναία αρχή η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου με τη συνέντευξή της στο Marie Claire, συνεχίστηκε ένας ορυμαγδός καταγγελιών από ανθρώπους του θεάτρου και της τέχνης και φτάσαμε στην καταγγελία του υπέροχου Δημήτρη Μοθωναίου αγγίζοντας ένα πολύ ευαίσθητο θέμα, αυτό της παιδικής κακοποίησης. Το βράδυ της Τετάρτης μάλιστα είχαμε και την εξομολόγηση του Βασίλη που εξομολογήθηκε το βιασμό του στην ηλικία των 15, από τον θεατράνθρωπο για τον οποίο γίνεται λόγος τις τελευταίες ημέρες.
Η παιδική κακοποίηση είναι ένα θέμα που αφορά πολλές οικογένειες και για το οποίο πολλοί γονείς ψάχνουν απαντήσεις για το πώς είναι καλό να συμπεριφερθούν και να μιλήσουν στα παιδιά τους, αλλά και ποια είναι τα σημάδια που μαρτυρούν πως κάτι έχει συμβεί. Η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος Αλεξάνδρα Καππάτου δίνει στο marieclaire.gr κάποιες σημαντικές απαντήσεις.
Πώς μπορούν και από ποια ηλικία θα ήταν καλό να προετοιμάζουν οι γονείς τα παιδιά τους για τη σεξουαλική κακοποίηση;
Στα πλαίσια της διαπαιδαγώγησής τους και όπως μιλάνε με τα παιδιά τους για διάφορα θέματα, θα μπορούσαν να μιλάνε και για το σώμα τους. Οι αφορμές δίνονται από πολύ νωρίς. Από την προσχολική ηλικία, γύρω στα 4-5 έτη, που τα παιδιά είναι ακόμα πιο μεγάλα μπορούν οι γονείς να αρχίζουν να τους μιλάνε για το ανθρώπινο σώμα, για τα διάφορα μέλη του, προσπαθώντας να τα ονοματίσουν με το σωστό τρόπο, όχι με υποκοριστικά. Μπορούν να τους εξηγήσουν ότι το σώμα τους τούς ανήκει και δεν πρέπει να επιτρέπουν σε κανένα να το αγγίζει παρά μόνο στη μαμά και στον μπαμπά, όταν υπάρχει η ανάγκη ή στο γιατρό.
Δηλαδή να γίνονται κάποιες απλές συζητήσεις, οι οποίες να μην φοβίζουν το παιδί. Αυτό που στοχεύουμε είναι να το ευαισθητοποιήσουμε, ώστε να ξέρει πως ο,τιδήποτε αρνητικό τού συμβαίνει μπορεί να το λέει στους γονείς του – όπως για οποιοδήποτε άλλο θέμα. Επίσης να του εξηγήσουμε πως αν κάποιος προσπαθήσει να του ακουμπήσει τα γεννητικά του όργανα ή σε όποιο σημείο του σώματος δεν αισθάνεται άνετα, εκείνο μπορεί να τον σταματήσει και να το πει αμέσως στους γονείς του. Είναι πολύ σημαντικό κομμάτι αυτό! Μπορούμε να μιλάμε όταν έχουμε κάποια ευκαιρία, στοχεύοντας στην ενημέρωση του παιδιού και όχι στον εκφοβισμό και στην καχυποψία. Επιμένω στο συγκεκριμένο κομμάτι γιατί με όλη αυτή την καταιγίδα μαρτυριών που έχουν βγει στην επιφάνεια, ανησυχώ μήπως οι γονείς ξεφοβηθούν και αρχίσουν κατα κόρον – εκεί που δεν έλεγαν τίποτα στα παιδιά τους για αυτά τα θέματα – να μιλάνε για αυτά με τρόπο τρομακτικό. Δεν θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι παιδόφιλοι και είναι επικίνδυνοι. Όμως πρέπει το παιδί να ξέρει σε διάφορες φάσεις της ζωής του, ότι οι άνθρωποι που παρενοχλούν παιδιά είναι άτομα της διπλανής πόρτας, δεν έχουν κάτι ιδιαίτερο και έχουν την τάση να τα πλησιάζουν. Επιπλέον, πρέπει να τονίσουμε στο παιδί μας ότι δεν πρέπει να μιλάει ποτέ με αγνώστους – κυρίως όταν είναι μόνο του – και σε περίπτωση που κάποιος άγνωστος το πλησιάσει και του μιλήσει, θα πρέπει να ενημερώσει τους γονείς του.
Επιπροσθέτως πρέπει να μιλήσουμε και στους δασκάλους του σχολείου για να ξέρουν κάθε φορά με ποιον θα φεύγει το παιδί. Στις μεγαλύτερες ηλικίες των παιδιών μας, θα πρέπει να ξέρουμε πού πηγαίνει, με ποιον, τους γνωστούς του και τους φίλους του. Ακόμα κι αν κάποιος γνωστός μας ζητήσει να πάει το παιδί στο σπίτι του, δεν πρέπει να το επιτρέπουμε. Όλα αυτά μπορούμε να τα περάσουμε στο παιδί ακόμα και από τις πρώτες τάξεις του σχολείου – ότι οι άνθρωποι που παρενοχλούν παιδιά μοιάζουν με τους άλλους. Όλοι οι άνθρωποι στη ζωή μας είναι κατά βάση καλοί και υπάρχουν κάποιοι κακοί που δεν μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε και γι’ αυτό χρειάζεται όταν κάποιος πλησιάζει το παιδί μας να το ξέρουμε.
Θέλουμε να του καλλιεργήσουμε μια κουλτούρα – ομπρέλα προστασίας για να ξέρουν σε διάφορες περιπτώσεις πώς θα πρέπει να κινηθούν. Αυτή είναι η υποχρέωση των γονιών και η ενημέρωση αυτή θα πρέπει να γίνεται κατά διαστήματα. Για παράδειγμα μια αφορμή να μιλήσουμε στα παιδιά μας είναι όλα όσα έχουν συμβεί αυτές τις μέρες. Να κάνουμε κάποιες συζητήσεις. Δεν χρειάζεται να ξέρουν λεπτομέρειες, αλλά σε περίπτωση που έχουν ακούσει κάτι, εμείς μπορούμε να τα ρωτήσουμε πώς θα λειτουργούσαν σε μια ανάλογη κατάσταση, δηλαδή την αντίδρασή τους αν κάποιος άνθρωπος τα πλήσιαζε με αρνητικό τρόπο. Ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε να λέμε “όχι” και “δεν θέλω!”.
Δεν είναι μόνο το άγγιγμα στα γεννητικά όργανα, μπορεί να είναι υπάρξει και άλλος τρόπος κακοποίησης…
Σαφώς! Εκτός από τη σεξουαλική κακοποίηση υπάρχει και η διείσδυση, που δεν ξέρει το παιδί πώς να την αντιμετωπίσει. Υπάρχουν και συμπεριφορές αγγίγματος, όπως φιλιά, χάδια σε διάφορα σημεία του σώματος. Η άσεμνη έκθεση σε γυμνό σώμα, σε πορνογραφικό υλικό, ακόμα και σε αυνανισμό του ενήλικα ή σε πρόσκληση συμμετοχής σε τέτοιες δραστηριότητες είναι κάτι το σύνηθες. Είναι πολλά πράγματα που περιλαμβάνονται σε αυτή την ομπρέλα που ονομάζεται σεξουαλική κακοποίηση. Μάλιστα σε κάποιες χώρες, ακόμη και ο γάμος ανηλίκων θεωρείται μορφή σεξουαλικής κακοποίησης, που σε κάποιες άλλες ενδύεται με το πρόσχημα της πολυπολιτισμικής ιδιαιτερότητας.
Τα παραπάνω περιστατικά είναι πολύ σοβαρά και ευτυχώς τα παιδιά πάντα αισθάνονται κάτι άσχημο μέσα τους, όταν αντιμετωπίζουν τέτοιες ανάρμοστες πράξεις. Μπορεί να μην ξέρουν ακριβώς τι κακό βιώνουν, να μην έχουν την ωριμότητα, ούτε τη γνωστική ανάπτυξη για να ξέρουν με ακρίβεια τι συμβαίνει, αλλά νιώθουν άβολα και καταλαβαίνουν πότε κάτι είναι περίεργο. Γι’ αυτό πρέπει από μικρά να τα εκπαιδεύσουμε και να μάθουνε ότι το σώμα τους τούς ανήκει. Εκείνα το ορίζουν! Και όσο βάζουμε γενικότερα όρια στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, τόσο περισσότερο τα βοηθάμε.
Υπάρχουν σημάδια που μπορούν να αναγνωρίσουν οι γονείς ότι κάτι έχει συμβεί με το παιδί τους;
Θα μπορούσα να πω ότι υπάρχουν σημάδια, αλλά τις περισσότερες φορές τα παιδιά δεν μιλάνε. Φανταστείτε ότι γύρω στο 40% των παιδιών που είναι θύματα δεν μιλάνε για ό,τι έχουν βιώσει, προσπαθώντας να μην υποπτεφθεί κάτι ο γονιός. Γενικότερα οι μελέτες που έχουν γίνει, αποδεικνύουν ότι το 70% των θυμάτων θέλουν τουλάχιστον ένα χρόνο για να εκμυστηρευτούν σε κάποιον αυτό που συνέβη. Ενώ το 45% των θυμάτων δεν μιλάει τουλάχιστον για 5 χρόνια. Αυτό αποτελεί και μια απάντηση σε όσους αμφισβητούν τις τραγικές αποκαλύψεις που έχουν βγει στο φως αυτές τις μέρες.
Αν λοιπόν, υποπτευόμαστε ότι έχει συμβεί κάτι με το παιδί μας, θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε κάποιες ανεξήγητες αλλαγές στη συμπεριφορά του. Δεν σημαίνει φυσικά ότι αυτό είναι ένδειξη σεξουαλικής κακοποίησης, αλλά εμείς στεκόμαστε σε αυτό, γιατί πίσω από αυτή την αλλαγή μπορεί να κρύβεται κάτι τέτοιο. Μπορεί να παρατηρήσουμε ότι το παιδί έχει εφιάλτες, να θέλει να κοιμάται μαζί με τους γονείς του, να παρουσιάζει μια περίεργη συμπεριφορά στο φαγητό, να είναι αγχώδες, να φοβάται. Να έχει γενικά συμπεριφορές που πριν δεν είχε. Έτσι αρχίζει να κλείνεται στον εαυτό του και να αποκόβεται από τον κοινωνικό του κύκλο. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποφεύγει κάποιο άτομο που παλαιότερα δεν απέφευγε ή να φοβάται να αποκτήσει οικειότητα με κάποια άτομα. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που σε κάποια θύματα έχουν μειωθεί οι σχολικές τους επιδόσεις ή έχουν έντονη σεξουαλική συμπεριφορά, η οποία δεν επιτρέπεται για την ηλικία τους. Είναι επίσης σύνηθες να ζωγραφίζουν σχέδια σεξουαλικού περιεχομένου.
Σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να παρουσιάσουν αυτοτραυματισμούς, κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλ και άλλα πράγματα που θα είναι προφανή, όπως τα σκισμένα ρούχα, να έχει κάποια δώρα που πριν δεν είχε ή να προσπαθεί να κρύψει κάποια δώρα που πιθανόν να του έχουν χαρίσει. Επιπλέον υπάρχουν και σωματικά συμπτώματα, όπως τραυματισμοί και ερεθισμοί σε κάποιες περιοχές, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Πράγματα που είναι δυσανάλογα με την ηλικία και τα ενδιαφέροντα του παιδιού ανάλογα με τη φάση ανάπτυξης που βρίσκεται. Αν εντοπίσει κάποια συμπτώματα από τα παραπάνω ο υποψιασμένος γονιός τότε μπορούν αυτά να τον οδηγήσουν στην αποκάλυψη του δράματος που υφίσταται το παιδί.
Τι σημαίνει αν ένα παιδί δεν μιλήσει αμέσως στους γονείς του;
Σημαίνει ότι το παιδί μπορεί να φοβάται ότι θα διαταράξει τη ροή της οικογένειας – ειδικά στην περίπτωση που την κακοποίηση τη δέχεται από κάποιο μέλος της οικογένειας. Κάποιες άλλες φορές φοβάται ότι ο γονιός δεν θα το πιστέψει, θα το αμφισβητήσει ή θα το μαλώσει. Κάποιες φορές μπορεί να φοβάται ότι θα χάσει τα προνόμια που έχει με το εκάστοτε άτομο, γιατί μπορεί να το απειλεί. Σε μεγαλύτερες ηλικίες μπορεί να φοβάται τις ενοχές και την αντίδραση των γονιών. Βέβαια υπάρχουν και φορές που απλά δεν θέλει να στεναχωρήσει τους γονείς του. Υπάρχουν περιπτώσεις που το παιδί μπορεί να ένιωσε κάποια μικρή απόλαυση στο άγουρο μυαλό του που το εμπόδισε να καταλάβει την ανάρμοστη αυτή πράξη. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που οδηγούν ένα παιδί να αποκαλύψει ή να αποκρύψει την αλήθεια.
Όταν ο γονιός έχει δίαυλο επικοινωνίας με το παιδί, το μαθαίνει από νωρίς πως θα είναι δίπλα του στα πάντα. Τότε το παιδί έχει μεγαλύτερη άνεση να τον εμπιστευτεί. Αλλά το πότε θα εκμυστηρευτεί ένα παιδί το γεγονός στο γονιό του εξαρτάται από το πώς θα διαχειριστεί το ίδιο την κατάσταση, σε πόσο χρονικό διάστημα θα αντιληφθεί τι έχει συμβεί – σε αυτή την περίπτωση παίζει ρόλο και πόσες φορές έχει επανηληφθεί το γεγονός και ποια είναι η σχέση του με το δράστη. Έχουμε δει πολλές φορές γονείς να δυσκολεύονται να πιστέψουν το παιδί και ειδικότερα όταν οι κατηγορίες αφορούν άτομο που είναι αρκετά κοντά στην οικογένεια. Σε αυτή την περίπτωση, σπανιότερο στις μέρες μας, οι γονείς δεν κάνουν τίποτα. Ούτε καν το αναφέρουν πουθενά γιατί φοβούνται τη διαδικασία και τη διαπόμπευση. Και αυτό είναι ένα πάτημα για όσους καταχράζονται τη στάση που έχουν οι γονείς, με αποτέλεσμα να βασίζονται στη σιωπή τους και να συνεχίζουν τη δράση τους. Γι’ αυτό είναι σημαντικές αυτές οι μαρτυρίες. Γιατί καταλάβουν όλοι αυτοί πως ό,τι κι αν κάνουν εις βάρος των άλλων θα τιμωρηθούν!
Άρα το παν είναι να ευαισθητοποιήσουμε το παιδί και να μην το κάνουμε να φοβάται, έτσι ώστε να μιλήσει.
Ακριβώς! Να χτίσουμε ένα καλό δίαυλο επικοινωνίας μαζί του. Και όπως μιλάμε για το φαγητό και για την καθημερινότητά μας, έτσι να μιλάμε και για το σώμα και για τις σχέσεις μας. Να ξέρει το παιδί ότι μπορεί να μας εμπιστευτεί. Και ότι εμείς είμαστε το καταφύγιό του, η προστασία του για οποιοδήποτε θέμα το απασχολήσει. Αρκεί να υπάρχει ψυχραιμία για να βλέπει και το παιδί ότι υπάρχει ήρεμη αντιμετώπιση και να μην το πιέζουμε αν δεν θέλει να είναι διαχυτικό με τους άλλους. Δεν χρειάζεται! Και να ξέρει πως το σώμα του το δείχνει μόνο σε όποιον χρειάζεται, δηλαδή στον μπαμπά και στη μαμά, όταν θέλουν να του αλλάξουν ρούχα και να τον κάνουν μπάνιο και στο γιατρό μας όταν τον επισκεπτόμαστε. Σε κανένα ενήλικα ή ανήλικο!
Από τη στιγμή που αποκαλυφθεί ένα τέτοιο γεγονός, ποια είναι η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς και το παιδί;
Από τη στιγμή που θα αποκαλυφθεί ένα τέτοιο δυσάρεστο γεγονός, θα πρέπει οι γονείς να ζητήσουν κάποια τεχνική βοήθεια, για να διαβεβαιώσουν το παιδί ότι δεν κινδυνεύει, ότι είναι ασφαλές και ότι δεν ευθύνεται το ίδιο. Στη συνέχεια θα πρέπει να μιλήσουν με κάποιον παιδοψυχολόγο για να τους δώσει κάποιες πρώτες βοήθειες ή να καλέσουν τις αρμόδιες τηλεφωνικές γραμμές, όπως είναι το Χαμόγελο του Παιδιού ή την υποδιεύθυνση ασφαλείας ανηλίκων για να καταγγείλουν το περιστατικό. Από κει και πέρα ακολουθείται μια συγκεκριμένη διαδικασία που αν το παιδί έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά πρέπει να υπάρξει ιατροδικαστικός έλεγχος. Αλλά επειδή οι γονείς πολλές φορές βιάζονται, μπορούν να ενημερωθούν και μέσα από το διαδίκτυο και από τηλεφωνικές γραμμές για να τους βοηθήσουν και οι ειδικοί-ειδικότερα αν δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα. Μετά η αστυνομία και η ασφάλεια ανηλίκων θα αναλάβει τα υπόλοιπα πράγματα.
Νομίζετε ότι στα σχολεία είναι ελλιπής η ενημέρωση; Θα έπρεπε να υπάρχει κάποιο μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης;
Πιστεύω ότι είναι ελλιπέστατη η εκπαίδευση των μαθητών σε μαθήματα “ζωής”, που αφορούν τη σεξουαλικότητά τους, τη λειτουργία του σώματός τους, να αποδεχτούν τη φυσιολογικότητά τους, να σέβονται το σώμα τους, να ονοματίζουν τα μέλη του σώματός με έναν επιστημονικό όρο, με στόχο να μην γίνονται θύματα κανενός.
Όχι μόνο σε θέματα σεξουαλικά, αλλά και σε άλλα, όπως τον τρόπο να αποφευχθεί το bullying, την ενσυναίσθηση, να αποκτήσουν σεβασμό για τον συνάνθρωπο, να δέχονται τη διαφορετικότητα. Αυτά είναι κάποια μαθήματα που το ελληνικό σχολείο πάσχει και ελπίζω μελλοντικά οι γονείς σε συνεργασία με τους δασκάλους να μάθουν στα παιδιά τους να αποδέχονται την ατομικότητα.
Έχει το τραύμα ηλικία; Παίζει ρόλο πότε μια σεξουαλική παρενόχληση/ κακοποίηση θα αφήσει αποτύπωμα;
Το είδος της σχέσης είναι αυτό που θα καθορίσει το βαθμό του τραύματος. Κάθε παραβίαση μπορεί να γίνει ένα τραυματικό γεγονός που θα καθορίσει την πορεία του ατόμου. Ασφαλώς όσο περισσότερο διάστημα το κουβαλάει κάποιος, το περιστατικό μπορεί να γίνει καθοριστικής σημασίας επηρεάζοντας το άτομα στην υπόλοιπη ψυχοκινητική και τη συναισθηματική του ανάπτυξη.
Βλέπουμε πως ένα άτομο που κουβαλάει ένα τέτοιο γεγονός και είναι ανύμπορο να το ξεστομίσει, να το εκμυστηρευτεί σε κάποιον, να το κοινοποιήσει, μπορεί να το επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό και να προκαλέσει δυσπιστία για τα άλλα άτομα, να γίνει πάλι θύμα και στη μετέπειτα ζωή του, πιθανόν από κάποιο σύντροφο και να εκτεθεί σε παραβατικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές. Πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι ένα θύμα που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση/ παρενόχληση και δεν έχει διαχειριστεί σωστά το τραύμα του, μπορεί να οδηγηθεί στην κατάχρηση ουσιών και κυρίως στην αυτοκαταστροφή με το πρόσχημα ότι “δεν αξίζει”. Αυτή η φράση σε συνδυασμό με τη θλίψη ή την κατάθλιψη μπορούν να του καθορίσουν τη ζωή του. Όσο νωρίτερα μπορούμε να παρέμβουμε σε αυτό το μαρτύριο τόσο καλύτερα για τον άνθρωπο για να το βοηθήσουμε να το διαχειριστεί.
Για παράδειγμα μετά τη μαρτυρία του Μοθωναίου όλοι σοκαρίστηκαν, φανταστείτε ότι ο άνθρωπος δεν είχε μιλήσει δημόσια εδώ και τόσα χρόνια. Ξέρετε πόσοι τέτοιοι υπάρχουν; Έχει φανταστεί κανείς πώς τους έχει σημαδέψει αυτό το γεγονός τη ζωή και τον ψυχισμό; Και πού πολλές φορές κουβαλάνε ένα φορτίο που μερικές φορές πηγαίνει αυτό μπροστά και αυτοί πίσω; Είναι τεράστια τα βάρη! Γι’ αυτό δεν χρειάζεται μόνο η σωστή διαχείριση, αλλά να υπάρξει και στις μικρές ηλικίες συνεργασία με τους γονείς για να μπορούν να το διαχειριστούν και οι ίδιου. Και με τη σειρά τους να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Αυτό πρέπει να γίνεται κατ’εξακολούθηση σε κάθε ηλικιακή φάση. Όσο μεγαλύτερο είναι ένα άτομο, τόσο περισσότερη βοήθεια χρειάζεται για να καταλάβει ότι δεν είναι το ίδιο υπεύθυνο για ό,τι συνέβη, για να πετάξει το πέπλο του θυμού.
Στο σεξουαλικό προσανατολισμό παίζει ρόλο μια σεξουαλική κακοποίηση;
Όχι απαραίτητα. Σε αυτό που θα παίξει ρόλο είναι σίγουρα στη σεξουαλικότητά τους. Στο πώς θα βλέπουν τη σχέση τους με το άλλο φύλο. Μπορεί να αισθάνονται ότι το σεξ είναι κάτι βρώμικο ή πρόβλημα ή ακόμα μπορεί να μην απολαμβάνουν τη σεξουαλική λειτουργία. Αυτή η πλευρά τους έχει μπλοκαριστεί και μπορεί πολλές φορές να οδηγηθούν σε ακραίες σεξουαλικές δραστηριότητες με εναλλαγές συντρόφων, να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στον εαυτό τους, χρησιμοποιώντας στο σώμα τους σαν να μην έχει καμία αξία. Γιατί βγάζουν την οργή που έχουν στον εαυτό τους και σε αυτό που τους έχει συμβεί.
Πριν κάποιες μέρες είχε γίνει γνωστή η κακοποιητική σχέση ενός 13χρονου από μια 35χρονη. Το φύλο παίζει ρόλο στα τραύματα που θα αφήσει μια σεξουαλική κακοποίηση ή ένας βιασμός;
Τα τραύματα είναι ίδια. Δεν αλλάζει τίποτα με τα φύλο. Δεν είναι τίποτα φυσιολογικό. Μιλάμε για μια συμπεριφορά ενός παιδόφιλου. Δεν είναι μόνο ανδρική υπόθεση η παιδοφιλία. Υπάρχουν βέβαια μικρά ποσοστά γυναικών που έχουν τέτοιες τάσεις, γύρω στο 15% και γύρω στα 23-25% ανήλικων που διαπράτουν τέτοιες δραστηριότητες – με δεδομένα της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας. Βέβαια ακόμα και στις χώρες που καταγράφονται τα πάντα, δεν μπορούμε να ξέρουμε με ακρίβεια ότι έχουν καταγραφεί όλα, δηλαδή το ποσοστό μπορεί να είναι μεγαλύτερο.
Μπορείτε να μας πείτε κατά προσέγγιση το ποσοστό των παιδιών που κακοποιούνται στην Ελλάδα;
Υπολογίζουμε ότι είναι ένα στα πέντε κορίτσια και ένα στα οχτώ στα αγόρια. Αυτές είναι πρόσφατες εκτιμήσεις.
Έχει προφίλ ένας παιδόφιλος;
Συνήθως είναι ένα άτομο υπεράνω υποψίας, ηλικίας 30 ετών και πάνω και τις περισσότερες φορές δεν έχει κάποια σχέση. Μπορεί να είναι ομοφυλόφιλο, μπορεί να είναι και ετεροφυλόφιλο. Δεν παίζει ρόλο ο σεξουαλικός προσανατολισμός. Η πλειοψηφία των παιδεραστών δεν είναι ομοφυλόφιλοι. Μπορεί να έχουν μια καλή κοινωνική ζωή, να είναι πολύ ευγενικοί, να ασχολούνται με τα παιδιά παρά με τους ενήλικες. Βέβαια κάποιες φορές μπορεί να είναι σε σχέση ή παντρεμένοι. Είναι εσωστρεφή άτομα, κλεισμένα στον εαυτό τους και μπορεί και αυτά να έχουν βιώσει μια παρόμοια εμπειρία. Τα άτομα αυτά δεν μπορούν να καταλάβουν ότι αυτά που κάνουν είναι απρεπή και ανάρμοστα. Είναι άτομα που έχουν πρόσβαση σε χώρους με παιδιά, όπως σχολεία ή σε άλλες οικογένειες. Τα βασικά τους χαρακτηριστικά είναι ότι είναι ευγενικοί, καλοσυνάτοι, παίζουν και είναι διαχυτικοί με τα παιδιά για να γίνουν προσιτοί και ελκυστικοί. Αυτά δεν τα λέω για να δημιουργηθεί καχυποψία στον κόσμο, απλώς να είμαστε πιο παρατηρητικοί και ενήμεροι για να δράσουμε στην οποιαδήποτε περίπτωση. Θα ήθελα να πω επίσης ότι πρέπει να σταματήσει να κατηγορείται το θύμα. Είναι τραγικό! Ο τρόπος προσέγγισης των ανθρώπων είναι πολύ επιφανειακός και ενδιαφέρονται για τη μαρτυρία. Δεν είναι μόνο η μαρτυρία, δεν είναι θέαμα όσα πέρασε κάποιος άνθρωπος, αλλά μια αφορμή για σκέψη και αποκαλύψεις για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος.
