Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Εδώ και έξι μήνες δεν διενεργούνται ειδικές εξετάσεις για την πορεία της θεραπείας των ασθενών εξαιτίας της έλλειψης αντιδραστηρίων
Θραύση κάνει στις νεαρές ηλικίες ο ιός HIV στη Βόρεια Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια χτυπά άτομα ηλικίας από 20 έως 35 ετών, ενώ συχνά είναι τα κρούσματα και σε μαθητές λυκείου. Χαρακτηριστικό είναι ότι από τα 120 νέα περιστατικά λοίμωξης από τον ιό HIV που συνήθως καταγράφονται ετησίως στη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων του «ΑΧΕΠΑ» το 50%-60% αφορά άτομα ηλικίας κάτω των 35 ετών. Μάλιστα μεταξύ των 1.500 ασθενών που είναι υπό παρακολούθηση στη Μονάδα, η οποία σηκώνει όλο το βάρος στη Βόρεια Ελλάδα, υπάρχουν και οκτώ μαθητές λυκείου. Επίσης υπάρχουν δύο παιδιά, ηλικίας 2-3 ετών, που γεννήθηκαν από οροθετική μητέρα, η οποία τα μόλυνε, χωρίς να το γνωρίζει. Τα παραπάνω επισημαίνει στη «ΜτΚ» ο διευθυντής ΕΣΥ στην Α’ Παθολογική κλινική του «ΑΧΕΠΑ», παθολόγος-λοιμωξιολόγος Παναγιώτης Κολλάρας, ενόψει της παγκόσμιας ημέρας κατά του HIV/AIDS, που έχει οριστεί η 1η Δεκεμβρίου. Ο ίδιος αναφέρει ότι τη φετινή χρονιά τα περιστατικά λοίμωξης από τον ιό HIV στη Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζουν μικρή αύξηση.
«Έως τις αρχές Νοεμβρίου έχουν καταγραφεί 115 νέα περιστατικά, όταν συνήθως έχουμε 120 νέα περιστατικά ετησίως. Φέτος έως το τέλος του χρόνου εκτιμάμε ότι θα έχουμε γύρω στα 125 νέα περιστατικά λοίμωξης από τον ιό HIV, οπότε μιλάμε για μικρή αύξηση. Παρότι γίνονται προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, βλέπουμε ότι όλο και νεότερες ηλικίες προσβάλλονται, από 20 έως 30 ετών. Στα 120 νέα περιστατικά το 50%-60% είναι κάτω των 35 ετών και το 85% ομοφυλόφιλοι. Υπάρχει σταθερή αύξηση στην κατηγορία αυτή, παρά τα μέτρα που λαμβάνονται», εξηγεί ο κ. Κολλάρας. Σύμφωνα με τον ίδιο οι βασικές αιτίες για τις οποίες ο ιός HIV χτυπά μικρές ηλικίες είναι δύο: Από τη μία πολλοί νέοι επαναπαύονται στηριζόμενοι στο ότι η λοίμωξη θεραπεύεται με ένα χάπι -κάτι που ισχύει και οι ασθενείς έχουν καλή εξέλιξη- οπότε δεν παίρνουν προφυλάξεις, από την άλλη κάνουν σεξ μιας ημέρας, χωρίς να φροντίζουν να παίρνουν προφύλαξη.
Ενημέρωση με διαδραστικό παιχνίδι
«Η ενημέρωση πρέπει να ξεκινά από το σχολείο. Γι’ αυτό και εμείς ως Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS δημιουργήσαμε ένα διαδραστικό παιχνίδι, που απευθύνεται σε μαθητές της β’ και γ’ λυκείου. Στόχος είναι να ενημερώσει τα νέα παιδιά για τους τρόπους μετάδοσης του ιού HIV/AIDS, αλλά και για τα μέτρα προφύλαξης που πρέπει να λαμβάνουν», τονίζει ο κ. Κολλάρας. Παράλληλα εξηγεί ότι «βρήκαμε έναν πρωτότυπο τρόπο, για να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών. Πηγαίνουμε στη σχολική αίθουσα και αρχικά παίζουμε το παιχνίδι με τα ποτήρια. Τα γεμίζουμε με νερό και ρίχνουμε ένα υγρό, που χρωματίζει κόκκινο το νερό. Τα παιδιά αναλαμβάνουν ρόλους. Το παιδί που θα πιει το χρωματιστό νερό θα ‘μολυνθεί’, όπως θα ‘μολυνθούν’ και όλα όσα πιουν από το ίδιο νερό. Στόχος μας είναι να καταλάβουν ότι η σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση από τον ιό HIV. Στη συνέχεια κάνουμε μία διαδραστική παρουσίαση. Τα παιδιά έχουν μηχανήματα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, θέτουν ερωτήσεις και απαντήσεις και ψηφίζουν επιλογές που θα τεθούν και ανάλογα με το τι θα ψηφίζουν συνεχίζεται το παιχνίδι».
Ήδη για φέτος έγιναν ενημερώσεις στο 28ο λύκειο Θεσσαλονίκης, στο 10ο λύκειο Θεσσαλονίκης και στο 1ο λύκειο Καλαμαριάς, ενώ το Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο προγραμματίζονται επισκέψεις σε όλα τα λύκεια του δήμου Θερμαϊκού. Επίσης στις 15 Δεκεμβρίου θα γίνει ενημέρωση στο Αριστοτέλειο λύκειο και στις 16 Δεκεμβρίου στο 11ο λύκειο Θεσσαλονίκης.
Χωρίς αντιδραστήρια
Την ίδια στιγμή εδώ και ένα εξάμηνο το Κέντρο Αναφοράς AIDS Βορείου Ελλάδος, όπως και τα υπόλοιπα που λειτουργούν πανελλαδικά, έχει ξεμείνει από αντιδραστήρια για τη διενέργεια των εξετάσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την παρακολούθηση της πορείας της θεραπείας των φορέων του ιού. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς δεν γνωρίζουν εάν η θεραπεία που τους χορηγείται έχει φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα ή όχι ούτε εάν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό ή όχι. «Δεν έχουμε αντιδραστήρια για τη διενέργεια ειδικών εξετάσεων ιικού φορτίου, προκειμένου να διαπιστώσουμε εάν ‘δουλεύει’ η θεραπεία. Οπότε δεν κάνουμε αυτές τις εξετάσεις εδώ και έξι μήνες στους 1.500 ασθενείς που παρακολουθούμε. Συνεπώς δεν ξέρουμε πώς προχωρά η θεραπεία τους. Μπορεί να έχει αποτύχει και να πρέπει να οδηγηθούμε σε δυσκολότερες και ακριβότερες θεραπείες», εξηγεί ο κ. Κολλάρας. Ο ίδιος σημειώνει ότι η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS αλλά και η «Θετική Φωνή» και το Κέντρο Ζωής έχουν ενημερώσει τον υπουργό Υγείας για το θέμα αυτό. Ωστόσο η απάντηση είναι ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διεθνής διαγωνισμός για αγορά αντιδραστηρίων πανελλαδικά, οπότε υπάρχει καθυστέρηση.
Πάντως με πρόσφατη ανακοίνωσή του το ΚΕΕΛΠΝΟ ανακοίνωσε ότι προχωρά στη χρηματοδότηση των Εργαστηρίων-Κέντρων Αναφοράς για την HIV/AIDS λοίμωξη, με προπληρωμή σχετικών εξετάσεων επί τη βάσει του τιμολογίου που έχει πρόσφατα εγκριθεί.
«Μετά την ένταξή του στο δημόσιο λογιστικό και σε αντίθεση με παλαιότερες πρακτικές απευθείας ανάθεσης προμηθειών το ΚΕΕΛΠΝΟ δεν μπορεί να εκταμιεύει μεγάλα χρηματικά ποσά χωρίς διαγωνισμό. Ο διαγωνισμός για την προμήθεια αντιδραστηρίων για εξετάσεις ιικού φορτίου και γονοτυπικής αντοχής, που είχε προκηρυχθεί το 2012 από την παλαιότερη διοίκηση, παρέμεινε άγονος επί τρία χρόνια, για να ακυρωθεί οριστικά το 2015 από την προηγούμενη διοίκηση Αθανάσιου Γιαννόπουλου», επισημαίνει το ΚΕΕΛΠΝΟ. Παράλληλα εξηγεί ότι στο πλαίσιο σχεδιασμού και υλοποίησης ενός ολοκληρωμένου πλάνου μείωσης του κόστους προμήθειας των αντιδραστηρίων, δεδομένου μάλιστα ότι το ετήσιο κόστος των εξετάσεων αυτών ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια ευρώ, το ΚΕΕΛΠΝΟ προετοίμασε την προκήρυξη νέου διεθνούς διαγωνισμού. Ταυτόχρονα για λόγους απολύτως έκτακτης ανάγκης δημόσιας υγείας εισηγήθηκε ήδη από τον Αύγουστο του 2016 νομοθετική ρύθμιση για την κατ’ εξαίρεση πληρωμή των απαραίτητων εξετάσεων για το β’ εξάμηνο 2016 από τα αποθεματικά που διαθέτει για το σκοπό αυτό.
Το τεστ HIV
Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι πληθυσμοί-κλειδιά που κινδυνεύουν περισσότερο να προσβληθούν από τον ιό HIV διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλά σε γενικές γραμμές είναι οι εξής: ομοφυλόφιλοι άνδρες, ενδοφλέβιοι χρήστες ουσιών, ιερόδουλες, μετανάστες από περιοχές όπου είναι υψηλή η μετάδοση του ιού, μετακινούμενοι πληθυσμοί και φυλακισμένοι.
Όσον αφορά τον τακτικό έλεγχο για τον ιό, είναι σωτήριος και για τους οροθετικούς αλλά και για το ίδιο το σύστημα υγείας μιας χώρας. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, όσοι εξετάζονται τακτικά μπορούν να διαγνωστούν εγκαίρως (σύντομα μετά τη μόλυνση). Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αρχίσουν εγκαίρως θεραπεία και άρα έχουν περισσότερες πιθανότητες να ζήσουν μία υγιή ζωή με ένα προσδόκιμο επιβίωσης όπως αυτό ενός μη μολυσμένου ατόμου. Επίσης μειώνονται οι πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους, αν λαμβάνουν αντιρετροϊκή αγωγή και αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους, ενώ κοστίζουν λιγότερο στο σύστημα υγείας σε σύγκριση με έναν οροθετικό ο οποίος δεν διαγιγνώσκεται έγκαιρα και δεν λαμβάνει θεραπεία.
Οι γενικές εξετάσεις αίματος δεν ανιχνεύουν τον ιό HIV ή τα αντισώματά του, άρα απαιτείται ειδική εξέταση, για να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει μολυνθεί. Το πιο αξιόπιστο είδος εξέτασης είναι αυτό που γίνεται ανώνυμα και δωρεάν σε επτά Κέντρα Αναφοράς AIDS σε όλη την Ελλάδα, εκ των οποίων ένα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη. Το πρώτο τεστ που συνήθως γίνεται είναι το τέταρτης γενιάς Eliza τεστ, το οποίο ανιχνεύει τα αντισώματα έναντι του ιού HIV που φτιάχνει ο οργανισμός μας, καθώς και το αντιγόνο P24. Εφόσον το τεστ βγει θετικό, ακολουθεί το πιο ειδικό Western Blot τεστ, το οποίο επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Τα αποτελέσματα του πρώτου τεστ βγαίνουν αυθημερόν, ενώ του δεύτερου σε μία εβδομάδα.
Φυσικά υπάρχει και η πιο γρήγορη και δωρεάν λύση του τεστ σάλιου για τον HIV, το οποίο δίνει αποτελέσματα σε 20 λεπτά. Ωστόσο οι πολίτες που θα το κάνουν οφείλουν να γνωρίζουν ότι, σε περίπτωση που βγει θετικό, πρέπει οπωσδήποτε να γίνει και η επιβεβαιωτική εξέταση, δηλαδή το Western Blot τεστ, η οποία γίνεται μόνο στο Κέντρο Αναφοράς AIDS Βορείου Ελλάδος. Επίσης, σε περίπτωση που το τεστ σάλιου βγει αρνητικό, δεν σημαίνει ότι εξασφαλίζει 100% το άτομο που το έκανε, διότι μπορεί να είναι ψευδώς αρνητικό.
«Σε κάθε περίπτωση τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο, όπως ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και ενδοφλέβιοι χρήστες ναρκωτικών, καλό είναι μία φορά το χρόνο να κάνουν το τεστ του αίματος Eliza, το οποίο γίνεται και στα νοσοκομεία και στα ιδιωτικά κέντρα», τονίζει ο κ. Κολλάρας και προσθέτει ότι «ένας οροθετικός που θα διαγνωστεί εγκαίρως και θα λάβει την αναγκαία θεραπεία μπορεί να έχει μία φυσιολογική και ποιοτική ζωή και να ζήσει έως και τα 81,7 έτη, όσος είναι ο μέσος όρος ηλικίας οποιουδήποτε ανθρώπου στην Ελλάδα. Μάλιστα πλέον οι ασθενείς αυτοί έχουν άλλα προβλήματα, όπως υπέρταση και διαβήτη, επειδή ακριβώς ζουν όσο και εκείνοι που δεν έχουν μολυνθεί».
Νέες θεραπείες
Σύμφωνα με τον κ. Κολλάρα οι θεραπείες κατά του HIV/AIDS έχουν εξελιχθεί. Πλέον υπάρχει η δυνατότητα λήψης ενός χαπιού μία φορά την ημέρα χωρίς παρενέργειες. Επιπλέον έως το τέλος του 2017 ή το αργότερο στις αρχές του 2018 θα είναι διαθέσιμη και μία ενέσιμη θεραπεία, την οποία θα κάνει ο ασθενής μία φορά το μήνα. Ωστόσο το εμβόλιο κατά του ιού είναι ακόμη μακριά και θα χρειαστούν τουλάχιστον άλλα δέκα χρόνια, για να γίνει πράξη.
«Ένας οροθετικός μπορεί να ζει με τον ιό, χωρίς να εμφανίσει συμπτώματα για επτά-οκτώ χρόνια και μάλιστα να μη μεταδίδει τον ιό, αλλά και χωρίς να νοσήσει ο ίδιος. Η πιθανότητα μετάδοσης του ιού HIV από έναν οροθετικό σε έναν υγιή άνθρωπο εξαρτάται από την έξαρση του ιικού πεδίου του οροθετικού. Εάν είναι υψηλό, τότε είναι υψηλή η πιθανότητα μετάδοσης του ιού, ενώ, αν είναι χαμηλό, είναι μικρή και η πιθανότητα μετάδοσης. Φυσικά ρόλο παίζει και η τύχη», εξηγεί ο κ. Κολλάρας και προσθέτει ότι το κόστος θεραπείας ενός ασθενούς με λοίμωξη HIV είναι κατά μέσο όρο 2.000 ευρώ το μήνα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει ενθαρρυντικό το γεγονός ότι υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών που γεννιούνται υγιή, παρότι προέρχονται από ζευγάρια οροθετικών. Χαρακτηριστικό είναι ότι τον τελευταίο χρόνο στη Μονάδα Ειδικών Λοιμώξεων του «ΑΧΕΠΑ» καταγράφηκαν τρεις γεννήσεις παιδιών από οροθετικό πατέρα και οροαρνητική μητέρα. Τα παιδιά γεννήθηκαν φυσιολογικά και αρνητικά στον ιό HIV.
makthes
