Πώς είναι δυνατόν να έχουμε χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D3, ζώντας σε μία χώρα με τόση ηλιοφάνεια

Η εξήγηση είναι πολύ απλή: Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελείται από τις ακτίνες UVA, UVB και UVC. Όλες είναι βλαβερές για τον ανθρώπινο οργανισμό και συμβάλουν στην δημιουργία καρκίνου του δέρματος (ειδικά η UVA και UVB). Η UVA συγκριτικά με την UVB προκαλεί μεγαλύτερο οξειδωτικό στρες.

Η ακτινοβολία UVB αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την παραγωγή της D3 ενώ η UVA προκαλεί την καταστροφή της[1].
Όταν ο ήλιος βρίσκεται σε γωνία μικρότερη των 50 μοιρών από την επιφάνεια της γης, σχεδόν το 100% της UVB ακτινοβολίας αντανακλάται / απορροφάται από το στρώμα του όζοντος και δεν μπορεί να φτάσει στην γη[2]. Άρα για να μπορέσει η UVB ακτινοβολία να φτάσει στην γη θα πρέπει ο ήλιος να είναι υπό γωνία μεγαλύτερη των 50 μοιρών.
Αυτό συμβαίνει περίπου μεταξύ 11:00 πμ με 15:00 μμ (εξαρτάται βέβαια από την εποχή και την περιοχή). Πριν της 11:00 πμ και μετά της 15:00 μμ. η ηλιακή ακτινοβολία που εκτίθεται το δέρμα μας δεν έχει UVB αλλά έχει UVA, δηλαδή αντί να παράγεται D3, καταστρέφεται.

Τα αντιηλιακά με προστατευτικό δείκτη SPF 15 (ο οποίος θεωρείται χαμηλός) εμποδίζουν το 95% της UVB ακτινοβολίας[3]. Άρα φορώντας αντιηλιακό με δείκτη SPF 15 ή μεγαλύτερο δεν παράγεται D3.
Επίσης η UVB ακτινοβολία δεν μπορεί να διαπεράσει διάφορα υλικά όπως κρύσταλλα, ενώ η UVA μπορεί λόγω μεγαλύτερου μήκους κύματος. Επομένως, όταν είμαστε πίσω από κάποιο τζάμι σπιτιού ή αυτοκινήτου, δεχόμαστε μόνο UVA ακτινοβολία και όχι UVB.
Συνοπτικά για να αυξήσουμε τα επίπεδα βιταμίνης D3 στον οργανισμό μας από την έκθεση στον ήλιο θα πρέπει:

1. Τις ώρες πριν της 11:00 πμ και μετά της 15:00 μμ να μην είμαστε εκτεθειμένοι στον ήλιο χωρίς αντηλιακό (για να μπλοκάρουμε την UVA).

2. Θα πρέπει μέσα στο χρονικό διάστημα 11:00 πμ με 15:00 μμ να εκτεθούμε (αλλά για μόνο 10-15 λεπτά) χωρίς αντηλιακό (για να λάβουμε UVB)

3. Αν δεχόμαστε ηλιακή ακτινοβολία οποιαδήποτε ώρα και είμαστε πίσω από κάποιο τζάμι (π.χ. οδηγούμε αυτοκίνητο για αρκετή ώρα) θα πρέπει να φοράμε πάντα αντιηλιακό (για να μπλοκάρουμε την UVA).

Αφροδίτη Κασιμιάδου, γενικός οικογενειακός ιατρός