«Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη (1913-1918)»

Το απόγευμα της Δευτέρας 19 Οκτωβρίου παρουσιάστηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση στην αίθουσα των δημοτικών συνεδριάσεων του δήμου Πέλλας. Διοργανωτές η Ιστορική Λαογραφική εταιρία Γιαννιτσών ‘’ Ο Φίλιππος’’, ο Σύλλογος Ανατολικοθρακιωτών Ν. Πέλλας, ο Σύλλογος Βιβλιόφιλων Ν. Πέλλας και η ΔΗΚΕΠΑΠ, για την παρουσίαση του βιβλίου της καθηγήτριας και συγγραφέως Βασιλικής Τσακόγλου με τίτλο: «Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη (1913-1918)», ένα αφιέρωμα στη μνήμη της εγκατάστασης των πρώτων προσφύγων στην πόλη των Γιαννιτσών το 1914.

Συντονιστής του πάνελ ο υπεύθυνος Ανοικτού Λαϊκού Πανεπιστημίου Β. Τραούδας, αποσπάσματα του βιβλίου ανέγνωσε η Γεν.Γραμματέας του Συλλόγου Φίλων του Βιβλίου, Μόιρα Τριανταφύλλου και την παρουσίαση ανέλαβε το μέλος της Ιστορικής – Λαογραφικής Εταιρείας «Φίλιππος», εκπαιδευτικός και συγγραφέας Ιωάννης Παπαλαζάρου, ο οποίος μίλησε για την ολοκληρωμένη επιστημονική έρευνα της κ. Τσακόγλου ‘’που έρχεται να καλύψει ιστορικά κενά και θα αποτελέσει για κάθε μελλοντικό ερευνητή μία σημαντική πηγή πληροφοριών’’.
Η συγγραφέας στο λόγο της ανέφερε πως το έναυσμα για τη μελέτη αυτή και τη συγγραφή του βιβλίου αποτέλεσε η καταγωγή της από τα μέρη της Ανατολικής Θράκης. Παιδικά ακούσματα από ορφανούς γιους και κόρες και χήρες γιαγιάδες με συζύγους χαμένους στην αναμπουμπούλα του πολέμου, για εξορίες στην “Αρμενία”, για το σεισμό του 1912, για χαμένες πατρίδες… «Άκουγα στις καθημερινές διηγήσεις των ηλικιωμένων εκφράσεις όπως, “με την Ανταλλαγή”, “όταν μας έστειλαν εξορία στην Αρμενία”, “στην εξορία πέθανε ο τάδε”, “όταν φυλακίστηκε ο τάδε”, “στην Περίσταση σκότωσαν οι Βούλγαροι τον πατέρα του Δημητριάδη το Ί2”. Ο πατέρας μου έλεγε: “ο μπαμπάς μου πέθανε το Ί7 στη Βυσσώκα του Λαγκαδά, όπου μας είχαν απελάσει και εγώ τότε πήγαινα στην Α’ Δημοτικού…”. Μνήμες χωρίς ιστορικό στίγμα. Η λέξη “πατρίδα” ήταν σε καθημερινή χρήση στον περίγυρό μου. Κατά τα πρώτα μου χρόνια έφθαναν στα αυτιά μου οι απόηχοι των συζητήσεων και των εξάρσεων στα καφενεία του χωριού: “Θα γυρίσουμε στην πατρίδα!”.

Η εργασία της Βασιλικής Τσακόγλου, και κατ’ επέκταση η ομιλία που πραγματοποίησε , για τον Πρώτο Διωγμό των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη, πραγματεύεται ένα θέμα άγνωστο στον πολύ κόσμο και αδιερεύνητο στο πεδίο της επιστήμης. Και όμως πρόκειται για απελάσεις και εξορίες περίπου 300.000 Οθωμανών πολιτών ελληνικής καταγωγής από την περιοχή της σημερινής Ευρωπαϊκής Τουρκίας. Ανάλογα γεγονότα συνέβησαν και στα παράλια της δυτικής Μικράς Ασίας, στην ενδοχώρα της Ανατολίας (Αρμένιοι), στον Πόντο, στη Συρία και γενικά όπου υπήρχαν Χριστιανοί.
Στην παρουσίαση παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ανατολικοθρακιωτών Ν. Πέλλας Μ. Τασόγλου, ο δήμαρχος Έδεσσας Δ. Γιάννου και ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Α. Ξυνίδης.
Εντύπωση προκάλεσε ότι δεν παρέστη ούτε ένας σύμβουλος από τον δήμο Πέλλας, ούτε ένας εκπρόσωπος της δημοτικής αρχής. Μάλλον είχαν άλλα ενδιαφέροντα το απόγευμα της Δευτέρας…

«Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη (1913-1918)»