ΕΕ: Νέος μαραθώνιος με στόχο «συμφωνία για τη συμφωνία» με την Τουρκία

Νεφελώδες το τοπίο στις Βρυξέλλες κατά την έναρξη της τρίτης σε μόλις έναν μήνα Συνόδου Κορυφής της ΕΕ για το Προσφυγικό, η έκβαση της οποίας είναι αβέβαιη με την Κύπρο να έρχεται σε πρώτο πλάνο στο «αλισβερίσι» Τουρκίας-ΕΕ για την ανακοπή των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών

Μένουν ακόμη πολλά να κάνουμε για να φθάσουμε σε συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ προσερχόμενη στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου -έχοντας ήδη από χθες αφήσει ανοιχτή την έκβαση της Συνόδου Κορυφής υπό το βάρος των αντιδράσεων που προκαλούν τα τουρκικά αιτήματα-ανταλλάγματα. Η Κύπρος προσέρχεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διαμηνύοντας ότι εναπόκειται στην Τουρκία και μόνον το άνοιγμα κεφαλαίων στην ενταξιακή διαπραγμάτευση μέσω της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων που απορρέουν από το Πρωτόκολλο της Άγκυρας για το άνοιγμα των τουρκικών λιμανιών και αεροδρομίων στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.
Ο Νίκος Αναστασιάδης δηλώνει ότι ελπίζει σε συμβιβασμό στη Σύνοδο, αλλά δεν θα διστάσει να κάνει χρήση του βέτο για να μπλοκάρει ενδεχόμενη συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ -«όσο η Τουρκία δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της, δεν έχουμε άλλη επιλογή» ανέφερε μιλώντας στο δίκτυο Euronews πριν την έναρξη των εργασιών του Συμβουλίου. Την ελπίδα να υπάρξει αξιόπιστη συμφωνία για το προσφυγικό εξέφρασε ο Αλέξης Τσίπρας, προσερχόμενος στη Σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας. Ο πρωθυπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη να προχωρήσει το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, καυτηριάζοντας τη στάση ορισμένων χωρών που προχώρησαν σε μονομερείς ενέργειες με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί το πρόβλημα στα βόρεια σύνορα της χώρας.
«Συμφωνώ με την εκτίμηση του προέδρου του Συμβουλίου [Ντόναλντ Τουσκ], ο οποίος κάνει λόγο για συγκρατημένη αισιοδοξία επιμένοντας στη λέξη συγκρατημένη» δήλωσε την ίδια στιγμή η Άνγκελα Μέρκελ. «Υπάρχουν ακόμη πολλά πράγματα προς διευθέτηση, μας περιμένουν εντατικές συνομιλίες» επισήμανε.
«Η Γερμανία θα δεσμευθεί με πολύ έντονο τρόπο. Διότι πρέπει πρώτα απ’ όλα να βελτιώσουμε την ανθρωπιστική κατάσταση στην Ελλάδα» τόνισε η καγκελάριος μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής.
Επιδιώκοντας «συνολική» συμφωνία με την Τουρκία και δέσμευση για στήριξη της Ελλάδας προσέρχεται και ο Γάλλος πρόεδρος.
Ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε φθάνοντας στο χώρο του Συμβουλίου πως δεν θα δεχθεί μία συμφωνία η οποία δεν θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ως προς το σεβασμό του δικαιώματος του ασύλου, αλλά και δέσμευση για βοήθεια προς την Ελλάδα.
«Αν δεν στηριχθεί η Ελλάδα, δε θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Η Ελλάδα είναι αυτή που βρίσκεται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, είναι αυτή που φιλοξενεί μεγάλο αριθμό εγκλωβισμένων προσφύγων και αυτή που χρειάζεται οικονομική στήριξη» ανέφερε προσθέτοντας ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να πάρουν μια ξεκάθαρη απάντηση σήμερα ότι η Ευρώπη έχει μια «κοινή λύση» για το πολύ σοβαρό ζήτημα των προσφύγων.
Σε ό,τι αφορά την απελευθέρωση της βίζας, επανέλαβε ότι θα πρέπει να γίνουν σεβαστά και τα 72 κριτήρια, ενώ ερωτηθείς σχετικά με τις γαλλογερμανικές σχέσεις, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων και στην πρωινή συνάντηση που είχε με την καγκελάριο Μέρκελ και τον Αλέξη Τσίπρα, σημειώνοντας ότι μόνο αν είναι ενωμένες η Γερμανία και η Γαλλία μπορούν να δώσουν κοινές λύσεις.
«Ήρθε η ώρα της ανάληψης ευθυνών, μόνον έτσι θα μπορέσει να σωθεί η Ευρώπη» δήλωσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι. Υπογράμμισε ότι στόχος «είναι να επιτευχθεί μία συμφωνία με την Τουρκία, ξεκινώντας όμως από τις ευρωπαϊκές αξίες και ιδεώδη», και κατέστησε εκ νέου σαφές ότι «αν υπάρξει συμφωνία με την Άγκυρα, θα πρέπει να αποτελέσει προηγούμενο, καθώς οι κανόνες που θα ισχύσουν για την Τουρκία θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ και για τις χώρες εκείνες από τις οποίες αναμένουμε να φθάσουν μεταναστευτικά ρεύματα».
Σχετικά με την ευρύτερη πορεία πλεύσης που ακολουθεί η Ευρώπη, ο Ιταλός κεντροαριστερός πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι «τελευταία, η Ένωση έδειξε τα όρια, τις αντιφάσεις και τα προβλήματά της», τα οποία αναφέρει πως οφείλονται «σε έλλειψη πολιτικής, κατευθυντήριων γραμμών και πολιτικών προσώπων».
Αναφερόμενος στη δυσκολία εφαρμογής κοινής πολιτικής για το προσφυγικό, ο Ρέντσι δεν απέκλεισε την πιθανότητα «να χρησιμοποιηθεί η δυνατότητα της ενισχυμένης συνεργασίας, μεταξύ μιας ομάδας κρατών-μελών, η οποία να επιλέξει να βασίσει την πολιτική της στις ιδρυτικές αξίες και αρχές της Ευρώπης».
Oι ηγέτες των «28» θέτουν επί τάπητος από το απόγευμα της Πέμπτης το πλαίσιο συμφωνίας με την Τουρκία. Εάν η ευρωπαϊκή πλευρά καταλήξει σε συμφωνία, η «βούλα» θα μπει αύριο, Παρασκευή, όταν στο τραπέζι θα έχει προσέλθει ο Αχμέτ Νταβούτογλου.
Το προσχέδιο συμπερασμάτων που διέρρευσε έχει σαφέστερους «αστερίσκους» για τη βίζα αλλά δεν περιέχει σημαντικές αλλαγές, ενώ Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη χαμηλώσει από τις προηγούμενες ημέρες τον πήχη των προσδοκιών.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ είχε αναφέρει λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου: «Οι τρεις βασικές αρχές είναι, πρώτον, η συμφωνία να γίνει αποδεκτή από όλα τα μέλη της ΕΕ, μεγάλα και μικρά, δεύτερον, να συμμορφώνεται με την ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και τρίτον να συμβάλει αποφασιστικά στην επίλυση της μεταναστευτικής κρίσης και στην ανάπτυξη της κοινής μας στρατηγικής».
«Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος αλλά, ειλικρινά, πιο συγκρατημένος παρά αισιόδοξος» είπε χαρακτηριστικά ο Τουσκ.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός και προεδρεύων του Συμβουλίου Μαρκ Ρούτε υπογράμμισε από τις Βρυξέλλες ότι είναι επιτακτική η ανάγκη επίτευξης συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας έως την Παρασκευή, λέγοντας ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση δεδομένου ότι μετά το κλείσιμο του Βαλκανικού Διαδρόμου η κατάσταση στην Ελλάδα είναι «δύσκολη», καθώς οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δεν μπορούν να φύγουν από τη χώρα. Σε μία από τις κεντρικές δυσκολίες έχει αναδειχθεί η νομική βάση ειδικά του σχήματος επαναπροώθησης και υποδοχής προσφύγων στην ΕΕ στη βάση «ένας προς έναν» (ένας Σύρος πρόσφυγας από την Τουρκία για κάθε έναν που επαναπροωθείται). Διεθνείς οργανώσεις έχουν επικρίνει τη νομιμότητα του σχεδίου, λέγοντας πως παραβιάζει τη Συνθήκη της Γενεύης και ενέχει τον κίνδυνο μαζικών επαναπροωθήσεων.
Το ζήτημα των κυπριακών διαφωνιών είναι εξίσου κεντρικό: Ενδεικτικά, νωρίς το μεσημέρι της Πέμπτης αξιωματούχος του τουρκικού ΥΠΕΞ ανέφερε στο Reuters ότι «δεν μπορεί να επιτραπεί σε κάποιες χώρες, όπως στην Κύπρο, να μπλοκάρουν την πρόοδο». Ανάλογες δηλώσεις είχε κάνει την προηγούμενη ημέρα και ο τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Βολκάν Μποζκίρ. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Μάρτιν Σουλτς πριν την έναρξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κινήθηκε σε πιο αισιόδοξη γραμμή ως προς την επίτευξη της συμφωνίας σχετικά την γενική εικόνα που έχει διαμορφωθεί. Ο Γιούνκερ δήλωσε πεπεισμένος ότι ΕΕ και Τουρκία θα καταλήξουν σε συμφωνία επί του σχεδίου περιορισμού των προσφυγικών-μετανασευτικών ροών. Ο πρόεδρος της Κομισιόν επισήμανε επίσης πως η υπό διαμόρφωση συμφωνία είναι απολύτως σύμφωνη με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο και διασφαλίζει την ατομική εξέταση καθενός που αιτείται άσυλο. Επιπλέον, τόνισε πως κανένας δεν πρέπει να αφεθεί μόνος του σε αυτήν την κρίση. Πάντως, ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ξαβιέ Μπετέλ δήλωσε από τις Βρυξέλλες ότι διατηρεί επιφυλάξεις για τη νομική βάση της συμφωνίας παρά το γεγονός ότι έχει λάβει ορισμένες σχετικές εγγυήσεις. «Για εμένα η νομική βάση είναι εξαιρετικά σημαντική. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι σήμερα και τις επόμενες εβδομάδες να μας πουν ότι δεν είναι νόμιμο. Έχω κάποιες εγγυήσεις, αλλά ακόμη δεν έχω πειστεί» υπογράμμισε.

ΕΕ: Νέος μαραθώνιος με στόχο «συμφωνία για τη συμφωνία» με την Τουρκία