Έλληνες δημοσιογράφοι και το ελληνικό κοινό παρατήρησαν ότι η βασική γλώσσα εργασίας της συνόδου στην Κρήτη ήταν τα αγγλικά. Ωστόσο σ’ αυτή τη «δίγλωσση σύνοδο», αλλά και διπρόσωπη όπως παρατηρούν πολλοί, τα λεγόμενα στην αγγλική γλώσσα δεν είναι πάντα ταυτόσημα μ’ αυτά που ακούγονται στην ελληνική γλώσσα
Ένα σαφέστατο παράδειγμα δόθηκε από τον αιδεσιμότατο πατέρα Ιωάννη Χρυσαυγή, διευθυντή του Γραφείου Τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου για τη Σύνοδο της Κρήτης.
Ο πατήρ Ιωάννης χαρακτήρισε τις μουσουλμανικές ιερουργίες στην Αγία Σοφία ως «ιδιωτικούς προβληματισμούς (particular concerns) μιας από τις Εκκλησίες»,δικαιολογώντας ότι αυτός ήταν ο λόγος που αυτό το θέμα δε συζητήθηκε στη Σύνοδο, η οποία επικεντρώνεται στα θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
Απ’ αυτά πρέπει να συγκρατηθούν δύο σημαντικά σημεία. Πρώτον, ο διερμηνέας της Συνόδου, προβλέποντας προφανώς την ενδεχόμενη αγανάκτηση των Ελλήνων πιστών με το που θα ακούσουν για «ιδιωτικούς προβληματισμούς», «λογοκρίνει» την απάντηση αντικαθιστώντας τους «ιδιωτικούς προβληματισμούς» με «προφορικά μηνύματα».
Εννοούσε ότι οι Προκαθήμενοι που συμμετέχουν στη Σύνοδο ενδέχεται να προβούν σε προφορικά μηνύματα σχετικά μ’ αυτό το θέμα, χωρίς όμως να διατυπωθεί σε μορφή δήλωσης ή διακήρυξης.
Αυτό όμως που είναι πιο σημαντικό δε συνδέεται με τη φιλολογία και μετάφραση. Από λογοκρισία πάμε σε υποκρισία. Το Φανάρι ξαφνικά θυμήθηκε ότι είναι «μια από τις Εκκλησίες». Εάν όμως ένας Αρχιποίμενας διεκδικεί τα πρωτεία με αφορμή ότι κατέχει τον ανώτερο Θρόνο στην ιστορία της Ορθοδοξίας ως θεματοφύλακας της παράδοσής της, πώς μπορεί να αγνοεί τη βεβήλωση ενός από τα πλέον σεβαστά της προσκυνήματα; Μπορεί ένα τέτοιο άτομο να παρουσιάζεται ως «spiritual leader of 300.000.000 Orthodox’s», όπως συνηθίζεται να χαρακτηρίζεται στην Αμερική ο Οικουμενικός Πατριάρχης;
Πρέπει να αναφέρουμε και ένα άλλο χαρακτηριστικό σημείο. Ο father John Chrysavgis στην προσπάθειά του να εξηγήσει γιατί ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν αναζήτησε την υποστήριξη των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, είπε ότι διαβουλεύτηκε με decision makers. Μεταφράζοντας από τη διπλωματική γλώσσα σε καθημερινή αυτό σημαίνει ότι προσέφυγε μεν ο Βαρθολομαίος στους ισχυρούς παράγοντες που τον χειραγωγούν, αλλά προφανώς του είπαν να κάτσει ήσυχα και να μην δημιουργήσει θέμα σε πανορθόδοξο επίπεδο. Και ταυτόχρονα να ξεχάσει και για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, από την οποία αποφοίτησε ο ίδιος, όπως προκύπτει από την έμμονη αποσιώπηση αυτού του θέματος από τον εκπρόσωπο του Πατριαρχείου.
Το χωρίο αυτό πάλι έχει ενδιαφέρον να αντιπαραβληθεί με την ελληνική της απόδοση.
O διερμηνέας πάλι «έφαγε» τους decision makers, αντικαθιστώντας τους με «Προκαθημένους και Επισκόπους των αδελφών Εκκλησιών», σημειώνοντας ότι το ζήτημα αυτό συζητείται στη Σύνοδο, ενώ ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου τόνισε ότι κάθε υποστήριξη που μπορεί να εκφραστεί στον Οικουμενικό Πατριάρχη θα γίνει «μετά τη Σύνοδο». Η διατύπωση «μετά τη Σύνοδο» δεν ακούεται για πρώτη φορά δια στόματος εκπροσώπων της οργανώτριας Εκκλησίας. Η έκφραση αυτή έχει γίνει πλέον μια καθιερωμένη απάντηση του Φαναρίου στα αιτήματα του Πατριαρχείου της Αντιοχείας να βοηθηθεί στη διένεξή του με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
«Μετά τη Σύνοδο» προφανώς έπρεπε να εξεταστούν και τα επίμαχα προσυνοδικά κείμενα, που προκάλεσαν τη δυσφορία των Εκκλησιών της Αντιοχείας, της Ρωσίας, της Γεωργίας, της Σερβίας και της Βουλγαρίας.
Η διγλωσσία της Συνόδου – τόσο σε κυριολεκτική όσο και σε μεταφορική έννοια – υπογραμμίζει όλα τα ευαίσθητα σημεία. Όπως το Φανάρι φαίνεται ότι παραδέχθηκε την απώλεια της Αγίας Σοφίας για την Ορθοδοξία, έτσι επισκιάζεται και η ιστορική μνήμη της Βασιλεύουσας, όταν η σύναξη Ελλήνων κατά πλειοψηφία αρχιερέων την ονομάζει μεταξύ τους Istanbul αντί για Κωνσταντινούπολη.
Ακόμα και η ίδια η Σύνοδος, η οποία συνηθίζεται να λέγεται από τους συμμετέχοντες ως Holy Council, μετονομάζεται πλέον αρκετές φορές σε «Συμβούλιο» ακόμα και σε επίσημα ελληνικά κείμενα, λες και πρόκειται για διοικητικό συμβούλιο, δηλαδή για ένα συμβούλιο των μάνατζερ, οι οποίοι καλούνται με τον καλύτερο τρόπο να μανατζάρουν την επιχείρηση προς συμφέρον ιδιοκτητών.
Katehon.com