Πρωτάθλημα ανεργίας στους νομούς της βόρειας Ελλάδας

Ζοφερή εικόνα για την απασχόληση καταγράφουν τα εργατικά κέντρα διαψεύδοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

Εργαζόμενοι που είναι απλήρωτοι από το 2013, που δουλεύουν δέκα ώρες, αλλά αμείβονται για τέσσερις, εργαζόμενοι με μισθούς 220 ή και 170 ευρώ το μήνα, χωριά ολόκληρα που ερημώνουν, επειδή οι άνεργοι μεταναστεύουν μαζικά, για να βρουν δουλειά. Αυτή είναι η εικόνα στις περισσότερες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπως την περιγράφουν οι πρόεδροι των Εργατικών Κέντρων. Το επόμενο εξάμηνο η κατάσταση θα χειροτερεύσει, καθώς σύμφωνα με έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν 55.500 θέσεις απασχόλησης στις μικρές επιχειρήσεις. Η πρόβλεψη για το επόμενο εξάμηνο είναι τρεις προσλήψεις για κάθε δέκα απολύσεις, αναλογία επιδεινούμενη σε σχέση με τις αρχές του έτους. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο βάσης του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ τα πιθανά λουκέτα επιχειρήσεων (υπολογίζονται σε 18.100) που βρίσκονται στο κόκκινο συνεπάγονται υψηλό κίνδυνο απώλειας 33.000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί). Στο χειρότερο σενάριο υπάρχει κίνδυνος απώλειας 22.500 θέσεων μισθωτής απασχόλησης και συνολικά 55.500, αν υπολογιστούν και οι εργοδότες και αυτοαπασχολούμενοι που θα μείνουν άνεργοι. Η πρόβλεψη μοιάζει ζοφερή, καθώς το προηγούμενο εξάμηνο χάθηκαν 4.200 θέσεις καταγεγραμμένης συνολικής απασχόλησης στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 2.500 ήταν μισθωτής απασχόλησης, αλλά αποτυπώνει την απαισιοδοξία των εργοδοτών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα έγκαιρης καταβολής μισθοδοσίας, ενώ το 28% έχει μειώσει τις αποδοχές των υπαλλήλων στο προηγούμενο εξάμηνο. Επιπρόσθετα το 28,1% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι είναι πολύ πιθανό να μειώσει μισθούς ή ώρες εργασίας στο επόμενο εξάμηνο. Σύμφωνα με τα στοιχεία από το σύστημα Εργάνη κυριαρχούν οι ευέλικτες μορφές εργασίας, καθώς στο πρώτο εξάμηνο του 2016 το 52% των νέων προσλήψεων αφορούσε θέσεις μερικής ή και εκ περιτροπής απασχόλησης. Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι παρά τη μείωση της ανεργίας ο μέσος μηνιαίος μισθός εμφανίζει επίσης τάσεις μείωσης (σύγκριση από τα στοιχεία Εργάνη – σύγκριση 2013-2015). Το 91,6% των επιχειρήσεων δηλώνει ότι η μείωση του κατώτατου μισθού δεν επέδρασε ευεργετικά προς την κατεύθυνση βελτίωσης/αναδιάρθρωσης της οικονομίας, αλλά «έπληξε την εγχώρια ζήτηση και συνέτεινε στην αποσάθρωση της μεσαίας τάξης στη χώρα», όπως επισημαίνει η ΓΣΕΒΕΕ.

Στο δρόμο της μετανάστευσης

Τα στατιστικά στοιχεία καταγράφουν μικρή αποκλιμάκωση της ανεργίας μήνα με το μήνα, όμως οι αριθμοί μπορούν να διαβαστούν με πολλούς τρόπους. Το 50% των νέων θέσεων είναι μερικής απασχόλησης, αν κάποιος έχει κάνει έστω και ένα μεροκάματο, δεν θεωρείται άνεργος, ενώ, αν δεν θέλει να συμμετάσχει στην έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ, κατατάσσεται στο μη ενεργό πληθυσμό. «Μπορεί να λες τη μισή αλήθεια και να μαγειρεύεις στοιχεία και έτσι μπορεί στη Θεσσαλονίκη να καταγράφονται 25.000 άνεργοι τον Ιούνιο του 2016, αλλά με έναν μαγικό τρόπο να μειώνεται η ανεργία», ανέφερε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Τσαραμπουλίδης.

> Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η ανεργία στην Κεντρική Μακεδονία είναι 25,1% και στη Θεσσαλονίκη εκτιμάται στο 27%, ενώ με βάση τους υπολογισμούς του Εργατικού Κέντρου πάνω από 30%-31%.

> Στη Δράμα ο κόσμος μεταναστεύει μαζικά στη Γερμανία, όπως τη δεκαετία του ’60. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Γιώργου Σαμπρίδη το πραγματικό ποσοστό ανεργίας ξεπερνά το 40%, πολλοί έχουν μία ψευτοαπασχόληση ή δουλεύουν ανασφάλιστοι, ενώ οι 118 επιχειρήσεις που έκλεισαν στο α’ εξάμηνο είναι πολλές για τα δεδομένα της περιοχής.

> Στην Ξάνθη μόνο οι άνεργοι στον κλάδο της οικοδομής είναι 10.000 άτομα. Είναι ενδεικτικό ότι από δύο χωριά, τα Κιμέρια και τον Κένταυρο, περίπου 1.000 οικοδόμοι μετανάστευσαν στο Κατάρ. Η ανεπίσημη ανεργία ξεπερνά το 42% σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Άγγελο Μπεμπεκίδη, πολλά εργοστάσια υπολειτουργούν, ενώ υπάρχει επιχείρηση όπου οι εργαζόμενοι παίρνουν έναντι τα τελευταία τέσσερα χρόνια και τους οφείλονται πάνω από 25.000 ευρώ.

> Στις Σέρρες η μετανάστευση επιχειρήσεων στη Βουλγαρία αντιμετωπίζεται θετικά, καθώς οι εργαζόμενοι διατηρούν τις δουλειές τους και απλώς περνούν κάθε μέρα τα σύνορα, όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Άλκης Απιδόπουλος. Τα τελευταία επτά χρόνια έκλεισαν 7.500 επιχειρήσεις και η ανεργία φτάνει στο 36% σύμφωνα με το Εργατικό Κέντρο.

> Στο Κιλκίς η ανεργία αγγίζει το 40% (30% με επίσημα στοιχεία), τα μισά εργοστάσια στη βιομηχανική περιοχή είναι κλειστά, στα υπόλοιπα οι εργαζόμενοι δουλεύουν εκ περιτροπής και μόνο μία-δύο μονάδες λειτουργούν κανονικά. «Δεν μπορούμε ούτε τα παιδιά μας να σπουδάσουμε και άρα δεν θα έχουν ούτε την προοπτική να μεταναστεύσουν», σχολίασε ο Τάσος Καπνίδης εκπροσωπώντας το Εργατικό Κέντρο Κιλκίς.

Στο 78% η ανεργία των νέων

> Στην Καστοριά οι άνεργοι είναι περισσότεροι από τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα (που είναι 7.000 άτομα) σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Γιώργο Μαλέα.

> Η Φλώρινα διεκδικεί «το champions league της ανεργίας στην Ε.Ε.», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Κώστας Σιάκος. Στα χρόνια της κρίσης έκλεισαν 1.600 επιχειρήσεις, αφού ο κόσμος προμηθεύεται τα είδη πρώτης ανάγκης από τις γειτονικές χώρες, ενώ μόνο οι δημόσιοι υπάλληλοι εργάζονται με πλήρη απασχόληση. Το ποσοστό ανεργίας είναι στο 39%, ενώ στους νέους αγγίζει το 78% σύμφωνα με τον ίδιο.

Στην Αλεξάνδρεια η έντονη βροχόπτωση κατέστρεψε την αγροτική παραγωγή, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να κάνουν ελάχιστα μεροκάματα στα συσκευαστήρια και να μη συμπληρώνουν ούτε 50 ένσημα, για να έχουν βιβλιάριο ασθένειας. Το ποσοστό της ανεργίας ξεπερνά το 40% σύμφωνα με την πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Θεοδώρα Γιοβανοπούλου.

Στην Κοζάνη η ανεργία αγγίζει το 40% και ξεπερνά το 60% στους νέους, εκτιμά ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Άρης Κουρκούτας. Από τις αρχές του έτους 510 επιχειρήσεις έκλεισαν, όσες λειτουργούν είναι στο κόκκινο, ενώ οι εργολαβίες στα ορυχεία της ΔΕΗ μειώθηκαν κατά 50%.

Στην Πιερία, όπου η ανεργία είναι στο 30% σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι εργαζόμενοι υπογράφουν σύμβαση τετράωρης απασχόλησης, δουλεύουν πάνω από δέκα ώρες με μισθούς 170 και 220 ευρώ, ενώ υπάρχουν εργαζόμενοι απλήρωτοι επί 20 μήνες, όπως κατήγγειλε η πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Κατερίνης Δέσποινα Κωσταντίνου.

Στη Χαλκιδική, όπου καταγράφεται το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας, στα μικρά ξενοδοχεία ανθεί η μαύρη εργασία, ενώ τα μεροκάματα μπορεί να φτάνουν ακόμη και τα 10-15 ευρώ για δουλειά δεκατεσσάρων ωρών σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Θόδωρο Αδαρλή.

Μαζικά λουκέτα και απολύσεις αναμένουν οι μικρές επιχειρήσεις

Για κάθε μία επιχείρηση που εμφανίζει σημάδια βελτίωσης άλλες δέκα «ασθενούν σοβαρά». Όλο και περισσότερες πολύ μικρές επιχειρήσεις βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με τάσεις εξόδου από την αγορά και εξαιρετικά μειωμένες αντοχές, γεγονός που διευρύνει το χάσμα ανταγωνισμού με τις μεγαλύτερες.

Στο παραπάνω συμπέρασμα καταλήγει η έρευνα του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ σε συνεργασία με την εταιρεία MARC A.E., που έγινε σε πανελλαδικό δείγμα 1.000 πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων (0-49 άτομα προσωπικό) στο διάστημα 13 έως 25 Ιουλίου 2016. Σχεδόν έξι στις δέκα επιχειρήσεις αναμένουν επιδείνωση της κατάστασης το επόμενο εξάμηνο (μόλις το 8,5% βελτίωση). Η ΓΣΕΒΕΕ εκτιμά ότι οι αρνητικές προσδοκίες συναρτώνται με την αίσθηση ότι το νέο μίγμα συσταλτικών μέτρων θα επιδράσει αρνητικά στα εισοδήματα και στην κατανάλωση. Ήδη στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις η συνολική μείωση τζίρου από την έναρξη της κρίσης και μετά το 2010 υπερβαίνει το 80% (την τελευταία τριετία η πτώση αγγίζει το 35%). Τη μεγαλύτερη μείωση τζίρου φαίνεται ότι καταγράφουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι, ένδειξη συγκέντρωσης μεριδίων και τάσης ολιγοπώλησης της αγοράς.

Λουκέτα και αδήλωτη εργασία

Η ΓΣΕΒΕΕ προβλέπει ότι τα επώδυνα μέτρα που συνοδεύουν το τρίτο μνημόνιο οδηγούν σε νέο κύκλο ανατροφοδοτούμενης στασιμότητας, μειωμένης ρευστότητας, αποεπένδυσης και υποαπασχόλησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δείκτη επενδύσεων αύξηση προβλέπει μόλις το 2,1%, γεγονός που σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις έχουν παγώσει κάθε διαδικασία ανάπτυξης, για πολλές μάλιστα το ζητούμενο δεν είναι η ανάπτυξη αλλά η όσο το δυνατό πιο ανώδυνη διάλυση και εκκαθάριση.

– Το 42% των επιχειρήσεων θεωρεί αρκετά και πολύ πιθανό να κλείσει το επόμενο διάστημα (έναντι 52,2% του προηγούμενου εξαμήνου).

– Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις και οι αυτοαπασχολούμενοι παρουσιάζουν τριπλάσιο κίνδυνο διακοπής της λειτουργίας τους (αυτοαπασχολούμενοι 51,5%) σε σχέση με τις μεγαλύτερες (από 5 άτομα και πάνω, 17,7%).

– Ομάδα υψηλού κινδύνου είναι και το σύνολο των επιχειρήσεων που ήταν προμηθευτές μεγάλων εταιρειών οι οποίες σήμερα βρίσκονται σε δυσκολίες ή και εκκαθάριση.

– Εκτιμάται ότι η μείωση επιχειρήσεων στο επόμενο εξάμηνο θα ανέλθει στις 18.100 πολύ μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους. Σχεδόν ένας στους δέκα από αυτούς που κινδυνεύουν δηλώνουν ότι είναι πολύ πιθανό να κλείσουν μέσα στο επόμενο τρίμηνο.

– Επιχειρήσεις που γεννήθηκαν μέσα στην κρίση και προσάρμοσαν τα οικονομικά στοιχεία τους σε μία δύσκολη συγκυρία διατηρώντας χαμηλές προσδοκίες για το μέλλον σημειώνουν σημαντικά καλύτερες επιδόσεις (23,5% δήλωσαν βελτίωση του τζίρου). Αντιθέτως επιχειρήσεις που υπήρχαν, όταν εκδηλώθηκε η κρίση, αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρά προβλήματα επιβίωσης και προσαρμογής στο νέο περιβάλλον.

– Το επόμενο διάστημα αναμένεται κορύφωση του φαινομένου της αδήλωτης επαγγελματικής δραστηριότητας ή της παράκαμψης της ελληνικής φορολογικής διοίκησης μέσα από επιχειρηματικά σχήματα με έδρα στο εξωτερικό. Το φαινόμενο αυτό είχε αρχίσει να εντείνεται από το καλοκαίρι του 2015, όταν οι επιπτώσεις της δεύτερης φάσης ύφεσης έτειναν να πλήξουν κυρίως τη μικρή επιχειρηματικότητα.

Υποχρεώσεις και οφειλές

Το υψηλότερο ποσοστό των επιχειρήσεων με καθυστερημένες οφειλές αφορά εκείνες με χρέη προς το κύριο ασφαλιστικό ταμείο των επαγγελματιών (ΟΑΕΕ, 28,3%), ενώ το 15,9% έχει ταυτόχρονα οφειλές σε δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία. Υψηλές παραμένουν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς ΔΕΚΟ, καθώς πάνω από μία στις πέντε επιχειρήσεις δεν αποπληρώνει εγκαίρως. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία περισσότεροι από 500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες και επιχειρήσεις όλων των κλάδων έχουν χρέη προς τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Περίπου 70.000 μικρές επιχειρήσεις οφείλουν δάνεια στις τράπεζες.

Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της έκθεσης για τη νομισματική πολιτική της ΤτΕ τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανέρχονταν το Μάρτιο του 2016 στο 45,2% της συνολικής αξίας δανείων. Συνολικά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών, ατομικών και αγροτικών επιχειρήσεων, οφείλουν 61,5 δισ. (επί συνόλου 200,1 δισ. δανείων).

Οι ευεργετικές ρυθμίσεις των 72/100 δόσεων για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές αρχικά μείωσαν το ποσοστό των επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές, όμως το 12,6% έχει ήδη χάσει τη ρύθμιση στην εφορία (περίπου 16.000), ενώ άλλο ένα 15% δηλώνει φόβο ότι θα τη χάσει. Περίπου 45.000 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με κατάσχεση ή δέσμευση λογαριασμών για οφειλές. Πάνω από τρεις στις δέκα αναμένεται να μην είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις για το 2016.

makthes

Πρωτάθλημα ανεργίας στους νομούς της βόρειας Ελλάδας