Φτώχεια και σπατάλη τροφίμων στην Ελλάδα των “δύο ταχυτήτων”

Τόνοι φαγητού καταλήγουν στους κάδους απορριμμάτων, την ώρα που αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός εκείνων που αναζητούν τροφή στα σκουπίδια
Μια «οξύμωρη» συνύπαρξη παρατηρείται στην εποχή μας. Την ώρα που ο αριθμός των ανθρώπων που αναζητούν τροφή στα σκουπίδια αυξάνεται συνεχώς και τα συσσίτια στις γειτονιές πληθαίνουν, τόνοι φαγητού καταλήγουν στους κάδους απορριμμάτων. Η φτώχεια, η πείνα και η ανασφάλεια «θερίζει» οικογένειες και μικρά παιδιά ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης στη χώρα, ταυτόχρονα όμως παρατηρείται αυξημένη σπατάλη τροφίμων από τα νοικοκυριά.
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν πρόσφατα από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) το οποίο πραγματοποίησε μελέτη για την επισιτιστική ένδεια και τη σπατάλη τροφίμων στην Ελλάδα περιγράφουν την αδιανόητη έκταση που έχει λάβει το φαινόμενο: Ο αριθμός ανθρώπων στη χώρα μας που κινδυνεύουν από «επισιτιστική ανασφάλεια» ή «επισιτιστική ένδεια» -δεν έχουν δηλαδή πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες ασφαλών και θρεπτικών τροφίμων- διπλασιάστηκε. Το 2009 αφορούσε το 7,9% του πληθυσμού, το 2012 το 14,2% και το 2015 αν και παρουσίασε μικρή πρώτη στο 12,9% παρέμενε ακόμα πολύ ψηλά καθώς 1,4 εκατομμύρια συμπολίτες παρουσίαζαν ανεπάρκεια να τραφούν σωστά. Σύμφωνα μάλιστα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ περισσότεροι από 3,5 άνθρωποι στην Ελλάδα κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό. (35,6% – στοιχεία 2015).
Κι ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει την 8η χειρότερη θέση ανάμεσα σε 30 ευρωπαϊκές χώρες σε ο,τι αφορά την επισιτιστική ανασφάλεια, βρίσκεται στην 5η χειρότερη θέση στη σπατάλη τροφίμων σε όλη την Ευρώπη κα στην τέταρτη χειρότερη σε όρους σπατάλης ανά άτομο, με 196 κιλά τροφίμων το χρόνο ανά άτομο. Βασικοί υπαίτιοι αυτής της «κατάκτησης» είναι τα νοικοκυριά, τα οποία παρατηρείται ότι μαγειρεύουν περισσότερο φαγητό από την ποσότητα που καταναλώνουν και αγοράζουν περισσότερα προϊόντα από όσα χρειάζονται με αποτέλεσμα πολλά να πετιούνται πριν καν χρησιμοποιηθούν. Στον τομέα των νοικοκυριών, συγκεκριμένα, η σπατάλη τροφίμων για την Ελλάδα υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε 98,9 κιλά ανά άτομο το χρόνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Αγροτικής Παραγωγής του ΟΗΕ υπολογίζει ότι το 2013 το 5,1% της παραγωγής τροφίμων στην Ελλάδα αποτέλεσε το λεγόμενο «βρώσιμο πλεόνασμα», με τον μέσο όρο της Ε.Ε. το ίδιο έτος να κινείται στο 2,3% και τον παγκόσμιο μέσο όρο στο 4,5%.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη αναλαμβάνονται ήδη πρωτοβουλίες κρατικών υπηρεσιών-φορέων για την μείωση σπατάλης φαγητού τόσο για την καταπολέμηση της πείνας όσο και για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς τα απορρίμματα τροφίμων εκπέμπουν στην ατμόσφαιρα δισεκατομμύρια τόνους αερίων που ενισχύουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Η ΑΒ Βασιλόπουλος είναι η πρώτη εταιρεία στο εγχώριο λιανεμπόριο που από το 2013 εφαρμόζει οργανωμένο πρόγραμμα δωρεάς τροφίμων κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, από τις αποθήκες και τα καταστήματα της σε συνεργασία με την Τράπεζα Τροφίμων και το Μπορούμε. Συγκεκριμένα, σε συνεργασία με το «Μπορούμε», η εταιρεία φροντίζει ώστε τα υγιή εμπορεύματά , που αποσύρονται από το ράφι λόγω κοντινής ημερομηνίας λήξης ή χτυπημένης συσκευασίας, να προσφέρονται σε γειτονικούς, προς τα καταστήματα, κοινωνικούς φορείς. Οι τοπικοί φορείς παραλαμβάνουν τα προϊόντα καθημερινά μετά το κλείσιμο των καταστημάτων και τα διανέμουν άμεσα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Ενώ, από τις αποθήκες της, τρόφιμα κοντά στην ημερομηνία λήξης και άλλα είδη πρώτης ανάγκης δίνονται προς ενίσχυση του έργου της Τράπεζας Τροφίμων, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο την τράπεζα να συνδράμει 198 ιδρύματα και κατ επέκταση 23.000 αποδέκτες
Τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής από την εφαρμογή του προγράμματος είναι εντυπωσιακά καθώς μόνο το 2016 δόθηκαν τρόφιμα που αντιστοιχούν σε 593.476 γεύματα αξίας περίπου 1,78εκ ευρώ.
Πρόκειται για μια συνεργασία που μετρά χρόνια καθώς όπως λέει ο Δημήτρης Νέντας της Τράπεζας Τροφίμων, «η ΑΒ αποτελεί έναν από του βασικότερους υποστηρικτές του έργου μας καθώς η ενίσχυση που λαμβάνουμε είναι σχεδόν καθημερινή». Ενώ, ο Αλέξανδρος Θεοδωρίδης, συνιδρυτής του «Μπορούμε», αναφέρει σχετικά με το πρόγραμμα «σε συνεργασία με την ΑΒ Βασιλόπουλος υλοποιούμε το πρόγραμμα δωρεάς τροφίμων κοντά στην ημερομηνία λήξης τους από τα καταστήματα σε τοπικούς φορείς, μια δράση-πρότυπο σε πανελλαδικό επίπεδο για τη μείωση της σπατάλης φαγητού και την αύξηση της επισιτιστικής βοήθειας».
protothema