Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Τιμητικός λόγος, από τον πρόεδρο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Γιαννιτσών Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ Κωνσταντίνο Κάμτση για τους τρεις Αρχαιολόγους:
Ήταν τη δεκαετία του ’50, όταν με αφορμή ένα τυχαίο εύρημα, ξεκίνησε η ανασκαφική σκαπάνη να αποκαλύπτει τα πρώτα στοιχεία για την Πέλλα, την πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους. Όλοι θυμόμαστε πόση συγκίνηση προκάλεσε η αποκάλυψη των υπέροχων ψηφιδωτών, καθώς και η αναστήλωση των πρώτων κιόνων, που αποτελούν το σήμα κατατεθέν της πόλης. Στη συλλογική μας μνήμη η εικόνα του ψηφιδωτού με τους δύο πολεμιστές να μάχονται με το ρωμαλέο λιοντάρι ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την εικόνα των αγέρωχων βασιλιάδων, του Φίλιππου και του Αλέξανδρου που ξέραμε από την ιστορία ότι είχαν μεταλαμπαδεύσει το ελληνικό πνεύμα σε όλο τον κόσμο της Ανατολής.
Αρκετά χρόνια μετά τις δεκαετίες του 80 και του 90 ένα νέο πνεύμα διαπέρασε την αρχαιολογική έρευνα της Μακεδονίας, της Πέλλας και της περιοχής της. Με επικεφαλής αρχικά την αείμνηστη έφορο Μ. Σιγανίδου και στη συνέχεια μόνοι τους μια ομάδα νέων τότε αρχαιολόγων με σκληρή δουλειά, αφιερώθηκαν σε ένα στόχο να αποκαλύψουν το σύνολο του υλικού και πνευματικού θησαυρού της αρχαίας Μακεδονίας. Τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς έφθασαν στην κορύφωση τους το 2009, όταν άνοιξαν οι πύλες του Νέου εκπληκτικού Μουσείου της Πέλλας, αλλά και με τη δημοσίευση σειράς εκπληκτικών βιβλίων, που έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε και στη βιβλιοθήκη μας στα γραφεία του Φίλιππου.
Όλοι πλέον ξέρουμε ότι η Πέλλα ήταν μια μεγαλούπολη της αρχαιότητας, με κτίρια αντίστοιχα της φήμης των βασιλιάδων της. Το τεράστιο ανάκτορο δέσποζε στο χώρο της από ψηλά. Αντίστοιχα στο κέντρο της έσφυζε από ζωή ένα εξίσου τεράστιο κέντρο εμπορίου και πολιτισμού. Διατρέχοντας τους πλατιούς δρόμους της οι Πελλαίοι άφηναν τις πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες τους και πήγαιναν να προσκυνήσουν στους ναούς τις αρχαίες θεότητες και να τους προσφέρουν αναθήματα από τα πολυάριθμα τοπικά εργαστήρια, που έστελναν τις παραγωγές τους σε κάθε γωνιά της Μακεδονίας. Με εντυπωσιακές πομπές διέσχιζαν τις πύλες των τειχών και συνόδευαν στην τελευταία τους κατοικία τους νεκρούς. Ανάμεσα τους οι πλέον ξεχωριστοί, βασιλιάδες, εταίροι, αλλά και πλούσιοι ιδιώτες, συνέχιζαν το αιώνιο ταξίδι τους σε σημαντικά μνημεία, πολυτελείς μακεδονικούς τάφους, τάφους με εντυπωσιακές τοιχογραφίες και πολυδαίδαλους λαξευτούς έχοντας δίπλα τους πολυάριθμα κτερίσματα ξεχωριστής ποιότητας.
Οι πολυάριθμες επιγραφές αποτελούν τους αδιάψευστους μάρτυρες της ταυτότητας των κατοίκων της Πέλλας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, ενώ κανένας μας δεν μπορεί να ξεχάσει το πυκνογραμμένο μολύβδινο έλασμα, στο οποίο μέσα από τα λόγια μιας απλής γυναίκας αντηχεί η μακεδονική γλώσσα, η οποία δεν μπορεί να είναι παρά ελληνική. Ακούγοντας τα λόγια αυτής της γυναίκας και αναλογιζόμενοι τα σύγχρονα γεγονότα δεν μπορούμε να αποφύγουμε ένα έντονο συναίσθημα λύπης να μας κατακλύζει.
Για να μη σας κουράσω περισσότερο θα αναφερθώ σε ένα ακόμη σημαντικό εύρημα της νεότερης έρευνας, στους χρυσοφόρους πολεμιστές και τις σεβάσμιες δέσποινες από το Δυτικό νεκροταφείο του Αρχοντικού, που μας επέτρεψαν να αντιληφθούμε 150 χρόνια πριν από τον Φίλιππο και τον Αλέξανδρο το μεγαλείο της αρχαϊκής Μακεδονίας. Λιγοστές επιγραφές, αλλά και οι μύθοι που απεικονίζονται πάνω στα όπλα και στα αγγεία που βρέθηκαν μέσα στους τάφους ακόμη μια φορά εντάσσονται στην πανελλήνια παράδοση.
Ήρθε η ώρα όμως να αποκαλύψουμε τα ονόματα των πρωταγωνιστών της σχεδόν τριανταπεντάχρονης αυτής μεγαλειώδους προσπάθειας. Είναι η κ. Μαρία Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, επίτιμη διευθύντρια Αρχαιοτήτων, που πρώτη ήρθε στον τόπο μας απ΄τη δεκαετία του 1970 και υπήρξε για πολλά χρόνια διευθύντρια της τότε ΙΖ Εφορείας Αρχαιοτήτων. Ο κ. Ιωάννης Ακαμάτης, ομότιμος καθηγητής κλασσική αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που ξεκίνησε από το 1980 και ο κ. Παύλος Χρυσοστόμου, επίτιμος διευθυντής αρχαιοτήτων, που άρχισε τις έρευνες του το 1983.
Ίσως δεν είναι τυχαίο που και οι τρεις τους είναι θαλασσινά πουλιά, ταξίδεψαν, ήλθαν κοντά μας και μας χάρισαν τους κόπους τους από την Κρήτη, η κ. Λιλιμπάκη-Ακαμάτη, από τη Σαμοθράκη ο κ. Ακαμάτης και ο κ. Χρυσοστόμου, ο οποίος πάντοτε δηλώνει Μακεδών εκ Κύπρου.
Εμείς από την πλευρά μας θέλουμε να τους ευχαριστήσουμε για το έργο τους προς τον τόπο μας, αλλά και την πολύπλευρη συνεργασία τους πολλές φορές με την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ» και να τους ευχηθούμε να συνεχίσουν με την ίδια δύναμη και ικμάδα του πνεύματος.
