Αναβίωσε το έθιμο του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα, στο Παλαίφυτο Πέλλας

Αναβίωσε σε αρκετές περιοχές της χώρας, όπως και στην Πέλλα, ένα εμβληματικό έθιμο του Καλοκαιριού: Η γιορτή του Αϊ Γιάννη του Κλήδονα

(ή Ριγανά, ή Ριζικάρη ή Πηδηχτή) που συνοδεύεται από το παραδοσιακό έθιμο με το πέρασμα πάνω από τις φωτιές.

Ένα έθιμο που τείνει να εκλείψει και που οι παλιότεροι το θυμούνται μέσα από τις παιδικές τους μνήμες και από τα τραγούδια:

«Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές, του Αϊ Γιάννη απ’ όσα ξέρεις και μου λες» έγραφε ο Μάνος Ελευθερίου και τραγουδούσε ο Δημήτρης Μητροπάνης σε μουσική Δήμου Μούτση στον Αγιο Φεβρουάριο. «Και φωτιές ανάβανε στους μεγάλους δρόμους, τ’ Αϊ Γιάννη θα ’τανε θαρρώ» τραγουδούσε η Χαρούλα Αλεξίου σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και μουσική Γιάννη Σπανού στο τραγούδι «Στην Αριστοτέλους».

Κάποιοι επιμένουν να διατηρούν στη συλλογική μνήμη ένα έθιμο που οι ρίζες του χάνονται στην αχλή του χρόνου. Και φέτος, οι φωτιές άναψαν σε ορισμένες γειτονιές και Τοπικές Κοινότητες, όπως στο Παλαίφυτο του δήμου Πέλλας.Η λέξη Κλήδονας είναι αρχαία (ομηρική, Κλήηδών- Κληδών που σημαίνει φήμη, αγγελία, άκουσμα οιωνισμού, μαντική ρήση, ευτυχές μήνυμα). Σύμφωνα με τις παραδόσεις, ο λαός πιστεύει ότι ο Αϊ Γιάννης φέρνει τύχη γι’ αυτό και λέγεται ριζικάρης αλλά και φανιστής γιατί φανερώνει την τύχη.

Το προσωνύμιο «Κλήδονας» προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κλήδων» που σημαίνει προγνωστικός ήχος και χρησιμοποιούνταν για να περιγράψει τον συνδυασμό των τυχαίων και ασυνάρτητων λέξεων κατά τη διάρκεια μαντικής τελετής. Ο Άι-Γιάννης λέγεται και Ριζικάρης αφού η παράδοση λέει ότι φέρνει τύχη και γι’ αυτό έπρεπε από την παραμονή οι κάτοικοι του χωριού να έχουν τακτοποιήσει όλες τις οικιακές δουλειές τους.

Επίσης, ο Αϊ Γιάννης αποκαλείται και Ριγανάς, επειδή την ημέρα αυτή έβγαιναν και μάζευαν ρίγανη, η οποία έπρεπε να συλλεχθεί πρωί πρωί, πριν από την ανατολή του ηλίου, αφού πίστευαν, ότι έτσι είχε μαγική δύναμη.

*photo Ανθούλα Καστρινίδου