Πόνος στον αυχένα και “αυχενικό σύνδρομο”: Πόσο σωστή είναι τελικά αυτή η διάγνωση;

Η διάγνωση του “αυχενικού συνδρόμου” είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Πολλοί άνθρωποι, είτε από μόνοι τους είτε μετά από ιατρική επίσκεψη

αποδίδουν διάφορα προβλήματα, όπως πόνο στον αυχένα ή στο πίσω μέρος του κεφαλιού, ζάλη και ιλίγγους σε προβλήματα του αυχένα. Μια απεικονιστική εξέταση, ακτινογραφία, αξονική ή και μαγνητική τομογραφία αυχένα που δείχνει κάποιου τύπου αλλοιώσεις ή προβλήματα συνήθως “τεκμηριώνει” τη διάγνωση.
Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, όμως, η διάγνωση του “αυχενικού συνδρόμου” είναι λαθεμένη. Καταρχάς, ο όρος “αυχενικό σύνδρομο” δεν αποτελεί συγκεκριμένη ιατρική διάγνωση και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από ιατρούς. Συγκεκριμένα προβλήματα, όπως αυχενική σπονδύλωση, κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου κ.ά. θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται από τους ιατρούς. Ωστόσο, και αυτά τα συγκεκριμένα προβλήματα, ακόμη και αν υπάρχουν και φαίνονται στις απεικονιστικές εξετάσεις, πολύ συχνά δεν είναι η αιτία για τα συμπτώματα που έχουν οι ασθενείς.
Η παρακάτω άποψη προέρχεται από μία συζήτηση, μεταξύ ασθενούς και ιατρού. Σχολιάζει, λοιπόν, η ασθενής: “…υποφέρω από αυχενικό σύνδρομο που μόνο τα παυσίπονα (βοηθούν) όταν είμαι σε κρίση, (όχι τακτικά πλέον) κολάρο και μάσκα να μην βλέπω φως. Αυτό ξεκινάει τις πρώτες πρωινές ώρες. Την άνοιξη και το φθινόπωρο, είναι σε μεγάλη έξαρση”.
Η συγκεκριμένη ασθενής είναι πεπεισμένη πως το πρόβλημα της είναι το “αυχενικό σύνδρομο”. Ωστόσο, ξεκάθαρα περιγράφει πόνο (δεν αναφέρει πού εντοπίζεται, πιθανότατα στον αυχένα και το πίσω μέρος του κεφαλιού), που έρχεται σε κρίσεις, με έξαρση κατά περιόδους. Στη διάρκεια των κρίσεων δεν θέλει να βλέπει φως. Επίσης, αναφέρει πως ο πόνος πια δεν έρχεται τόσο τακτικά. Η περιγραφή αυτή είναι τυπική για ημικρανία, καθώς πόνος στο κεφάλι ή στον αυχένα, που έρχεται σε κρίσεις μεγάλης έντασης, με ενόχληση από το φως δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο…. Ο πόνος από βλάβη στον αυχένα ποτέ δεν συνοδεύεται από ενόχληση από το φως. Η μείωση της συχνότητας των κρίσεων είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο στην ημικρανία, μετά την μέση ηλικία- αντίθετα τα αυχενικά προβλήματα, συνήθως εκφυλιστικής φύσεως, με το πέρασμα του χρόνου επιδεινώνονται….
Γιατί όμως η συγκεκριμένη ασθενής ή ο ιατρός της δεν αναγνώρισαν την ημικρανία και απέδωσαν τα συμπτώματα σε πρόβλημα του αυχένα; Δυστυχώς, αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχει σύγχυση για την εικόνα της ημικρανίας. Πολλοί πιστεύουν πως είναι απαραίτητο να είναι πόνος στο μισό κεφάλι, με κυριότερη εντόπιση στο μάτι ή στον κρόταφο. Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Η ημικρανία μπορεί να εντοπίζεται οπουδήποτε στο κεφάλι ή στον αυχένα, στη μία ή και ταυτόχρονα στις δύο πλευρές. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, πόνος στην πλάτη μπορεί να είναι το πρώτο σημείο έναρξης μιας κρίσης ημικρανίας. Η εντόπιση που μπορεί να αλλάζει (δηλαδή ο ίδιος πόνος να είναι άλλοτε στη μία και άλλοτε στην άλλη πλευρά), αλλά κυρίως ότι ο πόνος έρχεται κατά έντονες κρίσεις, που μετά λίγες ώρες ή και 2-3 μέρες περνούν πλήρως, και συνοδεύονται από ενόχληση από φως ή ήχους είναι τυπικά χαρακτηριστικά της ημικρανίας, ενώ αποκλείεται να οφείλονται σε οποιοδήποτε πρόβλημα του αυχένα. Αντίθετα, προβλήματα του αυχένα, συνήθως προκαλούν καθημερινό πόνο, που όντως μπορεί να παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις, αλλά δεν αλλάζει εντόπιση και δεν συνοδεύεται από ενόχληση σε φως και ήχους. Η άγνοια λοιπόν της τυπικής εικόνας τω παθήσεων αυτών, σε συνδυασμό με την εύκολη παραπομπή για απεικονιστικές εξετάσεις (οι οποίες αναδεικνύουν κάποιο πρόβλημα στον αυχένα σχεδόν σε όλους τους ανθρώπους, καθώς οι φθορές στη αυχενική σπονδυλική στήλη είναι κάτι αναπόφευκτο) οδηγούν στη λαθεμένη εντύπωση πως τα προβλήματα στον αυχένα οδηγούν στα συμπτώματα του ασθενούς. Δυστυχώς, η αντιμετώπιση μυοσκελετικών προβλημάτων είναι πολύ διαφορετική από αυτή της ημικρανίας και η λαθεμένη διάγνωση συνήθως οδηγεί σε μη ικανοποιητική αντιμετώπιση του προβλήματος.
Στην περίπτωση λοιπόν πόνου στο πίσω μέρος του κεφαλιού, στον αυχένα ή στην ράχη, που συνοδεύεται από ενόχληση σε φως ή και ήχους, ας σκεφτούμε την ημικρανία και όχι το “αυχενικό σύνδρομο”… Προβλήματα του αυχένα δεν μπορούν να προκαλούν αυτόν τον πόνο. Ούτε ιλίγγους μπορούν να προκαλούν τα προβλήματα του αυχένα (η άποψη πως “προβλήματα του αυχένα πιέζουν τα αγγεία που αιματώνουν τον εγκέφαλο και προκαλούν ίλιγγο” είναι ιατρικά απαράδεκτη, αλλά αυτό είναι θέμα ενός άλλου άρθρου…
Από τον Δρ. Μιχάλη Βικελή, Νευρολόγο, MSc in Headache Medicine, PhD
infowoman.gr