ΕΠΑΛ: Στον αέρα το μέλλον των Επαγγελματικών Λυκείων

Ο δρόμος προς τα πολυτεχνεία και τις ιατρικές σχολές πρέπει να είναι ανοιχτός.

Ο πρόσφατος Νόμος 4763/21-12-2020 για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και την Επαγγελματική Κατάρτιση (ΕΕΚ) ρύθμισε θέματα της Επαγγελματικής Κατάρτισης και μια σειρά άλλων θεμάτων πλην της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, τα ΕΠΑ.Λ.
Για τα Π.ΕΠΑ.Λ. από τα 171 άρθρα του Νόμου, μόνο 6 (16 έως 21) αναφέρονται στη θεσμοθέτηση τους και τα οποία παραπέμπουν σε μελλοντικές 7 Υ.Α. και 3 Κ.Υ.Α.
Διάχυτη είναι η ανησυχία στο χώρο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης ότι τα όσα καταστροφικά συνέβησαν το 2013 έχουν μεταλλαχθεί και το δεύτερο κύμα τους θα είναι πιο επικίνδυνο, πιο καταστροφικό. Η ανησυχία αυτή έχει ως βάση το γεγονός ότι ο νέος Νόμος επικεντρώνεται στην Επαγγελματική Κατάρτιση και αγνοεί επιδεικτικά την Επαγγελματική Εκπαίδευση.
Τα Επαγγελματικά Λύκεια, σύμφωνα με τη δήλωση στη Βουλή της τ. Υφυπουργού Κας Ζαχαράκη αριθμούν 108.772 μαθητές και ο αριθμός των καταρτιζόμενων σε όλες τις δομές της χώρας μας (ΙΕΚ – ΕΠΑΣ) δεν αγγίζει ούτε το ήμισυ του αριθμού που αναφέρθηκε.
Σε μια σειρά άρθρων γίνεται σκόπιμη εννοιολογική σύγχυση μεταξύ εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό να εμφανιστούν τα δύο συστήματα ως ταυτόσημα.
Σε ότι αφορά τη συνέχιση σπουδών των αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. δεν γίνεται καμία συζήτηση καμία εξαγγελία.
Η τακτική αυτή φανερώνει ότι το κυβερνητικό ενδιαφέρον δεν είναι εστιασμένο και στη συνέχιση σπουδών όσων μαθητών επιθυμούν να συνεχίσουν πανεπιστημιακές σπουδές, αλλά εστιάζεται στη στροφή τους προς την Κατάρτιση και την όσο το δυνατόν άμεση έξοδο προς την αγορά εργασίας.
Το σκεπτικό βέβαια για έξοδο προς την αγορά εργασίας δεν είναι κατακριτέο, αλλά όταν από το σχολείο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης όσοι μαθητές επιθυμούν να συνεχίσουν σε αντίστοιχες ή συναφείς πανεπιστημιακές σχολές βρίσκουν θεσμικά εμπόδια, δεν πρόκειται να στραφεί μεγάλος αριθμός αποφοίτων Γυμνασίου σε αυτό.
Ο δρόμος προς τα πολυτεχνεία και τις ιατρικές σχολές πρέπει να είναι ανοιχτός.
Το ποσοστό εισαγωγής 5% είναι πολύ μικρό και πρέπει να αυξηθεί, διότι αυξήθηκε και ο αριθμός των μαθητών στα ΕΠΑ.Λ., γεγονός που καταδεικνύει ότι οι μαθητές δεν επιθυμούν μόνο διέξοδο προς την αγορά εργασίας αλλά και συνέχεια σε πανεπιστημιακές σπουδές.
Τα σκληρά χρόνια των μνημονίων, η φτωχοποίηση σημαντικού μέρους του ελληνικού λαού και η έλλειψη μεσαίου τεχνικού δυναμικού δεν έφεραν πολλούς μαθητές στα ΕΠΑ.Λ. όπως αναμενόταν, με εξαίρεση τα δύο τελευταία χρόνια.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι ο διττός χαρακτήρας του ΕΠΑ.Λ., έξοδος προς την αγορά εργασίας και προς τις πανεπιστημιακές σπουδές είναι το κλειδί της επιτυχίας.
Είναι δύσκολο να αλλάξει το κοινωνικό του status για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, όταν δεν είναι ανοιχτός ο δρόμος προς τα πολυτεχνεία και τις ιατρικές σχολές.
Δεν μπορεί να συμπεράνει κανείς ποια είναι τα σχέδια της κυβέρνησης για τη συνέχιση σπουδών των αποφοίτων ΕΠΑ.Λ. και είναι πιθανόν να γίνει κάποια βιαστική ρύθμιση χωρίς διάλογο με τα όργανα των εκπαιδευτικών.
Πάντως η απόπειρα θεσμοθέτησης ηλικιακού ορίου των 17 ετών στις εγγραφές και μετεγγραφές, η οποία πυξ λαξ αποσύρθηκε, είναι ενδεικτική των προθέσεων του ΥΠΑΙΘ.
Ο Νόμος 4763/21-12-2020 δεν αναφέρει κάτι για τη συνέχεια σπουδών, αντιμετωπίζει το Επαγγελματικό Λύκειο σαν δομή κατάρτισης και όχι σαν σχολείο της Ανώτερης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην οποία είναι ενταγμένο.
Μετά τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις για ισοτίμηση πανεπιστημίων και κολεγίων γίνεται λόγος για τριετή τμήματα σπουδών εντός των ΑΕΙ, εάν αυτό συμβεί τότε θα έχουμε επανάληψη του σχήματος ΑΕΙ-ΤΕΙ. Εάν νομοθετηθεί το σχήμα αυτό είναι πιθανόν οι απόφοιτοι των ΕΠΑ.Λ. να οδηγούνται στα τριετή όπως και παλαιότερα στα ΤΕΙ, και είναι άγνωστο ποια ποσοστά θα ισχύσουν.
Τα τριετή τμήματα όπως και τα τετραετή ή πενταετή θα ανήκουν όλα στο επίπεδο 6 και είναι επίσης άγνωστο πως θα επιτευχθεί ακαδημαϊκή και επαγγελματική ισοτιμία μεταξύ τους.
Υπάρχει πλήθος ερωτημάτων τα οποία το ΥΠΑΙΘ αφήνει να πλανώνται, δεν προβαίνει σε ανακοινώσεις διότι είναι προφανές ότι θέλει να αποφύγει τις αντιδράσεις. Κάποτε όμως θα υπάρξουν ανακοινώσεις, εξαγγελίες και Σ/Ν, μέχρι τότε υπομονή… Ίδωμεν
Κωνσταντίνος Αδριανουπολίτης, Εκπαιδευτικός-Ερευνητής, Πρόεδρος Ε.Ε.Τ.Ε.Κ.