Λόγος της Πέλλας Ηλεκτρονική Εφημερίδα Νομού Πέλλας
Νέα εκκίνηση στη δημόσια συζήτηση για το αμφιλεγόμενο ζήτημα της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού και ειδικά
μετά την εξάπλωση της μετάλλαξης Δέλτα σε συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων, μετά τους υγειονομικούς, έδωσε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που απέρριψε αίτηση υπηρετούντων στην ΕΜΑΚ οι οποίοι εναντιώθηκαν στον υποχρεωτικό εμβολιασμό τους.
Η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος που αναφέρουν οι ανώτατοι δικαστές του Τμήματος Αναστολών της Ολομέλειας του ΣτΕ στο απορριπτικό σκεπτικό τους αφήνει, ωστόσο, όπως εκτιμούν νομικοί κύκλοι, «ανοιχτό» παράθυρο για την επέκταση της εφαρμογής της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού σε συγκεκριμένα τμήματα και μονάδες της Πυροσβεστικής, της Αστυνομίας, του Λιμενικού και του ΕΚΑΒ.
Στο σκεπτικό τους οι δικαστές βάσει του οποίου απέρριψαν την αίτηση υπηρετούντων στην Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών που ζητούσαν να ανασταλεί η διαταγή του Αρχηγείου του Πυροσβεστικού Σώματος για υποχρεωτικό εμβολιασμό τους επικαλούνται το δημόσιο συμφέρον, εξαιτίας της ανάγκης να είναι ακώλυτη η λειτουργία του Σώματος της ΕΜΑΚ.
«Η λειτουργία μάλιστα αυτή δεν αρκεί να είναι μόνο συνεχής, αλλά πρέπει, ενόψει του ειδικού και κρίσιμου χαρακτήρα των εν λόγω υπηρεσιών για την αντιμετώπιση καταστροφών, να στηρίζεται στην πλήρη διαθεσιμότητα του υπηρετούντος προσωπικού τους, η οποία είναι δυνατόν να διαταραχθεί σοβαρά σε περίπτωση που τα μέλη του προσβληθούν και νοσήσουν από τον κορωνοϊό covid-19. Οι επιτακτικοί αυτοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, σταθμιζόμενοι με τους λόγους που προβάλλουν οι αιτούντες κωλύουν, κατά την κρίση της Επιτροπής Αναστολών, τη χορήγηση της αναστολής», επισημαίνουν οι δικαστές.
Άλλωστε σύμφωνα με δημόσιες τοποθετήσεις Συνταγματολόγων η υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού έχει συνταγματικά ερείσματα για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις στις οποίες έχει προβεί ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου και πρώην υπουργός Αντώνης Μανιτάκης, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι ναι μεν μια γενική, νομοθετική ή υπουργική απόφαση που θα υποχρέωνε όλο τον πληθυσμό χωρίς εξαίρεση να εμβολιαστεί, θα ήταν αντισυνταγματική, ωστόσο, «για ορισμένες κατηγορίες προσώπων, όπως είναι το υγειονομικό προσωπικό ή οι δάσκαλοι, είναι δυνατόν να προβλεφθεί ο εξαναγκαστικός ή ο πειθαναγκαστικός εμβολιασμός, για προφανείς λόγους, δηλαδή όταν πρόκειται για πανδημία».
Πάντως το περασμένο Δεκέμβριο και εν μέσω αυστηρού lockdown, είχε προηγηθεί ακόμα μία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία οι δικαστές τάσσονταν υπέρ της διαγραφής των παιδιών από τους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία, όταν οι γονείς αρνούνταν να εμβολιάσουν γενικά τα παιδιά τους.
Πρόκειται για μία απόφαση, η οποία επίσης αντανακλά στην υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού και κατά του covid -19, καθώς το ΣτΕ έκρινε ότι η συνταγματική δημόσιου σκοπού υποχρέωση του κράτους να λαμβάνει μέριμνα για τη δημόσια υγεία επιτρέπει να διαγράφονται από τους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία τα παιδιά όταν οι γονείς αρνούνται να τα εμβολιάσουν. Πρόκειται για μια απόφαση της αυξημένης σύνθεσης Δ΄ Τμήματος του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, η οποία σηματοδοτεί τις θέσεις του δικαστηρίου για μια ενδεχόμενη άρνηση γονέων μαθητών των Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων, να εμβολιάσουν τα παιδία τους, κατά της πανδημίας του κορωνοϊού.
Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει οι γονείς ενός κοριτσιού που διαγράφηκε από τον παιδικό σταθμό Δήμου της Ανατολικής Μακεδονίας, γιατί αρνήθηκαν να συμμορφωθούν στην υπόμνηση της Δημοτικής αρχής που απέστειλε στους γονείς επισημαίνοντας τους ότι «οφείλουν να ολοκληρώσουν το πρόγραμμα εμβολιασμών των παιδιών τους». Μάλιστα, στην τελευταία σύσταση προς τους γονείς υπογραμμιζόταν ότι πρέπει να γίνει ο εμβολιασμός, έτσι ώστε, «να διασφαλίσουμε την πρόληψη της δημόσιας υγείας των παιδιών σε επίπεδο κοινότητας».
Η διαγραφή των ανηλίκων έγινε καθώς «οι γονείς αυτών δεν συμμορφώθηκαν στις επανειλημμένες υποδείξεις της παιδιάτρου των παιδικών σταθμών και δεν προτίθενται να ξεκινήσουν το πρόγραμμα των εμβολιασμών». Οι γονείς της μικρής υποστήριζαν στην προσφυγή τους ότι «ο εμβολιασμός δεν δύναται να έχει υποχρεωτικό χαρακτήρα, αλλά αποτελεί μόνον συνιστώμενη ιατρική πράξη», πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν η αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Υγείας, δεν μπορεί «να εγγυηθεί ότι η χορήγηση ορισμένου εμβολίου δεν θα επιφέρει σοβαρή παρενέργεια στον εμβολιαζόμενο» ή ακόμα και θάνατο.
Το ΣτΕ (απόφαση 2387/2020) απέρριψε ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς των γονέων και έκρινε νόμιμη την απόφαση του Δήμου για διαγραφή της ανήλικης από τον παιδικό σταθμό.
Σύμφωνα με τους συμβούλους Επικρατείας «η μέριμνα για τη δημόσια υγεία αποτελεί συνταγματική υποχρέωση του κράτους, στο πλαίσιο της οποίας η Πολιτεία οφείλει, μεταξύ άλλων να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη της διάδοσης και την καταπολέμηση μεταδοτικών ασθενειών, οι οποίες συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία». Στα μέτρα αυτά «εντάσσεται και ο εμβολιασμός νηπίων και παιδιών, ο οποίος διενεργείται με σκοπό την προστασία της υγείας, συλλογικώς και ατομικώς, από τις ασθένειες».
Ο εμβολιασμός ναι μεν «συνιστά σοβαρή παρέμβαση στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και στην ιδιωτική ζωή του ατόμου και δη στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα αυτού, πλην όμως είναι συνταγματικώς ανεκτή», υπό τις προϋποθέσεις ότι προβλέπεται από τη νομοθεσία, δέχεται την άρνηση στις περιπτώσεις που αντενδείκνυται, κ.λπ.
Δεν παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές και ειδικά αυτή της ισότητας. Αντίθετα, «θα αντέκειτο στην αρχή της ισότητας η αξίωση προσώπου να μην εμβολιαστεί, επικαλούμενο ότι δεν διατρέχει ατομικό κίνδυνο, εφόσον διαβιώνει σε ασφαλές περιβάλλον οφειλόμενο στο γεγονός ότι τα άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντός του έχουν εμβολιαστεί».
Ούτε όμως, οι γονείς επικαλούνται ότι ο εμβολιασμός, «αντιτίθεται σε σοβαρές θρησκευτικές, φιλοσοφικές ή παιδαγωγικές πεποιθήσεις τους», καταλήγει το ΣτΕ.
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Μόλις τον περασμένο Απρίλιο το Ευρωπαικό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) απεφάνθη ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός είναι νόμιμος, δεν παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και μπορεί να είναι και αναγκαίος στις δημοκρατικές κοινωνίες.
Το δικαστήριο του Στρασβούργου απασχόλησε η προσφυγή Τσέχων γονέων οι οποίοι ρωτούσαν αν πρέπει να είναι υποχρεωτικός ο εμβολιασμός των παιδιών. H υπόθεση δεν αφορά στην πανδημία, καθώς οι γονείς προσέφυγαν, αντιδρώντας στη νομοθεσία της χώρας τους, που υποχρεώνει τα παιδιά να είναι εμβολιασμένα για να γίνονται δεκτά στο σχολείο. Ωστόσο μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της τρέχουσας υγειονομικής κρίσης, με ειδικούς να εκτιμούν ότι μπορεί να έχει συνέπειες και στον εμβολιασμό για την ασθένεια Covid-19.
Το Δικαστήριο στην απόφασή του αναφέρει ότι «αυτά τα μέτρα μπορούν να θεωρηθούν “αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία”.
