Το γαϊδουράγκαθο (σιλυμαρίνη) είναι ένα ανθισμένο βότανο που σχετίζεται με την οικογένεια της μαργαρίτας και της αμβροσίας. Χρησιμοποιούνται κυρίως οι σπόροι από τα άνθη του που μαζεύονται το καλοκαίρι όταν έχουν ξεραθεί πλήρως. Οι σπόροι γαϊδουράγκαθου περιέχουν περίπου 65%-80% σιλυμαρίνης, η οποία είναι η κύρια δραστική του ουσία.
Σύμφωνα με την παράδοση οι λευκές βούλες στα φύλλα του οφείλονται στο γάλα της Παρθένου Μαρίας που έσταξε, ενώ θήλαζε το Χριστό και γι’ αυτό ονομάζεται και Milk thistle (αγκάθι με γάλα) ή Mary thistle (αγκάθι της Μαρίας). Το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιείται ως φυσική θεραπεία σε διάφορες καταστάσεις υγείας. Υπάρχουν, όμως, επιστημονικά αποδεδειγμένες ιδιότητες του βοτάνου; Ο Διοσκουρίδης, σημαντικός Έλληνας γιατρός και βοτανολόγος, από το έτος 40 A.D. περιέγραψε για πρώτη φορά τις θεραπευτικές ιδιότητες του γαϊδουράγκαθου.
Παρακάτω αναλύονται τέσσερις πιθανές ευεργετικές ιδιότητες του βοτάνου για τη υγεία του ανθρώπου.
- Υποστηρίζει την υγεία του ήπατος
Το γαιδουράγκαθο μπορεί να βοηθήσει στην καλή λειτουργία του ήπατος . Για την ακρίβεια έχει χρησιμοποιηθεί παροδοσιακά σε ηπατικές βλάβες και συγκεκριμένα σε λιπώδη διήθηση του ήπατος μη αλκοολικής αιτιολογίας, οδηγώντας σε μειωμένα επίπεδα των τρανσαμινασών (ηπατικά ένζυμα) στον οργανισμό.
Ας δούμε με περισσότερη λεπτομέρεια πως δρα. Είναι αλήθεια πως οι διάφορες τοξίνες που προσλαμβάνουμε από τον εντερικό σωλήνα καταλήγουν να περάσουν πρώτα από το συκώτι. Μελέτες έδειξαν ότι η λήψη γαϊδουράγκαθου αύξησε τα επίπεδα της γλουταθειόνης (αντιοξειδωτικό ένζυμο) στα ηπατικά κύτταρα, με αποτέλεσμα να μειωθεί το οξειδωτικό στρες που αποτελεί την κύρια αιτία ηπατοτοξικότητας.
- Προάγει την υγεία της επιδερμίδας
Έχει προταθεί ότι το οξειδωτικό στρες στο σώμα μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της ακμής. Λόγω των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών επιδράσεών του, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο συμπλήρωμα διατροφής για άτομα με ακμή. Ειδικότερα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα με ακμή που έπαιρναν 210 mg σιλυμαρίνης την ημέρα για 8 εβδομάδες παρουσίασαν μείωση στις βλάβες ακμής κατά 53%.
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να διατηρήσει την υγεία του δέρματος. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα σχετικά με τα οφέλη που μπορεί να περιμένει ένα άτομο από την εφαρμογή γαϊδουράγκαθου στο δέρμα του.
- Μειώνει τη χοληστερόλη
Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιακά προβλήματα αλλά και να αυξήσουν την πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σε μελέτη του 2006 φαίνεται ότι το γαϊδουράγκαθο μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της χοληστερόλης σε χαμηλά επίπεδα. Διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα χοληστερόλης ήταν χαμηλότερα σε άτομα που έλαβαν γαϊδουράγκαθο για τη θεραπεία του διαβήτη από εκείνα που έλαβαν εικονικό φάρμακο [5].
- Βοηθάει στον έλεγχο και την πρόληψη του διαβήτη
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, το γαϊδουράγκαθο μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ακόμη και έτσι, τα άτομα με διαβήτη πρέπει να είναι προσεκτικά [7].
Έχει ανακαλυφθεί ότι μία από τις ενώσεις στο γαϊδουράγκαθο μπορεί να δράσει με παρόμοιο τρόπο με ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για το διαβήτη, βοηθώντας στη βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και στη μείωση του σακχάρου στο αίμα.
Στην πραγματικότητα, τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης ανασκόπησης και ανάλυσης έδειξαν ότι τα άτομα που λάμβαναν συστηματικά σιλυμαρίνη παρουσίασαν σημαντική μείωση στα επίπεδα σακχάρου νηστείας και HbA1c, ένα μέτρο ελέγχου του σακχάρου στο αίμα.
Δοσολογία
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί κανείς εύκολα να το βρει σε διάφορες μορφές, όπως αποξηραμένα φύλλα, σκόνη, υγρή μορφή αλλά και σαν βασικό συστατικό σε πολλά συμπληρώματα διατροφής. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) συνιστά τη λήψη 300mg-600mg γαϊδουράγκαθου γάλακτος, δύο ή τρεις φορές την ημέρα.
Υπάρχουν τρόφιμα που να περιέχουν γαϊδουράγκαθο;
Οι σπόροι και τα φύλλα του συχνά επιλέγονται για κατανάλωση ως συστατικά σε διάφορες σαλάτες. Βέβαια, δεν υπάρχουν πηγές τροφίμων αυτού του βοτάνου.
Πώς να φτιάξετε τσάι από γαϊδουράγκαθο
Το τσάι γαϊδουράγκαθου μπορείτε εύκολα να το φτιάξετε και στο σπίτι. Είναι διαθέσιμο στην αγορά με τη μορφή σπόρων ή φακελάκια τσαγιού.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα φακελάκι τσαγιού ή 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένων φύλλων του βοτάνου σε 1 φλιτζάνι (237 ml) ζεστού νερού για 5-10 λεπτά. Εναλλακτικά, μπορείτε να προσθέσετε σ’ ένα φλιτζάνι βραστό νερό 1 κουταλάκι ξηρούς σπόρους για 15-20 λεπτά.
Σιγοβράζουμε μισό κουταλάκι του γλυκού ξηρούς σπόρους γαϊδουράγκαθου, σε ενάμιση φλιτζάνι νερού, για 15-20’. Το αφέψημα πίνουμε έως 3 φορές την ημέρα. Επίσης, οι σπόροι μπορούν να φαγωθούν.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Γαϊδουράγκαθο και παρενέργειες
Γενικά, το γαϊδουράγκαθο θεωρείται ασφαλές όταν χορηγείται από το στόμα, ως συμπλήρωμα διατροφής.
Σε μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν υψηλές δόσεις του βοτάνου για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μόνο περίπου το 1% των ατόμων παρουσίασαν παρενέργειες.
Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να προκαλέσει:
Γαστρεντερικά προβλήματα (διάρροια, δυσκοιλιότητα, ναυτία, έμετος και κοιλιακό φούσκωμα), Φαγούρα, Πονοκέφαλο.
Υπάρχουν ομάδες ανθρώπων οι οποίες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές κατά τη λήψη του. Ορισμένες από αυτές είναι:
Έγκυες γυναίκες: Δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με την ασφάλειά του σε έγκυες γυναίκες, επομένως συνήθως συνιστάται να αποφεύγουν αυτό το συμπλήρωμα.
Όσοι είναι αλλεργικοί στο φυτό: Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε άτομα που είναι αλλεργικά στην οικογένεια των φυτών Asteraceae/Compositae.
Άτομα με διαβήτη: Οι επιδράσεις του γαϊδουράγκαθου στη μείωση του σακχάρου στο αίμα μπορεί να θέσουν τα άτομα με διαβήτη σε κίνδυνο χαμηλού σακχάρου στο αίμα.
Όσοι έχουν ορισμένες καταστάσεις: Το γαϊδουράγκαθο μπορεί να έχει οιστρογονικά αποτελέσματα, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν τις ευαίσθητες σε ορμόνες καταστάσεις.
Vita4you.gr
Παραπομπές
Silymarin improved diet-induced liver damage and insulin resistance by decreasing inflammation in mice
Milk thistle in liver diseases: past, present, future
Potent inhibitory effect of silibinin from milk thistle on skin inflammation stimuli by 12-O-tetradecanoylphorbol-13-acetate
The active natural anti-oxidant properties of chamomile, milk thistle, and halophilic bacterial components in human skin in vitro