Πέθανε η Μαντλίν Όλμπραϊτ, η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, σε ηλικία 84 ετών.
Ο θάνατός της ανακοινώθηκε από την οικογένεια της και επιβεβαιώθηκε μέσω email προς το προσωπικό του ιδρύματος παγκόσμιας στρατηγικής Albright Stonebridge Group, που ίδρυσε η ίδια, το 2009. Επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας μεταξύ 1997 και 2001, στην κυβέρνηση του Δημοκρατικού προέδρου Μπιλ Κλίντον, η Ολμπράιτ πέθανε από καρκίνο, είπαν οι συγγενείς της, οι οποίοι αποχαιρέτισαν «μια ακούραστη υπερασπίστρια της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Μαντλίν Ολμπράιτ, γλίτωσε σε παιδική ηλικία από τις θηριωδίες των Ναζί στην πατρίδα της, την Τσεχοσλοβακία, στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Υπήρξε μια σκληροτράχηλη διπλωμάτης σε μια κυβέρνηση που δεν δίστασε να εμπλακεί σε δύο από τις μεγαλύτερες κρίσεις εξωτερικής πολιτικής στη δεκαετία του 1990 -τις γενοκτονίες στη Ρουάντα και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. «Ανακοινώνουμε συντετριμμένοι ότι η δρ Μαντλίν Κ. Ολμπράιτ, η 64η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και η πρώτη γυναίκα που κατείχε αυτό το αξίωμα, απεβίωσε νωρίτερα σήμερα. Η αιτία (του θανάτου) ήταν ο καρκίνος», ανέφερε η οικογένεια της εκλιπούσης σε ανάρτηση στο Twitter.
Ανέλαβε πρέσβειρα των Ηνωμένων Πολιτειών στα Ηνωμένα Έθνη το 1993, και είχε πιέσει για μια σκληρότερη στάση απέναντι στους Σέρβους της Βοσνίας. Ωστόσο, στη διάρκεια της πρώτης θητείας του Μπιλ Κλίντον στον Λευκό Οίκο, πολλοί από τους κορυφαίους συμβούλους της κυβέρνησης σε θέματα εξωτερικής πολιτικής θυμούνταν έντονα πώς οι ΗΠΑ βρέθηκαν σε «τέλμα» στο Βιετνάμ και ήταν αποφασισμένοι να μην επαναλάβουν το ίδιο λάθος στα Βαλκάνια.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν με αεροπορικές επιδρομές σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, που οδήγησαν στον τερματισμό του πολέμου τρία χρόνια αργότερα.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ είχε κάποτε εκνευρίσει τον αρχηγό του Πενταγώνου όταν τον ρώτησε γιατί οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ αριθμούσαν πάνω από ένα εκατομμύριο ένστολους (άνδρες και γυναίκες) εφόσον δεν τους χρησιμοποιούσαν ποτέ.
Στα πρώτα χρόνια της θητείας του Κλίντον στον Λευκό Οίκο, αν και χωρίς ανταπόκριση είχε ταχθεί υπέρ μιας ταχείας και σθεναρής απάντησης στη Βοσνία, και υποστήριξε το δικαστήριο του ΟΗΕ για εγκλήματα πολέμου, το οποίο τελικά έβαλε τους αρχιτέκτονες εκείνου του πολέμου-συμπεριλαμβανομένων του σέρβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και σερβοβόσνιων ηγετών-στη φυλακή, σημειώνει ο πρώην σύμβουλός της Τζέιμς Ο’Μπράιαν. Η Ολμπράιτ, που δεν δίσταζε να χρησιμοποιήσει σκληρή φρασεολογία, είχε πει το 1996 όταν κουβανικά μαχητικά κατέρριψαν δύο αμερικανικά αεροσκάφη: «Αυτό δεν είναι κοχόνες (όρχεις), είναι δειλία», χρησιμοποιώντας μια ισπανική λέξη.
Γεννημένη στην πρώην Τσεχοσλοβακία το 1937, ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε τα ηνία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και διετέλεσε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας από το 1997 μέχρι το 2001. Τα οδυνηρά «μαθήματα» στη Ρουάντα και στη Βοσνία έκαναν τις ΗΠΑ να αντιδράσουν άμεσα στο Κόσοβο, όπου -σύμφωνα με την Ουάσινγκτον-οι Σέρβοι είχαν ξεκινήσει ένα πρόγραμμα εθνοκάθαρσης με θύματα τους αλβανόφωνους. Το NATO αντέδρασε με ένα μπαράζ αεροπορικών επιδρομών που κράτησε 11 εβδομάδες το 1999 και επεκτάθηκε μέχρι το Βελιγράδι.
Μέχρι και η Washington Post έκανε λόγο για τον «πόλεμο της κυρίας Ολμπράιτ»
Η Μαντλίν Ολμπράιτ, η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, που απεβίωσε σήμερα, Τετάρτη, «υπερασπίστηκε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία σε όλο τον κόσμο», αναφέρουν για το βιογραφικό της οι περισσότερες διεθνείς πηγές. Ωστόσο, η δυναμική γυναίκα, με το προσωνύμιο «γεράκι» την εποχή του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, δυστυχώς, είχε και μελανά σημεία στην πολιτική της πορεία-ορισμένα εκ των οποίων δημιούργησαν σοκ και αποτροπιασμό στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Τον Απρίλιο του 2016, η Μαντλίν Ολμπράιτ μίλησε στην εκπομπή του euronews «Global Conversation» και στη δημοσιογράφο Ιζαμπέλ Κουμάρ.
Σε αυτή την εκπομπή, η Αμερικανίδα διπλωμάτης και πολιτικός, η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε τα ηνία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μίλησε για τις δύσκολες αποφάσεις της καριέρας της, τα λάθη και τις αστοχίες της. Και το κυριότερο; Δήλωσε πως μετανιώνει για την «ανοησία»-όπως τη χαρακτήρισε- να δηλώσει στο παρελθόν ότι «ο θάνατος 500.000 παιδιών στο Ιράκ (τη δεκαετία του ’90) εξαιτίας των αμερικανικών κυρώσεων άξιζε τον κόπο»!
Τον Απρίλιο του 1999, είχε γίνει φανερό ακόμη και στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, πως οι εκτιμήσεις του «γερακιού» της αμερικανικής διπλωματίας, δηλαδή της υπουργού Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ, ότι ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς θα υποχωρούσε αμέσως στη στρατιωτική πίεση του ΝΑΤΟ, ήταν εκτός πραγματικότητας. Οι βομβαρδισμοί στο Κοσσυφοπέδιο συνεχίζονταν και το αδιέξοδο στην υπόθεση γινόταν πλέον φανερό, με ολοένα και περισσότερα μέσα ενημέρωσης στην Αμερική να επιρρίπτουν σοβαρές ευθύνες στην πρώτη γυναίκα υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Μάλιστα, η «Washington Post», που θεωρείται η εφημερίδα με τις στενότερες, ίσως, σχέσεις με το διπλωματικό κατεστημένο στην αμερικανική πρωτεύουσα, έφτασε να γράφει σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της ότι η κυρία Ολμπράιτ έκρινε λανθασμένα τις προθέσεις του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Η εφημερίδα χαρακτήρισε τους βομβαρδισμούς στο Κοσσυφοπέδιο «πόλεμο της κυρίας Ολμπράιτ» και υποστήριξε ότι τόσο η υπουργός Εξωτερικών, όσο και οι σημαντικότεροι σύμβουλοί της εκτίμησαν λανθασμένα πως ο πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας θα συμπεριφερόταν σαν «ψευτονταής», που μετά τις πρώτες «σφαλιάρες» θα έκανε πίσω. Αυτή η πεποίθηση της κυρίας Ολμπράιτ, που έσπρωξε την Αμερική και το ΝΑΤΟ να προχωρήσουν στη στρατιωτική επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς προηγουμένως να έχουν γίνει προετοιμασίες για ενδεχόμενη αντίσταση της σερβικής πλευράς, οφείλεται στο γεγονός ότι ο Μιλόσεβιτς δέχτηκε να υπογράψει τη συμφωνία του Ντέιτον για τη Βοσνία, ύστερα από βομβαρδισμούς λίγων μόνο ημερών. Κανείς, ωστόσο, από την αμερικανική διπλωματική ηγεσία δεν μπόρεσε να αντιληφθεί ότι η απόσχιση της Βοσνίας από τη Γιουγκοσλαβία έχει πολύ μικρότερη σημασία, από ό,τι η απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου από τη Σερβία.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ, που όταν ήταν παιδί πήρε δύο φορές τον δρόμο της προσφυγιάς, έχει μία έμμονη ιδέα, όπως έγραψε τότε η «Washington Post»: «Πιστεύει ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της πρέπει να ενωθούν για να ελέγξουν την επιθετικότητα από όπου κι αν προέρχεται, ιδιαίτερα όμως στην Ευρώπη. Γιατί αν δεν το κάνουν, τότε οι συγκρούσεις θα γενικευτούν»…
Φαίνεται πως η πεποίθησή της αυτή ήταν που την οδήγησε να κάνει ένα τόσο σοβαρό λάθος στην περίπτωση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς…