Ιράν: Συγκρούσεις διαδηλωτών για τον θάνατο της Μαχσά Αμινί, 31 νεκροί

Στο χάος έχει βυθιστεί το Ιράν, καθώς έχουν ξεσπάσει συγκρούσεις διαδηλωτών με τις δυνάμεις ασφαλείας, με συνέπεια να σκοτωθούν δεκάδες πολίτες.
Οι νεκροί πολίτες είναι ως τώρα τουλάχιστον 31, σύμφωνα με τη ΜΚΟ Iran Human Rights (IHR) που έχει έδρα το Όσλο.
«Ο ιρανικός λαός βγήκε στους δρόμους για να αγωνιστεί για τα θεμελιώδη δικαιώματά του και την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του (…) και η κυβέρνηση απαντά σε αυτές τις ειρηνικές διαδηλώσεις με σφαίρες» κατήγγειλε ο διευθυντής της ΜΚΟ, Μαχμούντ Αμίρι-Μόγκανταμ, σε ανακοίνωσή του που δόθηκε στη δημοσιότητα έπειτα από έξι ημέρες διαδηλώσεων.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις εναντίον έξι Ιρανών και της Αστυνομίας Ηθών του Ιράν μετά τις φονικές διαδηλώσεις.
Η IHR ανέφερε ότι ο απολογισμός για τα θύματα σε αυτές τις κινητοποιήσεις περιλαμβάνει 11 άτομα που σκοτώθηκαν την Τετάρτη το βράδυ στην πόλη Αμόλ, στη βόρεια επαρχία Μαζανταράν, που συνορεύει με την Κασπία Θάλασσα, και πως έξι άτομα σκοτώθηκαν στην Μπαμπόλ, στην ίδια επαρχία.
Στην μεγάλη πόλη Ταμπρίζ (βορειοανατολικά) καταγράφηκε ο πρώτος θάνατος σε αυτές τις διαδηλώσεις, σύμφωνα με τη ΜΚΟ.
Νωρίτερα σήμερα, η κουρδική οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Hengaw ανέφερε ότι 15 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην επαρχία Κουρδιστάν και σε άλλες περιοχές με κατοίκους Κούρδους, στο βόρειο Ιράν, συμπεριλαμβανομένων οκτώ ανθρώπων που σκοτώθηκαν το βράδυ της Τετάρτης.
Από την πλευρά της, η κρατική τηλεόραση μετέδωσε σήμερα έναν πρόσφατο επίσημο απολογισμό, κάνοντας λόγο για 17 νεκρούς -συμπεριλαμβανομένων διαδηλωτών και αστυνομικών- σε αυτές τις διαδηλώσεις.
Γιατί ξέσπασαν οι διαδηλώσεις στο Ιράν
Η Μαχσά Αμινί, 22 ετών, που καταγόταν από την επαρχία Κουρδιστάν, συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου στην Τεχεράνη, την οποία επισκεπτόταν με την οικογένειά της, «επειδή φορούσε ανάρμοστα ρούχα», από την Αστυνομία Ηθών, μια μονάδα αρμόδια να επιβάλλει τους αυστηρούς ενδυματολογικούς κανόνες της χώρας.
Στο Ιράν οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καλύπτουν τα μαλλιά τους όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους. Επίσης, η Αστυνομία Ηθών απαγορεύει στις γυναίκες να φορούν κοντά παλτό, πάνω από το γόνατο, στενά παντελόνια και τζιν με σκισίματα καθώς και ρούχα με έντονα χρώματα, μεταξύ άλλων. Η Αμινί έπεσε σε κώμα μετά τη σύλληψή της και πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου στο νοσοκομείο όπου είχε διακομιστεί. Ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι τραυματίστηκε στο κεφάλι όσο βρισκόταν υπό κράτηση. Η ιρανική αστυνομία απέρριψε τις κατηγορίες και ξεκίνησε έρευνα.

Πού γίνονται διαδηλώσεις, τι ζητούν οι πολίτες
Οι πρώτες διαδηλώσεις έγιναν στην επαρχία του Κουρδιστάν, από όπου καταγόταν η Αμινί. Αυτές οι πορείες διαμαρτυρίας έχουν πλέον εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα.

«Οι καταδίκες και οι ανησυχίες που εκφράζονται από τη διεθνή κοινότητα δεν επαρκούν πλέον», τόνισε ο Μαχμούντ Αμίρι-Μόγκανταμ. Μεγάλες διαδηλώσεις έχουν αναφερθεί σε πόλεις σε όλο το Ιράν.
Η ΜΚΟ IHR αναφέρει ότι έχει επιβεβαιώσει ότι έχουν πραγματοποιηθεί διαδηλώσεις σε περισσότερες από 30 πόλεις και κωμοπόλεις στο Ιράν και ότι ανησυχεί για τις «μαζικές συλλήψεις» διαδηλωτών και ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών.
Διάσημοι, πολιτικοί και αθλητές καταδίκασαν την αστυνομία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Νεαρές γυναίκες έχουν αφαιρέσει και σε ορισμένες περιπτώσεις έκαψαν τις μαντίλες τους για να δείξουν αλληλεγγύη στην Αμινί.
Η αναταραχή αντικατοπτρίζει την ευρύτερη δυσαρέσκεια του κόσμου με τους σκληροπυρηνικούς ηγέτες του Ιράν για την κατάσταση της οικονομίας, που υπόκειται σε αυστηρές κυρώσεις, τη διαφθορά και τους κοινωνικούς περιορισμούς. Πλάνα από τις διαδηλώσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν διαδηλωτές να χτυπούν τις δυνάμεις ασφαλείας.
Οι διαδηλωτές θέλουν να ανατραπούν οι νόμοι που επιβάλλουν υποχρεωτικό χιτζάμπ για όλες τις γυναίκες από την ηλικία των εννέα ετών, ή να αλλάξουν όσον αφορά στην εφαρμογή τους. Οι κανόνες ορίζουν ότι οι γυναίκες πρέπει να φορούν «τσαντόρ» -έναν μαύρο μανδύα που τυλίγει το σώμα από το κεφάλι μέχρι τα νύχια- ή μακριά, φαρδιά πανωφόρια και σφιχτά δεμένα μαντίλια στο κεφάλι.
Οι νόμοι τέθηκαν σε ισχύ μετά την επανάσταση του 1979, όταν ο εξόριστος κληρικός Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί επέστρεψε στο Ιράν, καθαιρώντας τον φιλοδυτικό Σάχη. Οι νόμοι αυτοί έγιναν αμέσως αντιδημοφιλείς μεταξύ της μορφωμένης μεσαίας τάξης της χώρας και δίχασαν τις γυναίκες ακτιβίστριες που είχαν αγωνιστεί για την επανάσταση. Με τα χρόνια, οι γυναίκες ξεπέρασαν σταδιακά τα όρια του επιτρεπτού. Φαρδιά σάλια και ρόμπες, συχνά ανοιχτά και φορεμένα με κολάν, είναι συνηθισμένα ρούχα στις περισσότερες πόλεις και παρόμοια με αυτά που φορούσε η Αμινί όταν συνελήφθη.
Ποια είναι η θέση των γυναικών στο Ιράν
Οι γυναίκες στο Ιράν έχουν πλήρη πρόσβαση στην εκπαίδευση, μπορούν να εργάζονται εκτός σπιτιού και να κατέχουν δημόσια αξιώματα. Απαιτείται, ωστόσο, να ντύνονται «σεμνά» στους δημόσιους χώρους, να φορούν δηλαδή χιτζάμπ και μακριές φαρδιές ρόμπες. Ανύπαντροι άνδρες και ανύπαντρες γυναίκες απαγορεύεται να συναναστρέφονται.
Η επιβολή των κανόνων αυτών γίνεται από την Αστυνομία Ηθών (Μorality Police), που αποτελείται από άνδρες αλλά και γυναίκες.
Η επιβολή των εν λόγω κανόνων είχε χαλαρώσει όταν ήταν πρόεδρος της χώρας ο μετριοπαθής Χασάν Ροχανί.
Με την άνοδο του Εμπραχίμ Ραϊσί στην εξουσία, πέρυσι, η επιβολή άρχισε εκ νέου να αυστηροποιείται. Σύμφωνα με το γραφείο του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, νεαρές γυναίκες έχουν τους τελευταίους μήνες δεχθεί χαστούκια, ξυλοκοπηθεί με ρόπαλα και συρθεί σε αστυνομικά οχήματα.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στην ιρανική Αστυνομία Ηθών -Η Γερμανία θα θέσει το ζήτημα στο Συμβούλιο του ΟΗΕ
Η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε σήμερα την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της ιρανικής Αστυνομίας Ηθών καθώς και σε πολλούς αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας, με αφορμή «τη βία εναντίον διαδηλωτών» αλλά και τον θάνατο της Μαχσά Αμινί, της νεαρής γυναίκας που κατέρρευσε και πέθανε λίγο μετά τη σύλληψή της επειδή δεν τηρούσε τον «ενδυματολογικό κώδικα» του Ιράν.
Οι κυρώσεις αυτές «αποδεικνύουν τη σαφή δέσμευση της κυβέρνησης Μπάιντεν-Χάρις να υπερασπιστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν και σε όλον τον κόσμο», ανέφερε η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν στην ανακοίνωσή της.
«Η Αστυνομία Ηθών ευθύνεται για τον πρόσφατο θάνατο της Μαχσά Αμινί, 22 ετών, η οποία συνελήφθη και κρατήθηκε επειδή φέρεται να μη φορούσε χιτζάμπ με τον ορθό τρόπο», σχολίασε το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) του υπουργείου.
Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ κατήγγειλε «τη βάναυση επίθεση εναντίον των θαρραλέων γυναικών» που διαδηλώνουν τις τελευταίες ημέρες στο Ιράν. Τη χαρακτήρισε «προσβολή στην ανθρωπότητα» και πρόσθεσε ότι το Βερολίνο σκοπεύει να θέσει το ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Οργισμένος ο πατέρας της Μαχσά Αμινί: «Λένε ψέματα οι Αρχές για τον θάνατό της»
Ο πατέρας της νεαρής Ιρανής Μαχσά Αμινί, η οποία πέθανε υπό αστυνομική κράτηση την περασμένη εβδομάδα, κατηγόρησε τις Αρχές ότι λένε ψέματα για τον θάνατό της, καθώς οι διαδηλώσεις μαίνονται στο Ιράν, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να τις περιορίσει με διακοπή της πρόσβασης στο Διαδίκτυο.
Ο Αμχάντ Αμιντί, του οποίου η κόρη Μαχσά πέθανε μετά τη σύλληψή της στην Τεχεράνη από την Aστυνομία Hθών γιατί δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της, δήλωσε ότι οι γιατροί αρνήθηκαν να τον αφήσουν να δει την κόρη του μετά τον θάνατό της.
Ιρανοί αξιωματούχοι ισχυρίστηκαν ότι πέθανε αφού υπέστη «καρδιακή προσβολή» και έπεσε σε κώμα, αλλά η οικογένειά της δήλωσε ότι δεν είχε προϋπάρχουσα καρδιακή πάθηση, σύμφωνα με το Emtedad news, ένα ιρανικό φιλομεταρρυθμιστικό μέσο ενημέρωσης.
«Λένε ψέματα. Λένε ψέματα. Όλα είναι ψέματα… Όσο κι αν ικέτευα, δεν με άφηναν να δω την κόρη μου», δήλωσε ο Αμχάντ Αμινί στο BBC Persia, χθες.
Όταν είδε τη σορό της κόρης του πριν από την κηδεία της, ήταν εντελώς τυλιγμένη, εκτός από τα πόδια και το πρόσωπό της, αν και παρατήρησε μώλωπες στα πόδια της. «Δεν έχω ιδέα τι της έκαναν», είπε.
Το υλικό από κάμερες κλειστού κυκλώματος που δημοσιεύθηκε από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν έδειξε τη Μαχσά Αμινί να καταρρέει σε ένα κέντρο «αναμόρφωσης», όπου την είχε μεταφέρει η Aστυνομία Hθών για να λάβει «καθοδήγηση» σχετικά με την ενδυμασία της.

Watch: Protesters in #Iran’s city of #Amol force security personnel to retreat during anti-regime demonstrations fueled by the death of #MahsaAmini.https://t.co/MyvsyA21Bq pic.twitter.com/GLiqyTNdeI

— Al Arabiya English (@AlArabiya_Eng) September 22, 2022